دهستان لاکان

۹۰۸۷

۷۲۱۱

۱۳۶۹۶

۱۰۶۲۶

 

 

ماخذ: سازمان مدیریت وبرنامه ریزی استان گیلان، ۱۳۸۵

۳-۲-۴. ترکیب سنی

ساختمان سنی به طور مستقیم تحت تاثیر سه عامل متغییر یعنی مرگ ومیر، تولد و مهاجرت قرار دارد. این عوامل کاملا از یکدیگر مستقل نیستند و هرگونه تغییر در یک عامل سرانجام بر دو عامل دیگر اثر می‎گذارد، اما شرایط اجتماعی و اقتصادی تنها از طریق این سه عامل می تواند بر ساختمان سنی تاثیر گذارد. جمعیت را معمولا به گروه های سنی تقسیم بندی می نمایند. کاربرد طبقه بندی های مختلف در رابطه با ویژگیهای اجتماعی و اقتصادی جوامع فرق می نماید و هر جامعه ای در رابطه با عقاید و قوانین موجود یکی از طبقه بندی ها را مورد استفاده قرار می­دهد(مهدوی، ۱۳۷۴، ص ۱۱۲-۱۱۱).
براساس جدول ذیل، ترکیب سنی در محدوده مورد مطالعه از بین دو گروه سنی ۶ ساله و بیشتر و جمعیت زیر ۶سال عبارتند از:
دهستان پسیخان با تعداد ۷۶۲نفر جمعیت زیر ۶ سال و۷۴۲۰ نفر جمعیت ۶ ساله و بیشتر، دهستان پیربازار با ۱۷۳۶نفر جمعیت زیر ۶ ساله و ۱۶۳۰۵ نفر جمعیت ۶ساله و بیشتر، دهستان حومه با ۱۵۰۸نفر جمعیت زیر ۶ سال و ۱۹۲۸۵ نفر جمعیت ۶ساله و بیشتر وبالاخره دهستان لاکان با ۱۷۰۷ نفر جمعیت زیر ۶ سال و ۲۲۶۲۵نفر جمعیت ۶ ساله و بیشتر می باشند.

۳-۲-۵. مهاجرت

روند مهاجرت ازجامعه روستایی در سالهای اخیر به علت کمی یا نبود اشتغال خدمات و امکانات رفاهی در روستاها بوده و به صورت غیر متعارف در آمده است. تمرکز نامتناسب امکانات در شهرها در تشدید مهاجرت و جذب بیش از نیمی از رشد طبیعی جمعیت روستایی سهم اساسی داشته است. این حرکات جمعیتی از جامعه روستایی به شهری در بعضی موارد به صورت کوچ دسته جمعی در آمده و باعث تهی شدن روستاها و از بین رفتن منابع طبیعی و محیط زیست شده است.
از دلایل دیگر مهاجرت از روستا پایین بودن قیمت محصولات کشاورزی روستائیان و بالا بودن ضایعات و همچنین پایین بودن میزان محصول در واحد سطح که برای یک زندگی نسبتا مرفه کافی نیست و در بسیاری مواقع باعث کنار گذاشتن فعالیتهای کشاورزی از سوی روستائیان و مهاجرت آنها شده است. از سوی دیگر کیفیت وکمیت رفاه در سطح روستاها و در جامعه روستایی به علت کمبود و یا عدم وجود خدمات اجتماعی مانند آموزش و بهداشت، آب آشامیدنی سالم، خدمات فنی و برق و راه های ارتباطی نا مناسب است و روی هم رفته کیفیت زندگی و برخورداری از رفاه در روستاهای محدوده در مقایسه با زندگی شهری در سطح پایینی قرار دارد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

مهاجرت از روستا به نواحی شهری عموما مهمترین شکل مهاجرت داخلی محسوب می شود. این پدیده مخصوصا درکشورهایی که در حال صنعتی شدن و تغییرات سریع تکنیکی هستند اتفاق می افتد. اصولا مهاجرت های روستایی-شهری پاسخی به محرکهای اقتصادی است. همانگونه که افزایش طبیعی آهسته تر جمعیت در بسیاری از نواحی شهری وجود دارد، ولی اغلب به شکل گیری مهاجرتهای تحولی در ثبات جمعیت بوجود می آید. درکشورهای پیشرفته، از نیروی کار و اشتغال بیکاران نواحی روستایی سود برده می‎شود و بسیاری از مهاجران روستایی- شهری اولین شغل خود را بدست می آورند، این در حالی است که عده ای شغل خود را از یک کار کشاورزی به شغلی غیر کشاورزی تغییر می دهند. این تحول اساسی در ساختار اشتغال یکی از نتایج اصلی مهاجرت روستا-شهری محسوب می شود. این تحول اساسی در ساختار اشتغال یکی از نتایج اصلی مهاجرت روستایی-شهری محسوب می شود. مشاغل اصلی جذب مهاجرین عبارتند از: کار در کارخانه ها، مغازه ها، ادارات، ساختمان سازی و خدمات عمومی و برخی مشاغل کاذب و غیر دولتی در محدوده مورد مطالعه اکثرا پس از مهاجرت به شهر رشت به دست فروشی و یا به برخی از مشاغل خدماتی می پردازند.
در بخش مرکزی رشت، روستاهایی که در حاشیه شهر واقع شده اند مهاجر پذیر بوده و افزایش جمعیت دارند و افزایش تغییرات و رشد جمعیت درآنها دیده می شود. مانند روستاهای بیجار بنه، بیجار پس، پایین کویخ، پیرکلاچا، کژده و لچه گوراب در دهستان حومه و روستاهای آتشگاه و پسویشه و طرازکوه از دهستان پسیخان و روستاهای طالشان و لاکان در دهستان لاکان و همچنین روستاهای پیله داربن و رجاکل و راسته کنار وکماکل و فخب و سیاهرود کنار و منگوده در دهستان پیربازار.

۳-۲-۶. میزان سواد

بسیاری از مطالعات پیشنهاد کرده ­اند که اصلاح آموزشی در صورت ایجاد نظامی مرتبط با زندگی روستایی ممکن است کوچ و یا مهاجرت از روستا را کاهش دهد. اجزاء این نظام عبارتند از تغییر در محتوای درسی، کلاس­های نهضت سوادآموزی، آموزش­های کشاورزی و حرفه­ای و… برای جلوگیری از مهاجرتهایی که افراد به خاطر دستیابی به فرصتهای تحصیلی بهتر انجام می­ دهند، افزایش خدمات در سطوح بالاتر هم در مناطق روستایی ضروری است. میزان افراد باسواد طی دهه ۷۵-۶۵ افزایش داشته و این میزان از۷۲۴۷۲ نفر در سال ۶۵ به۷۸۸۸۴ نفر رسیده که ترکیب نسبی میزان سواد در سال ۶۵ در زنان برابر ۴۲. ۳درصد و در مردان ۵۷. ۷ درصد می باشد در صورتیکه این نسبت در سال ۷۵به ۴۶. ۲ در برابر ۵۳. ۸درصد در مردان رسیده است.
در محدوده مورد نظر در طی سالهای ۷۵-۱۳۶۵ میزان باسوادی در جمعیت زنان افزایش یافته است. با توجه به اینکه در طی این دهه رشد جمعیت زنان کمتر از مردان می باشد ولی رشد جمعیت باسوادان زن از مرد بیشتر است و بیانگر این موضوع می باشد که میزان علاقه وگرایش به تحصیل در زنان روستایی به مراتب بیشتر از مردان است.
جدول ۳-۶. جمعیت باسواد ودرصد باسوادی در بخش مرکزی شهرستان رشت

