تهدید را هشدار هر تهدید محیطی بر یکی از ضعف‌های سازمان، وجود یک مسئله می‌دهد. و در بسیاری از موارد تهدیدهای محیطی علیه قوت‌های سازمان آن را قرار می‌دهد. در محدودیت تلقی فرصت‌های محیطی با ضعف‌های سازمان نیز نشان از آسیب‌ پذیری سازمان دارد.( بونه و کونز ۱۹۹۲ )
تجزیه و تحلیل منابع و امکانات سازمان فهرستی از منابع مهم موجود از نظر انسانی، مالی و تجهیزاتی و . . . در اختیار مدیران می‌گذارد. در این مرحله هدف این است که منابع کلیدی و استراتژیک سازمان مورد ارزیابی قرارگرفته و تصویری از امکانات سازمان جهت تحقق اهداف و همچنین ضعف‌ها و نارسایی‌های داخلی را مشخص نماییم. باید بدانیم هر سازمان طبق اصل هم پایانی ممکن است بتواند از چندین راه مختلف به هدف‌های معین خود برسد، بنابراین شناسایی ضعف‌ها و قوت‌های درونی موجب می‌شود مدیران بتوانند از میان طرق گوناگون مناسب‌ترین راه را برای رسیدن به اهداف پیدا کنند. ( رضاییان ۱۳۸۴)

۲-۱-۱۴)تدوین استراتژی
در این مرحله باید مجموعه استراتژی های قابل‌استفاده را لیست کرده و سپس با بهره گرفتن از مدلهای مختلفی که در بحث‌های مدیریت راهبُردی آمده است و با توجه به نتایج به دست آمده از تحلیل وضعیت که در مرحله اول آمده است استراتژی برتر را انتخاب کنیم. در این مرحله مشارکت مدیران میانی و حتی مدیران رده پایین جهت افزایش انگیزش اهمیت زیادی دارد. در این مرحله برنامه‌ریزی با به کار گرفتن یک یا چند معیار مانند میزان عملی بودن، مفید بودن، قدرت حل مشکلات، هم راستایی با خط مشی‌ها، تطبیق امکانات سازمان و . . . می‌تواند به ارزیابی استراتژی ها پرداخته و استراتژی جدید را بر این اساس انتخاب کند.( الوانی، ۱۳۶۸) در حقیقت تدوین استراتژی مربوط به یک نقطه زمانی معین نیست، بلکه به تدریج شکل می‌گیرند و تغییر می‌یابند و در طی زمان به طور نسبی تعدیل‌شده و توسعه می‌یابند و گام به گام اجرا می‌شوند.
یکـی از صاحب‌نظران (کوئین^[۳۱]) آن را فـرآیـنـد تـکمیـل تدریجـی منطقـی^[۳۲] می نامد (کوئین،۱۹۸۷ ) برنامه‌ریزی استراتژیک در قالب فرا گرد تدریجی، این فرصت را برای مدیران و سازمان‌ها ایجاد می‌کند که به دلیل مواجه تدریجی با مسائل موجود در مسیر اجرای راهبردها، به مهارت کافی برای اجرای آن‌ها دست یابند.( مینتزبرگ ۱۹۸۷)
۲-۱-۱۴-۱)تکوین استراتژی
هیچ فرصتی وجود ندارد که در کار خود راهکار و در نتیجه گلوگاه‌هایی را به همراه نداشته باشد. این سه مانند ذرات بنیادی استراتژی هستند آه به همراه هم، مفهوم و معنی می‌یابند. تکوین استراتژی از تکرار چرخه استراتژی شکل می‌گیرد و در هر دور گامی به سوی مرحله نهایی برداشته می‌شود. استراتژی در ابتدای تولد معمولاً مبهم است و منافع محدود و ریسک بالا دارد. این ویژگی‌ها در روند تکوین به سوی شفافیت بیشتر، منافع حداکثر و ریسک حداقل رانده می‌شود. (بینش،۱۳۸۳)
۲-۱-۱۵)اجرای استراتژی
با انتخاب استراتژی کار برنامه‌ریزی استراتژیک به پایان نمی‌رسد. بلکه باید استراتژی اجراشده و عمال به محک آزمون گذاشته شود. تحقیقات و بخش پژوهش سازمان در انجام این مهم نقش مؤثری خواهد داشت. برای اجرای استراتژی ها می‌توان از ابزارهای زیر بهره گرفت:
- ساختار سازمانی مناسب با استراتژی.
- هماهنگ‌سازی مهارت‌ها، منابع و توانمندی‌های سازمان در سطح اجرایی.
- ایجاد فرهنگ‌سازمانی متناسب با استراتژی جدید سازمان.
باید در نظر داشت که بهترین راهبردهای تدوین‌شده در صورتی که به طور صحیح اجرا نشوند، فاقد ارزش عملی خواهند بود. و اجرای اثربخش هر استراتژی مستلزم تعهد کامل همه مدیران به هدایت واحدهای سازمانی تحت امر خود برای حمایت از راهبرد مذکور است. بنابراین اجرای راهبرد با کلیه فراگردهای مدیریتی یعنی برنامه‌ریزی، سازمان‌دهی، هدایت بسیج امکانات و کنترل عملکردها و برنامه‌ها سروکار دارد.
۲-۱-۱۶)ارزیابی استراتژیک
جهت تعیین حدود دستیابی به هدف‌ها، استراتژیهای اجراشده باید مورد کنترل قرار گیرند. ارزیابی استراتژیک شامل سه فعالیت اصلی می‌شود:
- بررسی مبانی اصلی استراتژیهای شرکت.
- مقایسه نتیجه‌های مورد انتظار با نتایج واقعی.
- انجام اقدامات اصلاحی به منظور اطمینان یافتن از این که عملکردها با برنامه‌های پیش‌ بینی‌شده مطابقت دارد. ( رضاییان، ۱۳۸۴)
۲-۱-۱۶-۱)موانع اجرای برنامه‌های استراتژیک
هفت مانع تحت عنوان هفت خطای مرگبار استراتژیک به بیان خطاها و مشکلات رایج در زمینه اجرای استراتژی می‌پردازد.
- استراتژی ارزش اجرا ندارد.
- کارکنان در مورد اینکه استراتژی چگونه اجرا خواهد شد روشن نیستند.
- مشتریان و کارکنان، استراتژی ها را به طور کامل در نیافته‌اند.
- مسؤولیت اشخاص در زمینه اجرای تغییرات نامشخص است.
- مدیرعامل و مدیران ارشد به هنگام شروع اجرا از صحنه خارج می‌شوند.
- عدم تشخیص موانع.
- فراموش کردن کسب‌وکار.
۲-۱-۱۷)تفکر استراتژیک
تمرکز روی شناسایی و توسعه فرصت‌ها باهدف خلق ارزش، از طریق ایجاد محیط گفتگوی خالق بین افرادی که می‌توانند درجهت گیری‌های اصلی سازمان موثر باشند.تفکراستراتژیک، روش درک جهت‌گیری‌ها و محرک‌های اصلی و اثرگذار بر روی سازمان و تفکر خالق معطوف به چالش‌های یک سازمان از طریق مذاکرات سازنده و مثبت است . اﺑﺰاری ﺑﺮای ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ و روﯾﮑﺮدﻫﺎﺳﺖ، وﻟﯽ ﻣﻌﺮﻓﯽ«ﺗﻔﮑﺮ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ» از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﻌﺮﯾﻒ آن، ﮐﺎری ﮐﻢ ﺛﻤﺮ اﺳﺖ. ﻋﻠﺖ اﯾﻦ اﻣﺮ، ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ اﯾﻦ روﯾﮑﺮد اﺳﺖ. ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﻣﺘﻌﺪدی ﮐﻪ ﺑﺮای ﺗﻔﮑﺮ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ ارائه‌شده‌اند، ﻫﺮ ﯾﮏ ﺑﻪ جنبه‌هایی از اﯾﻦ روﯾﮑﺮد ﺗﻮﺟﻪ داشته‌اند، ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻫﯿﭻ ﯾﮏ ﺗﻤﺎﻣﯽ اﺑﻌﺎد را در ﺑﺮ ﻧﺪارﻧﺪ. درحالی‌که ﺗﻔﮑﺮ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ در ﻋﻤﻞ ﺑﺎ ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎی ﺑﻪ ﻫﻢ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ و ﻣﺴﺘﻤﺮ ارﺗﺒﺎط ﺗﻨﮕﺎﺗﻨﮕﯽ دارد. ﻟﯿﮑﻦ ﮔﺎﻫﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻔﮑﺮ ﺑﺮﮐﻨﺶ ﻣﻘﺪم ﺑﺎﺷﺪ و آن را ﻫﺪاﯾﺖ ﻧﻤﺎﯾﺪ. در ﻣﻮاﻗﻊ دﯾﮕﺮ، در ﺣﯿﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻏﯿﺮﻣﻨﺘﻈﺮه در ﻣﺤﯿﻂ ﯾﺎ دﻗﯿﻘﺎً ﺑﻌﺪ از وﻗﻮع ﺗﻐﯿﯿﺮات غیرقابل‌انتظار، ﮐﻨﺶ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻔﮑﺮ را درﺑﺮ ﮔﯿﺮد. در ﭼﻨﯿﻦ ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺟﺎی ﺗﻌﺎرﯾﻒ، ﺑﻪ ﻣﺎﻫﯿﺖ، ویژگی‌ها و ﮐﺎرﮐﺮدﻫﺎی ﺗﻔﮑﺮ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﻮد و ﺗﻼش ﺷﻮد ﺗﺎ ﻧﻤﺎی ﺻﺤﯿﺤﯽ از اﯾﻦ روﯾﮑﺮد تصویر گردد. ﻣﺎﻫﯿﺖ ﺗﻔﮑﺮ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﻓﻬﯿﻢ و ﺑﺼﯿﺮ ﺷﺪن اﺳﺖ. اﯾﻦ ﺑﺼﯿﺮت ﮐﻤﮏ می‌کند ﺗﺎ در شرایط ﭘﯿﭽﯿﺪه کسب‌وکار:

1. 1. واقعیت‌های ﺑﺎزار و ﻗﻮاﻋﺪ آن ﺑﻪ درﺳﺘﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد.

