۴۰

۴۱/۱

۹۴

۱۲/۲

جمع کل

۲۹۰۶

۱۰۰

۴۴۳۶

۱۰۰

ماخذ: طرح توسعه و عمران-شهر گیلانغرب -۱۳۸۵
نمودار (۳-۱)- تعداد شاغلین شهر گیلانغرب در سال‌های ۱۳۷۵ و ۱۳۸۵
۳-۷- سیستم حرکت آبهای سطحی :
سیستم حرکت آبهای سطحی شهر از توپوگرافی و شیب عمومی معابر اصلی شهر و موقعیت مسیل ها و رودخانه ها در گستره شهر و پیرامون آن پیروی می کند .
با توجه به این که شهر گیلانغرب در جهات شمال به جنوب توسط کوه های بلند احاطه شده است . بنابراین رود ها و مسیل های آن نیز به تبعیت از شیب عمومی شهر ، در جهات شرق به غرب جریان می یابند هر چند در محلات و قسمت های مختلف شهر شیب به صورت مختلفی دیده می شود .

نحوه دفع آب های سطحی (آب باران ) در شهر و معایب آن :
همانطور که ذکر شد دفع آب های سطحی در شهر به تبعیت از شیب عمومی شهر انجام می شود . در این میان عبور رودخانه گیلانغرب و کفراور و کنگیر از بخش های مرکزی و شمالی و منتهی الیه جنوبی شهر کمک شایانی به دفع مطلوب آبهای سطحی می نماید . آب های سطحی واقع در شبکه های معابر و بخش های مختلف آن توسط جوی ها و کانیون هایی که در بخش های مختلف کشیده شده ، جمع آوری و سپس در رودخانه ها واقع در شهر تخلیه می گردد . از مشکلات اصلی این سیستم جمع آوری و دفع می توان به پر شدن کانال کانیون های شبکه معابر خصوصا در بخش های جنوبی شهر اشاره کرد که این دو دفع مطلوب آبهای سطحی را خصوصا در موقع بارندگی با مشکل مواجه می سازد .
۳-۸-بررسی ساخت کالبدی شهر گیلانغرب
بررسی های صورت گرفته در مورد روند رشد در اعصار گذشته نشان می دهد که هسته اولیه شهر در کنار تپه مرکزی شهر شکل گرفته است و سایر بخش های شهر در پیرامون این هسته مرکزی بوده است .
شهر در سال ۱۳۲۹ شمسی حدود ۲۵۰۰ نفر جمعیت داشته است .
مراحل اول رشد و توسعه شهر با توجه به شیب مناسب منطقه و به موازات رودخانه صورت گرفته است . در واقع این بخش از توسعه در بخش شمالی شهر و نزدیک رودخانه توسعه یافته است ، همزمان با وهله اول رشد و توسعه گیلانغرب ، سه روستا شامل گراویان در غرب ، سرخه میری در جنوب شرقی و حافظ(هارگه) در شمال شرقی قصبه گیلانغرب بوجود آمده اند .
شهر گیلانغرب در سال های پس از ۱۳۲۰ و جنگ جهانی دوم به دلیل شرایط خاص کشاورزی و آب و هوای منطقه و عناصری از قبیل احداث کارخانه پنبه پاک کنی ، باغ فلاحت که مرکز تحقیق در مورد گیاهان گرمسیری و طرح های تولید پنبه توسعه ابریشم کشی و زنبورداری بود توسعه پیدا نمود .
