√

 

 

 

 

 

 

 

 

 

الف
ب
شکل ۲-۱: عادت رشد رویشی ارقام زیتون. الف؛ عادت رشد ایستاده؛ ب؛ عادت رشد گسترده
۲-۲-۱- خصوصیات ارقام
۲-۲-۱- کایلت
این رقم بومی فرانسه بوده جهت موارد روغن کشی و کنسروی استفاده می­ شود. درختی است کشیده و بلند، هرمی شکل با شاخه­ های بزرگ و گاهی آویزان که دارای عملکرد بالایی است.این رقم در برابر سرما مقاوم ولی در مقابل آفات حساس می­باشد.میوه آن ریز و بیضی شکل است و درصد روغن آن ۱۸ تا ۲۰ درصد می­باشد (محمدی و وکیلی، ۱۳۸۵).
۲-۲-۲- میشن
منشأ این رقم آمریکا است و نوع مصرف آن دومنظوره می باشد. درخت دارای قدرت رشد زیاد، با عادت رشد عمودی و با تاج نسبتاً متراکم است.برگ ها با طول متوسط و بیضی سر نیزه ای شکل است.طول گل آذین و تعداد گل در گل آذین متوسط، نسبتاً خود سازگار و تعداد گل ناقص کمی دارد. وزن میوه متوسط (۶ گرم ) و بیضی تا حدودی متقارن، دارای عدسک های ریز زیاد، قدرت اتصال میوه به شاخه متوسط و میوه دیر رس و هسته آزاد است. مقدارروغن ۲۲-۲۰درصد در ماده تر و ۵۰درصد در ماده خشک (در شرایط گرگان ۴۵درصد ) می باشد.ترکیبات میوه در صد گرم شامل ۵۵% آب، Tss=13 ، مقدار قند کل میوه ۶-۴ گرم، مقدار پروتئین ۶۵/۱ گرم، مانیتول ۴/۴ گرم می باشد. اندازه هسته متوسط، شکل بیضی نامتقارن، ، دارای نوک، انتهای فوقانی گرد است. میزان روغن میوه بالا است. از لحاظ باروری خود­گشن بوده و نسبتاً سال­آور می­باشد. ریشه­دهی قلمه­ها نیز متوسط است. نسبت به سرما، شوری و گره زیتون مقاوم بوده ولی نسبت به لکه طاووسی، باد و پژمردگی ورتیسیلیومی حساس است (صادقی، ۱۳۸۹).
۲-۲-۳- مانزانیلا
مبداء این رقم آندولس اسپانیا بوده، و به نام­های مانزانیلا، مانزانیلا بلانکا نیز نامیده شده است نوع مصرف کنسروی، مهم ترین رقم کنسروی پس از رقم گوردال در اسپانیا و اولین رقم کنسروی در آمریکا می باشد. در سال ۷۹ از اسپانیا وارد ایران شده و در ایستگاه طارم کشت شده است. قبلاً نیز این رقم در ایستگاه رودبار وجود داشت. قدرت رشد درخت زیاد با عادت رشد گسترده، تاج دارای شاخه های بلند با حالت رو به پایین است. اندازه برگها رو به پایین است. اندازه برگها متوسط تا کوچک بیضوی با رنگ سبز براق است.دمبرگ دارای خمیدگی است رنگ سطح روئی سبز کاملاً تیره و رنگ پشت برگ روشن است.گل ها دارای خود ناسازگاری نسبی و گرده زای مناسب آن زرد، ماری ، بلیدی و مانزانیلا می باشد. درصد گل های کامل در سال های مختلف متغیر بوده و بطور میانگین ۳۴درصد می باشد.
گرده افشان آن پیکوال، گوردال سویلانا است.اندازه میوه بزرگ تا متوسط (وزن میوه ۵ گرم )، شکل میوه گرد تا حدودی نا متقارن (شبیه سیب)، با نوک میوه گرد، ، فاقد نوک و پوست میوه دارای عدسک های ریز و زیاد است. درصد گوشت ۸۸- ۸۵ درصد برای تهیه کنسرو سبز در شهریور ماه برداشت می شود. از نظر زمان رسیدن میان رس می باشد مقدار روغن در ماده تر به ۱۵% نیز می رسد. هسته به شکل بیضی و فاقد نوک، اندازه متوسط می باشد. از لحاظ باروری گیاهی خودگشن می باشد (صادقی، ۱۳۸۹). دارای سال آوری است و بسیار پر محصول است. به خوبی به خاک های سرد و مناطق مرطوب وفق داده می شود ( بارانکو وهمکاران، ۲۰۰۰). یک رقم سهل ریشه زا بوده، نسبتاً حساس به سرما، بسیار حساس به ورتیسیلیوم و کلرز می باشد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۲-۲-۴- کنسروالیا
مبداء آن یونان و نوع مصرف آن دو منظوره می باشد. مهمترین رقم کنسروی یونان ( حداقل ۸۵-۸۰ درصد تولید کنسروی ) می باشد. در سراسر این کشور از ارتفاع صفر تا ارتفاع ۶۰۰ متر از سطح دریا کشت می شود.از نظر شباهت میوه آن حد واسط مانزانیلا و حاجی بیلانکا است. قدرت رشد درخت زیاد، با عادت رشد گسترده و تاج نیمه متراکم است. رنگ شاخه های بارده خاکستری با میانگره بلند است.
شکل برگ سرنیزه ای و نسبت طول به عرض برگ بلند و باریک است.رنگ سطح رویی برگ سبز تیره و سطح زیرین خاکستری سبز است. دارای گل آذین طویل و تعداد گل متوسط، تا حدودی خود ناسازگار است. بهترین گرده زای آن کرونیکی، زرد و آربیکن است. شکل میوه تخم مرغی، نا متقارن، فاقد نوک، دارای عدسک ریز به تعداد متوسط است. رنگ میوه در زمان رسیدن کامل بنفش متمایل به سیاه یکنواخت است. نسبت گوشت به هسته زیاد (۸ ) و رنگ مناسب برای تهیه کنسرو زیتون سبز و یا سیاه استفاده می شود. مقدار روغن آن در ماده خشک ۵۰ درصد و در ماده تر ۲۵-۱۹ درصد می باشد. میان‌رس می باشد وزن هسته حدود ۸ دهم الی ۷ دهم گرم و شکل هسته بیضی و تا نامتقارن، فاقد نوک است. سهل ریشه زا، زود بارده و با عملکرد زیاد ولی دارای سال آوری زیاد است.مقاومت به شانکر باکتریایی آن خوب می باشد. حساس به ورتیسیلیوم و خشکی است.
۲-۲-۵- زرد
مبداء آن ایران و نوع مصرف آن دومنظوره می باشد. قدرت رشد درخت نسبتا زیاد، عادت رشد گسترده، تاج نیمه متراکم و متحمل به باد است. شکل برگ سرنیزه ای و نسبت طول به عرض برگ بلند و باریک است. رنگ سطح برگ سبز ، رنگ پشت برگ، سبز خاکستری است. نسبتا دیر گل، دارای گل آذین کوتاه و تنک است. از نظر گرده افشانی خودناسازگاری نسبی دارد، بهترین گرده زا برای زیتون رقم زرد به ترتیب لچینو، ماری، مانزانیلا، بلیدی و روغنی می باشد. اندازه میوه متوسط می باشد و وزن میوه ۵-۴ گرم، شکل بیضی، نا متقارن ، فاقد نوک، دارای عدسک ریز به تعداد متوسط است. رنگ میوه در زمان رسیدن کامل، قرمز تیره و غیر یکنواخت است. نسبت گوشت به هسته متوسط ( ۶/۶ ) می باشد. مقدار روغن آن در ماده خشک زیاد و بیش از ۵۵ درصد و در ماده تر ۲۱-۲۳ درصد می باشد. میان‌رس می باشد و بهترین زمان برداشت میوه روغنی اواسط آبان می باشد. وزن هسته حدود ۶دهم الی ۵ دهم گرم و شکل هسته بیضی و تا حدودی نامتقارن، دارای نوک تیز است. نسبتا سهل ریشه زا و متحمل به سرما و خشکی است.
۲-۳- سطح زیر کشت زیتون در دنیا و ایران
زیتون یکی از مهمترین محصولات باغی کشور است. برخلاف قدمت زیاد آن در ایران، فقط در دو دهه اخیر توسعه کشت آن مورد توجه قرار گرفته است. طرح توسعه کشت زیتون در ایران از سال ۱۳۷۲ شروع شده است. این طرح در استان­های مختلف کشور که امکان توسعه کشت در آنها وجود داشته و شرایط اقلیمی مناسب درخت زیتون را دارند در حال اجرا می­باشد (بی نام، ۱۳۸۶).
تغییرات سطح زیر کشت باغ­های بارور و تولید باغ­های زیتون در شهرستان طارم نشان می­دهد که گسترش و تولید محصول زیتون در این شهرستان از روند رو به رشدی برخوردار بوده است. در حال حاضر پس از گذشت ۱۸ سال از شروع طرح توسعه کشت زیتون در کشور سطح زیر کشت این محصول در منطقه طارم حدود ۱۴۵۰۰ هکتار می­باشد (نوری و همکاران، ۱۳۹۱).
سطح زیر کشت باغ­های بارور زیتون در کشور در سال ۱۳۸۹ در حدود ۳۹۹۲۴ هکتار بوده است. در این میان استان­های زنجان، گیلان، قزوین و فارس با ۲۴۶۹۷ هکتار نقش بیشتری در تولید زیتون دارند. بطوری که این استان­ها با تولید حدود ۴۳۲۶۸ تن میوه زیتون حدود ۷۲ درصد تولید کشور را به خود اختصاص داده­اند. بالاترین میانگین عملکرد در واحد سطح در باغ­های زیتون کشور ۲۱۹۵ کیلوگرم در هکتار می­باشد که در اختیار استان زنجان می­باشد. بعد از این استان، استان قزوین و گیلان به ترتیب با ۱۹۶۰ و ۱۸۹۶ کیلوگرم در هکتار در مقام­های بعدی تولید قرار دارند (جدول ۲-۲). این اطلاعات نشان می­دهد که بیشترین بازده به استان­های قدیمی تولید کننده زیتون در کشور تعلق دارد اما با این وجود مقدار عملکرد در واحد سطح در مقایسه با کشورهای مهم تولید کننده فاصله زیادی دارد (بی نام، ۱۳۹۲).
بر اساس آمار سازمان خوار بار و کشاورزی ملل متحد^[۵]، کشور ایران در سال ۲۰۱۲، با برآورد تولید ۴۰۰۰۰ تن میوه زیتون، تنها ۲۴/۰ درصد از کل تولید جهان را بر عهده داشت. سه کشور مهم تولید کننده زیتون در اتحادیه اروپا، اسپانیا، ایتالیا و یونان با تولید حدود ۸۷۱۸۹۳۰ تن میوه زیتون در همین سال، ۵۷/۵۲ درصد از کل تولید دنیا را بر عهده داشتند. کشور اسپانیا به تنهایی با تولید ۳۶۲۶۶۰۰ تن میوه زیتون، در صدر کشورهای تولید کننده زیتون قرار دارد (بی نام، ۱۳۹۲).
جدول ۲-۲: سطح زیرکشت و مقدار تولید محصول زیتون به تفکیک استان (قلی یان، ۱۳۹۲).