1. 1. ویژگی‌های ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺎزار زودﺗﺮ از دﯾﮕﺮان ﮐﺸﻒ ﮔﺮدد.

1. 1. جهش‌های ( ناپیوستگی‌های)کسب‌وکار درک ﺷﻮد.

1. 1. ﺑﺮای ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺷﺮاﯾﻂ، راﻫﮑﺎرﻫﺎی ﺑﺪﯾﻊ و ارزش آﻓﺮﯾﻦ ﺧﻠﻖ ﺷﻮد. ( رضاییان، ۱۳۸۴)

ﺗﻔﮑﺮ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ، ﻣﺪﯾﺮ را ﻗﺎدر می‌سازد ﺗﺎ ﺑﻔﻬﻤﺪ ﭼﻪ ﻋﻮاﻣﻠﯽ در دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ اﻫﺪاف ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻣﺆﺛﺮﻧﺪ و ﭼﻪ ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﻣﺆﺛﺮ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ و ﭼﺮا. ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮای ﻣﺸﺘﺮی ارزش می‌آفریند؟ اﯾﻦ ﺑﺼﯿﺮت ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬار در ﺧﻠﻖ ارزش، ﻗﺪرت ﺗﺸﺨﯿﺺ اﯾﺠﺎد می‌کند.
ﺑﺪون این تشخیص، ﺻﺮف ﻣﻨﺎﺑﻊ (ﻣﺎدی و غیرمادی) ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮای دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ، بی‌حاصل ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. “ﮐﻦ اﯾﭽﯽ اوﻣﯽ” در کتاب “ﺗﻔﮑﺮ ﯾﮏ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﺴﺖ” اﻇﻬﺎر می‌دارد: ” اﮔﺮ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت اﺳﺎﺳﯽ را ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻧﺪﻫﯿﺪ، ﻫﺮ ﻗﺪر ﻫﻢ ﺑﻪ ﺧﻮد و ﮐﺎرﻣﻨﺪاﻧﺘﺎن ﻓﺸﺎر روﺣﯽ و ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ وارد ﮐﻨﯿﺪ. ﺗﻔﮑﺮ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ، ﻓﺮاﯾﻨﺪی ﺧﻼﻗﺎﻧﻪ و واﮔﺮا اﺳﺖ و ﺑﺎ چشم‌انداز و دورﻧﻤـﺎی ﻃﺮاﺣـﯽ راﻫﺒـﺮان ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺮﺗﺒﻂ اﺳﺖ اﯾﻦ اﻣﺮ، ﻣﺴﺘﻠﺰم ﻓﺮاﺗﺮ رﻓﺘﻦ اﻧﺪﯾﺸﻪ ﻣﺪﯾﺮان از ﻋﻤﻠﯿﺎت روزﻣﺮه، باهدف ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺑﺮ ﻗﺼﺪ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت کسب‌وکار، اﺳـﺖ. ﺗﻔﮑـﺮ اﺳـﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ ، ﻓﻌﺎﻟﯿـﺖ ﻫـ ﺎﯾﯽ ﭼـﻮن ﮔﺮدآوری اﻃﻼﻋﺎت، ﺗﺤﻠﯿﻞ، ﺑﺤـﺚ و ﺗ ﺒـ ﺎدل ﻧﻈـﺮ در ﺧﺼـﻮص ﺷـ ﺮاﯾﻂ ﺣـﺎﮐﻢ ﺑـﺮ ﺳـﺎزﻣﺎن ﺑـﺎ فعالیت‌های ﻣﺘﻨﻮع، ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﯽ ﺑﻪ ﺳﺆاﻻت اﺳﺎﺳﯽ در ﻣﻮرد ﺳـﺒﺪ دارایی‌های ﺳـﺎزﻣﺎن را ﺷـﺎﻣﻞ می‌شود. “آﺑﺮاﻫﺎم” ﺗﻔﮑﺮ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ را ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ اﺳﺘﺮاﺗﮋی ﻫﺎی قابل‌اطمینان ﻣﺪلﻫـﺎی ﮐﺴـﺐ و ﮐﺎری می‌داند ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﻠﻖ ارزش ﺑﺮای ﻣﺸﺘﺮی ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮﻧﺪ. او ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ ﺟﺴـﺘﺠﻮ ﺑـﺮای ﯾـﺎﻓﺘﻦ گزینه‌های اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ ﻣﻨﺎﺳﺐ. “ﮔﺮﺗﺲ” ﻧﻘﺶ ﺗﻔﮑﺮ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ را ﺗﻼش ﺑﺮای ﻧﻮآوری و ﺗﺠﺴـﻢ آینده‌ای ﺟﺪﯾﺪ و ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺘﻔـﺎوت ﺑـﺮای ﺳـﺎزﻣﺎن می‌داند ﮐـﻪ ﻣﻤﮑـﻦ اﺳـﺖ ﺑـﻪ ﺗﻌﺮﯾـﻒ ﻣﺠـﺪد اﺳﺘﺮاﺗﮋی ﻫﺎی اﺻﻠﯽ و ﯾﺎ ﺣﺘﯽ ﺻﻨﻌﺘﯽ ﮐﻪ ﺷﺮﮐﺖ در آن ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ می‌کند ﺑﯿﻨﺠﺎﻣـﺪ .
(ﺣﻤﯿـﺪی زاده ،۱۳۹۰) ﺗﻔﮑﺮ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ را ﭘﯿﺎﻣﺪ ﺧﻮدورزی، ﺳﺎز و ﮐﺎرﻫﺎی ذﻫﻦ و ﻣﻌﻤﺎری ﺗـﺪﺑﯿﺮ می‌داند ﮐـﻪ ﺟﻠﻮه ﺣﺮﮐﺖ آﻓﺮﯾﻨﯽ آن ﭘﺲ از تعبیر گری روح و دل ﻣﺪﯾﺮان ﻧﻤﺎﯾﺎن می‌شود .
ﺗﻔﮑﺮ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ، ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻣﺪاوم اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﺪف آن، رﻓﻊ اﺑﻬﺎم و ﻣﻌﻨـﺎ ﺑﺨﺸـﯿﺪن ﺑـﻪ ﺗﺤـﻮﻻت ﻣﺤﯿﻂ ﭘﯿﭽﯿﺪه اﺳﺖ. اﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ، ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ و ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺧﻼﻗﺎﻧﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺤﻠﯿﻞ در ﻗﺎﻟﺐ ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ موفقیت‌آمیز را در ﺑﺮ می‌گیرد.ﺳﺮاﻧﺠﺎم نتیجه‌ای ﺟﺰ ﺳﺮدرﮔﻤﯽ و ﺷﮑﺴﺖ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ". (مفتخر،۱۳۷۱)
در شکل۱-۲ تفکر استراتژیک به عنوان پیش بینی و تبیین آمده است.
شکل ۲-۱:تفکر استراتژیک ( مفتخر،۱۳۷۱ )
۲-۱-۱۷-۲)تفکر استراتژیک در مقایسه با برنامه‌ریزی استراتژیک
ویژگی‌های تفکر استراتژیک
شهودی
پرداختن به فرضیه‌ها و سنتزها
شناسایی پارادایم های جدید
تفکر باز و خارج از محدودیت‌های موجود
مبتنی بر یک روش مدیریتی حمایتی