 

شرح

جمعیت ۶ سا له و بیشتر

 

جمع

جمعیت باسواد

درصد باسوادی

 

کل

مرد

زن

کل

مرد

زن

کل

مرد

زن

 

بخش مرکزی

فصل هفتم : نتیجه گیری
نتیجه‌گیری ۱۸۷
پیشنهادها ۱۹۰
منابع و مآخذ ۱۹۱
فصل اوّل
مقدمه
یکی از مهم‌ترین قالب‌های شعری در طول دوره‌های پرمایه‌ی ادب فارسی برای بیان مفاهیم غنایی و عرفانی قالب شعری غزل است.«غزل فارسی در اوایل سده‌ی چهارم هجری شکل گرفت؛ در ابتدا ساده و در وصف موضوعی تغزلی بود در قرن ششم دست‌خوش تطور شد این دوره‌ی رونق غزل و تبدیل آن به مهم‌ترین سیاق شعر غنایی بود.» (عبادیان، ۱۳۷۲: ۷۷) با روی کار آمدن سلجوقیان در دهه سوم قرن پنجم و سقوط غزنویان، کم کم از رونق قصیده کاسته شد.«بی‌توجهی شاهان سلجوقی در اوایل کار به شاعران (نسبت به دوره‌ی غزنوی) باعث شد که شاعران کم و بیش هم به غزل توجه کنند یعنی به جای مدح ممدوح به مدح معشوق و به جای توصیف طبیعت به بیان عواطف و احساسات خود بپردازند.»(شمیسا،۱۳۸۲: ۲۱۰) غزل فارسی در قرن ششم و با ظهور سنایی غزنوی شکل و مسیر مستقلی پیدا کرد. سنایی نخستین شاعری بود، که سرودن غزل را به‌صورت جدّی آغاز کرد از این‌رو غزل‌های او در سیر تحول غزل فارسی نقشی پررنگ و بنیادین دارند و شاعران بزرگی چون عطّار و مولانا از پیروان شیوه‌ی غزل‌سرایی او هستند.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۱-۱- نگاهی گذرا به سیر غزل
همان‌گونه که گفتیم سنایی نخستین کسی است، که در قرن ششم سرایش غزل را به‌طور جدّی آغاز کرد غزل‌های او دو مسیر در سیر تکامل غزل ایجاد کرد که هر کدام سیر جداگانه‌ای داشتند و بعد از او در قرن هفتم و هشتم به کمال رسیدند.
غزلیّات او کلاً دو نوع است یک دسته همان رنگ و بوی تغزل را دارد و همان است که بعداً در سیر تکاملی از طریق اشعار انوری و جمال و کمال و در سعدی به اوج خود می‌رسد و دسته‌ی دیگر اشعاری است اخلاقی یا به اصطلاح عارفانه که بعد در سیر تکاملی خود از طریق اشعار خاقانی و نظامی و عطّار در مولوی به اوج می‌رسد. (شمیسا، ۱۳۸۲: ۲۱۱)
سیر تکاملی غزل عاشقانه با ظهور شاعر شیرین سخن و بلندآوازه- سعدی شیرازی -به اوج کمال خود ‌رسید. در غزل‌های او عشق و دلدادگی به بهترین نحو نموده شده است و در آن دریایی از احساسات پاک و عشق ناب و ستایش زیبایی موج می‌زند، دریایی که از روحی لطیف، حساس و عاشق سرچشمه می‌گیرد. هرچه هست عشق و ستایش جمال است. سخنانش را سهل و ممتنع گفته‌اند چرا که در عین سادگی تقلیدناپذیرند. غزل سعدی نمونه‌ی تمام عیار غزل فارسی است.
غزل سعدی کیفیت‌های هنری اصیل و زنده‌ای دارد که سیر غزل در طی دویست و اندی سال بدان دست یافته بود. این غزل خاص ترکیب سادگی و روانی و یک‌دستی با پختگی و غنای اندیشه است؛ احساس و عشقی که در آن توصیف می‌شود احساس و عشقی است که با تار و پود خصیصه‌های نوع انسان آمیخته شده است. زیبایی توصیف شده در غزل سعدی، زیبایی آرمانی است که خصوصیت انسانی فراگیر دارد؛ این عشق و زیبایی مبشر دوستی و آرمان‌خواهی انسان اجتماعی و در عین حال فردیّت یافته‌ی ایرانی است. (عبادیان، ۱۳۷۲: ۸۱- ۸۲)
سعدی مدرسه‌ی بزرگی در غزل‌سرایی فارسی بنیان نهاد که شاعران زیادی پس از وی شاگردان این مدرسه شدند. شاعرانی چون: مجد همگر، همام تبریزی، امیرخسرو دهلوی، خواجوی ‌کرمانی، کمال‌الدین خجندی و….از شاگردان این مدرسه به شمار می‌آیند. در میان این شاعران کمال‌الدین مسعود خجندی -شاعر و عارف بزرگ قرن هشتم- هنوز آن‌گونه که شایسته است شناخته نشده است. گویی با وجود خورشیدهای تابانی چون حافظ و سعدی منجمان آسمان شعر و ادب فارسی از شناخت ستارگان درخشانی هم‌چون کمال در آسمان شعر و ادب قرن‌های هفتم و هشتم که یکی از مهم‌ترین و درخشان‌ترین دوره‌های شعر و ادب ‌فارسی است، غافل مانده‌اند و چهره‌های این شاعران بزرگ در پشت ابرهای کم‌توجهی پنهان مانده است. این شاعر غزل‌سرا در غزل‌های خود که تعداد آن به هزار غزل می‌رسد بیش از همه تحت تأثیر سعدی است. «هیچ یک از شعرای گذشته در تکوین هنر غزل‌سرایی کمال خجندی مانند سعدی مؤثر نبوده‌اند. غزل کمال از جهات گوناگون با غزل سعدی پیوستگی راست، کارساز و شناختنی دارد.» (مؤید شیرازی ،۱۳۷۵: ۲۶۷)
۱-۲- کیفیت غزل کمال خجندی
کمال در دایره‌ی سیر غزل فارسی از جمله شاعران گروه تلفیق به شمار می‌آید. غزل‌های او آمیزه‌ای از عشق و عرفان است. در غزل او تشبیهات و تصاویر زیبا، استعاره‌های بدیع، ایهام‌های پرجاذبه و تمثیل‌های جذابی وجود دارد و در عین حال زبانش ساده است و سادگی غزل سعدی را به یاد می‌آورد بخصوص که وی بیش از همه تحت تأثیر سعدی است و گاه حتی عین عبارت‌های سعدی را در شعر خود به کار می‌برد.
کمال دوام‌دهنده‌ی سبک سهل و ممتنع است. سخن‌های شیرین، عبارت‌های ریخته، تعبیرهای خلقی، الفاظ زیبا، کلمه‌های متناسب، تشبیه و استعاره‌های نادر، تجنیس و مبالغه‌های دلفریب، ضرب‌المثل و مقال و تعبیرهای شیره‌دار مردمی را چنان ماهرانه به کار می‌برد که شعر او را در نهایت نمکین و خوش‌آهنگ می‌گرداند. (افصح زاده، ۱۳۷۵: ۱۳۱)
افصح‌زاده همچنین لطف سخن، عمق معنی، دقت در مضمون آفرینی و خوش‌آهنگی را از خصوصیت‌های عمده‌ی شعر کمال برمی‌شمرد. (همان، ۸۵)