 

 

عملکرد
(کیلوگرم در هکتار)

 

مقدار تولید (تن)

 

سطح زیرکشت (هکتار)

 

نام استان

 

 

 

بارور

 

غیر بارور

 

 

 

۵۷/۲۶۴

 

۱۱۸

 

۴۴۶

 

۲۰۰

 

اردبیل

 

 

 

۲۴/۷۹۹

 

۲۱۱

مبانی معقول برای اعتقاد به اینکه در فاصله جولای ۲۰۰۲ تا پایان ۲۰۰۳ در ایتوری جنایات موضوع ماده ف/۲/۸ توسط نامبرده وقوع یافته است وجود دارد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

به نظر شعبه مقدماتی، مبانی معقول برای اعتقاد به اینکه گروه های UPC/ FPLC- FRPI- PUSIC-FNI با داشتن تشکیلات و سلسله مراتب عمل نموده اند به نحوی که گروهی تحت امر اجرایی و انضباطی گروه بوده اند و مشارالیه در سطح سازمان داخلی مقام قابل اعتنا و مهمی داشته است. همچنین مبانی معقول برای اعتقاد به اینکه گروه های فوق کنترل منطقه ای از ایتوری را در فاصله وقوع جنایات در اختیار داشته اند، لذا توانسته اند برنامه ریزی های لازم برای عملیات نظامی انجام دهند؛ وجود دارد. به علاوه، شعبه مقدماتی وجود مبانی معقول را در خصوص اطلاع ماتیو انگوجولو چویی از وجود مناقشه مسلحانه با توجه و اوضاع و احوال عینی در منطقه؛ محرز می داند.
شعبه مقدماتی، مبانی معقول برای اعتقاد به اینکه اتهامات مزبور به دنبال و در جریان حملات FRPI &FNI به روستای BOGORO در حدود تاریخ ۲۴ فوریه ۲۰۰۳رخ داده است و اینکه جنایات مزبور در راستای مناقشه ایتوری بوده است را محرز می داند.
شعبه مقدماتی با اتکا به مدارک و دلایل ابرازی دادستان معقول می داند که نیروهای UPDF ممکن است به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم در وقوع جنایات با FNI و FRPI در روستای BOGORO دخالت داشته اند و آن مناقشات حسب مورد می تواند حیثیت بین المللی و یا غیر بین المللی داشته باشد. گزارش بیمارستان های محلی نیز ملاکی برای تعیین تعداد قربانیان مورد استناد دادستان قرار گرفت. تعداد سلاح ها و نوع آنها نیز مورد استناد دادستان قرار داشت تا بتواند قصد مرتکبین را احراز نمایند. تعداد قربانیان و منازل ویران شده و مواردی از آن دست نیز برای نشان دادن شدت و وخامت جنایات مورد استناد دادستان قرار گرفته بود.
شعبه یادآور می شود که اصطلاح «فراگیر و یا نظام مند» در ماده ۱/۷ اساسنامه ارتباطی با اقدامات خشونت بار موردی ندارد. لذا، گسترده و فراگیر بودن دلالت بر سطح گسترده حمله و تعداد افرادی که هدف حمله بوده اند دارد و نظام مند بودن، ناظر بر سازمان یافته بودن اقدامات است.
شعبه مقدماتی مبانی را برای اعتقاد به موارد زیر معقول می داند:
پیش از تشکیل FNI و FRPI در پایان سال ۲۰۰۲ شبه نظامیان Ngiti و Lendu با همکاری نیروهای APC حداقل ۸۵۰ نفر غیر نظامی را که عمدتاً از گروه های قومی Hema و Bira بوده اند در Nyankunde کشته اند.
پس از اتحاد FNI و FRPI در آغاز ۲۰۰۳ تا پایان مارس و آغاز آوریل ۲۰۰۳ حدود ۷۰۰ غیر نظامی عمدتا از قبیله Hema در مناطق Mandro, Kilo, Dodro توسط دو گروه فوق کشته شدند.
یک ماه پس از سقوط Bunia در ۶ می ۲۰۰۳ که خاتمه اتحاد FNI و FRPI بوده است حدود ۵۰۰ غیر نظامی عمدتاً از Hema در مناطق Bunia/ Nyakasanza, Tchomia , Katoto کشته شده اند.
آیا مبانی معقول برای اعتقاد به اینکه عناصر ویژه جنایات مندرج در اساسنامه تحقق یافته است وجود دارد ؟
در قالب بندهایی اقدامات با مواد انطباق داده شده است.
آیا دستگیری ماتیو انگوجولو چویی وفق ماده ۱/۵۸ اساسنامه لازم است؟
دادستان در تقاضانامه خود، صدور قرار جلب مرتکب را لازم می داند چراکه وی قبلاً نیز تن به محاکمه نداده است و به قرار جلبی که دولت کنگو علیه وی صادر نمود تمکین نکرد؛ همچنین وی هر زمان که بخواهد امکانات لازم برای گریختن را دارد.
شعبه مقدماتی وجود مبانی معقول را برای اعتقاد به اینکه چون متهم در حال حاضر سرهنگ نیروهای نظامی جمهوری دموکراتیک کنگو در Bunia است و در عین حال مشاور فرمانده منطقه عملیاتی در منطقه ایتوری است می تواند از امکانات قبلی FNI , FRPI استفاده نماید و در صورتی که از قرار جلب خود آگاه شود ممکن است از چنگ عدالت بگریزد.
گفتار چهارم: ارزش اثباتی ادله و حقوق متهم
علیرغم پذیرش تنوع در ادله قابل ابراز در دادرسی ک جهت تحصیل دلایل علاوه بر رعایت مواردی که قبلا بیان شد، رعایت شرایط و تشریفات خاص دلیل نیز الزامی است. برخی از شرایط مزبور، ناظر به رعایت حقوق متهم است.^[۷۶۷]
آزادی دلایل در نظام دادرسی دادگاه های بین المللی هرگز به معنای بسیط الید بودن دادستان و ضابطه مند بودن مرجع قضایی در ارتباط با ارائه ادله و نتیجتاً نادیده گرفتن حقوق اشخاص درگیر در پرونده و از جمله متهم نمی باشد. این معنا در ماده ۲/۶۹ اساسنامه دیوان نیز منعکس شده است که ترکیبات اتخاذی برای ارائه ادله از جمله شهادت شهود، نباید منافی و یا معارض با حقوق متهم باشد.
در زیر به بررسی ارزش اثباتی دو دلیل عمده یعنی شهادت شهود و اقرار مرتکب با عنایت به حقوق متهم می پردازیم.
۱)- شهادت شهود
شهادت شهود در اثبات جرائم از دلایل بسیار مهم و شایع بوده است. در موارد متعددی افراد به واسطه اظهارات افرادی که خود شاهد وقوع جنایت بوده اند محکومیت قطعی حاصل نموده اند؛ لکن این خطر وجود دارد که تنفر ناشی از جنایت ارتکابی و ذهنیت های علیه مظنون بر محتوای اظهارات افراد اثر سوء نگذارد.. لذا باید در نهایت دقت اقدامات تحقیقی صورت پذیرد تا حقوق متهم در این خصوص رعایت شده، شهادت شاهد صحت سنجی گردد. امکان مواجهه با شهود معرفی شده از سوی دادستان و پرسش از آنان برای متهم و وکیلش فراهم گردد..
حق مواجهه و پرسش از شهود در ماده ۴/۲۱ اساسنامه دادگاه ویژه یوگسلاوی سابق و ۴/۲۰ اساسنامه دادگاه ویژه رواندا، شناسایی شده است. در اساسنامه رم نیز ماده ه/۱/۶۷ و به عنوان حقی از حقوق متهم، به این ترتیب آمده است: «از شهودی که علیه وی معرفی شده اند، راسا یا توسط دیگری سولاتی بنمایدو مطابق همان شرایطی که شهود غلیه وی داشته اند، شهود خود را در جلسه حاضر کرده و از آن ها سوال کند.»
در دادرسی بین المللی مراعات حقوق شهود و بزه دیدگان و حفاظت از آن ها نیز از اهم وظایف مرجع بین المللی دانسته شده است. به این منظور در دیوان، واحدی بنام «واحد حمایت از شهود و قربانیان» نیز ایجاد شده است و مطابق اساسنامه، دیوان کیفری بین المللی باید اقدامات لازم را برای حمایت از سلامت جسمی و روانی، کرامت و حقوق بزه دیدگان و شهود به عمل آورد.^[۷۶۸] لذا بر اساس ماده ۶۸ اساسنامه، برای حفظ امنیت مجنی علیهم یا شهود، دیوان می تواند جلساتی را به صورت غیر علنی برگزار نماید و یا اجازه دهد که ارائه ادله از طریق وسایل الکتریکی یا سایر وسایل خاص صورت گیرد. چنین ترتیباتی به ویژه در مورد مجنی علیهم و شهود جرم تجاوز جنسی و طفلی که قربانیان یا شاهد تجاوز جنسی باشد، انجام می پذیرد. همچنین به موجب ماده ۵/۶۸ در مواردی که ارائه ادله و یا اطلاعات ممکن است منجر به خطرات بزرگی نسبت به امنیت شاهد یا خانواده او شود، دادستان می تواند از ارائه آن ادله یا اطلاعات امتناع ورزیده و به جای آن صرفاً خلاصه ای از آن ها را ارائه دهد.
به موجب شقوق ماده ۶۷ آیین نامه دادرسی و ادله دیوان، دیوان در مواردی نظیر خشونت های جنسی می تواند دستور دهد رسیدگی به ادله شاهد به صورت غیر علنی برگزار شود و یا به حکم ماده ۷۳ آیین نامه فوق الذکر در مواردی که شهادت مربوط به ارتباطات و اطلاعات محرمانه است ترتیبی مقرر نماید که هویت شخص و محتوی ادله به هیچ وجه افشاء نشود، از تدابیرحفاظتی در مورد هر تصمیم برای تضمین این که هویت شاهد و محتوی ادله ارائه شده افشاء نگردد، استفاده نماید. در ماده ۸۳ آیین نامه دارسی و ادله نیز تدبیر دیگری برای حفظ حقوق افراد در طول دادرسی اندیشیده شده است تا به موجب آن نام قربانی، شاهد یا هر شخص دیگری که به علت ادای شهادت از سوی شاهد در معرض خطر است از بایگانی شعبه پاک شود یا شهادت از طریق سیستم الکترونیکی یا دیگر وسایل خاص از جمله با بهره گرفتن از وسایل فنی تغییر دهنده تصاویر یا صوت، استفاده از فناوری سمعی- بصری (کنفرانس تلویزیونی یا تلویزیون مدار بسته) ارائه شود یا شاهد و قربانی از اسم مستعار استفاده نمایند.
۲)- اقرار متهم
اعتراف متهم دائر بر پذیرش ارتکاب اعمالی که به موجب اساسنامه رم از ارکان مادی تشکیل دهنده جنایت بین المللی است از دلایل مهم قابل پذیرش بر شمرده شده است. در خصوص اقرار متهم ماده ۶۵ اساسنامه مقرر می دارد که اگر متهم به مجرمیت خود اقرار کند و ماهیت و نتایج ناشی از اقرار به مجرمیت خود را درک کرده باشد و اقرار به مجرمیت از سوی متهم نیز پس از مشورت با وکیل و به صورت داوطلبانه بوده و با واقعیات پرونده نظیر ادله دادستان، اسناد و مطالب موجود در پرونده یا شهادت شهود یا هر دلیل دیگر نیز هماهنگ باشد، در این صورت می تواند اقرار را برای احراز و اثبات جرم کافی تلقی نموده و متهم را محکوم نماید.
رویکرد ماده ۶۵ اساسنامه موید آن است که اقرار مرتکب از نظر دیوان موضوعیت ندارد و صرفاً طریقی برای پی بردن به حقیقت است و صحت آن باید با کمک قرائن و امارات محرز گردد.
اقرار به مجرمیت باید توسط دادگاه مورد بررسی قرار گیرد و پس از تایید و وجود شرایط مندرج در ماده ۶۵ می توان به اقرار و مقتضای آن ترتیب اثر داد. در غیر این صورت دادگاه روال عادی خود را در رسیدگی به جرم، ادامه می دهد.
اقرار متهم به جنایت ارتکابی به صراحت ماده ۵/۶۵ امتیازی برای متهم به شمار نمی رود. در این ماده آمده است: «دیوان به بحث های بین دادستان و متهم راجع به اصلاح اتهامات، اعتراف به مجرمیت و یا مجازاتی که قرار است اعمال شود، ماخوذ و مقید نخواهد بود». البته اقرار متهم می تواند توجیهی برای تخفیف مجازات وی تلقی گردد.
در پایان باید اذعان داشت که در نظام دادرسی دیوان، به استناد ماده ز/۱/۶۷ اساسنامه رم متهم مجبور به ادای شهادت و یا اقرار به مجرمیت نیست و می تواند سکوت اختیار کند، بدون این که سکوت وی به منزله اقرار یا انکار تلقی شود.
۳)- دلایل باطل
همان گونه که ذکر آن گذشت، دلایل طریق پی بردن به حقیقت هستند و برای تضمیم دادرسی عادلانه منطبق با موازین شناخته شده حقوق بشر، باید نه تنها خود دلیل قابل ارزیابی و صحت سنجی باشد بلکه طریق تحصیل آن نیز باید موجه و قانونی باشد.آزادی دلیل به این معنا نیست که قاضی اعتقاد باطنی خود را بر دلایلی استوار سازد که در جریان رسیدگی به طور غیر قانونی تحصیل گردیده اند. لذا نمی توان به اقراری که با شکنجه به دست آمده و همچنین اظهاراتی که از تفسیر ناشی از استفاده از دروغ سنج و موارد مشابه به دست آمده اعتماد نمود.^[۷۶۹]
نظام حاکم بر دیوان کیفری بین المللی در این قسمت نیز به نظام های مربوط به حقوق نوشته بسیار شبیه است. ماده ۵/۷۴ اساسنامه رم مقرر می دارد که تصمیم شعبه رسیدگی باید متضمن بیانی کامل و مستدل از استنباط قضات راجع به ادله و نتایج آن ها باشد. به عبارت دیگر اصل در دیوان کیفری بین المللی بر آزادی بررسی انواع ادله است و نهایتاً تصمیم دیوان باید شامل توصیفی از دلایل پذیرش یا عدم پذیرش ادله باشد.
ماده ۷/۶۹ اساسنامه دیوان، جهات بطلان دلیل که منجر به غیر قابل پذیرش شدن آن در دیوان است را بر شمرده است: «ادله ای که با نقض این اساسنامه و یا حقوق بشر شناخته شده بین المللی تحصیل شده باشد، پذیرفته نیست، به شرط آن که:
آ) نقض مذکور، اساساً اعتبار آن ادله را متزلزل سازد.
ب) پذیرش آن ادله معارض با سلامت دادرسی بوده یا صحت آن را جدا به مخاطره اندازد».
قسمت «آ» از این بند تضمین کننده سلامت و صحت رای است و قسمت «ب» نیز ضرورت حمایت از حقوق طرفین و به ویژه حقوق بنیادین اشخاص متهم را به رسمیت می شناسد.
نکته دیگری که در این ماده وجود دارد این است که بین نقض مواد اساسنامه و نقض حقوق بشر بین المللی تفکیک شده است. مواد اساسنامه در باب حقوق متهم و نحوه جمع آوری ادله و… مشخص است و مواردی را هم به آیین دادرسی و ادله ارجاع داده است. اما حقوق بشر بین المللی را که به عنوان دومین معیار ذکر شده است، باید در اسناد و میثاق های بین المللی مربوط به حقوق بشر جستجو کرد.
بنابر آنچه گذشت می توان گفت که رویکرد دیوان کیفری بین المللی در خصوص ادله، مبتنی بر اصل آزادی پذیرش ادله بنا به تشخیص قضات، همراه با الزام به رعایت حقوق متهم و رعایت موازین بین المللی حقوق بشر در باب دادرسی عادلانه است. که به مهمترین آنها در این پژوهش اشاره شده است.
مبحث سوم: تصمیم در باب تعقیب
ثمره تحقیقات دادسرای دیوان به عنوان متصدی شروع و جریان تحقیقات بر حسب مورد تصمیم گیری در باب تعقیب است. در صورتی که بخواهیم حدود و ثغوری برای صلاحیت تکمیلی دیوان به عنوان سازوکار جبران نقص های دستگاه قضایی ملی قائل شویم، مبدا آن شروع به تحقیق درباره وضعیتی که در قلمرو دولتی مستقل واقع شده و وقوع یک یا چند جنایت مورد توجه دیوان در آن محتمل است و منتهای آن اعمال صلاحیت دیوان در مقام تعقیب و مجازات مرتکبین و در واقع عدم شناسایی اقدامات قضایی دولت ذی ربط در تعقیب و محاکمه مرتکبین به جنایات بین المللی می باشد.
هر چند در سیستم دادرسی دیوان بین المللی کیفری مرحله تحقیقات و شروع به تعقیب از مرحله محاکمه و صدور رای منفک و مستقل است و دادستان، مرجع رسمی و منحصر به فرد انجام تحقیق و تعقیب می باشد، اما در عین حال از منظر اساسنامه رم سه عامل می توانند موجب توقف در جریان تحقیق و یا تعقیب در دیوان گردند.
اولاً در پاسداشت و التزام عملی دیوان به آنچه مقتضا، فلسفه و به عبارتی هدف عالیه اصل صلاحیت تکمیلی، یعنی تشویق دولتها به اعمال صلاحیت ملی خود در برابر جنایت کاران بین المللی و ارتقاء سطح عدالت در حقوق کیفری و نظام عدالت جزایی ملی است، دادستان دیوان در مواردی با اعطای فرصتی مناسب به دولت صاحب صلاحیت، به آن رخصت می دهد تا اقدام تحقیقی و تعقیبی مناسب و مورد انتظار جامعه بین المللی را انجام دهد و در عوض خود به صورت موقتی دست از انجام تحقیقات و تعقیب مظنونان می کشد و اصطلاحاً از مداخله قضایی در موضوع احتراز می نماید.
در ثانی، گاه دادستان علیرغم احراز وقوع جنایتی بین المللی که در زمره جنایات مورد توجه دیوان است و ایقان از صورت نگرفتن دادرسی حقیقی مورد انتظار و بی کیفر ماندن جنایت کاران بین المللی، خود به واسطه عدم احراز غبطه عدالت از تعقیب موضوع باز می ایستد و با مصلحت اندیشی از اجرای صلاحیت قضایی دیوان احتراز می نماید.
سومین عامل برای متوقف شدن فرایند اجرای صلاحیت تکمیلی دیوان، به تصمیم مرجعی خارج از دیوان بین المللی کیفری وابسته شده است. شورای امنیت سازمان ملل متحد در اجرای وظایف خود به موجب فصل هفتم منشور ملل متحد، می تواند پس از احراز منافات تعقیب و یا تحقیق با حفظ صلح و امنیت بین المللی با صدور قطعنامه به صورت موقتی فرایند تعقیب و مجازات مرتکبان جنایات بین المللی را متوقف سازد.
هر چند نهاد تعلیق تعقیب در نظام جزایی ملی نیز شناخته شده است اما باید به تفاوت این تاسیس در نظام حقوق بین المللی کیفری و خصوصیات آن توجه نمود. در عرصه ملی نوعاً تعلیق تعقیب با هدف احتراز از فرایند برچسب زنی و اعطای فرصت دوباره برای اصلاح رفتار شخص است و صرفاً در جرائم خرد قابل اجراست لذا ابتدائا مصالح تربیتی خود مرتکب و در ثانی مصالح اجتماعی مد نظر قرار می گیرد؛ در حالی که در عرصه حقوق بین المللی کیفری، مصلحتی که در نظر مقام تصمیم گیرنده عدم تعقیب می باشد ابتدائاً مصالح بزهدیدگان و قربانیان و در ثانی مصالح مرتکبان می باشد.
گفتار نخست: تصمیم به عدم تعقیب
مقدمتاً باید متذکر شد که اساساً تکلیف دادستان در قبال جنایات بین المللی مبتنی بر تعقیب و ضرورت مبارزه با جنایتکاران و خاتمه بخشیدن به بی کیفری آنان است و استثنائاً در صورتی که به جهتی که مصلحت اقتضا نماید، عدم تعقیب واجد منافعی والاتر از اجرای کیفر در خصوص مرتکبین باشد دادستان و یا شورای امنیت می توانند تصمیم به توقف و تعلیق تعقیب اتخاذ نمایند. از این رو همان طور که در بخش نخست بیان شد، از میان دو نظام متداول تعقیب در نظام دادرسی کیفری یعنی الزامی بودن تعقیب و موقعیت داشتن (اقتضاء) تعقیب، اساسنامه رم به روش دوم گرایش یافته است.