–

–

۳۳%

ارکیت

۱۲%

۲۰ - ۵

۶/۱%

–

۲/۷%

بثورات پوستی

۹%

–

۳/۳%

–

۵/۴%

۱-۵-۴ عود بروسلوز:
حدود ۱۰% موارد بروسلوز، پس از درمان با آنتی میکروبیال ها عود میکند و این خود ممکن است ناشی از داخل سلولی بودن ارگانیسم ها و قرار نگرفتن در معرض آنتی میکروبیال تجویزی و مکانیسم های دفاعی میزبان باشد. عود بروسلوز، در اغلب موارد طی چند ماه اول پس از عفونت اولیه، حاصل میشود، ولی تا دو سال پس از درمان ظاهرا موفقیت آمیز هم ممکن است عارض گردد.لازم به ذکر است که گرچه اغلب بیمارانی که دچار بروسلوز حاد میگردند در مقابل این بیماری مصون میشوند ولی عفونت مجدد در افرادی نظیر کارگران کشتارگاه و دامپزشکانی که تماس ممتدی با بروسلا ها دارند ممکن است عارض شود و به طور کلی عود بروسلوز و ابتلاء مجدد به این بیماری، خفیف تر از حمله اولیه آن است. البته تشخیص عود بروسلوز از عفونت مجدد، در افراد در معرض خطری که تماس مداومی با بروسلا ها دارند مشکل میباشد.یاد آور میشود که عود بروسلوز، میتواند به وسیله عفونت های دیگر و ضربه ناشی از حوادث یا جراحی، تسریع شود و در صورتی که مدت زیادی، از بهبودی بیماری اولیه گذشته باشد ممکن است با عفونت مجدد، اشتباه شود.(بتس،۱۹۹۳)
۱-۵-۵ بروسلوز مزمن:
بروسلوز مزمن، عبارتست از بروسلوزی که بیش از یکسال به طول انجامیده باشد. بسیاری از این بیماران به علت عدم درمان کامل، ممکن است علائم مداومی داشته باشند و یا ضایعات کانونی چرکی در استخوان، کبد یا طحال آنها یافت گردد. حدود ۲۰% این بیماران دچار خستگی مداوم، کسالت و افسردگی بوده که با هیچیک از یافته های بالینی، میکروبیولوژیک یا روماتولوژیک ، بروسلوز حاد، همراه نبوده و به سندروم خستگی مزمن ، موسوم است.( بتس،۱۹۹۳)
بروسلوز مزمن به چهار طریق ممکن است تظاهر نماید:
۱ ) بیماری با سیر تدریجی.
۲ ) بیماری حادی که عود های مکرری را به دنبال خواهد داشت.
۳ ) بیماری لوکالیزه.
۴ ) خستگی و ضعف مداومی که به دوره های درمانی مکرر، جواب نمی دهد و همراه با علائم موضعی نیز نمی باشد.
بروسلوز مزمن، ممکن است با علائمی نظیر کسالت، سردرد، تعریق، افسردگی، بیحالی درد های مبهم، ناتوانی جنسی، بیخوابی ، آبسه های کبدی، طحالی، ژنیتال ها و مهره ها و استخوان های طویل، ظاهرشود. حالت رخوت و سستی، خفیف است و بیماران را از فعالیت باز نمی دارد ولی میتواند شدیدا ناتوان کننده باشد. بیمار، گاهی مجبور است از ساعتی به ساعت دیگر و در فواصل کم قدری استراحت کند و گاهی پس از انجام کارهای سنگین و یا به هنگام عصر، ممکن است در حالت نشسته به خواب برود و در بعضی از بیماران، خواب آلودگی شدید بعد از صرف غذا علامت بارزی میباشد. سردرد به صورت درد جلو پیشانی یا اطراف حدقه چشم، تظاهر مینماید و ممکن است اشتباها به سینوزیت ، نسبت داده شود.درد قسمت تحتانی کمر، شایع است و ارتباطی با شواهد رادیولوژیک اسپوندیلیت، ندارد۰ در این بیماران درد و سختی اندام ها بیش از آنکه مربوط به مفاصل باشد در رابطه با عضلات است و ریشه اندام ها را بیشتر از انتهای آنها گرفتار میکند. تعریق، مخصوصا به هنگام شب عارض میشود و پس از یک عرق ریزی شدید، بی حالی شدیدی عارض میگردد. خودکشی ناشی از افسردگی ، نادر میباشد و با اینکه عنوان تب مواج به این بیماری داده شده است ولی معمولا دمای بدن بیماران در موقع معاینه، طبیعی است. لازم به ذکر است که در صورتیکه طحال، خیلی بزرگ و بیش از چهار عرض انگشت در زیر دنده، لمس شود باید به فکر تشخیص بیماری دیگری غیر از بروسلوز باشیم. در مجموع تب در کمتر از ۵۰% موارد بروسلوز مزمن و هپاتومگالی و گرفتاری مفصلی در ۱۵% بیمارانی که بیماری به صورت موضعی، ظاهر میشود یافت میگردد۰ همچنین در این بیماران تست رایت ممکن است مثبت یا منفی و کشت خون، معمولا منفی است.( بتس،۱۹۹۳)
ممکن است بروسلوز مزمن، از نظر سیر بالینی با بروسلوز درمان شده ای که دوره نقاهت آن به طول انجامیده و باعث سندروم خستگی مزمن، شده است، اشتباه شود. در اینگونه موارد، علاوه بر عدم وجود تب، با عیار نسبتا بالائی از IgG نیز مواجه نمیشویم و این آنتی بادی که در بروسلوز مزمن، ممکن است از عیار بالائی برخوردارباشد در دوره نقاهت بیماری، عیار پائینی را نشان خواهد داد. ضمنا افرادی که از تداوم برخی از علائم بیماری، در دوره نقاهت طولانی، رنج میبرند برخلاف مبتلایان به بروسلوز مزمن ، به ادامه داروهای ضد بروسلا نیز پاسخ بیشتری نخواهند داد.( بتس،۱۹۹۳)
۱-۵-۶ بیمارى شبه بروسلوز
تماس مکرر با بروسلا در افرادی که از نظر سرولوژیک، مثبت هستند ممکن است باعث ایجاد واکنش های هیپرسانسیتیویته ای که شبیه به بروسلوز است گردد. اینگونه واکنش ها بنحو شایعی در کارکنان آزمایشگاه ها که تماس زیادی با آنتی ژن بروسلا دارند و در دامپزشکانی که واکسن بروسلا آبورتوس سویه ۱۹ به کرات به بدن آنها تلقیح میشود گزارش گردیده است البته شروع علائم، معمولا در عرض چند دقیقه تا چند ساعت پس از تماس می باشــد و بــه مدت ۴۸ - ۲۴ ساعت ادامه می یابد.( اپیدمیولوژی بالینی و کنترل بیماری های مرتبط با بیوتروریسم کتاب اول/گفتار نهم)
۱-۵-۷ بروسلوز ناشى از تلقیح واکسن حیوانى
تماس پوست یا ملتحمه با واکسن زنده ضعیف شده حاوی سویه ۱۹ بروسلا در ارتباط با واکنش های مختلفی در میزبان بوده است بطوری که بعضی از تماس یافتگان، دچار هیچ گونه ناراحتی موضعی یا سیستمیکی نشده اند ولی سایر تماس یافتگان، بنحو شایعی دچار واکنش موضعی فوری یا بیماری سیستمیک شبیه به عفونت ناشی از سویه های طبیعی بروسلا آبورتوس، گردیده اند.واکنش های موضعی، به نحو شایعی در افردی ظاهر میشود که سابقه بالینی ابتلاء به بروسلوز یا شواهد سرولوژیک دال بر ابتلاء قبلی به این بیماری یا سابقه تماس قبلی با واکسن ساخته شده از سویه ۱۹ را ذکر میکنند.( اپیدمیولوژی بالینی و کنترل بیماری های مرتبط با بیوتروریسم کتاب اول/گفتار نهم)
۱-۶- انتقال بیماری:
انتقال عفونت بروسلا و شیوع آن در یک منطقه به چندین فاکتور مانند عادات غذایی ، روش آماده سازی شیر ، عادات جامعه ، شرایط آب و هوایی ، وضعیت اقتصادی – اجتماعی و بهداشت محیط بستگی دارد . بهداشت محیط مخصوصاً در بحث انتقال از راه هوا ، اهمیت دارد.بروسلوز تقریباً به طور ثابت از حیوانات خانگی آلوده به انسان انتقال می یابد.احتمال انتقال انسان به انسان عفونت بروسلوز بیش از آن چیزی است که ثبت شده است.با این که عفونت در بسیاری از مناطق مثل خاورمیانه، آمریکای مرکزی و جنوبی و برخی از نواحی اروپا در حوزه دریای مدیترانه گسترش زیادی دارد، واکسن انسانی موثر و تائید شده علیه این بیماری وجود ندارد.( بتس،۱۹۹۳)
۱-۷- پاسخهای ایمنی میزبان به بروسلا:
بروسلا ها ارگانیسم های داخل سلولی اختیاری (Facultative) هستند که قادر به گریز از تعدادی از مکانیسم های دفاعی میزبان، بوده به مدت زیادی داخل سلول های بیگانه خوار، زنده می مانند. بروسلا ملیتنسیس، ویرولانت ترین گونه بروسلا به حساب می آید و پس از آن به ترتیب، گونه های سوئیس و آبورتوس، قرار دارند.(عباس و همکاران،۱۹۹۷)
بروسلا قادر به ورود به بدن از طریق غشاء های مخاطی، پوست آسیب دیده و استنشاق میباشند و گلبول های سفید PMN ، اولین سد دفاعی میزبان در مقابل این ارگانیسم ها محسوب میگردند۰ البته هم بروسلا ملیتنسیس و هم بروسلا آبورتوس بوسیله سرم طبیعی انسان که موجبات فاگوسیتوز بوسیله PMN ها را فراهم میکند اپسونیزه میشوند. پلی مرفونوکلئر ها قادر به کشتن بروسلا آبورتوس میباشند ولی قدرت کشندگی آنها در مقابل بروسلا ملیتنسیس ، ناچیز است. مطالعاتی که برروی PMN های گاوی، انجام شده است حاکی از آنست که تداوم بروسلا ها داخل PMN ها میتواند ناشی از تولید ۵ - گوانوزین مونوفسفات و آدنوزین که باعث منع دگرانولاسیون گرانول های پراکسیداز مثبت در PMN ها میشود، باشد.سرم طبیعی انسان دارای فعالیت باکتریسیدال خوبی علیه بروسلا آبورتوس است. ولی این موضوع در مورد بروسلا ملیتنسیس، صدق نمیکند و مقاومت این میکروارگانیسم، در مقابل اثرات باکتریسیدال سرم و خاصیت کشندگی داخل سلولی PMN ها میتواند توجیه کننده بالا بودن ویرولانس آن باشد.ارگانیسم هائی که بوسیله PMN ها کشته نمی شوند به عقده های لنفاوی ناحیه ای، مهاجرت مینمایند و سپس خود را به جریان خون میرسانند و پس از رسیدن به سیستم رتیکولوآندوتلیال ، در آنجا موضع گیری می نمایند. البته سلولهای فاگوسیتیک سیستم RE قادر به بلع بروسلاها هستند ولی بعضی از ارگانیسم های موجود در این سلول ها مخصوصا وقتی داخل طحال قرار داشته باشند زنده مانده و به تکثیر داخل سلولی، می پردازند اما در صورت فعال شدن ماکروفاژ ها ارگانیسم های داخل سلولی، کشته میشوند و از دیواره سلولی باکتری ها آندوتوکسین ، آزاد میگردد و منجر به بروز بعضی از علائم و نشانه های مشخصه بروسلوز حاد، میشود.وقتی بروسلا ها به سلول های اپی تلیال پوست، ملتحمه، حلق یا ریه انسان نفوذ، کردند بدوا باعث القاء پاسخ پلی مرفونوکلئری در ناحیه تحت مخاطی (Submucosa) میگردند و پس از بلع ارگانیسم ها بوسیله نوتروفیل ها و ماکروفاژ های بافتی، بروسلا ها به عقده های لنفای ناحیه ای میرسند و در صورتی که بر فعالیت، دفاعی میزبان در عقده های لنفاوی ، غلبه کنند در عرض چند ساعت در خون محیطی ظاهر میگردند و به وسیله گلبول های پلی مرفونوکلئر و مونوسیت ها بلعیده میشوند و در سینوزوئید های عقده های لنفاوی کبد، طحال و مغز استخوان مجتمع میگردند. این باسیل ها در واکوئول های فاگوسیتیک گلبول های سفید (فاگوزوم ها) قرار می گیرند و سریعا تکثیر می یابند و سپس لکوسیت ها در عرض مدت کمی متلاشی میشوند و سلول های فاگوسیتیک سیستم رتیکولوآندوتلیال موجود در سینوزوئید ها بروسلاها را می بلعند۰ این ارگانیسم ها در ماکروفاژ های ذکر شده برای مدت چند هفته تا چند ماه، باقی میمانند و تکثیر داخل سلولی باکتری ها ممکن است منجر به انهدام بعضی از سلولهای فاگوسیتیک سیستم رتیکولوآندوتلیال گردد.سرنوشت بافت مورد حمله، در گرو نتیجه کشمکش بین بروسلا ها و دفاع سلول های آلوده، میباشد به طوری که در فاگوسیت های حیوانات ایمن، بروسلا ها معمولا به سرعت منهدم میگردند و از طرفی باکتری ها داخل سلول های فاگوسیتیک، از تاثیر آنتی بادی های سرم و تاثیر بسیاری از آنتی میکروبیال ها در امان می مانند.(۳۲)