در دهه ۴۰ و به دنبال اصلاحات اراضی ، شهر گیلانغرب همچون اغلب شهرهای دچار تغییر و تحولات اساسی در ساختار کالبدی خود شد . از جمله اقدامات انجام شده در این دوره ساختن خیابانهای پهن و عریض بود که از میان بافت سنتی شهر عبور می کرد . در نتیجه چنین اقدامت بافت سنتی دچار تحولات زیاد از نظر سلسله مراتب ارتباطی و خدمات گردید . همچنین مرکز اداری جدیدی در انتهای غربی شهر بوجود آمد که در پیرامون این مرکز تاسیسات آموزشی و ورزشی در سال های بعد تدریجا شاخته شدند .
مرحله بعدی گسترش شهر از اوایل دهه ۴۰ تا اوایل دهه ۵۰ می باشد . در این مرحله گسترش در جهات جنوب ، شمال و شمال غربی انجام شد . قسمتی از گسترش شهر در این مرحله شامل نخستین بخش شمالی روستای گراویان و اطراف روستای سرخه میری نیز می باشد .
آنچه در مورد شهر گیلانغرب در مراحل بعدی توسعه شهر تاثیر گذاشت وقوع جنگ تحمیلی در دهه ۶۰ بوده بطوری که بسیاری از بخش های شهر در جنگ تخریب شده و شهر تقریبا خالی از سکنه گردیده ، به طوری که در سرشماری سال ۱۳۶۵ شهر فقط ۱۲ نفر جمعیت داشته است . جمعیت شهر با مناطق دیگر استان کوچ کرده و یا در مناطق روستایی ساکن شده بودند . لازم به ذکر است که عده ای از ساکنین شهر در بالای گردنه ورودی شهر که ۵ کیلومتر از شهر فاصله داشت سکنی گزیدند . شهر بعد از پایان جنگ تحمیلی بازسازی گردیده است . بطوری که اکثر بافت شهر نوساز بوده و شهر براساس طرحی که برای بازسازی آن تهیه شده بود توسعه پیدا نموده است . اکثر معابر این بافت از اندازه و تناسب مناسبی برای عبور اتومبیل برخوردار است و جهت گیری قطعات مسکونی در این بافت در امتداد واحدی حدودا به سمت غرب (حدود ۳۰ درجه به سمت جنوب) می باشد .
لذا اواسط دهه هفتاد تا به امروز توسعه شهر در جهت جنوبی شهر (شهرک آزادگان و جانبازان)،غرب (شهرک نیرو انتظامی) و تا حدودی نیز در جهت شمال غربی (مسکن مهر ) صورت پذیرفته است . (وزارت راه و شهرسازی ،طرح توسعه و عمران (جامع) شهر گیلانغرب ، جلد دوم ، ۱۳۹۰ ).
۳-۹-عوامل محدود کننده توسعه شهر گیلانغرب :
توسعه فیزیکی شهر شامل توسعه و نظام منطقه بندی و کاربری زمین ، خانه سازی ، تامین حمل و نقل و تسهیلات عمومی یک شهر می باشد که نیازمن برنامه ریزی دقیق می باشد . در زیر به بررسی عوامل محدود کننده توسعه شهر گیلانغرب پرداخته شده است :
۳-۹-۱-عوامل طبیعی محدود کننده توسعه شهر :
عوامل طبیعی محدود کننده می تواند ناشی از خصوصیات زمین شناسی ، توپوگرافی ، و هیدرولوژی نواحی می باشد . خصوصیات زمین شناسی نواحی می توانند با توجه به ویژگی های سنگ شناسی (نفوذ پذیری ، سستی ، سختی و ضخامت سنگ ها ، سستی سازنده های موجود در دامنه ها و احتمال حرکات دامنه ای ) و ویژگی های تکتونیکی و مورفوتکتونیکی ( وجود ساخت های گسلی و احتمال رویداد زمین لرزه و آسیب پذیری شهر در برابر آن ) به عنوان عوامل محدود کننده توسعه تلقی می شود .