با توجه به رابطه فوق، مقدار ادمیتانس برابر است با:
(۴-۱۹)
مدل امپدانس ثابت
برای امپدانس ثابت نیز رابطه (۴-۱۹) را به صورت زیر تبدیل میکنیم:

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

(۴-۲۰)
۴-۵ حل مساله جایابی خازن با بهره گرفتن از الگوریتم PSO
با توجه به اینکه مساله جایابی و تعیین ظرفیت خازن مسالهای با نقاط بهینه محلی زیاد است و الگوریتمهای ریاضی (تحلیلی) معمولا در حل اینگونه مسائل به دلیل اینکه در هر زمان تنها از یک مسیر به سمت نقطه بهینه مطلق حرکت میکنند، در نقاط بهینه محلی به دام میافتند. ولی بر خلاف روش های تحلیلی، روش پیشنهادی این تحقیق از چند مسیر به سمت بهینه مطلق حرکت میکنند و با احتمال بیشتری به بهینه مطلق همگرا میشوند. همچنین از آنجایی که مقدار و مکان خازنها مقادیری گسسته هستند، روش های هوشمند در بهینه سازی این مساله ترجیح داده میشوند. شکل (۴-۱) نحوه حل مساله جایابی خازن با بهره گرفتن از الگوریتم PSO را نمایش میدهد.
پایان
چاپ مقادیر بهینه
همگرائی؟
ارزیابی تابع هدف به ازای هر ذره
اجرای برنامهی پخش بار
مقداردهی اولیهی تصادفی بردار سرعت برای هر ذره
تولید تصادفی ذرات با بردارهای موقعیت گسستهی محتمل
شروع
بله
افزودن به تکرار
ذخیرهسازی pbest و gbest
خیر
جداسازی بردار موقعیت از هر ذره
بهروزرسانی موقعیت ذره و سرعت بردار
حفظ یک بردار محتمل
شکل (۴-۱): حل مسالهی جایابی بهینهی خازن با بهره گرفتن از الگوریتم PSO
فصل پنجم:
نتایج شبیهسازی
۵-۱ دیباچه
جهت اثبات میزان تاثیرگذاری تکنیک روی مسالهی جایابی بهینهی خازن، مطالعهی موردی روی شبکهی ۳۳ شینهی نشان داده شده در شکل (۵-۱) اجرا میگردد.

شکل (۵-۱): شبکهی ۳۳ شینهی نمونه
برای شبکهی فوق دو سناریو تعریف میشود.
سناریوی ۱. در این سناریو، شبکه تنها دارای بارهای خانگی است.
سناریوی ۲. در این سناریو، شبکه دارای بارهای خانگی، صنعتی، تجاری، کشاورزی و عمومی است.
با توجه به این دو سناریو، میتوان به وضوح به تاثیرگذاری حضور بارهای مختلف روی محل و ظرفیت بانکهای خازنی پی برد. تاکید میشود، هدف از تعریف کردن این دو سناریو، بررسی میزان تاثیرگذاری مدلسازیهای پیشنهادی روی مکان و ظرفیت بانکهای خازنی و پارامترهای متاثر از حضور بانک خازنی در شبکه است و نه اثبات برتری هر یک از سناریوها. بررسی و مقایسه نتایج با در نظر گرفتن هشت پارامتر دخیل در جایابی خازن انجام میشود، که عبارتند از : تلفات توان (kW)، متوسط انحراف ولتاژ (pu)، تابع هدف (ریال/ سال)، ظرفیت بانک خازنی نصب شده در شبکه (kVAr)، اندازهی ولتاژ شینه (pu)، زاویهی ولتاژ شینه (رادیان)، توان اکتیو هر شینه (kW) و توان راکتیو هر شینه (KVAr).
برای هر سناریو، جایابی بر اساس سه نوع حالت زیر انجام میشود:

 

1. 1. با خازن- با مدلسازی

 

1. 1. با خازن- بدون مدلسازی

 

1. 1. بدون خازن- با مدلسازی

 

1. 1. بدون خازن- بدون مدلسازی

 

در طراحی واقعی شبکهی توزیع، معمولا با توجه به مسائل اقتصادی، تعداد بانکهای خازنی شبکه مشخص میشود. یعنی، جایابی بر اساس تعداد مشخص از بانکها انجام میشود. در واقع به احتمال زیاد، در صورتیکه تعداد بانکهای خازنی برای کدهای نوشته شده مشخص نباشد، الگوریتم حل مساله تعدادی برای مساله تعیین میکند که الزاما به معنای داشتن توجیه اقتصادی طرح نیست. از این رو، در این پایان نامه تعداد بانکهای خازنی از قبل تعیین و در کدهای برنامهی متلب اعمال میشود.
۵-۲ جایابی دو خازنه
در اولین مورد از جایابیها، دو خازن برای شبکهی نمونه در نظر گرفته میشود. نتایج حاصل از اعمال دو سناریو در حضور دو بانک خازنی در جدول (۵-۱) قابل مشاهده است.
جدول (۵-۱): مقادیر پارامترهای جایابی خازن در حضور دو بانک خازنی

 