سید محمد حسینی در مقاله‌ای با عنوان «تلمیح و ایهام در شعر کمال خجندی» ضمن اشاره به حجم بالای غزل‌های کمال، محتوا و بار هنری این غزل‌ها را در مقایسه با غزل‌های سعدی، حافظ و مولانا چندان نغز و گرانبار نمی‌داند امّا، معتقد است در دیوان کمال غزل‌هایی یافت می‌شود، که برخی از ابیات آن‌ها بسیار زیبا و دل‌انگیز است. (حسینی،۱۳۷۷: ۶۵)
۱-۳- اهمیت و ضرورت تحقیق
از آن‌جا که هرکدام از شاعران و نویسندگان فارسی‌زبان بسان حلقه‌های یک زنجیر به شمار می‌آیند و پژوهش روی آثار همه‌ی ‌آن‌ها از لحاظ سبک‌شناسی، تاریخ ادبیات و تحول شعر فارسی ضروری می کند، نوآوری این تحقیق از آن جهت است که شعر شاعرانی چون کمال خجندی را باید در مقایسه با شاعران دیگر خصوصاً شاعری چون سعدی که در اوج قلّه‌ی رفیع ادب فارسی قرار دارد، سنجید تا جایگاه شاعری و ارزشمندی شعر او تبیین و تعیین گردد.
۱-۴- اهداف تحقیق
- بررسی میزان تأثیرپذیری کمال از سعدی
- بررسی مضامین وام گرفته‌ی کمال از سعدی
- بررسی جایگاه شعری کمال خجندی در میان شاعران غزل‌سرای دیگر
- بررسی شیوه‌های تأثیرپذیری کمال از سعدی
۱-۵- پیشینه‌ تحقیق
تحقیقاتی که تاکنون در حوزه‌ی اشعار این دو شاعر صورت گرفته به‌طور کامل با موضوع این پایان‌نامه مطابقت ندارد در تحقیقاتی که پیش از این در زمینه‌ی این موضوع انجام پذیرفته و شرح آن‌ها ذکر خواهد شد به بررسی شعر یکی از شاعران مورد بحث و یا مقایسه‌ی شعر آن شاعر با شعر شاعران دیگر پرداخته شده است و یا تحقیقاتی به‌صورت مختصر انجام شده و گسترش و شرح بیشتری را می‌طلبد که خلاصه‌ای از آن‌ها آورده شده است.
- بهرامی، جواد، (۱۳۹۱). «بررسی صنایع معنوی بدیع در غزل‌های کمال خجندی»
در این پایان‌نامه آرایه‌های معنوی بدیع از قبیل تشبیه، تناسب، ایهام، ترتیب کلام و تحلیل و توجیه و خاتمه در دیوان کمال خجندی مورد بررسی قرار گرفته است و برای هر کدام از این آرایه‌ها نمونه‌های زیبایی از اشعار کمال خجندی بیان گردیده است.
- جواهری، حسین. (۱۳۷۳). «شرح لغات و ترکیبات دیوان کمال خجندی»
در این پایان‌نامه نویسنده به شرح لغات و ترکیبات دشوار غزلیّات کمال خجندی پرداخته است و هدف این پایان‌نامه آسان تمودن درک مفاهیم دشوار غزلیّات این شاعر به وسیله‌ی شرح لغات و اصلاحات بوده است.
زمانی، مرضیه، (۱۳۹۰). «بررسی تطبیقی صد غزل سعدی شیرازی با صد غزل خواجوی‌ کرمانی»
هدف این پایان‌نامه بررسی مشابهات موجود میان صد غزل سعدی و صد غزل خواجوی کرمانی بوده است.و در طی آن میزان تأثیر‌پذیری غزل خواجو از غزل سعدی مشخص گردیده است.
-. صدری‌نیا، باقر، (۱۳۷۸). «سیمای کمال در آینه‌ی تذکره‌ها»
در این مقاله نویسنده به تحلیل نظریه‌های مختلف تذکره‌نویسان در مورد زندگانی و احوال کمال پرداخته و سعی کرده صحیح‌ترین نظرها را به وسیله‌ی استدلال‌های قوی شناسایی کند و نشان دهد..
- معدن‌کن، معصومه، (۱۳۷۶). «ویژگیهای ممتاز شعر کمال خجندی»
در این مقاله نویسنده به بررسی محتوایی غزل‌های کمال خجندی پرداخته و غزل‌های این شاعر را از لحاظ محتوایی به چهار گونه‌ی مححقانه، حکمی، عاشقانه و رندانه تقسیم کرده است. و ویژگی‌هایی چون: تازگی، نوآوری، آوردن حسن مطلع، وصف زیبایی طبیعت و تشبیه را از عوامل ممتاز بودن شعر کمال خجندی برشمرده است.
- موسوی، میر نعمت‌الله، (۱۳۷۶). «نگاهی به زمان و شعر کمال خجندی»
در این مقاله نویسنده به بررسی اوضاع دوران حیات کمال خجندی پرداخته است و تأثیر عوامل اجتماعی و حوادثی که در دوران شاعر اتفاق افتاده را در شعر کمال بررسی و نمایان کرده است.
- مؤید شیرازی، جعفر، (۱۳۷۵). «پیوندهای هنری کمال خجندی و سعدی شیرازی»
در این مقاله که در قالب یک سخنرانی در مجمع بزرگداشت کمال خجندی آذرماه ۱۳۷۵ در تبریز ارائه شده است، به‌صورت مختصر به بررسی سیصد غزل از دیوان کمال خجندی پرداخته شده است. نویسنده سعی کرده است تا به‌صورت کلی و مختصر پیوند این دو شاعر را مطرح کند و با آوردن نمونه‌هایی از شعر هر دو شاعر این پیوند را به اثبات برساند.
۱-۶- سؤالات تحقیق
- غزل‌های کمال خجندی چه میزان از غزل‌های سعدی تأثیر پذیرفته است؟
- مفاهیم و مضامین وام‌گرفته‌ی کمال خجندی از سعدی کدام است؟
- جایگاه شعری کمال خجندی در کدام مرتبه قرار دارد؟
- کمال در تأثیرپذیری از سعدی از چه شیوه‌هایی بهره جسته است؟
۱-۷- روش تحقیق
روش تحقیق در این پایان‌نامه از گونه‌ی سند پژوهی و کتابخانه‌ای است و در طی آن همه‌ی غزل‌های کمال‌الدین خجندی با غزل‌های سعدی از لحاظ ساختاری و محتوایی به‌طور دقیق مقایسه شده است، برای این منظور کتاب‌ها و مقالات مرتبط با موضوع مطالعه و اطلاعات لازم جمع‌ آوری شد.
مرجع‌هایی که در این رساله مورد بررسی قرار گرفته است:
الف: سعدی، مصلح‌الدین. (۱۳۷۹). کلیات براساس تصحیح و طبع محمدعلی فروغی. تصحیح، مقدمه، تعلیقات و فهارس به‌کوشش بهاءالدین خرمشاهی. تهران: دوستان
دلیل انتخاب این نسخه اعتبار آن در میان نسخه‌های موجود غزلیات سعدی است.
ب: خجندی، کمال‌الدین مسعود. (۱۳۷۵). دیوان به تصحیح: عزیز دولت‌آبادی، تبریز: مجمع بزرگداشت کمال خجندی.
دلیل انتخاب این چاپ آن است، که این تصحیح از دیوان کمال آخرین تصحیح انجام شده برروی این دیوان است و در مقایسه با دیگر چاپ‌ها اشکالات کمتری دارد.

شکل (۲-۶): مدل ارائه شده در تحقیق)وجه مالی و ماموریت در یک لایه قرار دارند(………………………….۵۲
چکیده
در اقتصاد دانش‌محور و محیط پرتلاطم امروزی سازمانها ناگزیر خود را در برابر تغییراتی می بینند که گاهی به صورت فرصت و گاهی به صورت تهدید نمود پیدا می کنند. آگاهی از نقاط قوت و ضعف داخل سازمان و از طرفی فرصتها و تهدیدات موجود در محیط سازمان این توانایی را به سازمان می دهد تا موقعیت و جایگاه استراتژیک خود را ارزیابی نموده و خود را در برابر این تغییرات مصون نگه دارد. تا به امروز در سازمان های مختلف از مدل‌های متفاوتی برای ارزیابی موقعیت راهبردی سازمان‌ها استفاده شده است . لذا، این پژوهش با هدف کلی تدوین نقشه استراتژی جهاد دانشگاهی استان سمنان با رویکرد اقتصاد مقاومتی، تلاش شده تا نقشه استراتژی سازمانهایی را که در ۳ حوزه مأموریتی پژوهشی، فرهنگی و آموزشی فعالیت می کنند، ترسیم نماید. با توجه به جایگاه اثرگذار جهاد دانشگاهی در تبلیغ و ترویج فرهنگ و هنر اسلامی، انجام تحقیقات توسعه ای و کاربردی، ارائه خدمات علمی و فنی در زمینه های مختلف مورد نیاز جامعه، تشویق و جذب دانشجویان و پژوهشگران مستعد و جوان و ایجاد زمینه مناسب برای اشتغال بیشتر فارغ التحصیلان دانشگاهی، جهاد دانشگاهی استان سمنان به عنوان مورد پژوهش انتخاب شده و نقشه استراتژی آن ترسیم گردید.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

لذا در این پژوهش محقق سعی نموده با کمک تکنیک دیماتل فازی به جای ماتریس برنامه ریزی استراتژیک(SWOT)، در جهت کاهش شکاف کاربرد مدیریت استراتژیک در دنیای بی ثبات امروزی گام بردارد. در نهایت این سازمان با بهره‌گیری از نتایج مطلوب اجرای مدل مفهومی تحقیق حاضر، در دوره‌های زمانی آتی با اجرای استراتژی‌های ‌تعیین شده می‌تواند به سمت موفقیت حرکت نماید.
واژه های کلیدی: نقشه استراتژی، جهاد دانشگاهی، مأموریت پژوهشی، مأموریت فرهنگی، مأموریت آموزشی، تکنیک دیماتل فازی، ماتریس برنامه ریزی استراتژیک(SWOT).

فصل اول: کلیات تحقیق

 

۱-۱- مقدمه

اقتصاد مقاومتی یک نظام اقتصادی است که هماهنگ با سیاستهای کلان سیاسی و امنیتی نظام اسلامی و برای مقاومت در برابر اقدامات تخریبی شکل می گیرد تا بتواند در برابر ضربات اقتصادی تحریم ها و توطئه های گوناگون اقتصادی نظام استکبار مقاومت کرده و توسعه و پیشرفت خود را ادامه دهد و روند رو به رشد همه جانبه خود را در ابعاد ملی، منطقه ای و جهانی حفظ کند و به گفته رهبر معظم انقالب اقتصاد مقاومتی تنها راه ادامه روند پیشرفت کشور است(طالبی پور، ۱۳۹۲). در برابر صف دشمنی های ناجوانمردانه علیه کشور و نظام همه باید روحیه مقاومت جانانـه داشـته باشـند و وحـدت سیاسی بین قوای مجریه ،مقننه و قضائیه می تواند مهمترین راهبرد اساسی در برابر هرگونه تحـریم هـا و تهدیـدات خارجی باشد و در نهایت بین مسئولین به سطوح پایین تر جامعه رسوخ پیدا کرده و موجبـات سـربلندی کشـور در برابر مشکلات را فراهم خواهد ساخت(جعفری و آهنگری، ۱۳۹۱).در این راستا برای نیل به اهداف اقتصاد مقاومتی در سازمان نیاز به یک برنامه ریزی استراتژیک و انتقال آن به سایر کارکنان می باشد.
در دنیای رقابتی امروز، خلق و پیاده سازی استراتژی های جدید و مبتکرانه، برای بهره گیری از فرصتها، سخت و دشوار به نظر می رسد. به طور قطع، می توان گفت که هر استراتژی ای برای تمامی سازمانها مناسب نیست. اگر استراتژی ای برای یک سازمان مطلوب و مؤثر باشد، لزوماً در دیگر سازمانها مفید نخواهد بود(میرزایی چابکی، ۱۳۸۹: به نقل از مهرمنش و همکاران، ۱۳۹۱). با توجه به تغییرات و دگرگونی­های محیط و اثر آن بر سازمان­ها، مدیریت استراتژیک را به نظم درآوردن فعالیت­های سازمان با اعتنا به تغییرات محیط بیرونی آن تعریف کرده ­اند، به طوری که اهداف سازمان مورد نقد و بررسی دائمی قرار گیرد تا از این طریق زمینه موفقیت مؤسسه فراهم شود. علاوه بر این تعریف، مدیریت استراتژیک را فرایند تصمیم ­گیری دانسته ­اند که جهت فعالیت­های بلند­مدت سازمان و همچنین اجرای آن تصمیم­ها را تعیین می‌کند. با توجه به این دو تعریف باید گفت که: مدیریت استراتژیک فرایندی است که به وسیله آن، مدیران جهت فعالیت­های بلند­مدت سازمان را تعیین، اهداف عملیاتی ویژه­ای را مشخص و استراتژی­ های نیل به این اهداف را با توجه به شرایط داخلی و خارجی طراحی و برنامه ­های عملی برای اجرای استراتژی­ها را انتخاب می­ کنند. استراتژیست­ها و مدیران به عوامل محیطی و درونی و اثرات آنها بر نقاط قوت و ضعف سازمان و نیز آثار تهدیدها و فرصت­ها در تدوین استراتژی­ها توجه دارند و این تجزیه و تحلیل استراتژیک به صورت مداوم در جریان فعالیت سازمان صورت می­گیرد و به طور مرتب اهداف، راهکارهای اجرایی و برنامه ­های سازمان با توجه به وضعیت ما و موقعیت­های جدید تغییر می یابد تا سازمان با توجه به وضعیت‌های جدید آماده باشد. از این رو مدیریت استراتژیک را فرایندی پویا دانسته ­اند (خاشعی، ۱۳۹۰، ۶۱-۶۲: به نقل از فرهنگی و دانایی، ۱۳۹۲، ۵۲). در تعریفی دیگر، مدیریت استراتژیک را هنر و علم تدوین، اجرا و ارزیابی تصمیمات وظیفه‌ای چندگانه دانسته­­اند که سازمان را قادر می‌سازد به هدف‌های بلندمدت خود دست یابد (دیوید^[۱]، ۱۹۹۷).
مقصود از برنامه‌ریزی استراتژیک این است که:

 

1. < li>مأموریت و چشم‌انداز سازمان تعیین شود؛

 

1. 1. عواملی که در محیط خارجی سازمان را تهدید می‌کنند یا فرصت‌هایی را که برایش بوجود می‌آورند شناسایی شوند؛

 

1. 1. نقاط قوت و ضعف داخلی سازمان شناسایی شوند؛

 

1. 1. اهداف سازمان تعیین شوند؛

 

1. 1. در پایان در نظر گرفتن استراتژی‌های گوناگون و انتخاب استراتژی‌های خاص جهت ادامه فعالیت (دیوید، ۱۹۹۷).

 

مبدعان کارت امتیازی متوازن، معتقدند که اجرای موفقیت‌آمیز استراتژی‌های سازمان، بستگی به این دارد که افراد سازمان، استراتژی‌ها را فهمیده باشند و درک نمایند. باید توجه کرد که این امر نیز به نوبه خود، نیازمند ایجاد فرآیندهای پیچیده‌ای است که باعث می‌شود سرمایه‌ها و دارایی‌های نامشهود سازمانی به خروجی‌های ملموس و مشهود تبدیل شوند. بدین منظور مبدعان کارت امتیازی متوازن، نقشه استراتژی را به عنوان ابزاری معرفی کرده‌اند که می‌تواند با شناسایی و استخراج اهداف کلیدی (استراتژیک) سازمان و به تصویر کشیدن روابط علّت و معلولی بین آنها پیوند بین ساختار استراتژی‌های سازمان را ارائه نماید (کاپلان و نورتون، ۲۰۰۰: به نقل از فرهنگی و دانایی، ۱۳۹۲، ۲۳۰).
روابط علت و معلولی که در قالب نقشه استراتژی ترسیم می‌شوند، به منزله‌ی دستور‌العمل موفقیت سازمان هستند. کاپلان و نورتون (۲۰۰۰) در این خصوص گفته‌اند «استراتژی بیانگر شیوه‌ی حرکت سازمان از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب اما نامطمئن آینده است. از آنجا که سازمان پیش از این هرگز در چنین موقعیتی قرار نداشته است، مسیرش به سوی وضعیت مطلوب مجموعه‌ای از فرضیه‌های مرتبط با یکدیگر را شامل می‌شود. نقشه استراتژی، این روابط علت و معلولی را مشخص و آزمون‌پذیر می‌سازد» (نیون، ۱۳۸۶، ۲۳۴-۲۳۵: به نقل از فرهنگی و دانایی، ۱۳۹۲، ۲۳۰).
در نقشه استراتژی، سازمان به چهار منظر (یا بیشتر)، افراز می‌شود و اهداف کلیدی (استراتژیک) سازمان که مندرج در برنامه استراتژیک سازمان است، در این چهار منظر، دسته‌بندی می‌شود (چیتز^[۲]، ۲۰۰۸؛ کاپلان و نورتون، ۲۰۰۰‌). البته هر سازمان می‌تواند بسته به ساختار صنعت و دینامیک‌های خود، مناظر نقشه استراتژی خود را زیاد یا کم نماید (کاپلان و نورتون، ۲۰۰۰؛ نیون، ۲۰۰۶؛ چیتز، ۲۰۰۸؛ چن^[۳] و همکاران، ۲۰۰۶).
با ترسیم دقیق روابط علّت و معلولی بین اهداف استراتژیک سازمان در مناظر، مبنایی بدست می‌آید که می‌تواند به عنوان شالوده برای کارت امتیازی متوازن و اجرای موفقیت‌آمیز استراتژی‌ها قرار گیرد. لذا در این تحقیق محقق در نظر دارد با کمک مبانی فراگرفته در این مقطع تحصیلی به شکل شایسته به ترسیم نقشه استراتژی جهاد دانشگاهی استان سمنان با رویکرد اقتصاد مقاومتی بپردازد.
در ادامه با توجه به موضوع تحقیق به تدوین و ارائه مسئله اصلی تحقیق، سوالات و اهداف پژوهش حاضر پرداخته می‌شود.

۱-۲- بیان مسأله اساسی تحقیق

در رویکرد مدیریت استراتژیک، ابتدا شناسایی اهداف، نقاط قوت و ضعف، عوامل محیطی اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، قانونی، تکنولوژیکی و… مورد توجه است و در مرحله دوم ساختار، فرهنگ، منابع و زیرسیستم ها مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرند تا با تغییر این عوامل در مسیر انتخاب شده حرکت نماید. مرحله اول را تعیین استراتژی و دیگری چگونگی اجرای استراتژی را بیان میکند.
بدون شک، وابستگی به درآمدهای حاصل از اقتصاد تک محصولی و صادرات نفت خام، شکاف طبقاتی و فقر نسبی، فساد اقتصادی و اداری، عدم شایسته سالاری علمی، ضعف نظام بانکداری، پولی و سیستم ارزی کشور، عدم توجه به تغییر هرم جمعیتی و سالخوردگی جمعیت، بوروکراسی عریض و طویل دولتی، فضای کسب وکار و بیکاری تحصیلکرد ه ها، وجود سرمایه های سرگردان که ناشی از دستوری بودن نرخ ارز و نرخ بهره است، قاچاق کالا به داخل و خارج، عدم نظارت دقیق بر چرخه ی توزیع کالا به صورت عمده فروشی و خرده فروشی در کشور، ضعف حمل ونقل ریلی به عنوان زیربنای توسعه ی اقتصادی، عدم توجه به سرمایه های اجتماعی و سرمایه های نمادین در کشور از جمله موانع و نقاط ضعف موجود بر سر اجرای اصول و مبانی اقتصاد مقاومتی است(یوسفی حاجی آباد، ۱۳۹۲). مهار سوداگری و فساد، مردمی سازی اقتصاد، ترجیح تولید بر واردات و خرید کالای داخلی از دیگر اقدامات لازم در زمینه تحقق و عملی سازی الگوی اقتصاد مقاومتی در ایران است. در این زمینه؛ برنامه ریزی، پیاده سازی، اجرا، ارزیابی و کنترل خطی مشی های سیاستی اقتصاد مقاومتی فوق الذکر، جز در سایه تدبر و اعمال اصول مدیریت استراتژیک امکان پذیر نخواهد بود(یوسفی حاجی آباد، ۱۳۹۲).
به نظر می‌رسد که متناسب با چارچوب ارائه شده توسط مبدعان کارت امتیازی متوازن، سازمان‌های مختلف اغلب بدون در نظر گرفتن روابط علّت و معلولی میان اهداف استراتژیک و تنها از طریق نظرات و اتفاق نظر مدیران ارشد و متخصصان و کارکنان با تجربه سازمان و طی سلسله جلسات متعدد مدیریتی، مناظر نقشه استراتژی و اهداف استراتژیک مندرج در آن را انتخاب می‌کنند. متأسفانه سازمان‌ها و شرکت‌های زیادی در مسیر کارت امتیازی خود با مشکلات عدیده‌ای مواجه می‌شوند، چراکه در ترسیم نقشه استراتژیشان، اشتباهات جدی مرتکب می‌شوند (ماخیجانی و کریلمن، ۲۰۰۸). با توجه به تحقیقات صورت‌گرفته و منتشر شده
، معیار و راهکاری مشخص برای تعیین ساختار اهداف و سنجه‌های کلیدی سازمان و برقراری رابطه علّت و معلولی بین آنها در قالب نقشه استراتژی و در نتیجه ارائه نقشه استراتژی، معرفی نشده است (باخ و مالمی^[۴]، ۲۰۰۵). لذا می‌توان مهمترین سوال اصلی تحقیق حاضر را به شرح ذیل برشمرد:
بهترین روش برای دستیابی به این ابزار توانمند در برنامه‌ریزی استراتژیک کدام است؟ آیا می‌توان شبکه ارتباطات اهداف استراتژیک جهاد دانشگاهی استان سمنان را با رویکرد اقتصاد مقاومتی به عنوان یک برنامه‌ استراتژیک ترسیم کرد؟

۱-۳- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

در شرایط کنونی اقتصاد ایران تحریم های اقتصادی وضعیت رکود تورمی اقتصاد، وابستگی شدید بودجه عمومی به درآمدهای نفتی و مشکلات ساختاری بخش تولید صنعتی کشاورزی، لزوم توجه به رویکرد اقتصاد مقاومتی در بودجه سالیانه کشور را در افق ۱۴۰۴ و برنامه پنج ساله توسعه اقتصادی کشور مشخص میسازد.بر این اساس کاهش سهم درآمدهای نفتی در بودجه عمومی، مدیریت صحیح هزینه ها و منابع درآمدی برنامه ریزی در جهت افزایش سهم درآمدهای مالیاتی در منابع بودجه ای و کاهش سهم هزینه های جاری در بودجه، باتوجه به اندک بودن ضریب تکاثر این هزینه ها در ایران از جمله راهکارهای پیش روی مدیریت کلان کشور در امر برنامه ریزی و مدیریت استراتژیک برای گذر از چالشهای پیش روی اقتصاد ایران است(یوسفی حاجی آباد، ۱۳۹۲).
ایران اسلامی امروز به عنوان الگوی کشورهای آزادی خواه و کانون اصـلی مقاومـت در برابر اندیشه لیبرال دموکراسی غرب قرار دارد و ایـن در حـالی اسـت کـه دنیـای غـرب بـا بحـران اقتصـادی – اجتماعی مواجه است و در این شرایط برای نجات خـود از ایـن مشـکلات آخـرین تیـر تـرکش خـود یعنـی تحـریم هوشمندانه را انتخاب کرده است که در دو سطح تحریم واقعی و جنگ روانی آنرا پیگیری می کنـد و در طـی آن بـا حریم های نفتی ، بانک مرکزی، شرکت های کشتیرانی و نفت کش ها، برخی اشخاص و در نهایت با ایجاد فشارهای اقتصادی و سپس با بهره گیری از رسانه های قوی خود خواهان ایجاد شکاف بین مردم ومسئولان هستند(جعفری و آهنگری، ۱۳۹۱). اگر چه ممکن است تحریم هایی که بر اقتصاد ما باز شده، کاهش یابد و شرایط فعلی خاتمه یابد، اما فشارها از دوش ما برداشته نخواهد شد. تنها ممکن است نوع و شکل فشارها و محدودیت ها تغییر کند؛ اما در اصل آنها تغییری به وجود نمی آید و به همین دلیل باید اقتصاد مقاومتی را به طور حتم به عنوان یک راهبرد دراز مدت مدنظر قرار دهیم.(طالبی پور، ۱۳۹۲). اگرچه در اقتصاد ها خصوصاً اقتصاد مقاومتی بهره وری هدف غائی است ولی نیازمند به دوفاکتور مهم یعنی اثربخشی و کارآرایی است. منظور از کارایی یعنی مدیران اقتصادی و نخبگان فکری از منابعی که دارند چگونه به صورت بهینه از آن استفاده می کنند و در این راستا تا چه میزان به اهداف سازمانی نزدیکتر شده‌اند. بر این اساس بهره وری مورد نظر در اقتصاد مقاومتی مدیریت بهینه عوامل در راستای منافع کشور می‌باشد، این امر از کلیدی ترین موضوعات در چرخه اقتصاد نفتی و سوبسید ده، ایران می باشد(جعفری و آهنگری، ۱۳۹۱).
هدف از برنامه‌ریزی استراتژیک تدوین شرحی روشن و مختصر درباره این نکته است که سازمان یا جامعه، در صورت اجرای موفقیت‌آمیز استراتژی‌های خود یا دستیابی به ظرفیت کامل خویش چه وضعی خواهد داشت. این توصیف باید همان چشم‌انداز موفقیت سازمان باشد. چشم‌انداز موفقیت نوعاً به عنوان یک راهنما، برای اجرای استراتژی است تا برای تنظیم آن (فرهنگی و دانایی، ۱۳۹۲).
به نقل از برایسون، وودی آلن^[۵] معتقد است ۸۰% موفقیت با نمایش دادن محقق خواهد شد. در جایی دیگر کانت^[۶] استدلال می‌کند، تصور مقدم بر ادراک است؛ لذا مردم باید تصویری درباره چگونگی موفقیت و رفتار مطلوب داشته باشند و این تصور باید پیش از مشاهده آنها در عمل صورت پذیرفته باشد (فرهنگی و دانایی، ۱۳۹۲)؛ که می‌توان این مهم را به چگونگی رفتار پرسنل و مدیران جامعه مورد بررسی تحقیق تعمیم داد و به عنوان یک ضرورت جهت دستیابی به هدف تحقیق، «اقتصاد مقاومتی»، مورد بررسی قرار گیرد.

۱-۴- جنبه جدید بودن و نوآوری در تحقیق

تا کنون در جهاد دانشگاهی استان سمنان با رویکرد اقتصاد مقاومتی هیچ گونه برنامه‌ریزی استراتژیک صورت نگرفته است. لذا می‌توان این مطالعه را در این خصوص در نوع خود نوآور و پیش‌رو محسوب کرد.

۱-۵- اهداف مشخص تحقیق

هدف اصلی: تدوین نقشه استراتژی جهاد دانشگاهی استان سمنان با رویکرد اقصاد مقاومتی ؛
اهداف ویژه:

 

1. 1. شناخت استراتژی‌ها و اهداف استراتژیک جهاد دانشگاهی استان سمنان با رویکرد اقتصاد مقاومتی؛

 

1. 1. تعیین اجزاء نقشه استراتژی جهاد دانشگاهی استان سمنان با رویکرد اقتصاد مقاومتی؛

 

1. 1. تعیین میزان تاثیرگذاری و تاثیرپذیری اجزاء نقشه استراتژی جهاد دانشگاهی استان سمنان با رویکرد اقتصاد مقاومتی؛

 

1. 1. تعیین روابط علت و معلولی اجزاء نقشه استراتژی جهاد دانشگاهی استان سمنان با رویکرد اقتصاد مقاومتی؛

 

 

۱-۶- سؤالات تحقیق

 

 

1. 1. استراتژی‌ها و اهداف استراتژیک جهاد دانشگ
      اهی استان سمنان با رویکرد اقتصاد مقاومتی چگونه است؟

 

1. اجزاء نقشه استراتژی جهاد دانشگاهی استان سمنان با رویکرد اقتصاد مقاومتی چگونه است؟

شکل۴-۵: تأثیر غنی سازی سوبسترا با منابع نیتروژنی بر تولید SCPازساکرومایسیس سرویسیه
۴-۳-۵- بررسی تأثیر رطوبت داخلی بیورآکتور
تأثیر رطوبت داخلی بیورآکتور با تنظیم کردن کنترلر رطوبت بر روی مقادیر ۷۰ تا ۹۰% با گام افزایشی ۵% بررسی شد. حداکثر تولید پروتئین برای سینی بالا ۱۳۸/۲ و برای سینی پایین ۰۷۵/۲ بود که در رطوبت ۸۵% بدست آمد (شکل ۴-۶ و پیوست ۲). همانطور که پیش تر گفته شد در تخمیر حالت جامد آب آزاد در محیط وجود ندارد اما سوبسترا باید دارای رطوبت کافی برای رشد میکروارگانیسم ها باشد. در رطوبت های پایین به دلیل کاهش گردش مایع در داخل بیورآکتور، سوبسترا خشک شده و رطوبت کافی برای رشد میکروارگانیسم ها و تولید پروتئین خوبی وجود نداشته است. از طرفی در رطوبت های خیلی بالا به منظور فراهم آوردن رطوبت مورد نیاز، گردش مایع در داخل بیورآکتور افزایش داده شد و در نتیجه فاز مایع در سیستم افزایش یافته و نهایتاً منجر به برقراری حالت نیمه جامد در سیستم گردید و تولید پروتئین کاهش یافت. همانطور که گفته شد میزان تولید محصولات در تخمیر حالت جامد بیشتر از حالت مایع و نیمه جامد می باشد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

شکل ۴-۶: تأثیر رطوبت داخلی بیورآکتور بر تولید SCP از ساکرومایسیس سرویسیه
فعالیت سلولتیکی (CA) از جمله پارامترهایی بود که تغییرات آن در طی فرایند تخمیر مورد بررسی قرار گرفت؛ نتایج این بررسی برای سینی بالا و میانی در جداول ۴-۳ و ۴-۴ ارائه شده است. همانطور که پیش تر گفته شد این پارامتر میزان مصرف سوبسترای لیگنوسلولزی را بیان می کند. در واقع این پارامتر توانایی میکروارگانیسم را برای مصرف این نوع از سوبسترا نشان می دهدو پارامتری برای تعیین میزان کربوهیدرات های قابل دسترس برای میکروارگانیسم است. بیش ترین میزان فعالیت سلولتیکی برای سینی اول و دوم به ترتیب ۷۰/۳۵ و ۳۰/۳۵% بود که در رطوبت ۸۵% و دمای ۳۰ درجه سانتی گراد حاصل شد. با توجه به نتایج بدست آمده زمان هایی که میکروارگانیسم میزان سوبسترای بیشتری را مصرف کرد میزان پروتئین بیشتری تولید شد. در واقع میزان تولید پروتئین را می توان به سوبسترای مصرف شده نسبت داد. فعالیت سلولتیکی بدست آمده در این پروژه با مقادیر گزارش در متون نزدیک است. Perotti و همکارانش (۱۹۸۱) نیز فعالیت سلولتیکی گونه سلولوموناس و باسیلوس سوبتیلیس بر باگاس را بررسی کردند و به میزان فعالیت سلولتیکی ۵۵% دست یافتند ]۷۱[. باکتری سلولوموناس سوبستراهای لیگنوسلولزی را به مراتب راحت تر از مخمرها مصرف می کند.
بازده تولید پروتئین در شرایط مورد آزمایش نیزمورد بررسی قرار گرفت و نتایج برای سینی بالایی و میانی به ترتیب در جدول های ۳-۴ و ۴-۴ ارائه شد. بازده بیان شده بر مبنای گرم پروتئین تولید شده بر گرم سوبسترای ورودی می باشد. ماکزیمم میزان بازده هم برای سینی بالا و هم برای سینی پایین در رطوبت ۸۵% بدست آمده است که به ترتیب ۰۷۲/۰ و ۰۷۰/۰ بود. با توجه به این که این بازده تولیدی از حد انتظار کمتر بود در ادامه با بهینه سازی پارامترهای دیگر تلاش شد تا این میزان بهبود یابد.
جدول ۴-۳: تأثیر رطوبت داخلی بیورآکتور بر پارامترهای تولید پروتئین تک یاخته (سینی بالا)

 

رطوبت (%)	پروتئین (g/l)	CA (w/w٪)	بازده (g/g substrate)
۷۰	۷۸۱/۱	۷۴/۲۹	۰۶۰/۰
۷۵	۸۲۳/۱	۸۰/۳۰	۰۶۱/۰
۸۰	۰۹۱/۲	۲۹/۳۳	۰۷۰/۰
۸۵	۱۳۸/۲	۷۰/۳۵	۰۷۲/۰
۹۰	۸۹۰/۱	۵۴/۳۱	۰۵۷/۰

جدول ۴-۴: تأثیر رطوبت داخلی بیورآکتور بر پارامترهای تولید پروتئین تک یاخته (سینی پایین)

حقوق اجتماعی (حق بهره مندی از امنیت، رفاه اجتماعی، خدمات مدنی و…).
وی معتقد است این حقوق در پایان سده ۱۹ در غرب به تثبیت رسید و در سده ۲۰ گسترش بیشتری پیدا کرد و سرانجام در نیمه دوم این سده و با استقرار دولت رفاه، حقوق اجتماعی شهروندی به رسمیت شناخته شد.(هاشمی،۱۳۷۰ص،۲۲)
مهمترین پیامد سیاسی، اجتماعی، حقوقی، فرهنگی که در اکثر جوامع شهری مدرن بویژه در غرب، مشاهده می شود، شدت یافتن تقاضاها و مطالبات نامحدود شهروندان از رژیم های شهری است که عهده دار ساماندهی امور شهرها هستند و اولی ترین وظیفه و کارکرد آنها برآورده کردن چنین تقاضاها و مطالباتی است. در مجموع تحقق عملی رابطه قانونمدارانه و عقلانی میان شهروندان و شهرداری ها که نهاد اجرایی مدیریت شهری هستند و بیشترین سهم، تاثیر و درگیری را در ساماندهی و مدیریت شهرها برعهده دارند را باید در پرتو مقوله حقوق-وظایف شهروندان / شهرداری ها مورد بررسی و توجه قرار داد. در این معادله، یک طرف حقوق و وظایف شهروندان است و در طرف دیگر، حقوق و وظایف شهرداری قرار دارد.(همان ص،۶۶)
۲-۵-۲-ساز و کار رابطه شهروندی-شهرداری: حقوق و وظایف متقابل
وظایف شهروندان عبارتند از:
حس تعلق اجتماعی و اعتماد اجتماعی شهری
پرداخت مالیات ها و عوارض شهری
مشارکت شهروندی در بازتولید مستمر الگوهای فرهنگ شهری
تمکین حقوقی- مدنی از قانون شهرداری
مسئولیت پذیری شهروندی
حقوق شهروندان عبارتند از:
برخورداری از حقوق شهروندی(قانونی، مدنی، عرفی)
بهره مندی برابر و عادلانه از کالاها و خدمات شهری
تاثیرگذاری در تصمیم گیری های شهری
دخالت موثر در انتخابات مقامات محلی و شهری
برخورداری از ایمنی شهری
دسترسی به اطلاعات شهری
وظایف شهرداری در قبال شهروندان:
داشتن نگرش شهروندی-مشارکتی به زندگی و مدیریت شهری
شهروند سازی
آموزش فرهنگ شهری
آموزش فرهنگ شهروندی
تامین کالا و خدمات مورد نیاز شهروندان
قانونمند کردن حقوق –وظایف شهروندی و شهرداری (نظام حقوق شهری)
پاسخ گویی و مسئولیت پذیری
ایمن سازی زندگی شهری
اطلاع رسانی شهری
حقوق شهرداری:
پذیرش فرهنگ شهروندی و زندگی شهری
دریافت مالیاتهای محلی و عوارض
تمکین نسبت به قوانین شهرداری
شراکت و همکاری با شهرداری
مسئولیت پذیری شهری
استفاده قانونمدارانه از منابع و امکانات شهروندان
بطوری که قابل ملاحظه است، ساز وکار رابطه شهروندی- شهرداری و معادله حقوق- وظایف/ شهروند- شهرداری از یک نظم منطقی، دموکراتیک، دو سویه، عقلانی و قانون مدارانه پیروی می کند.( هداوند، ۱۳۷۹،ص،۹۹)
۲-۵-۳-مفهوم و حقوق شهروندی در ایران
بعد از گذشت سالیان متمادی، اکنون نهادهای مشارکت مردمی و اجتماعی فعال شده اند و در واقع بخشی از مدیریت اجتماعی جامعه ایران به دست یک نهاد انتخابی از سوی مردم سپرده شده است. در بستر دگرگونیهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی پدید آمده در ایران طی یک دهه اخیر، بویژه دوره اصلاحات، گرچه اهمیت، نقش و جایگاه شهرداری ها و شوراهای اسلامی شهرها، به چالشی جدی فراخوانده شد ولی هسته اصلی این چالش نو یعنی جامعه مدنی محلّی، شهروندی، شهروندسازی و مردم سالاری محلی مورد غفلت قرار گرفته است.
از موضوعات برنامه ریزی و مدیریت شهری سبز فایل، که ارتباط تنگاتنگی بویژه با ویژگی های جامعه مدرن در سطح کلان، و جامعه شهری مدرن در سطح خرد دارند، عبارتند از:
ـ شهروندسازی محلی ـ شهری (Urban – Local Citizenship Building)
ـ ارتقای دموکراسی محلی ـ شهری (Urban – Local Democracy)
ـ تثبیت حقوق و وظایف شهروندی (Duties)Citizenship Rights and
ـ و تقویت مشارکت شهروندی (Citizenship Participation) در اداره امور محلی و شهری.
جامعه مدنی و شهروندی Civil Society & Citizenship
جامعه مدنی و شهروندی، یکی از فرایند های توسعه سیاسی، اجتماعی، فرهنگی است که سال های پیش در جهان توسعه یافته و هم اکنون در کشورهای در حال توسعه مطرح و پیگیری می شود. قرارگرفتن برنامه جامه مدنی و شهروندی در دستور کار دولت، احزاب، تشکل های سیاسی، شوراهای اسلامی شهر و تمایل افکار عمومی به آن، پدیده ای کم نظیر است. این پدیده اجتماعی که این همه حساسیت را در ابعاد ملی و محلی برانگیخته است و پیش از این زمان، مسبوق به سابقه نبوده است، حداقل دو مسئله کلیدی و اساسی را مطرح می سازد که بسیار در خور مطالعه علمی و جامعه شناختی است.
الف) آیا در سطح کلان ملی و جامعه سیاسی در نظام حکومتی ایران، تمهیدات حقوقی و قانونی (مانند شیوه، سازوکار، نهادهای سیاسی، اجتماعی، حقوقی و فرهنگی) که متناسب با پروژه جامعه مدنی و شهروندی باشد، دیده شده است؟
ب) آیا در سطح میانه ـ خرد، محلی و جامعه شهری، در نظام مدیریت شهری و حقوق شهری ایران، تمهیدات حقوقی و قانونی که متناسب با پروژه جامعه مدنی محلی و شهری باشد، دیده شده است؟
متأسفانه هنوز در ایران نه تنها به سئوالات اساسی بالا پاسخ مناسبی یافت نمی شود بکله در مورد نکات مهم ذیل نیز قوانین و ضوابط خاصی تنظیم و ارائه نشده است:
۱ـ حقوق، وظایف و تکالیف شهروندی
۲ـ مسئولیت شهروندی (مشارکت شهروندی)
۳ـ نهادی شدن شهروندی
۴ـ برابرسازی شهروندی
۵ـ حمایت و ضمانت دولت برای تحقق شهروندی

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

در این زمینه، محققان زیادی کار کرده اند از جمله استوارت، لیستر و دونیسون. این سه نظریه پرداز بر روی سه محور کلیدی به قرار زیر فعالیت نموده اند:
۱ـ شهروندسازی توسط حکومت محلی (استوارت)
۲ـ تحقق عملی حقوق شهروندی در سطح جامعه محلی و شهری (لیستر)
۳ـ تحقق عدالت اجتماعی در سطح محلی (دونیسون)
به نظر استوارت، مهمترین وظیفه مقامات محلی و حکومت های محلی، شهروندسازی است. شهروندسازی یعنی فراهم نمودن امکانات، تسهیلات و فرصت های لازم برای شهروندان تا آنها از حقوق شهروندی شان آگاه شده و بهره مند شوند و بتوانند به نحوی مناسب وظایف و تکالیف شهروندی شان را در قبال جامعه محلی و شهری که در آن زندگی می کنند انجام دهند. به عقیده استوارت، حکومتهای محلی در مقاسیه با حکومتهای مرکزی نقش فعالتری در ارتقاء تشویق و ترغیب شهروندی سیاسی و جلب مشارکتهای شهروندی دارند.
لیستر نیز بر این عقیده است که شهروندسازی بایستی در راستای تحقق عینی و عملی حقوق شهروندی صورت گیرد و حکومتهای محلی زمینه را برای برخورداری شهروندان از حقوق شهروندی فراهم کنند.