عوامل اجتماعی و فرهنگی و برخی از مهمترین این عوامل عبارتند از فرهنگ، سطح سواد، ارزش های هسته ای،دین و مذهب ،سازمان های اجتماعی، الگو های نهادی، عوامل سیاسی، قانونی و اقتصادی. اصولا در بازاریابی سه عامل دولت، مشتریان و رقبا عوامل اساسی محیطی هستند که باید به طور دائم مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرند،

عوامل تکنولوژیک که چند نقش عمده دارد که عبارتند ازجانشین ساختن محصولات و مواد جدید یا مصنوعی به جای محصولات و مواد قدیمی یا طبیعی، صرفه جویی در میزان مصرف مواد، خود گردانی یا کم نیازی به نیروی انسانی، کوتاه شدن عمر محصولات و کهنگی سریع آن ها و نوآوری مداوم.

 

عوامل رقابتی ، دامنه رقابت بسیار گسترده تراست و باید به تمام نیرو های رقابتی توجه داشت. کامیابی در بازاریابی امروز در ارزیابی دائم خود، رقیب و مشتری است مهمترین نکاتی که باید در بررسی رقبا و محیط رقابت بدان توجه شود این است که رقبا چه کسانی هستند و در کجا قرار دارند؟آمیخته ی بازاریابی رقبا چگونه است؟سهم بازار آن ها چقدر است؟نقاط ضعف و قوت آنان نسبت به ما چیست؟برنامه های آینده ی آنان چیست؟نقش رقبای داخلی و خارجی در کوتاه مدت و بلند مدت چگونه است؟

 

طبق نظر مایکل پورتر استراتژی رقابتی در سه زمینه قابل بررسی است.گاهی شرکت ها به دلیل شرایط ویژه ای که دارند می‌توانند قیمت تمام شده کمتری ‌از دیگران داشته باشند و به همین دلیل دارای توان رقابت در زمینه ی قیمت گذاری اند.در مواردی نیز ممکن است مهمترین توان رقابتی شرکت‌ها ناشی از متمایز بودن هر یک ازعناصر آمیخته بازاریابی باشد. مانند متمایز بودن نوع رنگ، بسته بندی، ظاهر و مدل، خدمات پس از فروش، قیمت و شیوه دریافت آن، کانال های توزیع و نوع تبلیغات. همین عامل باعث جذب انواع مشتریان می شود و سهم بازار شرکت نسبت به رقبا تقویت می شود.سومین استراتژی رقابت را می توان در نوع انتخاب بازارها جستجو کرد که آن رابازار کانون می‌نامند؛یعنی انتخاب بخشی از بازار و نفوذ عمیق در آن.شرکت ها را می توان به دو گروه رهبر و دنباله رو تقسیم کرد. کاتلر دو استراتژی اصلی همراه چند استراتژی فرعی برای رهبران بازار مطرح می‌سازد:

 

۱-بسط و گسترش بازار کل(شامل استراتژی های استفاده کنندگان جدید)

 

۲-کاربرد ها جدید محصولات (تنوع محصولات )

 

۳-استفاده از سهم بازار موجود و دفاع از سهم بازار، در این میان دفاع از سهم بازار می‌تواند شامل استراتژی های روبرو شود:

 

الف- دفاع از وضع و موقعیت

 

ب-دفاع قبل از تثبیت موقعیت رقیب و حمله مقدم

 

ج- دفاع بر اساس حمله متقابل.

 

دنباله روهای بازارگروههایی هستند که به شدت در جستجوی در یافتن سهم بیشتری از بازار هستند؛‌بنابرین‏ شرایط رقابتی فشرده ای در بازار ایجاد می‌کنند. کاتلر از گروهی به نام چالشگران بازارنام می‌برد که هدف مشخص آن ها افزایش سهم بازار است. او در این راستا به تاکتیک های نظامی مورد استفاده این گروه اشاره می‌کند؛مانند جنگ قیمت ها، حمله ی بدون ساختار و برنامه و برخورد های مستقیم و رودررو.انواع تاکتیک هایی که برای حمله به رقبا مورد استفاده قرار م گیرد(احمد روستا و همکاران،۱۳۸۵) ‌بنابرین‏ در هر دو گروه تأکید بروی سهم بازار است ، رهبران بازار سعی در گسترش و دفاع از سهم بازار خود را دارند و دنباله رو ها به دنبال افزایش سهم بازار هستند.

 

• 1. پیشینه تحقیق

     1. شرکت‌های هولدینگ

واژه شرکت‌های هولدینگ را در فارسی مترادف با شرکت های مادر قرارمی دهند .به طور کلی سازمان‌های هولدینگ را می‌توان چنین تعریف کرد: «گروهی از شرکت‌ها که در آن ها یک شرکت مالکیت و اداره و یا فقط اداره کلیه شرکت‌ها را به عهده دارد.» ‌بنابرین‏ مدیریت یک شرکت معمولی با مدیریت شرکت‌های هولدینگ بسیار متفاوت است. از آنجا که بازتاب عملکرد مدیریت و نتایج حاصل از تصمیمات اتخاذ شده بر خود شرکت مادر (ستاد) تأثیرگذار خواهد بود، لذا ضروری است، مدیریت ارشد به منظور تصمیم‌گیری و اعمال نظر، علاوه بر بررسی و شناخت ستاد سازمان با دیدی وسیعتر و شناخت کامل در شرکت‌های تابعه تصمیم‌گیری کند. دلایل ایجاد هولدینگ‌ها متعدد است که مهمترین آن ها را میتوان در گروه بندی زیر تقسیم کرد :

 

1. 1. سهم بازار و سود‌آوری بیشتر و کاهش هزینه ها و ریسک سرمایه‌گذاری‌ها

 

1. 1. پیچیدگی محیط (رقابت و تحولات تکنولوژیکی و ناپایداری محیط‌های بازار)

 

1. 1. خصوصی‌سازی و آزادی فعالیت‌های اقتصادی

 

1. 1. تنوع فعالیت‌های شرکت‌ها و گسترش قلمرو فعالیت‌ها در نتیجه انتخاب استراتژی‌های رشد (تنوع در فرایند تولید و ساختار و فن‌آوری‌ها)

 

1. 1. گسترش قلمرو و تنوع فعالیت‌های شرکت در نتیجه انتخاب امکان‌پذیری فعالیت‌های جدید، ورود به بازارهای جدید و جهانی‌شدن

 

1. 1. ایجاد هم‌افزایی و ارزش افزوده

 

1. 1. ایجاد یک مرکز مدیریتی، باعث می‌شود تا بسیاری از فعالیت‌ها به صورت تخصصی و حرفه‌ای با حداقل هزینه ممکن اداره شود

 

1. 1. افزایش کارایی و بهره‌وری سرمایه

 

1. 1. اطمینان از تداوم فعالیت هنگامی که سهام یک شرکت توسط شرکت هولدینگ خریداری می‌شود.

 

1. 1. دوری و ایمن ماندن از مسائل حقوقی (در خصوص شرکت‌های خارجی) و عدم سرایت این مسائل به شرکت مادر با ایجاد شرکت‌های محلی

 

1. 1. بهینه سازی پورتفوی و امکان ارزیابی دقیقتر عملکرد شرکت‌های زیرمجموعه

 

1. 1. کاهش تصدی‌گری دولت در فعالیت های اقتصادی

 

1. تکمیل و مدیریت زنجیره ارزش در شرکت‌ها (شناسایی و برطرف نمودن حلقه‌های مفقوده بین شرکت‌های فعال در یک صنعت خاص)

   • 1. انواع هولدینگ‌ها