سناریو

حالت

تلفات توان

انحراف ولتاژ

ظرفیت نصب شده

نیری صحیح­تر به نظر می­رسد. وی می­نویسد:
“نقشبندی حرفه­ای در قدیم بود که عمدتاً به نقاشی کردن و نقش انداختن اطلاق می­شده است. این حرفه در هنرهای مختلف اعم از بافندگی، معماری، نقاشی، کتاب آرایی… رایج بوده است و سران نقشبندیه نیز به دلیل دارا بودن زیر مجموعه­هایی از حرف فوق، به این نام منتسب شده اند…"(شکاری نیری، ۱۳۸۵ :۶۵).
گروهی نیز،‌ گفته‌اند که‌ نقشبند نام‌ دهی‌ است‌ در یک‌ فرسخی‌ بخارا و چون‌ خواجه‌ بهاءالدین‌ محمّد از آن‌ قریه‌ است،‌ لذا به‌ نقشبندی‌ معروف‌ شده‌ مانند سلسله ‌تصوف‌ چشتیه‌ که‌ مروج‌ آن‌ سلسله‌ خواجه‌ احمد بوده‌ و چون‌ از قریه­ی چشت‌ که‌ از قراء اطراف‌ هرات‌ است‌ برخاسته‌، از این‌ جهت‌ آن‌ طریقه‌ به‌ نام‌ وی‌ چشتیه‌ شهرت‌ یافته‌ است(معصوم علیشاه،۱۳۳۹: ۲/۳۵۱)‌.
ولی‌ این‌ نظر درست‌ نیست‌ زیرا گذشته‌ از اینکه‌ مولد و مدفن ‌خواجه‌ بهاءالدین‌، به‌ عقیده­ی‌ اجماع‌ محققان‌ و صاحبان‌ تذکره‌ها قریه‌ قصر عارفان‌ دریک‌ فرسخی‌ بخارا است‌، اصولاً دهی‌ به ‌نام‌ نقشبند در اطراف‌ بخارا وجود نداشته‌ است‌.
قول‌ دیگر آن‌ است‌ که‌ می‌گویند خواجه‌ بهاءالدین‌ محمّد، از کثرت‌ ذکر به‌ مرتبه‌ای‌ رسیده‌ که‌ ذکر تحلیل‌ در قلب‌ وی‌ نقش‌ بسته‌ بود لاجرم‌ مشهور به‌ نقشبند گردید چنان­که‌ یکی‌ از بزرگان‌ ایشان‌ به‌ این‌ موضوع‌ اشاره‌ کرده‌ است‌:
«ای‌ برادر در طریق‌ نقشبند ذکر حقّ‌ را در دل‌ خود نقش‌ بند»(معصوم علیشاه،۱۳۳۹: ۲/۳۵۱).
خود محمّد پارسا در تأیید این نظر می­نویسد:
” مداومت‌ بر ذکر به‌ جایی‌ می‌رسد که‌ حقیقت‌ ذکر، با جوهر دل‌ یکی‌ می‌شود و در آن‌ حال، ذاکر به‌ واسطه­ ‌استیلای‌ مذکور، میان‌ دل‌ و حقیقت‌ ذکر هیچ‌ تفرقه‌ و تمیز نتواند کرد، چه‌ دل‌ او را به ‌مذکور وجهی‌ ارتباط شده‌ که‌ غیر مذکور در دل‌ و اندیشه‌ او گنجایی‌ ندارد” (پارسای بخارائی،۴۵۹:۱۳۸۱)
و بعضی‌ گفته‌اند که‌ مدار طریقت‌ ایشان‌ به‌ ذکر خفی‌ و مراقبه‌ است‌. و در این‌ دو چیز، جد و جهد تمام‌ به‌ ظهور رسانند و تمام‌ عمر خود را بر این‌ دو چیز مصروف ‌گردانند تا به‌ قول‌ خواجه‌ اولیاء کبیر: اشتغال‌ و استغراق‌ ذکر، به‌ مرتبه‌ای‌ رسد که‌ اگر به‌ بازار درآید هیچ‌ سخن‌ و آواز نشنود، به‌ سبب‌ استیلای‌ ذکر بر حقیقت‌ ذکر، یعنی ‌همه‌ آوازها و حکایات‌ مردم‌ ذکر نماید و سخنی‌ که‌ خود گوید ذکر شود(همان:۴۶۰).
صاحب‌ کتاب‌ انوارالقدسیه‌ نیز در توجیه‌ کلمه‌ نقشبند و وجه‌ تسمیه‌ آن‌ چنین‌نوشته‌ است‌:
“این‌ طایفه‌ (نقشبندیه‌) که‌ تا زمان‌ خواجه‌ بهاءالدین‌ محمّد معروف‌ و موسوم‌ به‌ خواجگان‌ یا خواجگانیه‌ بوده‌ است‌. از آن‌ زمان‌ تا عهد خواجه‌ ناصرالدین‌ عبیدالله ‌احرار مسمی‌ به‌ نقشبندیه‌ شده‌اند یعنی‌ منسوب‌ به‌ نقشبند که‌ معنای‌ آن‌ نقش‌بندنده‌، نقشی‌ که‌ بسته‌ شود و آن‌ صورت‌ کمال‌ حقیقی‌ است‌ به‌ قلب‌ مرید و باید دانست‌ که‌ از ابتدا تا زمان‌ خواجه‌ بهاءالدین‌ نقشبند ذکر این‌ سلسله‌ در حال‌ انفرادی و تنهایی‌، ذکر خفیه‌ و در حال‌ اجتماع‌، به‌ صورت‌ جهر و علانیه‌ بوده‌ است‌. ولی‌ خواجه‌ بهاءالدین‌ نقشبند، به‌ استناد اینکه‌ در عالم‌ سیر و سلوک،‌ از روحانیت‌ و باطن‌ خواجه ‌عبدالخالق‌ غجدوانی‌ شیخ‌ المشایخ‌ این‌ سلسله،‌ مأمور به‌ ذکر خفی‌ شده‌ لذا به‌ امر باطنی‌ او که‌ مرشد و پیشوای‌ روحانی‌ اوست‌ به‌ پیروان‌ و اصحاب‌ خود دستور داد که‌ چه‌ در حال‌ انفراد و چه‌ در حال‌ اجتماع‌ باید به‌ ذکر خفی‌ مشغول‌ شوند و ذکر جهر وعلانیه‌ را ترک‌ کنند، زیرا ذکر، به‌ این‌ نحو، حال‌ مراقبه‌ به‌ خود می‌گیرد و در قلب‌ مرید تأثیر بلیغ‌ می‌کند، چه‌ ذکر خفیه‌ چون‌ بند است‌ و تأثیر آن‌ در قلب‌ سالک‌ و مرید چون‌ نقش‌ که‌ در اثر ممارست‌ و دوام‌ و استغراق‌ در ذکر، کم‌کم‌ در قلب‌ مرید نقش‌ می‌بندد، همچنان که‌ مهر یا خاتمی‌ که‌ بر صفحه‌ای‌ از موم‌ و مانند آن‌ بزنند، چگونه‌ نقش‌ می‌گیرد و آن‌ نقش‌ بر صفحه‌ باقی‌ می‌ماند و محو نمی‌شود، ذکر به‌ این‌ صورت‌ هم، ‌مانند همان‌ مهر یا خاتم‌ است‌ که‌ در صفحه­ی پاک‌ و روشن‌ قلب‌ مرید که‌ چون‌ آیینه­ی پاک‌ تابناک‌ است‌، نقشی‌ جاودان‌ و محو نشدنی‌ ایجاد می‌کند"(بخاری،۳۹:۱۳۸۳).
ولی‌ چنانکه‌ قبلا نیز گفته‌ایم‌ گویا بهاءالدین،‌ پیشه‌ نقشبندی‌ داشته‌ و این‌ نام‌ از آن‌ شغل‌ وی‌ گرفته‌ شده‌ است‌.
سلسله‌ی نقشبندیه را از عهد ابابکر تا بایزید، صدیقیه، از بایزید تا عبدالخاق غجدوانی، طیفوریه، از غجدوانی تا خواجه بهاءالدین، خواجگان و از خواجه بهاءالدین به بعد نقشبندیه می نامند(همان: ۶۴-۶۵) در واقع عنوان نقشبندیه، از قرن دهم به بعد برای این فرقه رایج شد. انتساب عنوان صدیقیه برای ابتدای سلسله‌ی نقشبندیه اشتباه است، چرا که در قرون نخستین اسلامی، اصلا مشرب تصوفی وجود نداشته است که نامی داشته باشد(بخارائی،۱۳۵۴: ۲۸). گفته شده به دلیل این که همه‌ی مشایخ این طریقت، عنوان خواجه داشته اند، این سلسله به خواجگان مشهور بوده است(صفا، ۱۳۸۸: ۴/ ۷۶). پس از سقوط خاندان احرار، حوزه‌ی تبلیغی نقشبندیه به هند انتقال یافت. در اواخر قرن دهم و اوایل قرن یازدهم هجری، پیشوای این طریقه در هند، شیخ احمد سرهندی، ملقب به مجدد الف ثانی(متوفی ۱۰۳۲ ق) بوده که از آن پس نقشبندیان هند به مجددی معروف شده ­اند و این طریقه از هند به افغانستان رفته است. پیشوای نقشبندیان ماوراءالنهر، در قرن یازدهم، ابواسحاق جویباری بوده و طریقه‌ی جویباری این سرزمین منسوب به اوست. شعبه­ای از طریقت نقشبندیه، در قرن هشتم هجری به خلوتیه معروف شده و به آسیای صغیر و کردستان رفته است و از قرن دوازده هجری به بعد که خالد شهروزی(متوفی ۱۲۴۲ ق) پیشوای نقشبندیان کردستان گشته، به طریقه‌ی خالدی مشهور شده است. بکتاشیان و دمرداشیان آسیای صغیر و سوریه و مصر نیز پیرو تعلیمات نقشبندیه بوده ­اند. نقشبندیه به شمال آفریقا هم راه یافته و هم­ اکنون در میان اعراب، زنگیان و سیاه پوستان آفریقا وجود دارد(نفیسی،۱۳۴۳: ۹۷-۹۸). سلسله­های باقیه، حسنیه، زبیریه و مظهریه نیز از شعب نقشبندیه محسوب می شوند(سیّدین، ۱۳۸۷: ۳۲۵).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۵-۳- بهاءالدین‌ نقشبند
خواجه‌ بهاءالدین‌ محمّد بن‌ محمّد بن‌ محمّد نقشبند بخاری‌ در محرم‌ ۷۱۷ در قصر عارفان‌ قصر هندوان‌(واعظ کاشفی،۱۳۵۶: ۱/۲۸؛ بخاری،۲۰:۱۳۸۳) از قراء  بخارا به دنیا آمد. نام‌ جدش‌ را بعضی‌ محمّد و بعضی‌ جلال‌الدین‌ نوشته‌اند و ممکن‌ است‌ که‌ جلال‌الدین‌، لقب‌ او باشد و محمّد، نامش‌. آنچنان‌ که‌ در مقامات‌ بهاءالدین‌ آمده‌ است‌ ، جدش،‌ از مریدان‌ و معتقدان‌ خواجه‌ محمّد بابای‌ سماسی‌ شیخ‌ صوفیان‌ خواجگانی ‌بوده‌ است‌(بخاری،۱۹۰:۱۳۸۳). ولی‌ ظاهراً پدر بهاءالدین‌ به‌ این‌ شیخ‌ ارادتی‌ نداشته‌ است(همان:۱۹۲). به نوشته­ی رساله­ قندیه، پدر بهاءالدین،‌ به‌»باباصاحب‌ سر مست‌» شهرت‌ داشته‌ و قبرش‌ در سمرقند بوده‌ است‌. سه‌ روز از ولادت‌ بهاءالدین‌ گذشته‌ بود که‌ خواجه­ی سماسی‌ با جمعی‌ از مریدان، ‌به‌ قصر هندوان‌ می‌رسند. جد بهاءالدین‌ فرزند زاده‌(بهاءالدین‌) را به‌ نزد خواجه ‌می‌برد تا او را برکت‌ دهد. و خواجه­ی‌ سماسی،‌ بهاءالدین‌ را به‌ فرزندی‌ می‌پذیرد. و می‌گوید:«او فرزند ماست‌ ما او را قبول‌ کرده‌ایم‌»(پارسای بخارائی،۹:۱۳۸۱) و یاران‌ را بشارت‌ می‌دهد که ‌این‌ فرزند«مقتدای‌ روزگار گردد»(بخاری،۱۳۸۳: ۲۰). در هجده‌ سالگی،‌ همسر گزید. و در همین‌ اوان‌ درک‌ صحبت‌ خواجه‌ محمّد بابای‌ سماسی‌ را کرد(جامی، ۳۸۱:۱۳۷۰) و پس‌ از مرگ‌ سماسی‌ (سال‌۷۵۵ق) جدش‌ او را به ‌سمرقند برد و هر کجا درویشی‌ و اهل‌ دلی‌ می‌یافت‌ به‌ خدمتش‌ می‌شتافت‌ و بهاءالدین‌ را به‌ صحبتش‌ می‌برد(بخاری،۲۳:۱۳۸۳). بهاءالدین‌ در انجام‌ طلب‌ به‌ نزد سیّد امیر کلال‌ جانشین‌ خواجه‌ سماسی‌ راه ‌یافت‌(واعظ کاشفی،۱۳۵۶: ۱/۹۵) و از او تلقین‌ ذکر یافت‌ و خدمت‌ و مجاهدت‌ بسیار کرد(همان:۹۶). امیرکلال‌ نیز، در تربیت‌ و ارشاد، کوتاهی‌ نکرد از آنکه‌ خواجه‌ سماسی‌ سفارش‌ کرده‌ بوده‌ است‌ که «در حقّ‌ فرزند من‌ بهاءالدین‌ از تربیت‌ و شفقت‌ دریغ‌ مداری‌»(جامی،۳۸۱:۱۳۷۰).
چون‌ بهاءالدین‌ برآمد و قابلیت‌ و استعدادی‌ فزون‌ داشت،‌ شیخ‌ او را اجازه‌ داد که ‌فرو نایستد و در طلب‌ هر که‌ خواهد برود و به‌ تکمیل‌ نفس‌ بپردازد. روزی‌ امیر کلال‌ درجمع‌ یاران‌ گفت‌:” فرزند بهاءالدین‌، نفس‌ حضرت‌ خواجه‌ محمّد بابای‌ سماسی‌ را در حق‌ّ شما به‌ تمامی‌ به‌ جای‌ آوردم‌. گفته‌ بودند: آنچه‌ از تربیت‌ در حقّ‌ تو به‌ جای ‌آورده‌ام‌ در حقّ‌ فرزند بهاءالدین‌ بجای‌ آری‌ و دریغ‌ نداری‌ چنان‌ کردم‌” (جامی،۳۸۱:۱۳۷۰).
بهاءالدین‌ پس‌ از آن‌ مدّت‌ هفت‌ سال‌ متابعت‌ و ملازمت‌ مولانا عارف‌ دیگ‌ گرانی‌(دیگ‌گران، دهی بوده است‌) می‌کرد. و دو سه‌ ماه‌ در خدمت‌ قثم‌ شیخ‌ از مشایخ‌ ترک‌ منتسب‌ به‌ خواجه‌ احمد یسوی‌ به‌ ریاضیات‌ و مجاهدات‌ گذرانید(همان:۳۸۳). و زمانی‌ دراز (شش‌ یا دوازده‌ سال‌) نزد یکی‌ دیگر از مشایخ‌ ترک‌ به‌ نام‌ خلیل‌ آتا بود(بخاری،۳۵:۱۳۸۳). بهاءالدین‌ چندی‌ نیز «ملازمت‌ علماء می‌نمود» و «احادیث‌ می‌خواند» و «آثارصحابه‌، رضی‌الله عنهم،‌ معلوم‌ می‌کرد»(همان:۴۳). خواجه‌ نقشبند دو بار به‌ سفر حج‌ رفت‌ و در یکی‌ از این‌ سفرها چون‌ به‌ هرات ‌رسید ملک‌ معزالدین‌ حسین‌ بن‌ غیاث‌الدین‌ او را گرامی‌ داشت‌ و برایش ‌مجلسی‌ آراست‌ و علمای‌ هرات‌ را بدانجا خواند و خود بهاءالدین‌ سؤال­ها کرد در باب‌ طریقت‌ و عرفان‌(همانجا:۶۶). در سفر دومین‌ حج‌ نیز در هرات‌ به‌ دیدار زین‌الدین‌ ابوبکرتایبادی‌(متوفی‌۷۹۱ق) عارف‌ مشهور رفت‌ و سه‌ روز با او صحبت‌ داشت‌. گذشته‌ از سفر حج‌، بهاءالدین،‌ در طول‌ حیاتش‌ برای‌ سیر و سلوک‌ و دیدار مشایخ‌ به‌ شهرها و دهات‌ بسیاری‌ در خراسان‌ و ماوراءالنهر سفر کرد که‌ از آن‌ جمله‌است‌: سمرقند، ریورتون‌، نسف‌، سمنان‌، مرو، طوس‌، مشهد، غدیوت‌، تایباد‌، قرشی‌، کوفین‌، قشلاق‌ ‌خواجه‌ مبارک‌ (در نخشب‌)، کش‌…خواجه‌ بهاءالدین،‌ سرانجام‌ در شب‌ دوشنبه‌ سوم‌ ربیع الاول‌ سال‌ ۷۹۱ خرقه ‌تهی‌ کرد(جامی،۳۸۹:۱۳۷۰). «سن‌ شریف‌ ایشان‌ هفتاد وسه‌ سال‌ تمام‌ شده‌ بوده‌ است‌ و در هفتاد و چهارم‌ بوده‌اند(واعظ کاشفی،۱۳۵۶: ۱/۱۰۰). و او را در همان‌ موطن‌ و مأوایش‌(قصر عارفان‌) به‌ خاک ‌سپردند و مزارش‌ هنوز برجاست‌ و زیارتگاه‌ معتقدان‌ است‌.
۵-۴- سلسله نسب نقشبندیه
سلسله‌ی معروفیه که به ابومحفوظ معروف بن فیروزان کرخی بغدادی(متوفی ۲۰۰ ق) منسوب بود، به چهارده سلسله منشعب گردید(بخاری،۱۵:۱۳۸۳). ابوعلی فارمدی، سرسلسله جدایی نقشبندیه از دیگر فرق تصوف است(واعظ کاشفی،۱۳۵۶: ۱/۴۰). نقشبندیه سه سلسله نسب برای خود مطرح کرده ­اند که هر سه از شخصیت فارمدی به بعد مشترک هستند. این سه سلسله نسب عبارتند از:
۱- سلسله الذهب که از امام هشتم به معروف کرخی و از او به جنید به ابوعلی رودباری به ابوعلی کاتب به عثمان مغربی ابوالقاسم گرگانی به ابوعلی فارمدی به خواجه یوسف همدانی و در نهایت به خواجه عبدالخالق
غجدوانی می­رسد.
۲- سلسله‌ی علویه که از رسول اکرم (ص) به امام علی(ع) و از ایشان به حسن بصری به حبیب عجمی به داوود طایی به معروف کرخی و پس از چند شخصیت به ابوعلی فارمدی می رسد.
۳- سلسله‌ی صدیقیه که از رسول اکرم(ص) به ابوبکر صدیق به سلمان فارسی به قاسم بن محمّد بن ابی بکر به امام صادق(ص) به بایزید به ابوالحسن خرقانی و سرانجام شیخ ابوعلی فارمدی می­رسد(سیّدین، ۱۳۸۷، ۳۳۳).
نقشبندیه از میان سه سلسله‌ی ذکر شده، سلسله نسب صدیقیه را ترجیح می­دادند و دلیل آن را کوتاهی و شمول بر نسبت­های روحانی قلمداد می­کردند(بخاری،۲۵:۱۳۸۳). امّا پر واضح است که برگزیدن این سلسله، برای صوفیان سنی مذهب متعصبی چون نقشبندیه، بهترین گزینه بوده است.در میان سلسله­های تصوف اسلامی، تنها نقشبندیه است که نسب خود را به ابوبکر می­رساند(مدرسی چهاردهی،۱۳۶۰: ۷۶)، امّا با اندکی تأمل جعلی بودن این سلسله نسب مشخص می­ شود:
نسب اکثر فرقه­های صوفی به امام علی (ع) می­رسد و رسیدن نسب به ابوبکر، مسئله­ای جدید است.
۱- بی­شک ارادت سلمان فارسی به پیامبر (ص) و علی (ع) بیش از ابوبکر بوده است.
۲- در زمان سلمان فارسی، قاسم بن محمّد طفلی صغیر بوده و قابلیت درک محضر سلمان را نداشته است.
۳- چنین چیزی ممکن نیست که امام جعفر صادق (ع) با وجود افضلیت پدرش، از قاسم بن محمّد ابی بکر پیروی کرده باشد؛ ازنظر زمانی، خرقانی بایزید را ملاقات نکرده و مرید ابوالعبّاس قصاب آملی بوده است. بایزید هم امام صادق (ع)را دیدار نکرده است. به نظر صاحب روضات، احتمالا بایزید بسطامی خدمت ابوجعفر جواد (ع)رسیده است و ناقلین ابوجعفر را با جعفر اشتباه گرفته اند. نیز ممکن است بایزید، مرید جعفر کذاب بوده باشد نه جعفر صادق!!(مدرسی چهاردهی،۱۳۶۰: ۶۹-۷۱).
۵-۵- سرسلسله­های نقشبندی
۱- ابوسلیمان داوود نصر طائی(متوفی ۱۶۵ ق): او از شاگردان ابوحنیفه بود و در علم و فقه درجه‌ی بالایی داشت. وی پس از مدّتی عزلت اختیار کرد(جامی، ۱۳۷۰: ۴۱ ).
۲- معروف کرخی(متوفی ۲۰۰ ق): پدر او به نام فیروز، دربان امام علی (ع)، توسط ایشان به اسلام گرویده بوده است(همان:۳۹).
۳- ابوالحسن سری سقطی(متوفی ۲۵۳ ق): وی مرشد جنید بغدادی و از مشاهیر محققان صوفیه بود. گویند در آغاز کار تجارت داشته و به سبب عروض حال و جذبه، همه دارائی خود را به فقرا بخشیده است. در بغداد به سن ۹۸ سالگی درگذشته است(همانجا: ۵۳).
۴- بایزید بسطامی متوفی(۲۶۱ ق): بایزید از صوفیان عاشق پیشه و اهل ذکر و خلوت بود و به عدم رعایت شرع و ادای شطحیات معروف. وی فردی فقر پیشه و پیوسته در مشاهده‌ی دل بود. تعلیمات او سرشار از ریاضت است. بایزید همیشه خود را در معرض نکوهش خلق قرار می­داد تا مبادا دچار غرور شود و از حق باز ماند(سیّدین، ۱۳۸۷: ۷۵-۷۸).
۵- جنید بغدادی(متوفی ۲۶۸ یا ۲۶۹ ق): جنید از صوفیان نامی می­باشد. اصل وی از نهاوند است. او معتقد بود حجاب دل خواص این است که اعمال خود را ببیند و طلب پاداش کند (جامی:۱۳۷۰: ۸۰-۸۳). وی نه فقط مورد توجّه صوفیان بوده بلکه آوازه او قرن­ها بعد به گوش سیاحان خارجی رسیده به گونه ­ای که شاردن که در دوره صفویه از ایران دیدن کرده در مورد زندگانی او مطالبی را گزارش کرده است(شاردن، ۱۳۷۲: ۵/ ۱۸۱).
۶- ابوعلی رودباری(متوفی ۳۲۱ ق): ” بغدادی بود و به مصر مقیم… صحبت جنید و نوری و ابن جلا و این طبقه کرده بود و ظریف­ترین پیران بود…” (جنید شیرازی،۴۲۷:۱۳۲۸).
۷- ابوعلی کاتب(متوفی ۳۴۱ ق): ” صحبت ابوعلی رودباری و ابوبکر مصری و پیران دیگر کرده بود و بزرگ بود اندر حال خویش…” (فروزانفر، ۱۳۶۱: ۷۳-۷۵).
۸- ابوعثمان سعید مغربی(متوفی ۳۷۳ ق): او از شاگردان ابوحنیفه دینوریست. اصل وی از قیروان مغرب بوده ولی سال­ها در مجاورت کعبه روزگار می­گذرانیده است. سپس به نیشابور می ­آید و همانجا فوت می کند(جامی،۱۳۷۰: ۸۷).
۹- ابوالقاسم گرگانی: ” در وقت خود بی­نظیر بود و در زمان خود بی­عدیل…"(جامی،۱۳۷۰: ۳۰۷) وی در سال ۴۴۱هجری وفات یافت(هدایت، ۱۳۶۹: ۱۰۳).
۱۰- ابوالحسن خرقانی(متوفی ۴۲۵ ق) ابوالحسن در ظاهر تحت تربیت شیخ ابوالعبّاس قصاب آملی بوده و در باطن تحت تربیت بایزید بسطامی(هدایت، ۱۳۴۴: ۳۴) گفته شده ابوسعید ابوالخیر، ابوعلی سینا و ناصرخسرو قبادیانی با او صحبت داشته اند. از شاگردان معروف وی خواجه عبدالله انصاری می­باشد. وفات ابوالحسن در خرقان بوده است.
۵-۵-۱- خواجه عبیدالله احرار (متوفی ۸۹۵ ق)
افراد خانواده‌ی احرار و اقوام او از علما بوده ­اند. خواجه محمّد النامی، جد اعلای پدری احرار و از اصحاب ابوبکر محمّد قفال چاچی بود. شیخ عمر باغستانی هم جد اعلای مادری احرار و از بزرگان اصحاب حسن بلغاری(متوفی ۶۹۸ ق) بوده است. شیخ خاوند طهور، فرزند عمر باغستانی و عالم به علوم ظاهری و باطنی خوانده شده.خواجه داوود فرزند خاوند طهور و پدر مادر احرار بوده است. مقام او به حدّی بوده که محمّد پارسا برای رفتن به سفر حج از او استخاره می­طلبد. وی صاحب کرامات بوده است(واعظ کاشفی،۲۵۳۶: ۲/ ۳۶۶-۳۷۴٫) خواجه شهاب الدین، جد پدری احرار، صاحب خرق عادت بوده و محمّد و محمود چاچی، پسران او هستند که محمود چاچی، پدر عبیدالله احرار بوده است(همان: ۳۸۶-۳۸) .خواجه ابراهیم شاشی، دایی عبیدالله و در ملازمت سیّد شریف جرجانی و سپس علاءالدین عطار بوده است. عبیدالله در سن بیست و دو سالگی به همراه داییش، خواجه ابراهیم، برای تحصیل علم، از تاشکند به سمرقند می رود؛ ولی به سراغ تحصیلات نرفت و به طریقت پیوست(همان: ۴۰۴) او در سر راه سمرقند به بخارا، به ملازمت شیخ سراج­الدین پیرمسی رسیده است. سپس به بخارا رفته و با مولانا حسام­الدین بن مولانا حمید­الدین چاچی و خواجه علاءالدین غجدوانی، صحبت داشته است. پس از آن از راه مرو به هرات آمده و مدّت چهار سال در آنجا توقف می­ کند و از محضر سیّد قاسم تبریزی (انوار) و شیخ بهاءالدین عمر و شیخ زین­الدین خوافی، استفاده می­ کند. پس از هرات از راه بلخ متوجّه حصار می­ شود و در بلخ به صحبت حسام­الدین پارسا می­رود.
در چغانیان قبر علاءالدین عطار را زیارت کرده و سپس در هلغتو به مدّت سه ماه، در خدمت مولانا یعقوب چرخی می­ماند و از او کسب طریقت کرده و به هرات باز می­گردد و در آنجا تا پنج سال به خدمت اکابر وقت می­رفته و کسب تلمّذ می­کرده است. او در نهایت در سال ۸۳۵ ق به تاشکند بازگشته و دهقانی پیشه می­ کند. بدرالدین صرافانی به علاءالدین غجدوانی می­گوید که به خواجه احرار زود اجازه داده است. علاءالدین جواب می­دهد:
” خواجه عبیدالله پیش ما تمام آمد و از پیش ما تمام رفت… این نه خواجه عبیدالله است بلکه این خواجه بهاءالدین است که بار دیگر بدنیا آمده با هزار کمال زیاده"(همانجا:۱۲۶- ۱۲۷). یعقوب چرخی درباره‌ی احرار می­گوید: ” طالبی که به صحبت عزیزی می ­آید، چون خواجه عبیدالله میباید آمد چراغ مهیا ساخته بود، و روغن وفتیله آماده کرده، همین گوگردی به­آن می­بایست داشت"(همانجا: ۴۳۱). خواجه احرار جدای از مقام معنوی، در سیاست هم نفوذ زیادی داشت. سمرقندی آورده است: ” سلطانان صاحب دستگاه و پادشاهان با عز و جاه همه کمر فرمانبرداری و اخلاص کیشی حضرت خواجه را برمیان بسته­اند…"(سمرقندی،۱۳۳۹: ۱۸۵). شهاب­الدین شاشی، جد احرار، هنگامی که خواجه خردسال بوده است، درباره‌ی او می گوید:"زود باشد که این پسر عالمگیر شود و شریعت را ترویج کند و طریقت را رونق دهد و سلاطین روزگار سر بر خط فرمان او نهند و تن به امرو نهی او در دهند…"( واعظ کاشفی ،۲۵۳۶: ۲/ ۳۸۷). خواجه عبیدالله احرار سه پسر با نام­های خواجه عبدالله، خواجه کا و خواجه محمّد یحیی داشت. وفات خواجه احرار، در اثر عارضه‌ی اسهال و ضعف شدید بوده است. سلطان احمد میرزا، دستور غسل و کفن و دفن وی را داده است. واعظ درباره‌ی بارگاه احرار می گوید: ” اولاد بزرگوار حضرت ایشان آنجا عمارات عالیه طرح انداخته­اند و قبر مبارک آن حضرت را بر بهترین وضعی ساخته…"(همان: ۵۶۸).حسین بن علی واعظ کاشفی، میرعبدالاول نیشابوری و مولانا محمّد قاضی از مشهورترین شاگردان احرار بوده ­اند .حسین بن علی واعظ کاشفی(متوفی ۹۱۰ ق) هم حجره و هم سبق میرعبدالاول نیشابوری که برای تحصیل علوم از سبزوار به نیشابور آمده بود او در بسیاری از علوم تفسیر، حدیث، فقه، ادب، شعر و نجوم دستی داشت علّت شهرت حسین کاشفی به واعظ، این است که ” غالب ایّام هفته را هر روز در مسجد و خانقاهی به آوازی خوش و صوت دلکش بامر وعظ و نصیحت می ­پرداخت” حسین واعظ به نقشبندیه تمایل داشت(معصوم شیرازی،۱۳۴۵: ۱۱۴).
وی علاوه بر ملازمت احرار، بسیار در ملازمت مولانا جامی بوده است(واعظ کاشفی ،۲۵۳۶: ۱/ ۲۵۲). فخرالدین علی صفی کاشفی، پسر حسین واعظ، از شاگردان عبدالرحمن جامی و از متمسکان طریقت نقشبندیه بوده است که در زمان شاه اسماعیل صفوی، به تشیع می­گراید. فخرالدین علی بعد از طی مدارج تحصیل و کسب کمالات جای پدر را در وعظ و تذکیر گرفت و این شغل را بعد از زوال دولت تیموری در خراسان، و در عهد تشکیل دولت صفوی و یا در گیرودار حملات ازبکان بر آن شهر و بر خراسان همچنان ادامه داد(صفا،۱۳۸۸: ۳/۵۳۵).
۵-۵-۲- میرعبدالاول نیشابوری(متوفی ۹۰۵ ق)
از اصحاب مشهور احرار پس از هفت سال تضرع، به مجلس احرار را یافته بوده است(واعظ کاشفی،۲۵۳۶: ۲/ ۶۰۳). وی به حدّی نزد احرار گرامی بود، که داماد وی گشت و پس از فوت احرار، فرزندان او به میرعبدالاول رجوع می­کردند مولانا محمّد قاضی(متوفی ۹۱۴ ق): مولانا محمّد بن برهان­الدین، به علّت انتساب پدرش به عنوان قاضی عمادالدین سمرقندی، به مولانا محمّد قاضی، شهرت یافته است. او در سال ۸۸۵ ق به طریقت نقشبندیه پیوست و از ملازمان نزدیک احرار شد؛ به حدّی که در همه‌ی امور ” محرمِ اسرارِ احرار” گردید(همان:۶۰۴). مدفن وی در تاشکند می­باشد.
۵-۵-۳- مولانا عبدالرحمن جامی(متوفی ۸۹۸ ق)
لقب اصلی او عمادالدین و لقب مشهورش نورالدین است. وی در یال ۸۱۷ ق در خرجرد جام متولد شد. نسب او به امام محمّد شیبانی که از بزرگان مذهب ابوحنیفه است، می­رسد. پدر او، نظام الدین دشتی و جدش شمس­الدین محمّد دشتی، از مشاهیر محله‌ی دشت اصفهان بوده ­اند که به علل حوادث زمان ” بولایت جام آمده­اند و بامر قضا و فتوی اشتغال نموده ­اند” آباء و اجداد جامی، تا وقتی در جام ساکن بودند، لقب دشتی داشتند و پس از آمدن به هرات، با لقب جامی مشهور شده ­اند(واعظ کاشفی،۲۵۳۶ :۲ / ۲۳۲-۳۳۳).عبدالرحمن در دو مرکز علمی هرات و سمرقند، به تحصیل علوم عصر خود پرداخت.
وی روابط نزدیکی با سلطان حسین بایقرا و دیگر شخصیت­های بزرگ زمان خود داشت. خمسه‌ی متحیره که از فحول علما و رؤس فضلای خراسان بودند عبارتند از: نورالدین عبدالرحمن جامی، کمال­الدین شیخ حسین، شمس­الدین صاحب کشف، مولانا داوود و مولانا معین تونی. از این میان مولانا شیخ حسین و مولانا معین تونی به مطالعه وتدریس مشغول شدند و دو تن دیگر به صدارت رسیدند و جامی هم به وادی عشق و تصوف افتاد. جامی در مثنوی تحفه­ الاحرار، انتساب خود را به سلسله‌ی نقشبندیه، اظهار کرده است. برترین استاد جامی در طریقت، سعدالدین کاشغری بوده است. او خودش نامه­ای برای جامی نگاشت و او را به ملازمت خویش دعوت کرد. سعدالدین در وصف جامی گفته است:” حضرت حقّ سبحانه بصحبت این جوان جامی بر ما منت نهاد” (همان: ۲۳۹-۲۴۶) عبدالرحمن، پس از کاشغری، جانشین وی در طریقت گردید. ولی هنگامی که مریدان نقشبندی به او مراجعه می­کردند، وی آنان را به خواجه عبیدالله احرار هدایت می نمود(سیّدین،۱۳۸۷: ۴۰). جالب آنکه احرار هم ” بسیار طالبان را به­ ملازمت حضرت مخدوم جامی حواله می­فرمودند و بسی مستعدان را بر صحبت ایشان تحریص می­نمودند…” (واعظ کاشفی،۲۵۳۶: ۱/۲۵۱). این احترام متقابل دو شیخ بزرگ نقشبندی، بسیار جالب توجّه است و باخرزی هم در این باره می­گوید: ” رابطه‌ی وحدت و اتّحاد میان آن حضرت جامی و حضرت خواجه احرار به نوعی ثابت و راسخ بود که اصلاً به هیچ وسیله مزیدی بر آن میسر و متصور نمی­نمود…” (نظامی باخرزی،۱۳۷۱: ۱۱۴). پس از فوت عبیدالله احرار، جامی یگانه پیر طریقت نقشبندیه محسوب می­شد ولی چندان به خانقاه داری نمی­پرداخت و سرگرم تألیف بود. نورالدین جامی تنها سه سال پس از فوت خواجه احرار، بار طریقت را به دوش کشید و در سال ۸۹۸ ق وفات یافت. مزار وی در کنار مزار سعدالدین کاشغری قرار دارد. پس از فوت جامی، مراسم تدفین با شکوهی به همت علیشیر نوائی، برای او صورت گرفت و عمارت عالی مقبره‌ی او توسط نوائی بنا گردید(همان: ۲۵۹-۲۶۷) مریدان جامی بسیار بوده اند ولی سه تن از مشهورترین آنان عبارتند از: مولانا عبدالغفور، علاءالدین آبیزی و امیر علیشیر نوائی.

Summery کاربر می تواند گزارشی از سوابق رزرو بار خود را در اختیار داشته باشد
Dependency : رزرو بار
Actor : کاربر راننده
Precondition : ورود با نام کاربر
Flow of event
-ورود با نام کاربری (شماره کارت هوشمند)
از منوی خدمات رزرو گزینه گزارشات کلیک می نماید
از گزارشات فعالیت ها را کلیک می نماید.
-سیستم در یک فایل گزارشی از بارها رزرو شده , کنسل شده و جریمه ها را به کاربر نمایش می دهد.
-سیستم گزارشات را همراه با تاریخ به کاربر نمایش می دهد.
-کاربر می تواند فایل مورد نظر را پرینت نماید.
Alternative
کاربر از منوی گزارشات نیز می تواند سوابق استفاده خود از سیستم را مشاهده و پریت نماید
Post condition : خروج از سیستم
نن
فصل پنجم
بررسی و تحلیل یافته های پژوهش
مقدمه
در این فصل به بررسی نتایج حاصل از پژوهش و تحلیل پرسشنامه ها خواهیم پرداخت . فرض پژوهنده بر این است که با بهبود سامانه رضایتمندی افزایش یافته و کلیه ذی نفعان مدل بهبود یافته سامانه را بر مدل پیشین آن ترجیح داده و در نتیجه بطور فعالانه تری از سامانه جهت امور حمل و نقل بار استفاده خواهند نمود
جهت ارزیابی مدل بهبود یافته سامانه درگاه ملی بار اقدام به تهیه و توزیع دو نوع پرسشنامه نمودیم و ذی نفعان به دو گروه از نظر نوع استفاده و بهره مندی ای که از سامانه می توانند داشته باشند تقسیم بندی شدند. گروه اول رانندگان و شرکت های حمل و نقل می باشند این گروه در صورت فرهنگ سازی و شناخت دقیق سامانه بیشترین استفاده را از سامانه خواهند برد و طبق فرض مزایای قابل توجهی می تواند مدل بهبود یافته سامانه برای آنها به همراه داشته باشد و گروه دوم کارشناسان سازمان راهداری هستند که این گروه بدلیل ماهیت کاریشان ، استفاده مداوم از سامانه را در برنامه کاری خود دارند لذا افراد گروه دوم بدنبال رفع چالش های صنعت حمل و نقل و افزایش بهره وری سازمان راهداری می باشند سامانه منفعت مالی برای آنها نخواهد داشت .

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

از گروه اول ۶۰ راننده از دو استان کشور مورد بررسی قرار گرفت از آنجایی که این سامانه فقط در ۵ پایانه کشور راه اندازی شده و رانندگان سایر نقاط کشور اطلاع چندانی از آن ندارند بنابراین توزیع پرسشنامه در دو استان بوشهر و خوزستان انجام گردید و طبق توضیحاتی که در فصول قبل به آن پرداختیم بیشترین استفاده سامانه در مناطقی است که بارهای تجاری دارند و بنادر مناطقی هستند که بیشترین بارهای تجاری در آنها وارد و صادر می شود و این بارهای تجاری هستند که قابلیت برنامه ریزی واستفاده در سامانه را دارند .
پرسشنامه ها در بین رانندگان که یک جامعه آماری ۶۰نفره بود توزیع گردید که فقط ۳۰ نفر از رانندگان به سوالات پاسخ دادند و جهت آشنایی بیشتر رانندگان پرسش شونده با این سامانه توضیحات شفاهی نیز بیان شد . در این فرایند در باره موارد افزوده شده به سامانه و سامانه فعلی توضیح داده شده و کاملا سعی شده که این توضیحات جهت دار نبوده و شرکت کننده گان را در جهت ترغیب به پاسخی خاص هدایت نکرده تا پاسخ ها واقعی و قابل اعتماد باشند همچنین پرسشنامه ها حاوی سوالات کوتاه , کم و شفاف بود که هم کاربران زمان زیادی را صرف پاسخ نکنند و هم اینکه بتوان با این تعداد سوال از میزان دستیابی به اهداف پژوهش اطلاع یافت . برای این گروه دو پرسشنامه طراحی شد پرسشنامه ای که نظرات افراد را در باره سامانه فعلی مورد پرسش قرار میداد و پرسشنامه ای که نظرات را بعد از بهبود سامانه ارزیابی می نمود .
از گروه دوم که کارشناسان سازمان راهداری می باشند نیز ۱۵ نفر انتخاب شده این افراد از میان ۱۵ استان کشور انتخاب شدند (زیرا که کارشناسان همه استانها آگاهی کافی در باره سامانه دارند ) برای گروه کارشناسان نیز دو پرسشنامه تهیه شد که سوالاتی در باره سامانه فعلی در پرسشنامه اول و سوالاتی در باره مدل بهبود یافته سامانه در پرسشنامه دوم پرسیده شده .
در طراحی این پرسشنامه ها از روش QUIS دانشگاه مریلند استفاده شده است فرمت سوالات پرسشنامه بصورت بسته مطرح شده (جوابها به صورت خوب یا بد) که امکان آنالیز بهتر با نرم افزارهای موجود میسر گردد . سوالات از اهداف پژوهش گرفته شده تا بتوان میزان دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده را تخمین زد . از آنجایی که دو گروه از کاربران میتوانند استفاده متفاوتی از سامانه داشته باشند لذا پرسشنامه ها برای دو گروه مختلف طراحی شده همچنین پرسشنامه ها بگونه ای طراحی شده که پرسش شونده بتواند در بازه زمانی کوتاه پاسخی دقیقی را ارائه دهد . پرسش شونده باید نظر مثبت یا منفی خود را درباره پرسش مطرح شده بیان نماید .پرسش ها با کلمه پرسشی آیا شروع شده که نحوه تنظیم سوالات : شروع از سوالات سطحی به سوالات تخصصی تر و عمیق تر می باشد . این پرسشنامه بصورت ساختاریافته تنظیم شده است و سوالات بصورت واضح مطرح شده است مخصوصا پرسشنامه ای که مربوط به کاربران راننده /شرکت حمل و نقل است و سعی شده با بیان اینکه «نظرات شما ارزشمند و باعث بهبود وضعیت حمل و نقل کشور خواهد شد» , انگیزه برای دادن جواب بهتر و تامل بیشتر درباره پاسخ هایی باشد که پرسش شوندگان بدان ها پاسخ خواهند داد
لازم به ذکر است سوالات قبل و بعد از بهبود سامانه به صورت یکسان پرسیده شده اما بطور معنی داری پاسخ ها در قبل و بعد از بهبود سامانه متفاوت بوده اند . در ادامه جدول فراوانی و نمودار تعداد شرکت کنندگان به تفکیک نوع کاربری آورده شده است .
۱-۵-جدول توزیع فراوانی شرکت کنندگان در آزمون به تفکیک نوع کاربری

 

ferq
		Frequency	Percent	Valid Percent	Cumulative Percent
Valid	admin	۱۵	۳۳٫۳	۳۳٫۳	۳۳٫۳