عفونت ناشی از گونه آبورتوس، گرانولوم هائی تشکیل میدهد که شامل دسته جاتی از هیستیوسیت های اپی تلیوئید، لنفوسیت ها، مونوسیت ها و پلاسموسیت ها و تعداد کمی نوتروفیل، می باشند و ممکن است مناطقی از نکروز هیالین مرکزی وجود داشته، باشد ولی کازئیفیکاسیون وجود نخواهد داشت لذا گرانولوم ها شباهت زیادی به گرانولوم های ناشی از سارکوئیدوز دارند و سلول های لانگهانس و سلول های غول پیکر نیز به فراوانی یافت میشود. لازم به ذکر است که گونه آبورتوس، معمولا باعث ایجاد بیماری خفیفی میشود و عوارض چرکی و ناتوان کننده ناشی از آن نادر است.بروسلا سوئیس، گرانولوم های چرکی و آبسه، تشکیل میدهد و فیبروز محیطی، کازئیفیکاسیون مرکزی و کلسیفیکاسیون ، در آبسه های ناشی از آن شایع میباشد. این آبسه ها اغلب برای چندین سال باقی می مانند، در حالیکه گرانولوم های کوچک، طی چند ماه بهبود می یابند و تنها فیبروز مختصری از خود به جا میگذارند.
در بروسلوز مزمن، آبسه ها ممکن است در اعضاء ذکر شده و بافت های زیر پوستی، بیضه، مغز، اپیدیدیم، تخمدان و کلیه ها ظاهر شوند. ضمنا آندوفلبیت گرانولوماتو در کبد، طحال و ساق پاها گاهی بروز نموده عارضه اخیر، میتواند به آمبولی ریوی، منجرشود. طی ابتلاء به بروسلوز ناشی از گونه ملیتنسیس، بیوپسی کبد ممکن است فقط هپاتیت غیر اختصاصی را نشان دهد و گرانولومی دیده نشود ولی هپاتیت تحت حاد و سیروز نیز گاهی عارض میشود. پلورزی و آبسه های گرانولوماتوز ریوی، ندرتا دیده میشود و در انواع، کشنده بیماری اغلب، کانونهای لنفوسیتی در اطراف عروق مغز، میوکارد ، بیضه ها و کیسه صفرا یافت میگردد. بروسلا ملیتنسیس ، ممکن است باعث ایجاد بیماری حاد و شدید و عوارض ناتوان کننده ای بشود.
به طور کلی واکنش نسجی ناشی از عفونت بروسلائی، برحسب گونه بروسلا و حیوانی که آلوده میشود متفاوت میباشد مثلا وقتی موش بوسیله بروسلا آبورتوس، آلوده میشود دچار گرانولوم های واضحی در کبد میگردد و این گرانولوم ها به مدت بیش از یکماه باقی میماند. درحالیکه وقتی این حیوان بوسیله بروسلا ملیتنسیس، آلوده گردد دچار میکرو آبسه هائی در کبد میشود که در عرض حدود ۳۰ روز ناپدید میگردد. همچنین بروسلا آبورتوس، در خوکچه هندی باعث ایجاد واکنش نسجی مختصری میگردد در حالیکه بروسلا ملیتنسیس، منجر به بروز آبسه های متوسط و بروسلا سوئیس، باعث ایجاد آبسه در کبد، طحال و بیضه میشود.بروسلوز حاد، به نحو شایعی به عفونت ناشی از خود میکروارگانیسم، نسبت داده میشود، هرچند کمپلکس ایمنی را نیز در ایجاد آن دخیل دانسته اند. ضمنا بعضی از پژوهشگران، فاکتور روماتوئید وANA را در مبتلایان به بروسلوز حاد ، یافته و اظهار نموده اند این آنتی بادی ها ممکن است نقشی در پاتوژنز بروسلوز حاد، ایفاء نمایند.( عباس و همکاران،۱۹۹۷)
۱-۸- روش های تشخیص:
آنتی ژنهای بروسلا: آنتی ژنهای AوM به لیپو پلی ساکارید دیواره سلول باکتری مربوط میباشد ضمنا" بروسلا آنتی ژن مشترک با ویبره کلره داشته و واکسیناسیون بر علیه وبا تیتر آنتی بادی بروسلا را بصورت کاذب با بعضی از آنتی ژنهای ساخته شده بالا می برد.(پاکزاد،۱۳۸۱، صص۱۴۸-۱۴۱)
آنتی بادی:
در پاسخ ایمنی هومورال بروسلوز ) IgG,IgM 1IgGوIgG2 IgA,( مقدار جزئی IgE تولید گردیده که بویژهIgG , IgM در آزمایشگاههای سرولوژی دخالت دارند ودر عفونت بروسلوز, IgM از روز پنجم تا هفتم ظاهر شده و در طی ۱۳ تا ۲۱ روز پس از ورود باکتری در بدن به میزان نهایی خواهد رسید. IgA نیز به مقدار کم در فاصله بین ظهور دو ایمونوگلوبولین فوق الذکر بوجود می آید. در حالت بیماری تیتر IgG به مقدار بالا تر رسیده و دوام بیشتری دارد و در بررسی سرولوژی بروسلوز هنگامی که سرم مورد آزمایش قرار می گیرد از ارزش زیادی برخوردار است . بدون تردید چنانچه سرم هفته اول آلودگی مورد بررسی باشد هیچگونه ایمونو گلوبولینی موجود نبوده و در نتیجه آزمایش منفی خواهد بود. در هفته دوم نقش برتر را IgM خواهد داشت. بین هفته دوم وسوم تشکیل IgG شروع شده و سه هفته پس از آن به اوج خواهد رسید و در حالت عفونت کماکان نقش غالب را خواهد داشت .برای تشخیص سرولوژی بروسلوز انسان آزمایشهای رزبنگال , سرو آگلوتیناسیون رایت , ۲- مر کاپتواتانول , ثبوت عناصر مکمل وآنتی گلوبولین کومبس به روش استاندارد ویا استفاده از روش های استاندارد شده توسط تولید کننده های داخلی انجام می پذیرد. اکثر بیماران مبتلا به بروسلوز حاد در تمامی آزمایشها واکنش مثبت نشان میدهد معمولا” آزمایشهای رزبنگال و رایت به جهت آنکه هر دو ایمونوگلوبین GوM در آنها دخالت دارند زودتر از دیگر آزمایشها واکنش دارد(پاکزاد،۱۳۸۱، صص۱۴۸-۱۴۱).در آزمایشهای ۲- مرکاپتواتانول وثبوت عناصر مکمل, IgG مداخله نموده که از نقطه نظر تفکیک وضعیت ایمنی یا عفونت مفید می باشد.در مواردی که آنتی بادی هایی وجود داشته باشند و آگلوتیناسیون واضح ایجاد نمی نماید آزمایش کومبس ازارزش خاصی برخوردار است.در بررسی سرولوژی بیماری تعیین تفاوت تیتر دو نمونه سرم در حداقل به فاصله دو هفته با ارزش می باشد ضمنا” در افرادی که تماس مکرر با آنتی ژن بروسلا دارند آزمایشهای سرمی مثبت بدون علائم بالینی مشاهده می شود از این رو نتایج آزمایشهای سرمی در بروسلوز شغلی از اهمیت محدودی برخوردار است. گاهی اوقات نیز نتایج مثبت کاذب ناشی از واکنش متقاطع سایر آنتی بادیهای باکتریها با آنتی ژن بروسلا مشاهده می گردد. بنا براین به منظور تشخیص بروسلوز بکارگیری روش های استاندارد آزمایشگاهی توام با اطلاعات کسب شده اپید میولوژی - کلینیکی- آزمایشگاهی مورد نظر میباشد.( پاکزاد،۱۳۸۱، صص۱۴۸-۱۴۱)
روش های سرولوژی استاندارد:

در نتیجه جنگ جهانی اول، انگلستان کنترل فلسطین را از امپراطوری عثمانی گرفت. نتیجتا این منطقه به عنوان فلسطین تحت قیومیت انگلستان شناخته شد. از سال ۱۹۱۸ تا ۱۹۴۸ انگلستان بر یهودیان و عربهای ساکن این منطقه حکمرانی میکرد. انگلستان قسمت غربی فلسطین یعنی غرب رودخانه اردن را به امیر عبدالله بخشید تا پادشاهی اردن هاشمی را بنیان کند که در حال حاضر این منطقه، کشور اردن فعلی میباشد. اولین شورش علیه نقل و انتقالات یهودیان به منطقه در روز جهانی کارگر در منطقه جافا و تل آویو صورت گرفت که طی آن تعداد زیادی عرب و یهودی کشته شدند. فلسطینیها پیشنهاد تقسیم منطقه را مغایر تقسیم بندی جمعیتی اعراب و یهودیان در آن زمان ارزیابی میکرده و از این طریق ضمن رد پیشنهاد تقسیم بندی اعتراض کردند.^[۲۱۳]رهبران صهیونیست به دلایل تاکتیکی و استراتژیکی این پیشنهاد را پذیرفتند.^[۲۱۴]
جوانه دوم درگیری از بیت المقدس ایجاد و به سراسر کشور علی الخصوص الخلیل گسترش یافت، که در طی آن تعداد زیادی یهودی و مسلمان کشته شدند.^[۲۱۵] در ماه آوریل ۱۹۳۶ در پاسخ به کشته شدن عزالدین قسام انگلیسیها، عربهای مقیم فلسطین تحت قیومیت انگلستان شورش بزرگ عرب را آغاز کردند. این شورش منجر به درگیریهای داخلی شد که طی آن یک محموله تسلیحات قاچاق که برای نیروهای نظامی یهودیان (هاگانا) ارسال میشد. ضبط شد. شورش تا سال ۱۹۳۹ زمانی که انگلستان برای جلب حمایت اعراب در مقابل جنگ علیه آلمان فروش زمین به یهودیان را ممنوع اعلام کرد. طول کشید.^[۲۱۶]

تشکیل سازمان ملل متحد و تصویب قطعنامه ۱۸۱ توسط مجمع عمومی، آغازگر جنگ اعراب و اسرائیل در ابعاد وسیع و با حضور دولتهای عربی شد. شرایط فلسطین اشغالی از تصویب این قطعنامه تا انتفاضه اول در گفتار اول این مبحث بررسی میشود.
گفتار اول: از قطعنامه ۱۸۱ تا انتفاضه اول
مسئله فلسطین به مجرد تاسیس سازمان ملل توسط انگلستان به مجمع عمومی ارجاع شد. کمیته ۱۱ نفرهای در خصوص موضوع فلسطین (انسکاپ) در نخستین نشست ویژه مجمع عمومی در آوریل ۱۹۴۷ تشکیل شد. بیشتر اعضاء توصیه کردند که فلسطین به دو دولت عربی و یهودی تقسیم شده و موقعیتی بین المللی برای شهر بیت المقدس تحت مدیریت سازمان ملل تعریف شود. سازمان ملل متحد از سال ۱۹۴۷ تاکنون درگیر مسئله فلسطین است. اولین اقدام صدور قطعنامه ۱۸۱ توسط مجمع عمومی بوده است که فلسطین تحت قیومیت، به دو دولت عرب و یهودی تقسیم شود. به طور خلاصه طرح تقسیم که به عنوان سندی چهار بخشی به متن قطعنامه ضمیمه شده بود برای انقضاء قیومت و پیشرفت عقب نشینی ارتش انگلستان و تعیین مرزهای میان دو دولت و بیت المقدس تدارک دیده شد.
اسرائیل در ۱۱ مه ۱۹۴۹ به سازمان ملل پیوست. در مقدمه قطعنامه پذیرش اسرائیل برای عضویت در سازمان ملل به تعهدات ویژه اسرائیل برای اجرای قطعنامههای ۱۸۱ و ۱۹۴ سازمان ملل اشاره شده است یعنی قطعنامههایی که موضوع فلسطین را در کانون توجه سازمان ملل متحد قرار میداد و متضمن موارد زیر بود:
- تایید دریافت گزارش شورای امنیت در خصوص درخواست اسرائیل برای عضویت در سازمان ملل، یادآوری اینکه طبق نظر شورای امنیت اسرائیل دولت صلح دوستی است و خواهان و (قادر به) ایفای تعهدات مطرح در منشور سازمان ملل است.
- یادآوری اینکه شورای امنیت به مجمع عمومی توصیه کرده که عضویت اسرائیل در سازمان ملل را تصویب نماید،
به علاوه، یادآوری اعلامیه دولت اسرائیل مبنی بر پذیرش بی قید و شرط تعهدات مندرج در منشور سازمان ملل و اجرای آنها از روز به عضویت درآمدن در سازمان ملل،
- یادآوری قطعنامه ۲۹ نوامبر ۱۹۴۷ و ۱۱ دسامبر ۱۹۴۸ و نیز یادآوری اعلامیه و توضیحات ارائه شده از سوی نماینده دولت اسرائیل در برابر کمیته سیاسی ویژه در خصوص اجرای قطعنامههای مذکور، مجمع عمومی در راستای ایفای وظایف خود طبق ماده ۴ منشور و اصل ۱۲۵ قواعد آیین کار خویش:
۱- تصمیم میگیرد که اسرائیل دولت صلح دوستی است که تعهدات مطرح در منشور سازمان ملل را پذیرفته و خواهان و قادر به ایفای این تعهدات است.
۲- تصمیم میگیرد عضویت اسرائیل در سازمان ملل را بپذیرد.^[۲۱۷]
سازمان ملل متحد از ابتدای تشکیل این نهاد تاکنون به صورت فعال درگیر مساله فلسطین بوده است. سازمان ملل متحد در قبال فلسطین سه موضوع محوری را دنبال میکند.
۱- ایجاد امنیت عاری از خشونت در منطقه
۲- توجه و رسیدگی به نیازهای بشر دوستانه مردم فلسطین
۳- پیشبرد مذاکرات صلح^[۲۱۸]
سازمان ملل متحد و نهادهای وابسته به سازمان به طور فعال در این بیش از شش دهه درگیر مساله فلسطین بودهاند، به تبع سازمان ملل متحد سایر سازمانهای حقوق بشری بین المللی نیز در این زمینه بسیار فعال و موثر بودهاند.
تصویب قطعنامه ۱۸۱ به گسترش خشونت در فلسطین انجامید. با وخیم تر شدن اوضاع، شورای امنیت خواستار برقراری نشست ویژه مجمع عمومی شد. لذا این نشست از ۱۶ آوریل تا ۱۴ مه ۱۹۴۸ به طول انجامید. در روز ۱۷ آوریل، شورای امنیت خواستار توقف تمام فعالیتها و اقدامات مسلحانه و غیر مسلحانه در فلسطین شد و در ۲۳ آوریل کمیسیون آتش بس را برای نظارت و کمک به ایجاد آتش بس تشکیل داد.
مجمع عمومی نیز کمیسیون فلسطین را منحل نمود و تصمیم گرفت برای پیشبرد استقرار صلح در همکاری با کمیسیون آتش بس یک میانجی منصوب سازد. در ۲۰ مه کنت فولک برنادت،^[۲۱۹] رئیس صلیب سرخ سوئد به عنوان میانجی سازمان ملل منصوب شد.^[۲۲۰]
دولتهای عربی از شناسایی اسرائیل سر باز زدند و این قطعنامه را نپذیرفتند. اسرائیل هم قطعنامه را نادیده گرفته و حوزه قلمرو قضایی خود را به بخش اشغال شده بیت المقدس گسترش داد. در ۲۳ ژانویه ۱۹۵۰ اسرائیل بیت المقدس را پایتخت خود اعلام کرد و دفاتر دولتی خود را در بخش غربی آن تاسیس کرد.^[۲۲۱] اردن در بخش غربی کنترل خود را بر روی شهر قدیمی رسمی کرد. گرچه مجلس قانونگذاری اردن اعلام کرد که این عمل به معنای پیش داوری در حل و فصل نهایی مسئله فلسطین نخواهد بود.^[۲۲۲]
پس از چند هفته جنگ متوقف شد و این به دلیل آتش بس چهار هفتهای بود که شورای امنیت در ۲۹ مه ۱۹۴۸ اعلام کرد. آتش بس در ۱۱ ژوئن تحت نظارت میانجی سازمان ملل با کمک گروهی از ناظران نظامی بین المللی که به عنوان سازمان نظارت بر آتش بس سازمان ملل متحد- یونتسو^[۲۲۳] شناخته شدند، به مرحله اجرا درآمد به رغم تلاشهای میانجی هیچ توافقی بر تمدید آتش بس حاصل نشد و نبردها مجدداً در روز هشتم ژوییه از سر گرفته شد.
در ۱۵ ژوئیه ۱۹۴۸ شورای امنیت طبق قطعنامهای اعلام کرد که شرایط فلسطین تهدیدی است علیه صلح و خواستار آتش بس شد و اعلام نمود که ناتوانی در رعایت آن به عنوان نقض صلح به شمار میآید که مستلزم اعمال فوری قوانین الزامی براساس فصل هفت منشور سازمان ملل خواهد بود. طبق این قطعنامه آتش بس دوم به وقوع به پیوست. تا آن زمان اسرائیل بخش بزرگی از سرزمینهای اعطا شده به دولت عربی (طبق طرح تقسیم) از جمله بخش غربی بیت المقدس را تصرف کرده بود. مصر و اردن هر یک کنترل مناطق باقیمانده از غزه و کرانه باختری رود اردن را (که شامل شرق المقدس یا شهر قدیمی میشد) حفظ کردند. جنگ در اکتبر ۱۹۴۸ و مارس ۱۹۴۹ به اوج خود رسید که طی آن اسرائیل بر سایر مناطق اختصاص یافته به دولت عربی نیز تسلط یافت. در سال ۱۹۵۰ اردن از کرانه باختری رود اردن از جمله شرق بیت المقدس به طور رسمی طبق قوانین خود تا زمان پیدایش یک راه حل برای مسئله چشم پوشی کرد.
این دشمنیها موجب بحرانهای شدید انسانی شد. تقریبا ۷۵۰ هزار فلسطینی از سرزمینهای خود آواره شدند. در همین زمان در اثنای مذاکرات میان طرفین، کنت برنادت در ۱۷ سپتامبر ۱۹۴۸ در بخشی از بیت المقدس که از سوی اسرائیل تصرف شده بود بر اثر تیراندازی کشته شد و رالف بانچ از ایالات متحده به عنوان میانجی منصوب شد.^[۲۲۴]
بین فوریه و ژوئیه ۱۹۴۹ و با حمایت و مساعدت سازمان ملل توافق نامههای آتش بس بین اسرائیل از یک سو مصر، اردن، لبنان و سوریه از سوی دیگر امضا شد. در این توافق نامهها که از لحاظ مضمون مشابه بودند، پذیرفته شده بود که استقرار آتش بس، گامی ضروری برای اعاده صلح در فلسطین است. آنها همچنین اعلام کردند که هدف آتش بس به معنای ایجاد یا به رسمیت شناختن ادعا و حق سرزمینی مالکیت یا سایر حقوق، ادعاها و منافع هیچ یک از طرفین نیست.
در آگوست ۱۹۴۹ شورای امنیت از ناظران یونتسو خواست تا بر آتش بس نظارت کنند. طبق تصمیم شورای امنیت ناظران یونتسو در خاورمیانه باقی ماندند.^[۲۲۵]
در ماه می ۱۹۴۸ رهبران صهیونیست موجودیت کشور اسرائیل را اعلام کردند. جنگ میان اسرائیل و همسایگان عرب آن ایجاد شد. از طرف فلسطینیها این جنگ به عنوان نکبت یا فاجعه و مصیبت شناخته میشود ۰۰۰/۷۰۰ فلسطینی از سرزمین فلسطین رانده شدند. اسرائیل قطعات بسیاری از سرزمین فلسطین را ضمیمه اسرائیل کرد و حدود ۵۰۰ روستای فلسطینی را ویران کرد. اردن کنترل کرانه باختری و با موافقت ضمنی مصر و اسرائیل، مصر کنترل نوار غزه را به دست گرفت. حاکمیت بیتالمقدس میان اسرائیل و اردن تقسیم شد؛ به این شرح که قسمت غربی آن تحت کنترل اسرائیل و قسمت شرقی تحت کنترل اردن باقی ماند.
در ۱۱ دسامبر ۱۹۴۸ مجمع عمومی سازمان ملل متحد، قطعنامه ۱۹۴ را تصویب کرد. طی مفاد این قطعنامه پناهندگان فلسطینی که مایل به بازگشت به خانه های خود باشند، باید مجاز به این بازگشت بوده و اسرائیل باید به آن دسته از پناهندگان که مایل به بازگشت نباشند، غرامت بپردازد.^[۲۲۶]اسرائیل هرگز به این قطعنامه عمل نکرد.
درگیری میان اسرائیل و همسایگان عربی به صورت مداوم در جریان است. شمار بسیاری از فلسطینیها در طی این سالها ناچار به ترک اسرائیل شدند. آوارگی پناهندگان در فاصله آوریل تا آگوست ۱۹۴۸، به اوج خود رسید فلسطینیهای ساکن بخش شمالی به سمت شمال، سوریه و لبنان گریختند. جمعیت ساکن بخش ساحلی (حیفا و یافا) و عربهای رام الله و بیت المقدس به کرانه باختری رود اردن پناه بردند. در فاصله اکتبر ۱۹۴۸ تا ژانویه ۱۹۴۹ جنگ هایی یا موفقیت اسرائیل میان طرفین در گرفت که منجر به اخراج و آوارگی ۱۵۰٫۰۰۰ تا ۲۰۰٫۰۰۰ فلسطینی شد. از کل عربهای ساکن فلسطین حدود ۱۵۰٫۰۰۰ نفر باقی ماندند که به عنوان شهروندان اقلیت عرب اسرائیل در اسرائیل باقی ماندند.^[۲۲۷]
در ماه می ۱۹۶۴ به دنبال تصمیم اتحادیه عرب، ۴۲۲ فلسطینی تحت رهبری احمد شوقیری، در بیت المقدس تشکیل جلسه دادند. در پی این همایش سازمان آزادیبخش فلسطین (ساف) به رهبری احمد شوقیری اعلام موجودیت کرد. شورای ملی فلسطین، کمیته اجرائی فلسطین صندوق ملی و ارتش آزادبخش فلسطین اعلام موجودیت کردند. همچنین در این نشست، قانون اساسی و ملی فلسطین تصویب شد.^[۲۲۸]
بند اول: سازمان ملل متحد و فلسطین
در قسمتهای مختلف این پایان نامه به قطعنامههای سازمان ملل متحد در مورد مناقشه اسرائیل و فلسطین به کرات اشاره شده است. همچنین قطعنامههای مجمع عمومی و شورای امنیت سازمان ملل متحد که عملکرد اسراییل با استناد به کنوانسیونهای ژنو محکوم شده است. نهادهای وابسته به سازمان ملل متحد درگیر در مساله فلسطین^[۲۲۹] به شرح زیر میباشند.
۱- شورای امنیت سازمان ملل متحد
۲- مجمع عمومی سازمان ملل متحد
۳- دبیرخانه و دبیر کل سازمان ملل متحد
۴- کمیته حقوق غیر قابل انکار مردم فلسطین براساس قطعنامه ۳۳۶۲ مجمع عمومی^[۲۳۰]
۵- دایره حقوق فلسطین- بخش دبیر خانه در مورد مساله فلسطین که توسط کمیته مجمع عمومی سازمان ملل متحد (کمیته فوق) حمایت میشود.
۶- مجمع بازسازی و توسعه مناطق اشغالی فلسطین، این مجمع توسط کمیسیون حقوقی و اجتماعی سازمان ملل متحد برای غرب آسیا، اتحادیه کشورهای عربی و مقامات خودگردان سازمان یافت.
۷- دفتر هماهنگ کننده ویژه روند صلح خاورمیانه که از سال ۱۹۹۴ پس از امضای پیمان اسلو تشکیل شد.
۸- گزارشگر ویژه در مورد شرایط حقوق بشر در مناطق اشغالی فلسطین از ۱۹۶۷، گزارشگر ویژه توسط کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد،
۹- بخش عملیات حافظ صلح سازمان ملل متحد

1. 1. سازمان نظارت بر آتش بس سازمان ملل متحد^[۲۳۱]

1. 1. نیروهای ناظر بر قطع درگیری سازمان ملل متحد (آندوف)^[۲۳۲]از زمان ترک مخاصمه میان اسرائیل و سوریه در بلندیهای جولان تشکیل شد.

III. نیروهای موقت سازمان ملل متحد در لبنان^[۲۳۳]
۱۰- اداره همکاری برای امور بشر دوستانه سازمان ملل متحد
۱۱- آژانس کار و کمک به پناهنگان فلسطینی در خاورمیانه
۱۲- برنامه کمک به مردم فلسطین از برنامه توسعه سازمان ملل متحد
الف: تشکیل هیات سه نفره مجمع عمومی سازمان ملل متحد
دسامبر ۱۹۶۸ مجمع عمومی یک کمیته سه نفره را مامور به تحقیق در مورد حقوق مردم فلسطین و سایر عربها در مناطق اشغالی کرد و از آنها خواست تا به مجمع عمومی در این مورد گزارش دهند.^[۲۳۴] از همان ابتدا رژیم اسرائیل به این کمیته خاص اجازه بازدید از مناطق اشغالی جهت تحقیق در مورد حقوق بشر در این مورد را نداد. اسرائیل ادعا کرد که قطعنامه تشکیل کمیته مخصوص تبعیض آمیز بوده و این کمیته با پیش داوری قبلی تحقیق میکند. از سال ۱۹۷۰ تا ۱۹۸۹ کمیته مخصوص گزارش سالیانه به مجمع عمومی داد.

۳-۴-۶-فعالیت‌های حمایتی و پشتیبانی:
این فعالیت‌ها شامل استفاده از طراحی به منظور تشویق ساکنان در جهت استفاده و حضور بیشتر در فضاهای عمومی است. به عبارت دیگر، قرار گرفتن فعالیت‌های ناامن در مکان‌های امن یعنی مکان‌هایی با میزان فعالیت بالا و فرصت نظارت فراوان. از طرف دیگر، فعالیت‌های امن به مانند آهن ربایی عمل می‌کنند که موجب خواهند شد تا افراد یک محله در یک جا دور هم جمع شده و این مسئله موجب می‌شود تا حضور مجرمان کمتر شود. (زینالی،۱۳۸۱، ص ۹۹).
۳-۵-جایگاه پیشگیری در سیاست‌های مقابله با جرم
پیشگیری در واقع بخشی از وظیفه همه نهادهای دولتی است و بنابراین نمی‌توان این وظیفه را تنها بر دوش یک نهاد یا سازمان قرار داد. مهم‌ترین راه و روش مقابله با جرم اتخاذ برنامه و تدابیری اساسی و هماهنگ در رابطه با سه مسئله اساسی است: ۱. تلاش در زدودن عوامل جرم زا در جامعه؛ ۲. کوشش به منظور عدم تأثیر عوامل جرم زای موجود در جامعه بر افراد؛ ۳. کنترل عوامل مذکور برای جلوگیری از وقوع جرائم و جدیت در کشف جرائم واقع شده. در یک سیاست جنایی جهت گیری شده به سمت پیشگیری از جرم، پیشبرد تدابیر جایگزین کیفرهای سالب آزادی، بازپذیری اجتماعی بزهکاران و بالاخره کمک به بزه دیدگان باید در کشورهای مختلف دنبال شود و گسترش یابد، یک چنین سیاستی، واکنش مناسب در مقابل مسائل بزه کاری که امروزه کشورهای گوناگون با آن‌ها مواجه‌اند محسوب می‌شود و اجرای این سیاست قبل از هر چیز مستلزم الحاق و مشارکت فعال افراد و گروه‌های مختلف جامعه به ویژه قضات، کارکنان زندان‌ها و پلیس (که از نظر حرفه ای مستقیماً در آن ذی نفع‌اند) است.

در سیاست اسلام نیز پیشگیری از وقوع جرم کم و بیش مورد توجه قرار گرفته است. آموزش، تقویت انگیزه‌های معنوی، تأمین نیازهای طبیعی و مشروع و خلاف عوامل تحریک کننده، از یک سو و مراقبت همگانی و متقابل که با «امر به معروف و نهی از منکر» در جامعه اسلامی به عمل می‌آید. از سوی دیگر، عناصر و مراحل مختلف این جنبه از سیاست جنایی اسلام محسوب می‌شوند که «جامعه مدنی» در آن سهم عمده ای را داراست. این رابطه را می‌توان تحت دو عنوان آموزش، حمایت و مراقبت متقابل مورد بررسی قرار داد.
۳-۶- مراحل پیشگیری
در جرم شناسی، مراحل پیشگیری از جرائم را به سه مرحله تقسیم می نمایندکه در ذیل به بیان این سه مرحله می‌پردازیم.
۳-۶-۱-مرحله اول پیشگیری
مجموعه اقدام‌ها، سیاست‌ها و برنامه‌هایی است که سعی در تغییر و کنترل شرایط جرم زای محیط فیزیکی و اجتماعی دارد تا با بهبود بخشیدن به شرایط زندگی اجتماعی، از ارتکاب هر نوع جرمی توسط آحاد جامعه پیشگیری نماید. در این مرحله از پیشگیری، تلاش بر این است که افراد جامعه به سوی ارتکاب جرم گرایش پیدا نکنند.
۳-۶-۲- مرحله دوم پیشگیری
در این مرحله، تلاش‌های پیشگیرانه در کنترل افراد خاصی که در معرض خطر بزه کاری قرار دارند، متمرکز است به طور مثال در پیشگیری از اعتیاد، تمرکز تلاش‌ها بر افرادی است که به صورت تفننی یا تفریحی مبادرت به مصرف مواد مخدر می‌کنند؛ ولی هنوز به درجه اعتیاد کامل نرسیده‌اند و هدف، جلوگیری از سوء مصرف مواد مخدر است. یا در کنترل بزه کاری اطفال و نوجوانان، اقدام‌های پیشگیرانه متمرکز بر اطفال و نوجوانانی است که بنا به دلایلی در معرض خطر بزه کاری هستند و بیم ارتکاب جرم از جانب آن‌ها بیشتر متصور است.
۳-۶-۳-مرحله سوم پیشگیری
در این مرحله، اقدام‌های پیشگیرانه برای جلوگیری از تکرار جرم و بازسازی مجرمان متمرکز است. تلاش‌های پیشگیرانه برای جلوگیری از تکرار جرم و رفتارهای مجرمانه است تا مجرمان، اصلاح و با محیط اجتماعی خود سازگار شوند و به ارتکاب مجدد جرم گرایش پیدا نکنند. (گل محمدی‌خامنه، ۱۳۸۴، ص ۱۶۲).
۳-۷-نهادها و سازمان‌های تأثیرگذار بر مقوله پیشگیری و مقابله با جرم
علاوه بر داستان که تمامی مسئولیت‌های پیشگیری و مقابله با جرائم بر عهده آن نهاده شده است می‌توان به سازمان‌ها و نهادهایی اشاره کرد که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم بر این امر تأثیرگذار بوده و می‌توانند در کاهش و افزایش جرائم دخیل باشند.
این سازمان‌ها و نهادها عبارت‌اند از:
۱-خانواده:
با انتقال و درونی کردن ارزش‌ها و هنجارهای مثبت به اعضا، تأمین امنیت روانی و اقتصادی افراد تحت تکفل، ایجاد هویت اسلامی- ایرانی و … به مقوله پیشگیری و مقابله با جرم کمک می‌کند.
۲-وزارت آموزش و پرورش:
با آموزش درست قوانین و مقررات، پرورش انسان‌هایی سالم که دارای قدرت تفکر و اندیشه باشند، درونی کردن ارزش‌های مذهبی و اخلاقی به این مقوله کمک می‌کند.
۳-وزارت علوم، تحقیقات و فناوری:
با آموزش هنجارها، ارزش‌ها و قوانین در ادامه اجتماعی شدن جوانان، ایجاد ارتباط با سایر سازمان‌ها و انجام تحقیقات علمی در زمینه راه‌های کاهش جرم و …
۴-وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی:
با تلاش در جهت گسترش فرهنگ اصیل ایرانی- اسلامی، احیای فریضه امر به معروف و نهی از منکر و … می‌تواند به این موضوع یاری رساند.
۵-وزارت کشور:
از طریق هدایت صحیح شوراها، شهرداری‌ها، فرمانداری‌ها و استانداری‌ها و با اتخاذ سیاستی واحد تأثیری قطعی بر مسائل امنیتی کشور، از جمله پیشگیری و کنترل جرائم دارد.
۶-وزارت رفاه و تأمین اجتماعی:
با ارائه برنامه‌های علمی و کاهش میزان فقر و محرومیت در کنار سازمان بهزیستی و کمیته امداد به طور غیرمستقیم بر این مقوله تأثیرگذار است.
۷-وزارت کار و امور اجتماعی:
با اتخاذ سیاست‌هایی در راستای کاهش میزان بیکاری، تلاش در جهت ارائه بهتر خدمات اجتماعی و … به مقوله پیشگیری از جرم کمک می‌کند.
۸-وزارت اقتصاد و دارایی:
با تدوین سیاست‌های کلان اقتصادی با دیدی عدالت محور و به تبع آن کاهش فقر و محرومیت، به طور غیرمستقیم به کاهش انحرافات کمک می‌کند.
۹-وزارت تعاون:
با تقویت فرهنگ کار گروهی، کمک به افزایش اشتغال مولد و … به طور غیرمستقیم بر کاهش جرائم تأثیرگذار است.
۱۰-صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران:
با فرهنگ سازی و درونی کردن ارزش‌های اصیل، ارزیابی و کنترل سازمان‌های مسئول، عدم پخش برنامه‌های مخرب و … به این مقوله کمک می‌کند.
۱۱-سازمان ملی جوانان
با برنامه ریزی در زمینه اوقات فراغت جوانان، ارائه برنامه‌ها و راهکارهای عملی در زمینه ازدواج و اشتغال جوانان و … می‌تواند نقشی مؤثر در پیشگیری از جرم ایفا کند.
۱۲-حوزه‌های علمیه و روحانیون:
با آموزش دستورات دینی، احیای فرائض مختلف دینی و کنترل اعمال و رفتار خود به عنوان الگوی عملی دین و … می‌توانند در مقوله پیشگیری از جرم فعال باشند.
۱۳-مجمع تشخیص مصلح نظام:
با تدوین سیاست‌های کلی در زمینه پیشگیری و مقابله با جرم، ملزم کردن سازمان‌های مسئول به اجرای این سیاست‌ها و … به حل این چالش‌ها کمک می‌کند.
۱۴-مجلس شورای اسلامی:
با تدوین قوانین و سیاست‌های علمی و عملی و نظارت بر حسن اجرای این قوانین، تصویب بودجه مخصوص، ایجاد هماهنگی میان سازمان‌های مسئول و … می‌تواند به حل این مسئله کمک کند. (گل محمدی‌خامنه، ۱۳۸۴، ص ۱۶۳).
۳-۸- لایحه پیشگیری از وقوع جرم
قوه‌ی قضائیه در راستای اجرای بند ۵ اصل ۱۵۶ قانون اساسی، بند ۴ ماده ۱۳۰ قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، هدف‌های اختصاصی وعینی برنامه‌ی جامع و عملیاتی پنچ ساله‌ی دوم توسعه اقدام به تهیه‌ی لایحه ای برای پیشگیری از جرم کرده است. در این لایحه برای اولین بار با ارائه تعریف قانونی از پیشگیری از بزهکاری وگونه های آن، ایجاد ((ساختار ملی پیشگیری از وقوع جرم)) را پیش بینی کرده است. از ویژگی‌های این لایحه می‌توان به تمرکز گرایی در مدیریت پیشگیری از وقوع جرم، بومی سازی سیاست‌های پیشگیری از جرم از طریق ایجاد ((شوراهای استانی و شهرستانی پیشگیری از وقوع جرم)) ونیز مشارکتی کردن پیشگیری از وقوع جرم اشاره کرد. زندگی اجتماعی انسان تحت حاکمیت قواعد یا هنجارهای اجتماعی است. بعضی از رفتارهای مردم در جامعه جزء رفتارهای مناسب بوده که به آن‌ها هنجار می گوینداما در مقابل این هنجارها رفتارهای نامناسبی نیز وجود دارد که به آن‌ها ناهنجاری‌های رفتاری می گویند واین ناهنجاری‌ها منبع ایجاد جرم در جامعه می‌باشند. جرم در جوامع در رابطه با مذاهب وادیان معانی مختلفی پیدا می‌کند مثلأ جرم به معنای فعل یا ترک فعلی که نظم، صلح و آرامش را مختل می‌سازد وقانون برای آن مجازات تعیین کرده است می باشدیا به عبارت دیگر جرم عبارت است از: عملی که قانون آن را منع نموده ویا ترک عملی که قانون آن را لازم دانسته وبرای آن عمل یا ترک عمل کیفر و مجازات تعیین کرده است. درنظام حقوقی اسلام عدالت پایه واساس آن را تشکیل می‌دهد وهمه قوانین و مقررا ت در راستای تحقق عدالت تشریح شده‌اند.
در دین مبین اسلام قوانین به گونه ای تنظیم شده است که حتی الامکان مجرم رااز جرائم سنگین پرهیز داده احتمال وقوع جرم را به حداقل کاهش دهد و قوانین در نظام اسلامی نباید به گونه ای وضع گردد که مجرم به‌راحتی بتواند آن‌ها را نادیده بگیرد مسئولین بعد از ارتکاب به جرم در صدد مجازات مجرم برآیند در مکتب اسلامی عوامل زیستی وروانی، اجتماعی نقش عمده ای به‌عنوان ریشه جرائم دارند که باید با دقت ارزیابی کرده هدایت‌های ترجیحی و تربیتی خود را در جهت پیشگیری از جرائم و خطاها ارائه نمود. در آموزه‌های دینی و مکتب اسلام پیشگیری از وقوع جرم اصلاح و درمان مجرم با بهره گرفتن از تدابیر پیشگیرانه اقدامات تأمینی و تربیتی از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. همانطوریکه در بند ۵ اصل ۱۵۶ قانون اساسی یکی از وظایف حیاتی قوه قضائیه پیشگیری از وقوع جرم است. برای رسیدن به این هدف اولین اقدام ایجاد ساختار تشکیلات ساز و کار مناسب از سوی دستگاه قضائی است.
۳-۹-عوامل مؤثر در پیشگیری از وقوع جرم
-۱ اهمیت کار و شغل می‌باشد. زیرا حضرت علی (ع) می‌فرماید: اگر تن دادن به شغل مایه زحمت طبع است بیکاری دائم نیز مایه فساد است و یکی از عواملی که ایجاد انواع مفسده می‌کند بیکاریست.
۲-اهمیت ازدواج: در کشاکش انگیزه‌های شهوت وغضب عقل بشر تیره وتار می‌شود و فروغ خود را از دست می‌دهد. پس خانواده‌ها باید زمینه انجام ازدواج ساده را برای جوانان مهیا کنند.
-۳ اوقات فراغت: اگر والدین وخانواده ها با همکاری مدرسه بتوانند اوقات فراغت جوانان را پر کنند از وقوع جرم در جامعه جلوگیری خواهد شد.
-۴ محیط خانواده: مهم‌ترین ومقدمترین نهاد اجتماعی برای تربیت و آموزش و حمایت از اعضای خود و پیشگیری از وقوع جرم خانواده است.
-۵ محیط مدرسه: مدرسه نیز یکی از عوامل تأثیر گذار در پیشگیری از ارتکاب به جرائم می‌باشد زیرا آموزشگاهی است که نوجوانان باید از آن بگذرند تا وارد اجتماع شوند و جوانان رموز واصول زندگی اجتماعی را در مدرسه می‌آموزند.
-۶ محیط جامعه: اگر مردم یک جامعه به اصل مهم امر به معروف ونهی ازمنکر معتقد باشند وبا ناهنجاری‌های اجتماعی ورفتاری مبارزه نمایند و جوانان و نوجوانان را از خطراتی که در پیشروی آن‌ها وجود دارد و آسیب‌های اجتماعی که برای این سرمایه‌های گرانقدر جامعه کمین نموده‌اند مانند بلای خانمان سوز اعتیاد وغیره آگاه نمایند قطعأ در پیشگیری از وقوع جرم مؤثر خواهد بود.
-۷ برگزاری کلاسهای مشاوره حقوقی در مدارس با همکاری دستگاه قضایی و آموزش و پرورش.
-۸ تقویت اعتقادات وباورهای دینی ومذهبی مخصوصاً در جوانان ونوجوانان، بسیاری از آسیب شناسان اجتماعی وجرم شناسان و روانشناسان بر این عقیده هستند که مذهب به‌عنوان اصلی‌ترین عامل خود کنترلی افراد را از کج روی و رفتارهای نا به هنجار وپر خطر دور نگه می‌دارد وطبیعتأ هر چه فضای جامعه مذهبی تر باشد این خود کنترلی در بین شهروندان بیشتر می‌شود. برجسته‌ترین اثر باورهای مذهبی کنترل انسان ومهار تمایلات جسمانی و تقویت روحیه مقاومت در برابر جاذبه‌های نفسانی است. رشد این اصلاح اجتماعی را باید در گرایش افراد جامعه به معنویت دنبال کرد. نقش باورهای مذهبی در هدایت افراد وجامعه به سوی مسیر صحیح زندگی نکته ای است که بسیاری از متخصصان علوم رفتاری وجامعه شناسان غربی نیز بر این عقیده دست یافته اندو آنرا غیر قابل انکار می‌دانند به گونه ای که زوال اخلاقیات در غرب افزایش میزان جرم وجنایت در این کشورها وشیوع انواع فسادهای اخلاقی را نتیجه رویگرداندن شهروندان از دین باوری می‌دانند. بنابراین جرم به‌عنوان یک حقیقت در تمام جوامع پذیرفته شده واین سؤال پیش آمده که به جزء وضع قوانین و به‌کارگیری از قوای قهریه از چه عامل دیگری می‌توان برای کاهش جرم ورساندن میزان بزه به حداقل ممکن بهره گرفت. پاسخ این سؤال کاملأ روشن است، تقویت اخلاقیات، بالا بردن آستانه تحول مردم وپالایش احساسات وافکار منفی در نزد آن‌ها نقش وتأثیر بسزایی دارد ودر این بین یکی از اثرات مثبت مذهب وباورهای معنوی رسیدن به نکات فوق الذکر است زیرا فرد متدین به سبب ایمان به خدا ملزم کردن خود ورعایت اصول دینی و اخلاقی وباور به اینکه خداوند ناظر اعمال انسان‌هاست بی شک بسیار آرام ومتین ومنطقی تر رفتار می‌کند ودر برابر ناکامی‌ها وناملایمات منطق واستدلال خودش را نمی‌بازد وتسلیم نمی‌شود و رفتارهای مجرمانه بسیار کمتر از او سر می زند لذا مسئولان فرهنگی جامعه باید تمام تلاش خود را بکار گیرند تا فضای معنوی در کشور حاکم شود تا آمار جرم و جنایت نیز کاهش یابد. (گل محمدی خامنه، ۱۳۸۴: ص ۱۵۸).
فصل چهارم: بررسی حقوق کودک و علل جرائم علیه اطفال
در مبحث جرائم علیه اطفال شناخت مفاهیمی مانند تعریف طفل و حقوق آن، علل جرائم علیه اطفال یا بزه دیدگی آن‌ها ضروری می‌باشد که پرداختن به آن‌ها ما را در شناخت مباحث پیشگیری از جرائم علیه اطفال و نقش دادستان در این راستا یاری خواهد کرد.

دراین مدل فرض می‌شود که مهاجران بر اساس به حداکثر رساندن منافع مورد انتظار دست به مهاجرت می‌زنند و این منافع مورد انتظار شامل موارد زیر می‌باشد :
الف- تفاوت در درآمدهای واقعی بین فرصتهای شغلی شهری و روستایی
ب- احتمال بدست آوردن شغل در مناطق شهری

نظریه سرمایه گذاری انسانی وهزینه- فایده لاری شاستاد ( Lary Shastad)

طبق این نظریه تصمیم گیری برای مهاجرت نوعی تصمیم به سرمایه گذاری است. مهاجر وقتی اقدام به مهاجرت می‌کند که این امر دارای بازده اقتصادی باشد. بر اساس نظریه وی مهاجرت زمانی انجام می‌گیرد که درآمد در مبداء به علاوه هزینه واقعی مهاجرت کمتر از درآمد قابل انتظار باشد.

نظریه الگوی اقتصادی دو بخشی توسعه ارتور لوئیس ( Arthur Lewis)

تمرکز اصلی این مدل هم بر فرایند انتقال نیروی کار و هم بر رشد اشتغال در بخش شهری می‌باشد.
اقتصاد در حال توسعه از دو بخش نسبتاً مستقل از یکدیگر تشکیل شده است. یکی بخش کشاورزی- معیشتی است که میزان بیکاری در آن بالا می‌باشد و تولید نهایی نیروی کار صفر یا نزدیک به صفر می‌باشد و کارگران مزدی برابر با معیشت‌شان می‌گیرند و بخش دیگر، بخش صنعتی مدرن می‌باشد که دارای اشتغال کامل می‌باشد و به خاطر تولید بالا در بخش صنعتی، دستمزدها نیز بسیار بالا می‌باشد.

نظریه اورت.اس .لی ( Everett S.Lee)

مهاجرت را تحت تأثیر چهار عامل عمده ذیل تبیین کرد :
الف) عوامل موجود در مبداء (برانگیزنده و یا بازدارنده)
ب) عوامل موجود در مقصد (برانگیزنده و یا بازدارنده)
ج) موانع موجود در جریان مهاجرت از مبداء به مقصد
د) عوامل شخصی

نظریه زیمپ (zimp)و استافر staufer))

براساس این نظریه مهاجرت انجام شده بین دو مکان رابطه مستقیم با فرصت های جاذب مثل اشتغال، مسکن و غیره دارد. زیمپ نیز به عوامل مداخله گر معتقد است و آن را به شکل رابطه معکوس بین فاصله با مهاجرت نشان می دهد.

نظریه کارکردگرایان

به طور کلی آنها مهاجرت را عامل مطمئن برای جلوگیری از آسیبهای اجتماعی ناشی از عدم تعادل در جامعه می دانند. آنها همچنین می افزایند مهاجرت باعث برابری و استقلال می شود و زمینه بهبود وضعیت زندگی را به وجود می آورد و اعتقاد دارند اگر چه به لحاظ اقتصادی در ابتدا بیکاری به وجود می آورد اما این بیکاری موقتی بوده و مدتی بعد از کسب شغل، بهبود و رفاه اقتصادی را به همراه می آورد

نظریه وابستگی مهاجرت

در این دیدگاه مهاجرت روستا به شهر، قانونمند و در عین حال پیچیده تصور شده است که در بردارنده این خصوصیات می باشد:
- فراگیر نبودن مهاجرت
- اجباری بودن مهاجرت
- وجود الگوی معین
- اقتصادی بودن مهاجرت
- محدودیت مهاجران به نیروی کار

مدل سیستمی

در این مدل هم مهاجرین و هم نهادها که در کنش متقابل هستند در قالب یک چارچوب کلی نگریسته شده و بدین ترتیب، مجموعه اجزا در حال کنش متقابل با یکدیگر با ویژگی ها و روابط در ساختاری منسجم لحاظ می شوند. متغیرهای اصلی این مدل:
خرده سیتسم اجتماعی شدن/خرده سیستم نهادی/
خرده سیستم مصرفی/متغیرهای تنظیمی

مدل شبکه ای

به اعتقاد نظریه پردازان این دیدگاه، شبکه های مهاجرتی مشتمل است بر پیوندهای بین افراد که مهاجران قبلی و غیر مهاجران را در مناطق مبدا و مقصد از طریق پیوندهای خویشاوندی، دوستی و یا خاستگاه اجتماعی مشترک به هم مرتبط می سازد.
عامل حرکت مهاجرت:
کاهش هزینه ها/کاهش خطرها

مدل رفتاری

چارچوب هایی برای تحلیل تصمیم گیری به مهاجرت: