جهت بررسی حساسیت لیستریا مونوسایتوژنز به نایسین مطالعه ای توسط یامازاکی و همکاران (۲۰۰۴) در سه حالت ۱: اضافه کردن مقدار مشخصی نایسین به محیط براث، ۲: اضافه کردن تدریجی نایسین به محیط براث با بهره گرفتن از یک پمپ، ۳: استفاده توام از دو روش فوق انجام شد. براساس نتایج به دست آمده تاثیر ضدمیکروبی نایسین روی باکتری لیستریا مونوسایتوژنز ارتباط کامل با روش مورد استفاده دارد. استفاده از روش ۱ و ۲ باعث مهار لیستریا مونوسایتوژنز می شود ولی در طول زمان باکتری به نایسین مقاومت پیدا می کند که این مقاومت در حالت استفاده از روش ۱ بیشتر از روش ۲ است. این مطالعه نشان داد که تعمیم استفاده از روش ۳ در غذا که در آن مقدار مشخصی نایسین به غذا اضافه شود و از طریق بسته بندی نیز نایسین به تدریج وارد غذا شود، روش مؤثری در مهار لیستریا مونوسیتوژنز می باشد (۶۴).
جامونا و همکاران (۲۰۰۵) گزارش کردند که نایسین اثر ضدمیکروبی خوبی روی لیستریا مونوسایتوژنز در محیط براث قلب- مغز دارد(۶۵).
رایمن و همکاران(۱۹۸۱) نشان دادند که با کاهش میزان pH، اثر بخشی نایسین علیه باکتری لیستریا مونوسایتوژنز افزایش می یابد(۶۶). همچنین نشان داده شده است که اثرات کشندگی نایسین در pH خیلی پایین و درصد نمک خیلی بالا، تشدید می شود(۶۷).
در مطالعه ی حاضر نیز ترکیب دوتایی نایسین+اسید منجر به کاهش logCFU/g4/1 در جمعیت باکتری نسبت به گروه کنترل شد و از نظر آماری معنی دار بود، در حالی که نایسین به تنهایی منجر به کاهش logCFU/g 67/0 در جمعیت باکتری نسبت به گروه کنترل شد و از نظر آماری معنی دار نبود. این موضوع منطبق بر مطالعات مورد اشاره فوق بوده و اهمیت کاهش pH را در کاربرد نایسین نشان می دهد.
کاربرد نایسین به دلیل پایداری کم این ماده در pH بالا و محدودیت استفاده از آن در برخی مواد غذایی محدود می باشد. همچنین قابلیت برخی میکروارگانیسم ها از جمله لیستریا
مونوسایتوژنز در تحمل نایسین نیز یک محدودیت دیگر در استفاده از این ترکیب به شمار می رود(۶۸).
کاهش فعالیت ضد لیستریایی نایسین در طول زمان احتمالا به دلیل ترکیب نایسین با پروتئین و چربی غذا ، بروز مقاومت میکروبی و یا به خاطر فعالیت آنزیم های موجود در گوشت است(۶۲).
وقتی میکروب ها در معرض غلظت های پایین مواد نگهدارنده قرار می گیرند، در برابر غلظت های بالاتر از خود مقاومت نشان می دهند. اولین مقاومت باکتری ها نسبت به نایسین در سال ۱۹۷۱ توسط فارو جرویس گزارش شد که در مقاله مینگ و همکاران به آن اشاره شده است(۶۹).
ایلهاک و همکاران (۲۰۱۴) اثر ضدمیکروبی ترکیب دوتایی تیمول و لاکتات سدیم ۲% را بر رشد باکتری لیستریا مونوسایتوژنز و سالمونلا تایفی موریوم در گوشت ماهی نگهداری شده در دمای ۴ درجه سانتی گراد را طی ۵ روز بررسی کردند. طبق نتایج حاصل از این مطالعه تفاوت معنی داری در ترکیب دوتایی تیمول و لاکتات سدیم ۲% در مقایسه با لاکتات سدیم ۲% به تنهایی بر رشد باکتری لیستریا مونوسایتوژنز دیده نشد، در حالی که ترکیب تیمول و لاکتات سدیم ۲% بر روی باکتری سالمونلا تایفی موریوم اثر سینرژیستی داشتند(۷۰).
اتایبی و همکاران(۲۰۰۰) اثر سینرژیستی نایسین (با غلظت های IU/ml10، ۲۵، ۴۰، ۵۰، ۷۵، ۱۰۰) و تیمول (با غلظت های ۰۲/۰، ۰۳/۰، ۰۴/۰ و ۰۵/۰ درصد) را بر روی دو باکتری لیستریا مونوسایتوژنز و باسیلوس سرئوس بررسی کردند.تیمول با غلظت های ذکر شده نتوانست منجر به کاهش باکتری لیستریا مونوسایتوژنز و باسیلوس سرئوس شود. نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان داد که غلظتی از نایسین که برای کنترل پاتوژن های غذایی مورد نیاز است، در استفاده توام نایسین با تیمول کاهش می یابد و ترکیب نایسین با غلظتIU/ml 40 به همراه ۰۲/۰ درصد تیمول منجر به کاهش باکتری لیستریا مونوسایتوژنز شد(۲۰).
( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
والرو و جینر(۲۰۰۶) اثر هفت ترکیب ضد میکروبی گیاهی شامل تیمول، بورنئول[۷۱]، کارواکرول[۷۲]، سینام آلدهید[۷۳]، اوژنول[۷۴]، منتول[۷۵] و وانیلین[۷۶] بر روی رشد باسیلوس سرئوس را در کاروت براث بررسی کردند. mg 30 تیمول به ازای ml 100 محیط برای بیش از ۶۰ روز در دمای C˚۱۶ از رشد باکتری به طور کامل جلوگیری کرد اما این غلظت از تیمول باعث تغییر طعم غذا شد(۲۲).
در مطالعه ی حاضر میانگین لگاریتم تعداد باکتری در دوره ۷ روزه در گروه تیمول به صورت معنی داری کمتر از گروه کنترل(p=0.005) بود. تیمول به تنهایی منجر به کاهش logCFU/g 97/0باکتری نسبت به گروه کنترل شد که از نظر آماری معنی دار بود. تیمول در ترکیب با اسید logCFU/g 1/1 و در ترکیب با نایسین logCFU/g 8/0 نسبت به گروه کنترل جمعیت باکتری ها را کاهش داد که هر دو گروه از نظر آماری معنی دار بودند. در واقع اثر ضد میکروبی تیمول در ترکیب با نایسین کاهش یافت و در ترکیب با اسید افزایش یافت.
میانگین لگاریتم تعداد باکتری در دوره ۷ روزه در گروه تیمول + نایسین + اسید به صورت معنی داری کمتر از گروه کنترل(P<0.001) بود. گروه ترکیب سه تایی تیمول+نایسین+اسید منجر به کاهش logCFU/g 45/1 باکتری نسبت به گروه کنترل شد که ازنظر آماری معنی دار بود. همچنین حالت ترکیبی اسید+نایسین نیز منجر به کاهش logCFU/g 46/1 باکتری نسبت به گروه کنترل شد که از نظر آماری معنی دار بود اما در مقایسه باگروه ترکیب سه تایی تفاوت قابل ملاحظه ای نشان نداد.
در مطالعه ی حاضر حالت ترکیبی اسید+تیمول نسبت به زمانی که اسید به تنهایی مورد استفاده قرار گرفت کاهش کمتری را در جمعیت باکتریایی نشان داد و منجر به کاهش logCFU/g 19/1 باکتری نسبت به گروه کنترل شد که از نظر آماری معنی دار بود.
مشکل حلالیت اسانس ها و ترکیبات آن ها بطور قابل توجهی عملکرد آن ها را در سیستم های مواد غذایی محدود می کند. این مسئله که روغن های گیاهی (اسانس ها) در محیط کشت های میکروبیولوژی نسبت به سیستم های غذایی اثر بیشتری دارند بطور گسترده ای پذیرفته شده است(۷۱).
واکنش بین ترکیبات فنلی و پروتئین ها ممکن است توسط سایر ماکرومولکول ها که قادرند حفرات آبگریز و پیوند هیدروژنی ایجاد کنند، مهار شود. این فرضیه با توجه به نتایجی که از اضافه کردن Tween 80 به محیط Nutrient Agar بدست آمده تایید می شود. وقتی غلظت Tween 80 در محیط افزایش می یابد اثر آنتاگونیستی تیمول بطور پیشرونده ای کاهش می یابد. فرض بر این است که Tween 80 حلالیت تیمول در آب را افزایش می دهد اما میزان حلالیت آن در غشای باکتری را کاهش می دهد. Tween 80 باعث می شود که هم تیمول و هم غشای پروتئین ها آب دوست تر شوند و درجه ی اتصال بین آن ها کم می شود. در مطالعه ی جوون و همکاران (۱۹۹۴) اثر تیمول بر باکتری سالمونلا تایفی موریوم در محیط Nutrient Agar بررسی شد. در این مطالعه تیمول با غلظت /ml gμ ۱۴۰ به همراهl L-1 μ۱۰۰۰ Tween 80 منجر به کاهش ۱/۰ لوگ جمعیت باکتری نسبت به گروه کنترل شد در حالی که همین مقدار تیمول به همراه l L-1 μ۱۲۵ Tween 80 منجر به کاهش ۳/۲ لوگ جمعیت باکتری شد(۷۲).
بیشترین کاهش در لگاریتم تعداد باکتری در روز صفر (بلافاصله پس از تیمار) به ترتیب در گروه اسید، ترکیب تیمول+نایسین+اسید، ترکیب نایسین+اسید و ترکیب تیمول+اسید مشاهده شد.
۴-۲- نتیجه گیری و پیشنهادات:
در این مطالعه تا حد نسبتا مناسبی رشد و مهار باکتری لیستریا مونوسایتوژنز تحت تیمار با تیمول، نایسین و اسید لاکتیک و حالتهای ترکیبی آنها در محدوده غلظت های تعریف شده مورد بررسی قرار گرفت.
نتایج این مطالعه نشان داد که استفاده از اسپری اسید لاکتیک،ترکیب دوتایی نایسین+اسید و ترکیب سه تایی تیمول+ نایسین+اسید جهت کاهش باکتری لیستریا مونوسایتوژنز سطح قطعات مرغ نگهداری شده در یخچال موثر می باشد.
با توجه به اینکه در طی دوره ی آزمایش نایسین نتوانست کاهش معنی داری در جمعیت باکتری نسبت به گروه کنترل ایجاد کند، پیشنهاد می شود که جهت تأمین ایمنی غذایی مطلوب، از تکنولوژی های تلفیقی نظیر کاربرد توأم نایسین با اسانس ها و عصاره های گیاهی و یا استفاده همزمان با بسته بندی خلأ یا بسته بندی با اتمسفر اصلاح شده بهره گیری شود. همچنین پیشنهاد می شود نایسین در پوشش های غذایی استفاده شود تا در طول زمان، به آرامی به درون ماده ی غذایی نفوذ کند و از تجزیه یا کاهش خواص آن جلوگیری شود.
پیشنهاد می شود علاوه بر استفاده ی ترکیبی از مواد نگهدارنده، فاکتورهای دیگری مانند دماوpH های مختلف و شرایط هوازی و بی هوازی انجام آزمایش هم بررسی شود.
منابع و مراجع
-
- Karimi Darehabi H, Akhondzadeh A. The effects of Chilling on poultry carcasses for contamination with Listeria monocytogenesbacteria in the West Azarbaijan slaughterhouses. Journal of Food Hygiene. 2011; 2(2):61-67.
-
- Shakerian Amir, Momtaz H, Rahimi E, Mahmudian P. Listeria monocytogenesas a potential pathogen in poultry. 18th National Congress on Food Technology. 2008:Mashhad,Iran.
-
- Choobkar N, Akhoondzadeh Basti A, Soltani M, Sari A, Malekshahi A, Nemati GH, Partovi R. Growth of Staphylococcus aureusin processed silver carp fillet with salt and nisin. Journal of Veterinary Research. 2009; 65(3):193-195.
-
- Jay MJ, Loessner MJ, Golden DA. Modern Food Microbiology. 7thedn. Springer; 2005.
-
- Frazier W, Westhoff D. Food Microbiology. Mashhad: Ferdowsi University of Mashhad; 2000.(in persian).
-
- Adams MR, Moss MO. Food Microbiology. Second ed. Guildford: The Royal Society of Chemistry; 2005.
-
- Brul S, Coote P. Preservative agents in foods mode of action and microbial resistance mechanisms. International Journal of Food Microbiology 1999; 50:1-17.
-
- Razavi Rohani, SM., Moradi, M., Mehdizadeh, T., Saei-Dehkordi, SS., Griffiths, MW. The effect of nisin and garlic (Allium sativum L.) essential oil separately and in combination on the growth of Listeria monocytogenes. LWT Food Science and technology. 2011; 44. 2260-2265.
-
- Thomas, L.V. and Delves-Broughton, J. New advances in the application of the food preservative nisin. Research Advances in Food Science. 2001;2:11-22.
-
- Rahnama M, Razavi Rohani M,Tajik H, Khalighi Sigaroodi F, Rezazadbari M. The effects of Thyme oil and nisin separately and in combination on the growth of Listeria monocytogenesin BHI medium. Journal of Medicinal Plants. 2009; 32:120-131.
-
- Pazhoohi M, Tajik H, Akhondzadeh A, Gandomi H, Ehsani A, Shokohi F. Evaluation of chemical composition and antimicrobial activity of essential oils of Mentha longifolia L and Cuminum cyminum L seed alone or in combination with nisin. Journal of Urmia Medicine. 2010; 21:324-331.
-
- Razavi Rohani M, Moradi M, Mahdizadeh T. Antibacterial effects of Nisin and Onion oil combination under different concentrations of salt and pH. Journal of Food Hygiene. 2011; 3:25-33.
-
- Evans J, Martin S. Effects of Thymol on Ruminal Microorganisms. Current Microbiology. 2000; 41:336-340.
-
- Bustos-Brito C, Sánchez-Castellanos M, Esquivel B, Calderon JS, Calzada F, Yepez-Mulia L, Hernández-Barragan A, Joseph-Nathan P, Cuevas G, Quijano L. Structure, Absolute Configuration, and Antidiarrheal Activity of a Thymol Derivative from Ageratina cylindrical. Journal of Natural Products. 2013; 25:A-F.
-
- Moosavy MH, Akhondzadeh Basti A, Misaghi A, Zahraei Salehi T, Abbasifar R, Ebrahimzadeh Mousavi HA, Alipour A, Emami Razavi N, Gandomi H,Noori N. Effect of Zataria multiflora Boiss. essential oil and nisin on Salmonella typhimuriumand Staphylococcus aureusin a food model system and on the bacterial cell membranes. Food Research International. 2008; 41:1050–۱۰۵۷٫
-
- Abdollahzadeh E, Rezaei M, Hosseini H, Safari R, Yaghoobzadeh Z. Inhibitory Effect of Nisin on Listeria monocytogenesInoculated into Surimi and Minced Meat. Journal of Fasa University of Medical Sciences. 2012; 1 (4) :221-226.
-
- Abdollahzadeh E, Rezaei M, Hosseini H, Safari R. Effects of nisin and thyme essential oil, individually and in combination, on inoculated populations of Listeria monocytogenesin minced silver carp. Iranian Journal of Nutrition Sciences & Food Technology. 2012; 6 (4) :13-20.
-
- Samelis J, Bedie GK, Sofos JN, Belk KE, Scanga JA, Smith GC. Combinations of nisin with organic acids or salts to control Listeria monocytogeneson sliced pork bologna stored at 4 C˚ in vacuum packages. Swiss Society of Food Science and Technology. 2005; 38: 21–۲۸٫
-
- Solomakos N, Govaris A, Koidis P, Botsoglou N. The antimicrobial effect of thyme essential oil, nisin and their combination against Listeria monocytogenesin minced beef during refrigerated storage. International Journal of Food Microbiology. 2008; 25: 120–۱۲۷٫
-
- Ettayebi KH, El Yamani J, Rossi-Hassani B. Synergistic effects of nisin and thymol on antimicrobial activities in Listeria monocytogenesand Bacillus subtilis. Federation of European Microbiology Letters. ۲۰۰۰; ۱۸۳(۱):۱۹۱-۱۹۵٫
-
- Kobilinsky A, Nazer AI, et al. Modeling the inhibition of Salmonella typhimuriumgrowth by combination of food antimicrobials. International journal of food microbiology. 2007; 115(1): 95-109.
-
- Valero M, Giner M.J. Effect of antimicrobial components of essential oils on growth of Bacillus cereusINRA L2104in and the sensory qualities of carrot broth. International journal of Food Microbiology. 2006; 106: 90-94.
-
- Byelashov OA, Daskalov H, Geornaras I, Kendall PA, Belk KE, Scanga JA, Smith GC, Sofos JN. Reduction of Listeria monocytogeneson frankfurters treated with lactic acid solutions of various temperatures. International Journal of Food Microbiology. 2010; 27:783-790.
- Anang DM, Rusul G, Bakar J, Ling FH. Effects of lactic acid and lauricidin on the survival of Listeria monocytogenes, Salmonella enteritidisand Escherichia coliO157:H7 in chicken breast stored at 4°C. Food Control. 2007; 18: 961–۹۶۹٫