از لحاظ خاک شناسی و قابلیت اراضی وجود اراضی درجه ۱ کشاورزی و اراضی زیر کشت که در جهات جنوب شرقی ، جنوب و غرب شهر قرار گرفته و از ارزش اقتصادی بیشتری برخوردار می باشند و به عنوان محدودیت توسعه می باشد .
محدودیت دیگری که در گسترش فیزیکی شهر وجود دارد ، عوامل هیدرولوژی ناشی از وجود رودخانه کفراور و کنگیر در شمال و منتهی الیه جنوبی منطقه ، همچنین عبور رودخانه گیلانغرب از مرکز شهر که بافت شهر را به چند قسمت تقسیم کرده و سستی خاک های اطراف رودخانه و نیز رعایت حریم طبیعی رودخانه و مسیل ها ، محدودیت هایی را از لحاظ توسعه کابدی شهر ایجاد کرده است .
۳-۹-۲-عوامل مصنوع محدود کننده توسعه شهر :
عوامل مصنوع در واقع در اثر فعالیت های بشری در طبیعت متجلی می شوند ، که بخشی از آنرا با توجه به فعالیت های معیشتی جوامع از جمله زمین های زراعی و باغات شکل گرفته اند و برخی دیگر تحت زیر ساخت های اقتصادی از قبیل راه ها و یا مکان های قدیمی و تاریخی ، سد ها و … هستند .
در شهر گیلانغرب از جمله عوامل مصنوع که مانع توسعه آتی شهر می باشند ، می توان به چند نقطه آثار باستانی در جنوب ، جنوب غربی و شرقی شهر ، همچنین جاده های اسلام آباد غرب و قصر شیرین اشاره کرد.
علاوره بر موارد می توان به احداث سد در بخش جنوب شرقی شهر اشاره کرد که نه تنها توسعه شهر در این بخش را محدود نموده بلکه بخش های پایین دست سد را که جزء بخش های ساخته شده شهر نیز می باشد تهدید می نماید این مشکل با بالا آمدن سطح آب های زیر زمینی در اراضی پایین دست سد و بخش های ساخته شده شهر دو چندان خواهد بود (طرح جامع ، جلد دوم ، ۱۳۹۰ ) .
۳-۹-۳-دسته بندی کاربری های شهر:
نحوه استفاده از اراضی نمایانگر چگونگی گسترش فعالیت‌ها در فضای شهری می‌باشد. بررسی فضایی فعالیت‌ها و سطوح اختصاص یافته هر فعالیت خود وسیله‌ای جهت شناخت بهتر و ژرفانگری به کارکردهای شهری می‌باشد به غیر از آن، شناخت این مسئله که شهر چه ترکیبی را در خود جای داده است و این نوع فعالیت‌ها چه نسبتی از سطوح شهری را اشغال نموده‌اند؛ خود شاخصی است که گویای مرتبه توسعه‌یافتگی و یا عقب‌ماندگی شهر مورد مطالعه می‌باشد. در هر صورت به منظور رسیدن به وضعیت مطلوب و شناخت دقیق وضعیت استفاده از سطوح مختلف شهر مورد مطالعه لازم می‌باشد؛ تا ارزیابی صحیحی از نحوه کاربری اراضی صورت گرفته و در آینده در توزیع ابنیه آن کوشش گردد و در اینجا هرکدام از کاربری‌ها به گونه‌ای بسیار تفصیلی برداشت گردید تا ضمن دقت بیشتر قابلیت تجمیع نیز داشته باشد و در جدول نحوه استفاده از اراضی در وضع موجود گنجانده شود. نهایتاً این فعالیت‌های خرد در قالب کاربری‌‌های اصلی مندرج در جدول زیر طبقه‌بندی گردیدند.
جدول (۳-۳)- طبقه‌بندی کلان و خرد کاربرد اراضی در طرح جامع شهر گیلانغرب

ردیف

نوع کاربری

تعریف

۱

مسکونی

درآمد عملیاتی

میانگین‏ داراییهای سودآور

این نرخ اطلاعاتی را در مورد ریسک اعتبارات اعطایی از سوی بانک ارائه‏ می‏کند. هرگاه این بازده نسبت به میانگین‏ بازار و یا نسبت به سایر بانک‌های مشابه‏ افزایش یابد، این امکان وجود دارد که بانک‏ ریسک بیشتری را برای اعطای اعتبارات‏ پذیرفته باشد.تجزیه و تحلیل این نسبت‏ همچنین اطلاعاتی در مورد واکنش بانک در مدیریت ترکیب داراییهای سودآور خود در مقابل تغییر در نرخ سود بازار ارائه خواهد نمود.این امر از طریق مقایسه نرخ بازده‏ داراییهای سوداور با تغییرات در نرخ سود تضمین شده بازار امکان پذیر خواهد بود(وفادار، ۱۳۷۷، ص۱۰).

ب) نرخ سود پرداخت شده به سپرده‏ها: نرخ سود پرداخت شده به سپرده‏ها نقطه‏ مقابل بازده میانگین داراییهای سودآور می‏باشد. نسبت هزینه سود تضمین شده‏ (هزینه عملیاتی) به متوسط سپرده‏ها، میانگین نرخ هزینه تامین منابع مالی به کار گرفته شده توسط بانک را محاسبه می‏کند. این نسبت از طریق تقسیم کردن هزینه‏ های‏ عملیاتی بر میانگین سپرده‏ها محاسبه‏ می‏شود(وفادار، ۱۳۷۷، ص۱۰).

هزینه‏ های‏ عملیاتی

میانگین سپرده‏ها

ج) تجزیه و تحلیل حاشیه سود: حاشیه سود تفاوت مطلق بین بازده‏ میانگین داراییهای سوداور(متوسط نرخ‏ درامد سود کسب شده)و نرخ سود پرداخت‏ شده به سپرده‏ها(متوسط نرخ هزینه سود) می‏باشد.این تجزیه و تحلیل برای تعیین‏ آثار تغییر در نرخ اعطای اعتبارات و یا جذب سپرده‏ها بر سودآوری بانک استفاده‏ می‏شود.این تجزیه و تحلیل به دو صورت‏ می‏تواند انجام شود(وفادار، ۱۳۷۷، ص۱۱):
از طریق تفاضل بازده میانگین‏ داراییهای سودآور و نرخ سود پرداخت شده‏ به سپرده‏ها
بازده میانگین‏ داراییهای سودآور - نرخ سود پرداخت شده‏ به سپرده‏ها
از طریق تقسیم کردن تفاضل درآمدها و هزینه‏ های عملیاتی بر متوسط داراییهای‏ سودآور

تفاضل درآمدها و هزینه‏ های عملیاتی

متوسط داراییهای‏ سودآور

د) نسبت سود خالص به میانگین داراییهای‏ سودآور: نسبت سود خالص به میانگین‏ داراییهای سودآور مبنایی برای ارزیابی‏ توانایی مدیریت در کسب سود خالص‏ می‏باشد. این نسبت به‏طور گسترده‏ای برای‏ ارزیابی عملکرد مدیریت بانک استفاده‏ می‏شود.

سود خالص

متوسط داراییهای‏ سودآور

وجود نسبت بالا در مقایسه با دیگر بانک‌ها و همچنین ثبات و افزایش‏ مداوم این نسبت بیانگر توانایی بانک در افزایش رقم حقوق صاحبان سهام خود از طریق سود انباشته است. افزایش یا کاهش سریع این نسبت به تنهایی و یا در مقایسه با سایر بانک‌ها می‏تواند نگران‏کننده باشد. از طرف دیگر وجود یک نسبت پایین و در عین حال باثبات ممکن است بیانگر این‏ باشد که بانک با نرخی کمتر از نرخ بازار اقدام به اعطای اعتبار نموده و یا با نرخی‏ بیش از نرخ بازار به سپرده‏های خود سود پرداخت کرده است. این وضعیت همچنین‏ ممکن است ناشی از تراکم نیروی انسانی و یا حجم بالای مطالبات لاوصول در بانک‏ باشد.از سوی دیگر وجود یک نسبت بالا و همچنین باثبات ممکن است بیانگر این‏ باشد که بانک بیش از نرخ بازار از اعتبارات‏ اعطایی سود به دست می‏آورد و یا کمتر از نرخ بازار به سپرده‏ها سود می‏پردازد. این‏ وضعیت همچنین ممکن است ناشی از کم‏ بودن پرسنل بانک و در نتیجه کاهش‏ هزینه‏ های پرسنلی بانک و یا عملکرد مثبت بانک‏ در سیاستهای اعطای اعتبار و در نتیجه رقم‏ اندک مطالبات لاوصول باشد(وفادار، ۱۳۷۷، ص۱۱).
ه) هزینه‏ های پرسنلی: معمولا هزینه‏ های حقوق،دستمزد و بزرگترین رقم هزینه بانک‌ها را تشکیل‏ می‏دهد. مقایسه رقم هزینه‏ های پرسنلی از طریق تقسیم آن بر میانگین سپرده‏ها، شاخصی را برای ارزیابی کارایی پرسنل‏ به‏طور مطلق و در مقایسه با سایر بانک‌ها فراهم می‏آورد. لازم است به این نکته توجه‏ شود بانک‌هایی که دارای شعب بیشتری‏ می‏باشند، هزینه‏ های پرسنلی بالاتری را خواهند داشت.

هزینه‏ های پرسنلی

۱۱

خطای پسماند

-۲۰۲۲۷.۶۵۸۲۰

۲۶۹۵۴.۱۵۴۳۰

.۰۰۰۰۰

۱۱۵۶۲.۶۸۹۶۳

۱۱

ارزش پیش بینی شده انحراف معیار

-۱.۷۶۰

.۷۲۳

.۰۰۰

۱.۰۰۰

۱۱

خطای پسماند معیار

-۱.۶۶۰

۲.۲۱۲

.۰۰۰

.۹۴۹

۱۱

a. متغیروابسته: وام‌های سررسید گذشته مشتریان غیرانفرادی دربانک ملت استان سمنان = (DPDR…CC1…Y4)

نمودار ۴-۷-آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون-فرضیه چهارم تحقیق
نمودار شماره (۴-۷)، به بررسی نرمال بودن خطاها به عنوان یکی دیگر از مفروضات رگرسیون می پردازد. طبق این فرض می باید خطاهای معادله رگرسیون دارای توزیع نرمال با میانگین صفر باشند که طبق نگاره فوق Stad.Dev=(0.953)، Mean=(2.78e-17)، می باشد و در سمت راست نمودار نشان داده شده است. بنابراین با برقرار بودن این پیش فرض می توان از معادله خط رگرسیون برآورد شده در خصوص دو متغیر یعنی بین دو متغیر مدیریت ریسک اعتباری دربانک ملت استان سمنان، به عنوان متغیر مستقل وارزش تغییرات سبد وام‌های سررسید گذشته مشتریان غیرانفرادی(حقوقی) دربانک ملت استان سمنان، به عنوان متغیر وابسته، استفاده کرد.

نمودار۴-۸-خط و معادله رگرسیون-فرضیه چهارم تحقیق
نمودار شماره (۴-۸) علاوه بر پراکندگی، معادله رگرسیون خطی ساده و ضریب تعیین دومتغیر،یعنی بین دو متغیر مدیریت ریسک اعتباری دربانک ملت استان سمنان، به عنوان متغیر مستقل وارزش تغییرات سبد وام‌های سررسید گذشته مشتریان غیرانفرادی(حقوقی) دربانک ملت استان سمنان، به عنوان متغیر وابسته می باشد، را نشان می دهد. این نتایج منطبق بر نتایج حاصل از روش رگرسیون خطی ساده است.
۴-۶-۵-نتایج آزمون فرضیه پنجم تحقیق
فرضیه پنجم تحقیق: بین مدیریت ریسک اعتباری وسبد وام‌های معوق مشتریان غیرانفرادی(حقوقی) دربانک ملت استان سمنان رابطه معناداری وجود دارد.
H₀: بین مدیریت ریسک اعتباری وسبد وام‌های معوق مشتریان غیرانفرادی(حقوقی) دربانک ملت استان سمنان رابطه معناداری وجود ندارد.
H₁: بین مدیریت ریسک اعتباری وسبد وام‌های معوق مشتریان غیرانفرادی(حقوقی) دربانک ملت استان سمنان رابطه معناداری وجود دارد.
جدول ۴-۱۹-آزمون ضریب همبستگی، ضریب تعیین،ضریب تعیین تعدیل شده وآزمون دوربین-واتسون بین دو متغیر اقلام مدیریت ریسک اعتباری و وام‌های سررسید گذشته مشتریان غیرانفرادی دربانک ملت استان سمنان ،حاصل ازآزمون فرضیه پنجم تحقیق

متغیرهای ورودی/حذف شده ^b

مدل

متغیرهای ورودی

متغیرهای حذف شده

روش

۱

مدیریت ریسک اعتباری مشتریان غیرانفرادی(حقوقی)…CRM…Xit

از دیدگاه نظری، شرکتهای بزرگ و بسیار سودآور احتمالاً سود آوری بیشتری(زیان دهی کمتری ) در مقایسه با سایر شرکت ها دارند(کلین و مارکوآرت۲۰۰۶، ۸۱). از این رو، اندازه شرکت می تواند تأثیر مستقیمی بر زیان دهی شرکتها داشته باشد. بنابراین در این پژوهش اندازه شرکت که از طریق لگاریتم طبیعی جمع دارایی های هر شرکت اندازه گیری می شود ، به عنوان متغیر کنترل لحاظ گردیده است.

• • • • • • 1. 1. اهرم مالی^۳ :

             

         

     

نتایج پژوهش مک کونل و سرواسنشان داد که افزایش بدهی و پیرو آن افزایش هزینه های مالی باعث می شود تا مدیران پاداش کمتری دریافت کنند و در نتیجه این موضوع مدیران را وادار می کند تا عملکرد شرکت را بهبود ببخشند و از ورشکستگی آن جلوگیری کنند( مک کونل و سرواس۱۹۹۵،۲۷).
همچنین در پژوهش زیتن و تیان نتیجه گیری شده است که استقراض باعث بهبود عملکرد شرکت ها می شود (زیتن و تیان ۲۰۰۷،۷). بنابراین در این پژوهش نسبت کل بدهی به کل دارایی ها ی پایان دوره (نسبت اهرمی) را به عنوان یکی دیگر از متغیرهای کنترل در نظر گرفته شده است.

• • • • • • 1. 1. نرخ بازدهی دارایی ها^۴ :

             

         

     

واتس عقیده دارد که مدیران شرکت هایی که طرح پاداش دارند، احتمال بیشتری دارد که روش های محافظه کارانه را کنار بگذارند(واتس۲۰۰۳) . بر همین اساس، اگر بخشی از پاداش مدیران به سود حسابداری )صورت کسر نرخ بازده دارایی ( مربوط باشد، مدیریت این شرکت ها تمایل به استفاده از روش های-نامحافظه کارانه دارند .
_______________________________________________________________
۱٫ Auditor’s opinion 3. Financial Leverage
۲٫ corporation size4 1. Rate of return on assets
از آن جا که شرکتهای ایرانی، وجود طرحهای پاداش خود را اعمال نمی نمایند، نرخ بازده دارایی ها به عنوان معیار نماینده انتخاب شده است. این متغیر سود خالص به داراییهای پایان دوره تعریف شده است.
۱-۱۴) خلاصه فصل اول :
در این فصل به ارائه کلیات تحقیق پرداخته شده است و طرح کلی تحقیق مشخص گردید. همچنین متغیرهای تحقیق تعیین و نحوه اندازه گیری آنها بیان شد.
فصل دوم
مروری بر ادبیات و پیشینه تحقیق

• • 1. 1. مقدمه

     

با رسواییهای اخیر و ورشکستگی شرکتهای بزرگ نظیر انرون، ورلدکام و… اعتبار اعداد و ارقام حسابداری که مهمترین بخش گزارشگری مالی را تشکیل می دهند به شدت زیر سوال رفته به طوری که سرمایه گذاران اعتماد کمتری به صورتهای مالی تهیه شده توسط مدیریت دارند. محافظه کاری نیز یکی از ویژگیهای کیفی اطلاعات حسابداری است که مدت مدیدی است که تئوری و عمل حسابداری را تحت تاثیر قرار داده و طی سالهای اخیر و با توجه به رسوایی های مالی، توجه بیشتری را بخود جلب کرده است. نگاه خوشبینانه مدیران و مالکان نسبت به شرکت به احتمال زیاد در صورتهای مالی منعکس می گردد و محافظه کاری بوسیله نیاز به قابلیت اثبات بالاتر سود نسبت به زیان منجر به کاستن از خوشبینی مدیران در تهیه صورتهای مالی می گردد.
درحالی که مسئولیت اصلی تهیه صورتهای مالی بر عهده مدیران شرکت است اما در پی وقایع مالی اخیر انگشت اتهام به سمت حسابرسان نشانه رفته است تا جایی که عموماً از این وقایع به عنوان “شکست حسابرسی” یاد میشود.

بعــد از ایـن، شـد عقــل شــاگــردی ورا

(مثنوی۱/۱۰۷۱-۱۰۷۳)

نــُومِیـد ژَ ذَاتـِتْ نَیَـمْ وَ ذَاتِ اَللـه

پِـی لَاتَقنَـطُـوا مِـنْ رَحْمَـهَ الـله

۱) ترجمه بیت: به باطن خداوند قسم از باطن حق نامید و درمانده و بیچاره نیستم، وخداوند می فرماید: از رحمت خداوند نامید نشوید خداوند همه گناهان را می آمرزد.
۲) نکات بلاغی: الله با الله: ردیف، ذات با رحمت: کلمه قافیه، نوع شعر ملمع، اقتباس: ازسوره الزمر آیه(۵۳): ( قُلْ یَا عِبَادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَهِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ).
۳) شرح مفاهیم عرفانی: ذات: صاحب، مالک درمعنی عرفانی، «ذات هیئت چیزیست که قایم به نفس خود بود. حقیقتش وجود حق است «لَم ْ یَزَل وَ لَایَزَال» منزه ازحُدُ ث است». (روزبهان بقلی شیرازی، ۱۳۸۲: ۴۱۶)، مولوی گوید:

بنـده خـود خـوانـد احمـد در رشـاد

جمـله عالـم را، بخـوان: قـُلْ یـا عِبـاد

(مثنوی۱/۲۵۵۵)

انبیـاء گفتنـد نـومیــدی بَـدست

فضل و رحمت هایِ باری بی حداست

ازچنیـن مُحسـن نشـایـد نا امید

دست در فَتـراکِ ایـن رحمـت زنیــد

(مثنوی۳/۲۹۶۵ تا۲۹۶۶)

ژَ دِلْ بَـــاوَرِمْ وَ خـــدا پَنــاه

ذَاتِ عَلَیَّـن شُمـــوُسِ ذَاتِ اَللــه

۱) ترجمه بیت: ازدل به خداوند متعال پناه بیاورم و از او پشتیبان بخواهم باطن و ذات حضرت علی(ع) که خورشیدی از ذات خداوند متعال است.
۲) نکات بلاغی: پناه با الله: کلمه قافیه است، ذات: تکرار، بَاوَرِم: بیاورم، تکرارواج (ل، الف)، اقتباس: سوره الانسان آیه(۱۳): (مُتَّکِئِینَ فِیهَا عَلَى الْأَرَائِکِ لَا یَرَوْنَ فِیهَا شَمْسًا وَلَا زَمْهَرِیرًا)، ایمان به خداوند با دل باشد ایمان اقرار به زبان و عمل به اعضاء باشد، و بالاترین ایمان، ایمان انبیاء الهی است بر آنچه که بر آنان نازل شده است برابر سوره بقره آیه (۲۸۵): (آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنزِلَ إِلَیْهِ مِن رَّبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ کُلٌّ آمَنَ بِاللّهِ وَ مَلآئِکَتِهِ وَکُتُبِهِ وَرُسُلِهِ). (ر. ک. سجادی،۱۳۸۹: ۱۷۱-۱۷۲)
۳) مفاهیم عرفانی: «ایمان باور داشتن دل است بدانچه اندر غیب بر وی کشف کنند و وی را بیاموزند. و ایمان به غیب و خداوند ـ تعالی ـ از چشم سر غایب، جز به قوّت الهی اندر یقین بنده پدیدار نتوان آوردن، و آن جز به اعلام خداوند نباشد. و محمّد بن خفیف گوید، رحمه الله علیه: «الأیمانُ تَصْدیقُ الْقَلْبِ بّما أعْلَمَهُ الْغُیُوبُ». (هجویری،۱۳۸۹:۴۲۴)، و برای ایمان رهبر و راهنمایی لازم است که عرفا حضرت پیامبر و حضرت علی را اسوه عمل قرارداده، زیرا خداوند میفرمایند: رسول الله را از نور خود وامامان هم ازنور رسول الله هستند، پس نورهدایت کننده به سرچشمه اصلی نوراست.(ر. ک. کلیات احادیث قدسی، ۱۳۸۳:۴۴۹)، مولوی گوید: