اﻫﻤﯿﺖ اﻧﺘﺮوﮐﻮک­ﻫﺎ در آﺑﺴﻪ­ﻫﺎ و زﺧﻤﻬﺎ ﻣﻮرد ﺗﺮدﯾﺪ می‌باشد، انتروکوک­ها ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺑﺎﮐﺘﺮﯾ­ﻬﺎی بی هوازی ﻧﻈﯿﺮ ﺑﺎﮐﺘﺮوﺋﯿﺪس ﻓﺮاژﯾﻠﯿﺲ و ﻓﻮزوﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻮم وارﯾﻮم^[۴۶]، در ۵۹-۵۸% از ﻣﻮارد اﯾﺠﺎد آﺑﺴﻪ ﻣﯽ­ﮐﻨﻨﺪ. ﻋﺪه ای ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﮐﻪ انتروکوک­ها ﻓﻘﻂ در ﻫﻤﺮاﻫﯽ ﺑﺎ ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻬﺎ بی هوازی، ﺑﯿﻤﺎرﯾﺰا ﻫﺴﺘﻨﺪ. انتروکوک­ها دوﻣﯿﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻤﯽ به دنبال زخم­های ﻟﮕﻨﯽ، آﺑﺴﻪ ﻫﺎ و عفونت­های داﺧﻞ ﺷﮑﻤﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺣﻀﻮر اﺟﺴﺎم ﺧﺎرﺟﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﺳﻮﻧﺪﻫﺎی ادراری و ﻣﺼﺮف آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﻬﺎ، ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎی ﺗﺎﺛﯿﺮ­ﮔﺬار ﺑﺮ عفونت­های داﺧﻞ ﺷﮑﻤﯽانتروکوکی می‌باشند (۹۳, ۹۴). اﻧﺘﺮوﮐﻮک­ها از ۱۵% ﻣﻮارد زﺧﻤ­ﻬﺎی ﻋﻔﻮﻧﯽ ﺟﺪا ﺷﺪه­اﻧﺪ (۹۵). ولی ﺑﻨﺪرت از ﺿﺎﯾﻌﺎت زﺧﻤﻬﺎی ﭘﺎ،زخم های ﺟﺮاﺣﯽ ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺴﺘﺮی در ICU زﺧﻤﻬﺎی ﺑﺴﺘﺮ، و اوﺳﺘﺌﻮﻣﯿﻠﯿﺖ در اﻓﺮاد دﯾﺎﺑﺘﯽ ﺟﺪا ﮔﺮدﯾﺪه­اﻧﺪ.
سایر عفونت­های اﻧﺘﺮوﮐوﮐﯽ
انتروکوک­ها از ﻋﻮاﻣﻞ ﻧﺎدر ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ در اﻓﺮاد ﺳﺎﻟﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﻧﻮزادان و اﻓﺮادی ﮐﻪ دﭼﺎر ﻧﻘﺺ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﺼﺒﯽ ﻣﺮﮐﺰی ﺑﻮده و ﯾﺎ ﺟﺮاﺣﯽ­ﻫﺎی ﭘﯿﭽﯿﺪه دﺳﺘﮕﺎه ﻋﺼﺒﯽ در ﻣﻮرد آﻧﻬﺎ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ (ﻗﺮار دادن ﺷﺎﻧﺖ) ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ اﻧﺘﺮوﮐﻮﮐﯽ ﻣﺒﺘﻼ ﺷﻮﻧﺪ. ﻋﻔﻮﻧﺖ دﺳﺘﮕﺎه ادراری و ﯾﺎ اﻧﺪوﮐﺎردﯾﺖ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ اﻧﺘﺮوﮐﻮک ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻮاﻣﻞ زﻣﯿﻨﻪ ﺳﺎز اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ ﻣﻄﺮح ﻫﺴﺘﻨﺪ (۹۶). انتروکوک­ها ﺑﻨﺪرت ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻠﺖ عفونت­های دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻨﻔﺴﯽ ﺗﺤﺘﺎﻧﯽ ﻣﻄﺮح ﺑﻮده و ﻣﻮارد ﻣﻌﺪودی از ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ اﻧﺘﺮوﮐﻮﮐﯽ در اﻓﺮاد ﺿﻌﯿﻒ و ﯾﺎ در ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ با آنتی­بیوتیک­های وﺳﯿﻊ اﻟﻄﯿﻒ درﻣﺎن ﻣﯽ­ﺷﻮﻧﺪ، ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ. (۹۶)
درمان
انتروکوک­ها خصوصا انتروکوکوس فکالیس ﺑﻪ ﻃﻮر ذاﺗﯽ ﺑﻪ ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎ، ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎی ﻣﻘﺎوم ﺑﻪ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻨﺎز و ﮐﻠﯿﻨﺪاﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﻣﻘﺎوم ﻫﺴﺘﻨﺪ (۶۱, ۷۵). ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ در ﺳﻄﺢ ﭘﺎﺋﯿﻦ­ﺗﺮ و در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ اﮐﺜﺮ استرپتوکوک­­هادر ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ­ﻫﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮی دارﻧﺪ. ﭘﯿﭙﺮاﺳﯿﻠﯿﻦ و کارﺑﺎﭘﻨﻢ­ﻫﺎ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺧﻮﺑﯽ ﺑﺮ ﻋﻠﯿﻪ انتروکوک­ها دارﻧﺪ اﻣﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آﻣﭙﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﺑﺮﺗﺮی ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ ﻧﺪارﻧﺪ. (۲, ۹۷, ۹۸) .
از ﺗﯿﮑﺎرﺳﯿﻠﯿﻦ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺟﻬﺖ درﻣﺎن عفونت­های انتروکوکی اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد. ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺘﺎﻻﮐﺘﺎﻣﺎز ﺗﻮﺳﻂ ﺗﻌﺪادی از سویه‌های اﻧﺘﺮوﮐﻮکوس ﻓﮑﺎﻟﯿﺲ ﺳﺒﺐ ﺑﺮوز ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ ﺟﻬﺖ درﻣﺎن عفونت­های انتروکوکی ﺣﺎد ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ. ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ ﻏﻠﻈﺘﻬﺎی ﺑﺎﻻی واﻧﮑﻮﻣﺎﺳﯿﻦ و آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ، اﮐﺜﺮ سویه‌های (vancomycien resisrance entrococcous)VREﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ ﺑﺎ ﻣﻨﺸﺎء ﮐﺮوﻣﻮزوﻣﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﻨﺪ.
اﮔﺮ ﭼﻪ انتروکوک­ها در ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺸﺖ، ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺮی ﻣﺘﻮﭘﺮﯾﻢ ﺳﻮﻟﻔﺎﻣﺘﻮﮐﺴﺎزول ﺣﺴﺎس می‌باشند اﻣﺎ در داﺧﻞ ﺑﺪن ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻮﻻت اﮔﺰوژن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻣﻘﺎوم می‌باشند (۹۸)
ﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧ­ﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺛﺮ ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻮاﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﻧﺒﺎﯾﺴﺘﯽ ﺟﻬﺖ درﻣﺎن عفونت­های انتروکوکی ﺧﻄﺮﻧﺎک ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ.درعفونت های انتروکوکی (به غیرازاندوکاردیت) که آلرزی به پنی سیلین ندارند آمپی سیلین وپنی سیلین داروی انتخابی می باشند.
در عفونت­هایی که فقط انتروکوک عامل آن است مثل ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎی دﺳﺘﮕﺎه ادراری و ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻤﯽ ﮐﻪ ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﻨﺒﻊ عروقی ﻧﺒﺎﺷﺪ، از ﻃﺮﯾﻖ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﯾﺎ آﻣﭙﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ درﻣﺎن ﻣﯽ­ﺷﻮﻧﺪ. از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﻋﻔﻮﻧﺘ­ﻬﺎی ﭘﻮﺳﺘﯽ - ﻣﺨﺎﻃﯽ، ﻟﮕﻨﯽ و داﺧﻞ ﺷﮑﻤﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭼﻨﺪ ﻣﯿﮑﺮوﺑﯽ می‌باشند، ﻟﺬا درﻣﺎن ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﺗﺮﮐﯿﺐ آﻣﭙﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ و آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﻬﺎی ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ﻃﯿﻒ وﺳﯿﻌﯽ از ﺑﺎﺳﯿﻠﻬﺎی ﮔﺮم ﻣﻨﻔﯽ ﻫﻮازی، ﺑﯿﻬﻮازی و اﺳﺘﺎﻓﯿﻠﻮﮐوکها ﺻﻮرت ﻣﯽ­ﮔﯿﺮد. در ﻣﻮاقعی که ﺑﯿﻤﺎران ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ­ﻫﺎ آﻟﺮژی ﺣﺎد ﻧﺸﺎن ﻣﯽ­دﻫﻨﺪ از واﻧﮑوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﯾﺎ ﺗﯿﮑﻮﭘﻼﻧﯿﻦ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ ﻣﯽ­ﺗﻮان اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد.
ﻧﯿﺘﺮوﻓﻮراﻧﺘﻮﺋﯿﻦ در درﻣﺎن ﻋﻔﻮﻧﺖ دﺳﺘﮕﺎه ادراری ﺗﺤﺘﺎﻧﯽ ﻧﺎﺷﯽ از اﻧﺘﺮوﮐﻮک ﻣﻔﯿﺪ می‌باشد. در اﻧﺪوﮐﺎردﯾت ﻧﺎﺷﯽ از انتروکوک­های ﺣﺴﺎس ﺑﻪ واﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﯾﮏ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ دﯾﻮاره ﺳﻠﻮﻟﯽ و ﯾﮏ آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪ روش اﺳﺘﺎﻧﺪاردی ﺟﻬﺖ درﻣﺎن اﻧﺪوﮐﺎردﯾﺖ انتروکوکی می‌باشد. (۹۲)
در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺟﻨﺘﺎﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﯾﺎ آﻣﭙﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ رژﯾﻢ درﻣﺎﻧﯽ اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ اﻧﺪوﮐﺎردﯾﺖ اﻧﺘﺮوﮐﮐﯽ می‌باشد (۹۹). از اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﻣﺎﺳﯿﻦ درمواردی که ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﺟﻨﺘﺎﻣﺎﯾﺴﯿﻦ وﺟﻮد دارد اﺳﺘﻔﺎده می‌شود. در ﻣﻮارد ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﯿﻤﺎر ﺑﻪ آﻣﭙﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ و ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ از واﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ وﺗﯿﮑﻮﭘﻼﻧﯿﻦ ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺗﻮان اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد. دﻓﻊ واﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ اﮐﺜﺮاً از ﻃﺮﯾﻖ ﮐﻠیه ﻫﺎ ﺻﻮرت ﻣﯽ­ﮔﯿﺮد. در ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﻠﯿﻮی ﻏﻠﻈﺖ اﯾﻦ دارو در ﺧﻮن در ﺳﻄﺢ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ ای اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ­ﯾﺎﺑﺪ. در اﻓﺮادی ﮐﻪ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﻠﯿﻪ­ﻫﺎ ﺑﺨﻮﺑﯽ ﺻﻮرت ﻧﻤﯽ­ﮔﯿﺮد، ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ واﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﺑﯿﻦ ۶ ﺗﺎ ۱۰ روز ﺑﻮده و دارو ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﻫﻤﻮدﯾﺎﻟﯿﺰ ﻧﯿﺰ دﻓﻊ ﻧﻤﯽ­ﮔﺮدد (۵۶).
از ﺳﺎل ۱۹۵۴ ﮐﻪ واﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﮐﺸﻒ ﺷﺪ اﯾﻦ دارو ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﺮ ﺑﺎﮐﺘﺮی­ﻫﺎی ﮔﺮم ﻣﺜﺒﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ استافیلوکوک­هایی ﮐﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻨﺎز ﻣﯽ­ﮐﺮدﻧﺪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮارﮔﺮﻓﺖ. ﺳﻤﯿﺖ ﮐﻠﯿﻮی و ﺷﻨﻮاﯾﯽ اﯾﻦ دارو ﮐﻪ ﻧﺎﺷﯽ از ﻧﺎ­ﺧﺎﻟﺼﯽ­ﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد در آن ﺑﻮد، ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﭼﺸﻤﮕﯿﺮ ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو ﺷﺪ؛ وﻟﯽ در ﺳﺎل ۱۹۸۰ ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﻣﺼﺮف واﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﺑﻪ دﻻﯾﻞ زﯾﺮ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺖ (۶۲).
در ﻃﯽ اﯾﻦ ﻣﺪت استافیلوکوک­های ﻣﻘﺎوم ﺑﻪ ﻣﺘﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ و استافیلوکوک­هایی ﮐﻪ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ دارو ﻣﻘﺎوم ﺑﻮدﻧﺪ ﭘﺪﯾﺪار ﺷﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ درﻣﺎن ﺑﺎ واﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﺟﻮاب ﻣﯽ­دادﻧﺪ (۱۰۰).
در ﻋﺮﺻﻪ ﻓﻮرﯾﺖ­ﻫﺎی ﭘﺰﺷﮑﯽ اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻣﻄﺮح ﺷﺪ ﮐﻪ واﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﻃﻮل ﻋﻤر ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﺑﺎ ﺿﻌﻒ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ می‌شود؛ زیرا اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎران داﺋﻤﺎّ در ﻣﻌﺮض ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ­ﻫﺎی ﻓﺮﺻﺖ ﻃﻠﺐ ﻣﺎﻧﻨﺪ ارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ­ﻫﺎی ﮔﺮم ﻣﺜﺒﺖ ﻣﻘﺎوم ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ داروﻫﺎ ﻗﺮار ﻣﯽ­ﮔﯿﺮﻧﺪ. ﺑﻌﻼوه ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ ﮐﻪ ﮐﻮﻟﯿﺖ باغشاکاذب ﺑﺎ واﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﺧﻮراﮐﯽ و ﯾﮏ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﮔﻠﯿﮑﻮﭘﯿﺘﯿﺪی ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻨﺎم ﺗﯿﮑﻮﭘﻼﻧﯿﻦ ﮐﻪ در ﺳﺎل ۱۹۸۴ در ﺑﻌﻀﯽ ﮐﺸﻮرﻫﺎی اروﭘﺎﯾﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪ درﻣﺎن می‌گردد. (۱۰۱)
ﻋﺪم ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ واﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ در ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻬﺎی ﮔﺮم ﻣﺜﺒﺖ و ﮐﺎﻫﺶ در ﺳﻤﯿﺖ اﯾﻦ دارو بوسیله ﺷﮑﻞ ﺧﺎﻟﺺ ﺷﺪه آن، ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﺠﻮﯾﺰ اﯾﻦ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﺗﺎ ﺣﺪود ﺑﯿﺴﺖ ﺑﺮاﺑﺮ در ﻃﻮل ۱۰ ﺳﺎل در بیمارستان­های داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ آﻣﺮﯾﮑﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ (۷۵, ۱۰۲)
مقاومت­های آنتی بیوتیکی
کوکسی­های گرم مثبت، هنوز مهمترین عامل عفونت‌های بیمارستانی می­باشند. این ارگانیسمها غالباً دارای مقاومتهای ذاتی نسبت به برخی داروها (مانند مقاومتهای ذاتی به گلیکوپپتیدها در انتروکوکوس گالیناروم^[۴۷], E.casseliflavus بوده و به علاوه دارای توانایی فراوان در کسب سریع و زود هنگام مقاومت به بسیاری از داروها به واسطه کاربرد گسترده آنها در مواردی چون پرورش دام و طیور (مصرف avoparcin) به واسطه فشارهای انتخابی محیطی و عناصر ژنتیکی متحرک خارج کروموزمی هستند (۱۰۳). در این میان، انتروکوک­ها پس از استافیلوکوک­ها (۱۰۴) از مهمترین ارگانیسم­های دخیل در رابطه با عفونت‌های بیماران با سویه‌های غیر همولیتیک و حساس به جنتامایسین می­باشد (۸۰, ۸۹, ۱۰۵)
از سوی دیگر، چنانچه بخواهیم دو منبع عمده برای ژن­های مقاومت آنتی بیوتیکی در نظر بگیریم، یکی ازآنها انتروباکتریاسه­ها و دیگری انتروکوکوها خواهند بود. درباره انتروکوک­ها همچنین لازم است بدانیم این دسته از باکتریها استعداد ویژه ای در کسب مقاومت به دوزهای بالای (high-level) برخی داروها مانند آمینو گلیلکوزیدها، بتالاکتامها و گلیکوپپتیدها دارند که در این میان به دلیل مشکلات فراوانی که مقاومتهای آمینو گلیکوزیدی در درمان عفونت های انتروکوکی ایجاد می­نمایند، به بررسی این گروه از آنتی بیوتیک­ها و مقاومت در برابر آنها خواهیم پرداخت.اما ابتدا به تشریح دو دسته مقاومت ذاتی و اکتسابی می پردازیم.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

ﻣﻘﺎوﻣﺖ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﮔﻠﯿﮑﻮﭘﭙﺘﯿﺪﻫﺎ
وﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ، ﺗﯿﮑﻮﭘﻼﻧﯿﻦ و اووﭘﺎرﺳﯿﻦ از خانواده آﻧﺘﯽﺑﯿﻮﺗﯿﮑﻬﺎی ﮔﻠﯿﮑﻮﭘﭙﺘﯿﺪی می‌باشند. وﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ترکیب ﺟﻬﺖ درﻣﺎن عفونت­ها در اﻧﺴﺎن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. اﯾﻦ آﻧﺘﯽﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﺗﻮﺳﻂ اکتینومایسس اورینتالیس^[۴۸]  ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﺷﻮد اﯾﻦ ارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ در ۱۹۵۴ از ﺧﺎک ﺟﺪا ﺷﺪ.
ونکومایسین ﯾﮏ آﻧﺘﯽﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﮔﻠﯿﮑﻮﭘﭙﺘﯿﺪی ﺑﺎ وزن ۵۱/۰ -۵۴۱/۰ داﻟﺘﻮن است ﮐﻪ ﻓﺮم ﻫﯿﺪروﮐﻠﺮاﯾﺪ آن در آب ﻣﺤﻠﻮل می‌باشد. اﯾﻦ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ جذب گوارشی ندارد و ﺗﺠﻮﯾﺰ ﺧﻮراﮐﯽ آن محدودیت دارد. ﺗﻨﻬﺎ در درﻣﺎن اﻧﺘﺮوﮐﻮﻟﯿﺖ ﮐﻠﺴﺘﺮﯾﺪﯾﻮم دﯾﻔﯿﺴﯿﻞ^[۴۹] ﺑﮑﺎر ﻣﯽرود. ﺟﻬﺖ درﻣﺎن ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎی ﺳﯿﺴﺘﻤﯿﮏ ﺗﺰرﯾﻖ داﺧﻞ ورﯾﺪی ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽﺷﻮد.
ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﻬﺎی ﺑﺘﺎﻻﮐﺘﺎم
آنتی بیوتیک های گروه ﺑﺘﺎﻻﮐﺘﺎم ها برای درمان عفونت انتروکوکی کاربرد کمی دارند. آنها در ﺑﺮاﺑﺮ انتروکوک­ها ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ اﻧﺪﮐﯽ دارﻧﺪ و ﻓﻘﻂ ﺗﻌﺪادی از ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ­ﻫﺎ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻣﻬﺎر رﺷﺪ اﻏﻠﺐ سویه‌های اﻧﺘﺮوﮐﻮﮐﯽ ﺑﻮده و ﺳﺎﯾﺮ ﺑﺘﺎﻻﮐﺘﺎﻣﻬﺎ (ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎ و ﻣﻨﻮﺑﺎﮐﺘﺎم ﻫﺎ به جز ایمی پنم) در ﺑﺮاﺑﺮ اﻧﺘﺮوﮐﻮﮐﻬﺎ ﻏﯿﺮ ﻓﻌﺎل ﻫﺴﺘﻨﺪ. البته چند سویه از باکتری اﻧﺘﺮوﮐﻮکوس ﻓﮑﺎﻟﯿﺲ، وجود دارند که ﺑﺘﺎﻻﮐﺘﺎﻣﺎز ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ (۱۰۶). دﯾﻮاره ﺳﻠﻮﻟﯽ آﻧﻬﺎ ﻓﺎﻗﺪ ﻏﺸﺎی ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮی ﺑﻪ ﺑﺘﺎﻻﮐﺘﺎم ﻫﺎ ﺑﻮده و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ­رﺳﺪ ﮐﻪ ﭘﺮوﺗﺌﯿﻨﻬﺎی ﻣﺘﺼﻞ ﺷﻮﻧﺪه ﺑﻪ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ()^[۵۰]PBPs در اﯾﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻘﺶ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻬﺎ دارای PBP ﻫﺎی ﻣﺘﻌﺪدی ﻫﺴﺘﻨﺪ . ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺸﺎن داده ﮐﻪ PBPﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻫﺪف ﺑﺮای آنتی­بیوتیک­های ﺑﺘﺎﻻﮐﺘﺎم ﻋﻤﻞ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ و اﻫﻤﯿﺖ ﻓﯿﺰﯾﻮﻟﻮژﯾﮏ PBPﻫﺎ ﮐﺎﻣﻼً ﺑﺎ ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻨﺤﻨﯽ رﺷﺪ ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻬﺎ، ﻣﺮﺗﺒﻂ اﺳﺖ (۹۶).
ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ ﮐﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﻬﺎی ﺑﺘﺎﻻﮐﺘﺎم در ﺑﯿﻦ اﯾﺰوﻟﻪ­ﻫﺎی ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ اﻧﺘﺮوﮐﻮکوس فکالیس رو ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ اﺳﺖ. در ﯾﮏ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ۲۲ ﺳﺎﻟﻪ ﮐﻪ در ﯾﮏ اﻧﺴﺘﯿﺘﻮ ﺑﺮ روی ۸۴ ﺳﻮﯾﻪ ﮐﻠﯿﻨﯿﮑﯽ از ۱۹۶۸ ﺗﺎ ۱۹۹۰ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه، اﻓﺰاﯾﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ ای در ﻣﯿﺰان ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ و آﻣﭙﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ دﯾﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدﯾﺪ ﮐﻪ ﺗﻤﺎﯾﻞ PBPﺑﻪ اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ در سویه‌های ﮐﻠﯿﻨﯿﮑﯽ ﻣﻘﺎوم ﺑﻪ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﮐﻤﺘﺮ از ﺳﻮﯾﻪ ﻫﺎی حساس به پنی سیلین اﺳﺖ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮ درPBP ﺑﺮای اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ گزارش شده است (۱۰۷).
ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪآنتی بیوتیکهای ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ^[۵۱]
بیش از نیمی از اﯾﺰوﻟﻪ ﻫﺎی ﮐﻠﯿﻨﯿﮑﯽ اﻧﺘﺮوﮐﻮکوس فکالیس در ﺑﺮاﺑﺮ خانواده ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻣﻘﺎوم ﻫﺴﺘﻨﺪ (۱۰۸). استفاده از این آنتی بیوتیک در درمان عفونت ناشی از انتروکوک ها پیشنهاد نمی شود.مکانیسم های متفاوتی از مقاومت باکتری به این آنتی بیوتیک شناخته شده است که دو ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺻﻠﯽ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ در ادامه شرح داده خواهد شد (۱۰۹):

1. 1. خارج کردن دارو به واسطه پمپ­های فعال : ژﻧﻬﺎی ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦtetK و tetL ﻫﺴﺘﻨﺪ. ژن tetLﻋﺎﻣﻞ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ ﮐﻠﯿﻪ ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﺰ ﻣﯿﻨﻮﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﺑﻮده و ﺑﺮ روی ﭘﻼﺳﻤﯿﺪ ﮐﻮﻧﮋوﮔﻪ اﻧﺘﺮوﮐﻮک ﻓﮑﺎﻟﯿﺲ و ﯾﺎ روی ﮐﺮوﻣﻮزم آن ﻗﺮار دارد . ژن tetK ﺑﺎ ﻣﻨﺸﺎء اﺳﺘﺎﻓﯿﻠﻮﮐﻮکوس اورﺋﻮس، دراﯾﺰوﻟﻪ ﻫﺎی ادراری_تناسلی انتروکوکوس ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ (۱۱۰, ۱۱۱).

1. 1. ژن tetM ﮐﻪ آشکارترین عامل ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ می‌باشد، از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﺮاﻧﺴﭙﻮزون ﮐﻮﻧﮋوﮔﻪ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺘﻘﺎل بوده و از ﻧﻈﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺷﺒﯿﻪ ۶۱۹ Tnاﺳﺖ. اﯾﻦ ﺗﺮاﻧﺴﭙﻮزون ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺷﺎﺧﺺ tetM در اﻧﺘﺮوﮐﻮکوس ﻓﮑﺎﻟﯿﺲبه خوبی شناخته شده است. اﯾﻦ ﺷﺎﺧﺺ در ﺑﯿﻦ ﺳﺎﯾﺮﺟﻨﺲ ﻫﺎی ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﺎﯾﯽ ﻧﯿﺰ ﺷﺎﯾﻊ اﺳﺖ، اما از مکانیسم های اصلی مقاومت انتروکوک­ها به آنتی بیوتیک­های تتراسایکلین شمرده می‌شوند. (۱۱۰, ۱۱۲, ۱۱۳).

مقاومت در برابر آنتی بیوتیک­های ماکرولیدی
عملکرد ماکرولیدها با مهار سنتز پروتئین ها می­باشد. اریترومایسین یک ماکرولید است که توسط استرپتومایسس اریتروس^[۵۲] تولید می شود. آزیترومایسین، کلاریترومایسین، دیریترومایسین و ترولیندومایسین در غلظت پایین باکتریواستاتیک و در غلظت بالا باکتریوسید می­باشند. فعالیت آنها در PHpH قلیائی افزایش می­یابد. اریترومایسین بطور برگشت ناپذیر به ریبوزومهای آزاد می­چسبد، اما به پلی زوم­ها (چند ریبوزوم که قطعه ای از mRNA پلی سیسترونیک را می خوانند) متصل نمی‌شوند. گیرنده آن پروتئین­های L12,L4 در۲۳srRNA هستند. عملکرد آن ممانعت از رهایی tRNA است، لذا در زمان شروع سنتز، به ریبوزوم می چسبد و اجازه می دهد پپتید کوچکی تشکیل شود، اما بعداً هرگونه سنتز بعدی را مهار می­ کند. در این مرحله هم ترانسلوکاسیون و هم طویل شدن متوقف می­ شود (۱۱۴, ۱۱۵). آزیترومایسین ضد بورلیا بورگدوفری انگل توکسوپلاسما گوندی موثر می‌باشد(۱۱۶). ترولیندومایسین جهت ریشه کنی حاملین استرپتوکوک پیوژنز در گلو بکار می رود (۱۱۷) روکس ترومایسین یک داروی تحقیقاتی است.
انتروکوک­ها ﺑﺎ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﯾﮏ آﻧﺰﯾﻢ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﺘﯿﻠﻪ ﮐﺮدن آدﻧﯿﻦ ۳۲srRNA زﯾﺮواﺣﺪ ۵۰S رﯾﺒﻮزوم می‌شود، در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎ ﻣﻘﺎوم می‌گردند (۱۱۸, ۱۱۹). اﯾﻦ ﻧﺤﻮه ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻮﺟﺐ ﮐﺎﻫﺶ اﺗﺼﺎل ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ، آزﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ و ﮐﻼرﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ می‌گردد؛ ﺑﻠﮑﻪ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻟﯿﻨﮑﻮزاﻣﯿﺪها را که مکانیسم مشابهی دارند، ﻧﯿﺰ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﯽدﻫﺪ (۱۲۰). اﯾﻦ ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺗﺤﺖ ﮐﻨﺘﺮل ژن ermB (اریترومایسین) و به ندرت ژن ermA می‌باشد (۱۲۱). ترنس پوزون اریترومایسین در انتروکوکوس فکالیس مشخص شده است. ۹۱۷ Tnروی ﭘﻼﺳﻤﯿﺪ ﻏﯿﺮ ﮐﻮﻧﮋﮔﻪ PAD ﻗﺮار دارند (۱۲۲) البته حدس زده می­ شود که ﺗﺮاﻧﺴﭙﻮزون Tn387 که بر روی پلاسمید ۱PJH  قرار گرفته است نیز در این مقاومت تاثیر گزار است. مقاومت به اریترومایسین از طریق ﭘﻼﺳﻤﯿﺪﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ. اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺘﻬﺎ ﯾﺎ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ و ﯾﺎ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ آنتی­بیوتیک­های ) MLS ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪ ﻫﺎ و ﻟﯿﻨﮑﻮزاﻣﯿﺪﻫﺎ و اﺳﺘﺮ ﭘﺘﻮﮔﺮاﻣﯿﻦ) دﯾﺪه ﺷﺪه اﻧﺪ.  ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ ﮐﻠﺮاﻣﻔﻨﯿﮑﻞ^[۵۳].
کلرامفنیکل توسط استرپتومایسس ونزوئلا^[۵۴] تولید می شود. باکتریواستاتیک می‌باشد. به CNS خوب وارد می­ شود (۱۲۳). گیرنده آن پروتئین L16 است و مانع ترانس پپتیداسیون (پپتیدیل ترانسفراز) می­ شود و elongation (طویل شدن پروتئین) رخ نمی­دهد (۱۲۴). روی میتوکندری یوکاریوت هم مؤثر است. مقاومت با اثر آنزیم استیل ترانسفراز به واسطه پلاسمید و یا تغییر در نفوذپذیری ورود آنتی بیوتیک (توسط فاکتور R) است. هم چنین مقاومت می تواند ناشی از جهش در ژن های کروموزومی مربوط به L16 می‌باشد این آنتی بیوتیک با ماکرولیدها و لینکوزآمیدها در اتصال به ۵۰s رقابت می­ کند. پدیده تلقیح در مورد آن رخ می­دهد (۱۲۵).
از ﮐﻠﺮاﻣﻔﻨﯿﮑﻞ ﺟﻬﺖ درﻣﺎن عفونت­های ﻧﺎﺷﯽ از انتروکوک­های دارای ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﭼﻨﺪ داروﺋﯽ اﺳﺘﻔﺎده می‌شود. ﻋﻠﯿﺮﻏﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺤﺪود از ﮐﻠﺮاﻣﻔﻨﯿﮑﻞ، اﻓﺰون ﺑﺮ نیمی از انتروکوک­ها ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮐﻠﺮاﻣﻔﻨﯿﮑﻞ ﻣﻘﺎوم ﻫﺴﺘﻨﺪ. در اﮐﺜﺮ انتروکوک­ها ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ ﮐﻠﺮاﻣﻔﻨﯿﮑﻞ ﻧﺎﺷﯽ از ﺣﻀﻮر آﻧﺰﯾﻢ ﮐﻠﺮاﻣﻔﻨﯿﮑﻞ اﺳﺘﯿﻞ ﺗﺮاﻧﺴﻔﺮاز ﻣﯽ ﺑﺎشد (۱۲۶).
ﺗﻮاﻟﯽ ژن ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ۵۰۱) catPIPژن ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﻠﺮاﻣﻔﻨﯿﮑﻞ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺮ روی ﭘﻼﺳﻤﯿﺪ ۵۰۱(PIP در اﯾﺰوﻟﻪ ﻫﺎی اﻧﺘﺮوﮐﻮکوس ﻓﮑﺎﻟﯿﺲ و اﻧﺘﺮوﮐﻮکوس ﻓﺎﺳﯿﻮم ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ. ژﻧﻬﺎی catscs7 استافیلوکوکوس (ژن ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﻠﺮاﻣﻔﻨﯿﮑﻞ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺮ روی ﭘﻼﺳﻤﯿﺪ) ژن pscs7 و carpc194 (ژن مقاومت در برابر کلرامفنیکل موجود بر روی پلاسمید pc194) در انتروکوکوس ﻓﮑﺎﻟﯿﺲ و اﻧﺘﺮوﮐﻮکوس ﻓﺎﺳﯿﻮم ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ. ژﻧﻬﺎی ﮐﻠﺮاﻣﻔﻨﯿﮑﻞ اﺳﺘﯿﻞ ﺗﺮاﻧﺴﻔﺮاز ()cat ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻣﻨﺸﺎء ﭘﻼﺳﻤﯿﺪ ی دارﻧﺪ وﻟﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺮ روی ﮐﺮوﻣﻮزوم ﻧﯿﺰ ﻗﺮار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ (۱۲۷). وجود ژن های cat ﻣﺸﺎﺑﻪ در اﻧﺘﺮوﮐﻮک، اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﮐﻮک و اﺳﺘﺎﻓﯿﻠﻮﮐﻮک ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه اﻧﺘﻘﺎل اﻓﻘﯽ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ ﮐﻠﺮاﻣﻔﻨﯿﮑﻞ ﺑﯿﻦ اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ­ﻫﺎ می‌باشد. وﺟﻮد ﭘﻤﭗ ﻓﻌﺎل ﮐﻠﺮاﻣﻔﻨﯿﮑﻞ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻧﻮرﻓﻠﻮﮐﺴﺎﺳﯿﻦ در ﭼﻬﺎر ﺳﻮﯾﻪ اﻧﺘﺮوﮐﻮکوس ﻓﮑﺎﻟﯿﺲ و ﯾﮏ ﺳﻮﯾﻪ اﻧﺘﺮوﮐﻮکوس ﻓﺎﺳﯿﻮم ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ ﻋﻤﻞ اﯾﻦ ﭘﻤﭗ ﻫﻨﻮز ﻣﺸﺨﺺ نمی‌باشد (۱۲۸).
مقاومت به آمینوگلیکوزید ها^[۵۵]
آمینوگلیکوزیدها، عوامل ضدباکتریایی قوی و با طیف وسیع باکتریسیدالی هستند که اهمیت ویژه ای در درمان عفونت های حاد دارا می­باشند (۹۰). این خانواده آنتی بیوتیکی، نخستین بار در سال ۱۹۴۴ به صورت کلینیکی و در غالب آنتی بیوتیک استرپتومایسین مورد استفاده قرار گرفت (۹۰, ۱۲۹). گرچه آنتی بیوتیک­های این خانواده دارای پاره­ای از عوارض همچون سمیت دستگاه شنوایی (ototoxiciy) و سمیت کلیوی (nephrotoxicity) می باشند (۱۳۰-۱۳۲)، اما مصرف آنها به دلیل فعالیت باکتری کشی سریع آنها بخصوص در ترکیب با عوامل ضد دیواره سلولی، باعث تداوم استفاده کلینیکی آنها شده است.
این خانواده آنتی بیوتیکی، شامل عواملی هستند که با مهار سنتز پروتئین، باعث ازبین رفتن باکتری می گردند. در این میان، دسته­ای که توسط جنس استرپتومایسیس^[۵۶] تولید می­گردند با پسوند “mycins” و گروهی که توسط جنس میکرومونوسپورا^[۵۷] تولید می‌شوند، به صورت”micins” نامگذاری می­گردند. این آنتی بیوتیکها دارای بار الکتریکی مثبت (کاتیونیک) بوده و به شدت در آب محلول می­باشند (۱۳۳). از اعضای این خانواده می­توان به آنتی بیوتیک­هایی مثل جنتامایسین، استرپتومایسین، کانامایسین، نئومایسین، آمیکاسین، توبرامایسین و اسپکتینومایسین اشاره نمود که ساختار فضایی تعدادی از آنها در شکل ‏۰‑۱ تا شکل ‏۰‑۴ آورده شده است، همچنین نحوه اثر آنها به همراه سایر عوامل موثر بر سنتز پروتئین در جدول نشان داده شده است.
شکل ‏۰‑۱: ساختار فضایی استرپتومایسین
شکل ‏۰‑۲: ساختار فضایی کانامایسین
شکل ‏۰‑۳: ساختار فضایی آمیکاسین
شکل ‏۰‑۴: ساختار فضایی جنتامایسین
تاریخچه روند گسترش مقاومت­های آمینوگلیکوزیدی
نخستین مقاومت به دوزهای بالای آمینو گلیکوزیدی (HLAR) در سال ۱۹۵۹ و در قالب ^[۵۸]HLAR و در استافیلوکوک­ها مشاهده گردید (۱۳۴).
اما نخستین HLAR در میان انتروکوک­ها به صورت (Gentamicin Resistance High level HLGR) در انتروکوکس فکالیس و در فرانسه به سال ۱۹۷۹ میلادی مشاهده گردید (۱۳۵, ۱۳۶). از آنجا که تا سال ۱۹۸۶ هیچ شاهدی مبنی بر حضور HLGR در میان انتروکوکوس فاسیوم به چشم نمی خورد این فرضیه مطرح می­گردد که مقاومتهای HLGR از انتروکوک فکالیس به انتروکوکوس فاسیوم انتقال یافته است (۱۳۷). که به کمک آزمونهای “in vitro” و انتقال موفق این مقاومت توسط Williams و Cgen این فرضیه تایید گردید (۱۳۵). در میان انتروکوک­ها، تا کنون گونه­ های متعددی ، مقاومت­های HLAR را نشان داده­اند که عبارتند از : E. casseliflavus, E. raffinosus, E. gallinarum, E. faecium, E. faecalis و E .avium در ادامه این مبحث، به مقوله اهمیت این نوع از مقاومتها و مشکلاتی که در پی خواهند داشت می­پردازیم.
انواع مقاومت به آمینوگلیکوزیدها
مقاومت­های آمینوگلیکوزیدی می ­تواند به دلیل آنزیم­ های تغییر دهنده^[۵۹] تغییر در نفوذپذیری سلولی و یا تغییر در اهداف سلولی باشد (۱۳۸). انتروکوک­ها دارای دو تیپ متفاوت مقاومتی در برابر این خانواده آنتی بیوتیکی هستند:
مقاومت­های ذاتی (intrinsic)
مقاومت­های اکتسابی (acquired)

3-افراد برای شرکت در مطالعه آزاد بودند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

فصل چهارم

نتایج

4-1 مقدمه‏

پژوهشگر پس از این که روش تحقیق خود را مشخص کرد و با بهره گرفتن از ابزارهای مناسب، داده های مورد نیاز را برای آزمون فرضیه های خود جمع آوری کرد، نوبت آن است که با بهره گیری از تکنیک های آماری مناسبی که با روش تحقیق، نوع متغیرها و… سازگاری دارد، داده های جمع آوری شده را دسته بندی و تجزیه و تحلیل نماید و در نهایت فرضیه هایی را که تا این مرحله او را در تحقیق هدایت کرده اند، در بوته آزمون قرار دهد و تکلیف آن ها را روشن کند و سرانجام بتواند راه حل و پاسخی برای پرسش تحقیق بیابد. پیوند دادن موضوع تحقیق به رشته ای از اطلاعات موجود مستلزم اندیشه ای خلاق است، معمولاً موضوعی به ذهن محقق خطور می کند که یافتن منابع داده های موجود، برای بررسی آن مستلزم خلاقیت ذهنی محقق است، آرایش و تنظیم داده ها نیز مستلزم خلاقیت است. فرایند تجزیه و تحلیل داده ها، فرایندی چند مرحله ای است که طی آن داده هایی که از طریق بکارگیری ابزارهای جمع آوری در جامعه (نمونه)آماری فراهم آمده اند؛ خلاصه، کدبندی و دسته بندی … و در نهایت پردازش می شوند تا زمینه برقراری انواع تحلیل ها و ارتباط ها بین این داده ها به منظور آزمون فرضیه ها فراهم آید(خاکی،1387).
تجزیه و تحلیل اطلاعات به عنوان مرحله ای علمی، از پایه های اساسی هر پژوهش علمی به شمار می رود که به وسیله آن کلیه فعالیت های پژوهش تا رسیدن به نتیجه، کنترل و هدایت می شوند. در این فصل نیز به توصیف داده های پژوهشی و تجزیه و تحلیل هر یک از فرضیات خواهیم پرداخت.

4-2 شاخص های توصیفی متغیرها

به منظور شناخت بهتر ماهیت جامعه ای که در پژوهش مورد مطالعه قرار گرفته است و آشنایی بیشتر با متغیر های پژوهش، قبل از تجزیه و تحلیل داده های آماری ،لازم است این داده ها توصیف شود.همچنین توصیف آماری داده ها، گامی در جهت تشخیص الگوی حاکم برآن ها و پایه ای برای تبیین روابط بین متغیرهایی است که در پژوهش به کار می رود(خورشیدی وقریشی،1381 )
بنابراین، قبل از این که به آزمون فرضیه های پژوهش پرداخته شود، متغیرهای پژوهش به صورت خلاصه در جدول شماره 1,مورد بررسی قرار می گیرد. این جدول حاوی شاخص هایی برای توصیف متغیرهای تحقیق می باشد. این شاخص ها شامل شاخص های مرکزی، شاخص های پراکندگی و شاخص های شکل توزیع است.
جدول (که در ادامه ارائه شده است) نشان می دهد که متغیرهای تحقیق دارای چه ویژگی هایی هستند، ستون اول این جدول بیان می کند که تعداد کلیه داده ها برای متغیرهای مستقل 24 مورد و متغیرهای وابسته 189 مورد می باشد و ستون ششم، میانگین متغیرهای جمع آوری شده را به تفکیک نشان می دهد ، که به عنوان مثال میانگین مهارت انسانی 89/3 است. ستون نهم واریانس و پراکندگی متغیر ها را حول میانگین نمایش می دهد که واریانس مهارت انسانی 065/0 می باشد. ستون های دهم و دوازدهم میزان چولگی و کشیدگی داده ها را نسبت به منحنی نرمال زنگوله ای شکل نشان می دهد و سطردوم تغییرات بزرگترین و کوچکترین اعداد را به عنوان دامنه تغییرات توصیف می کند.

«خدا نهايت خشنودي خود را در اسلام قرار داده و فرازترين نقطه ستون‌هايي ـ شرع ـ در اين دين ايستاده، و بالاترين مقام طاعتش را در پيروي آن نهاده‏ پس اسلام نزد خدا استوار پايه است و افراشته بنيان»^[503]
3ـ پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله); بیانگر و معیار حق
از دیدگاه حضرت امير(علیه السلام)، وجود پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) و سیرۀ آن حضرت دقیقاً حق بوده و آشکارکننده حق^[504] از جانب خدایی است که او را به حق مبعوث گردانیده^[505] و مسلّم است که پیروی ازآن بزرگوار، معیار شایسته‌ای برای تمایز حق از باطل می باشد; یعنی هر کس مطابق دستورات آن حضرت عمل كند به حق دست يافته است:

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

« و گواهي مي‏دهم كه محمد (صلی الله علیه وآله) بندۀ او و فرستاده اوست. او را هنگامي فرستاد كه نشانه‏هاي رستگاري پنهان بود، و راه‌هاي دين نهان. پس حقّ را آشكار نمود و مردم را نصيحت فرمود، و راه راست را نشان داد و به ميانه‏روي فرمان داد. درود خدا بر او و خاندان او باد. »^[506]
4- قرآن
یکی از بهترین معیارهای شناخت حق از باطل، «قرآن » است. چنانكه اميرالمؤمنين(عليه‌السلام) در نهج‌البلاغه، دربارۀ معيار بودن آن، به چند ويژگي‌قرآن اشاره مي‌فرمايند:
الف) بیانگر راه مستقیم:
« چپ و راست ـ كمينگاه ـ گمراهي است، و راه ميانگين راه راست ـ الهي است ـ كتاب خدا و آيين رسول آن را گواه است، و سنّت را گذرگاه است، و بازگشت بدان جايگاه است.»^[507]
ب) پیوسته حق گو:
« كتاب خدا در دسترس شماست، زبان آن كند نيست، گوياست. خانه‏اي است كه پايه‏هايش ويران نشود، و صاحب عزّتي است كه يارانش را هزيمت نبود.»^[508]
ج) بیناکننده:
« كتاب خدا كه: بدان راه حق را مي‏بينيد، و بدان از حق سخن مي‏گوييد، و بدان حق را مي‏شنويد. بعض آن بعض ديگر را تفسير كند، و پاره‏اي بر پاره ديگر گواهي دهد.»^[509]
د) میزان حق، راهنمای خیر و شر:
« خداي تعالي كتابي راهنما را نازل فرمود و در آن نيك و بد را آشكار نمود.»^[510]
5 - اهل بیت پیامبر (صلی الله علیه و آله)
اهل بیت رسول خدا (علیهم السلام) پس از پیامبر(صلی الله علیه وآله)، در کنار قرآن و به عنوان مفسّر و معلّم قرآن و داناترین افراد به سیره و سنّت رسول خدا(صلی الله علیه وآله) راهنمایی امّت را بر دوش دارند و همچون پرچم و نشانه، محور حق می باشند^[511] و افراد باید خود را با این محور بسنجند تا متوجه شوند به چه ميزان بر حق منطبق هستند. بدیهی است که باید به گونه ای پیرو آنان بود که نه از آنان پیش تر افتاد و نه عقب تر از آنان قرار گرفت که نجات انسان تنها ملازمت و هم راهی با آنان است:
« نشانه حق در ميان ماست. كسي كه از آن پيش افتد از دين برون است، و آن كه پس ماند تباه و سرنگون است و آن كه همراهش باشد با رستگاري مقرون.»^[512]
این خاندان پاک و معصوم همان کسانی هستند که ذره‌ای از حق منحرف نشده اند. از این رو، معیار شایسته حق و آیین الهی‌اند و راهشان ادامۀ سیرۀ رسول گرامی (صلی الله علیه وآله) وبازدارنده ازهرگونه تحریف و گمراهی است. مسلّم است هر جا حق از مسیرش خارج شود، به وسیلي آن‌ها به جایگاه خویش بازگشته، از باطل فاصله می گیرد.^[513] بدین سان، در طوفان ها و گردبادهای حوادث، تنها در پناه ایشان می توان سالم ماند و همیشه بر مسیر حق باقی بود.
اميرمؤمنان علی (علیه السلام) کامل ترین انسان و بهترین و شایسته ترین معیار حق برای همۀ انسان‌هاست. حق با علی معنا پیدا می کند و علی با حق تجلی یافته و یکی گشته است. بارها پيامبر اكرم(صلی الله علیه وآله) به این موضوع اشاره نموده اند كه:
«الحَقُّ مَعَ عَلی وَ عَلیُ مَعَ الحَقِّ»^[514]
هرچند هیچ کس نمی تواند حق مطلب را درباره علی(علیه السلام) و حق بودن وی ادا کند، ولی نهج البلاغه آکنده از کلام گهربار آن حضرت است که درموردحق بودن خود ما را راهنمایی می کند. ^[515] حضرت امير(عليه‌السلام)، براي دعوت مردم به سوي خود، جهت نجات آنها از لغزشگاه‌هاي باطل، راه خود را راه حق معرّفي، مي‌فرمايند:
« به خدايي كه جز او خدايي نيست من به راه حق مي‏روم. »^[516]
اميرالمؤمنين (علیه السلام) ملاک و معیار شایسته و بارزی است که هر که در فکر و عمل، صادقانه و عاشقانه، با حضرت امير(ع)و سخنان ايشان هماهنگ و هم‌گام و تابع و پیرو باشد، به حق نزدیک است و هرچه احساس دوری و غربت کند ، از حق نیز دور شده، به باطل روی آورده است. چراكه اميرالمؤمنين(ع) شایسته ترین مردم و بر حق ترین آنان است. خود آن حضرت بارها به مناسبت های گوناگون، مردم را به این مهم متوجه فرموده‌اند؛^[517]
مردم درشناخت و معرفت به حق وپيروي ازآن چند دسته‌اند. از بررسی حوادث بعد از رحلت رسول‌خدا(صلی‌ الله ‌علیه ‌وآله ‌وسلم)مي‌توان مردم آن عصر را درميزان معرفت وپيروي ازحق، در سه دسته جای داد:

الف) عارف به حق

اين گروه کسانی بودند که دلهایشان از ایمان پر شده بود و اسلام وتعاليم او را به‌خوبي ياد گرفتند، وبه معرفت حق فقط اكتفا نداشتند، بلكه جهاد براي حق هم داشتند، ودر اين راه جانشان را فدا می­کردند، اين گروه از نظر تعداد، بسيار كم بودند و در رأس آنها سلمان، أبوذر، مقداد و عمار قرار داشتند، اين گروه پرچم حق را به دست گرفتند، وهمواره حق را تبيين می‌کردند و مردم را به سوي حق دعوت مي‌كردند، ونقش بسيار بزرگی در حفظ اسلام داشتند.^[518] اين گروه را می­توان خواص جامعه نامید؛ كساني كه براساس فكر و آگاهي و تحليل، تصميمي را اتخاذ و به آن عمل مي‏کردند.

ب) منكران حق

كساني كه حق را قبول نمي‌كردند وآنرا رد می‌نمودند؛ البته می­توان گفت به شهادت کتب تاریخی اعتراض آنها به حق از زمان پیغمبر (صلی الله علیه وآله وسلم)پیدا شده بود^؛ [519] اما بعد از رحلت پیامبر(صلّی الله وعلیه وآله) اعتراضشان آشكار شد و پرچم مخالفت با حق را به دست گرفتند و رو در روي اميرمؤمنان علي(علیه‌السلام) واهل بيت قرار گرفتند، تا وقتي كه خلافت را به دست گرفته ومردم را بر بيعت مجبور كردند.^[520]
ج) متحیّران در حقّ
گروه سوّم را می­توان عوام مردم دانست. ايشان كساني بودند كه بدون تحليل و تشخيص صحيح، تحت تأثير جو، اقدام و حركت مي‏كنند، ^[521] اين گروه یا حق را بخوبي نمي‌شناختند و یا حق را مي­شناختند، ولي بدون تحليل وتشخيصِ درست حركت مي‌كردند، يا تازه در اسلام وارد شده بودند، وهنوز تعاليم اسلام راستين در دلشان رسوخ نکرده بود، بالخصوص مردمي كه بعد از رحلت پیامبر(صلی الله علیه وآله و سلم)وارد اسلام شدند، يعني اصلاً اسلام حقيقي را هيچ وقت نديده بودند، مگر اسلامي كه به دست خلفا معرّفي شده بود. طبیعی بود که اين گروه به آساني دچار شبهه شده و برايشان حق به باطل آمیخته شود.
نگه داشتن حق و منحرف نشدن از آن، پس از شناختن و هدایت و رسیدن به آن، به استقامت و پایداری شایسته‌ای نیازمند است. يار مطلوب اميرالمؤمنين(علیه‌السلام) که خالصانه، جویای حق است، نباید به خاطر زیان های ظاهری، جبهۀ حق را ترک کند و به سوی باطل رود، هر چند ظاهراً ممکن است باطل دشواری کم تری داشته و حتی سود و بهره دنیوی به دنبال داشته باشد.
از دیدگاه اميرمؤمنان علی (علیه السلام)،عوامل معرفت به حق و استقامت در راه آن، عبارتنداز:
الف ) تلاش و کوشش
شناخت ودستيابي به حق جز با جدیّت و تلاش، امکان پذیر نیست و انسان های کوشا مانوس حق هستند و آن را درک می کنند چراكه تلاش و کوشش بااستقامت درحفظ حق ملازم است^[522] وهرگزازآن جدا نمی‌شود:
« حق جز با كوشش بدست نيايد » ^[523]
ب ) امیدواری به حق در عین کمی افراد آن
برخی افراد همه جا خود را طرفدار اکثریت نشان می دهند، ولی انسان های حق شناس و آزاده هر جا وارد شوند تنها حق را در نظر دارند و از آن حمایت می کنند و هرگز به کثرت تعداد اهل باطل، فریفته نمی شوند تا بدان گرایش پیدا کنند^[524] و هر چند که طرفداران حق کم باشند ناامید نمی شوند:
« از دير باز حقّ و باطل- در پيكارند- و هر يك را گروهي خريدار. اگر باطل پيروز شود شيوۀ ديرين او است، و اگر حقّ اندك است، روزي، قدرت قرين اوست»^[525]
ج ) علم و صبر، دو اصل ملازم هم برای دفاع از حق
برای دفاع از حق و آشنا شدن به همه جوانب آن، علم و صبر با هم ملازمند:
« براي حق به هر دشواري هر جا بود در شو. و در پي آموختن دين رو. خود را به شكيبايي عادت ده در آنچه ناخوشايند است، كه شكيبايي ورزيدن درحق، عادتي پسنديده و ارجمند است. »^[526]
این گونه تربیت شدگان مکتب حق به پایه ای رسیده اند که وجود خود را به طور کامل وقف حق کرده اند و برای این که حق به ظهور برسد و حاکم گردد، هر جا حق را ببینند، به یاری آن برمی‌خیزند و هر جا با جبهه باطل روبه رو شوند، با آن می ستیزند و یاور و طرفدار حق هستند. ^[527]
د ) انس با حق و گریز از باطل
انس با حق سبب مي‌شود كه انسان ازسختي‌هايي كه در مسير حق وجود دارد نترسد و رنج‌هاي آن‌را تحمّل كند و به خاطر ترس از مشكلات، حق را رها نكند.^[528] این ويژگي ياران مطلوب اميرالمؤمنين(علیه السلام) همچون ابوذر است که به او فرمودند:
« ابو ذر همانا تو براي خدا به خشم آمدي، پس اميد به كسي بند كه به خاطر او خشم گرفتي. اين مردم بر دنياي خود از تو ترسيدند، و تو بر دين خويش از آنان ترسيدي. پس آن را كه به خاطرش از تو ترسيدند. بديشان واگذار، و با آنچه از آنان بر آن ترسيدي رو به گريز در آر. بدانچه آنان را از آن‏ بازداشتي، چه بسيار نياز دارند، و چه بي‏نيازي تو بدانچه از تو باز مي‏دارند. به زودي مي‏داني فردا سود برنده كيست، و آن كه بيشتر بر او حسد برند، چه كسي است. اگر آسمانها و زمين بر بنده‏اي ببندد، و او از خدا بترسد، براي وي ميان آن دو برون شوي نهد. جز حق مونس تو مباشد، و جز باطل تو را نترساند. اگر دنياي آنان را مي‏پذيرفتي تو را دوست مي‏داشتند، و اگر از آن به وام مي‏گرفتي امينت مي‏انگاشتند.»^[529]
ه ) آمادگی برای مقابله با روی گردانان از حق
یکی از عوامل شناخت وپيروي از حق، آن است که انسان همیشه برای مبارزه با ظالمان و مخالفان حق و عدالت (در عین شناخت و همراهی امام معصوم زمان خویش) آماده باشد :

از طرف دیگر امیرالمؤمنین پس از بی نتیجه ماندن کار داوری با سپاه نیرومندی دوباره به طرف صفین حرکت کرد و خواست تا خوارج که خود را مشتاق پیکار معاویه نشان می دادند، به صفوف او بپیوندند و یا لا اقل کاری به کار زن و فرزند یاران او نداشته باشند تا با خیال راحت به سر وقت دشمن مشترک برود. ولی خوارج از علی (ع) خواستند که چون کار خلافت را به داوری رجوع کرده، اعتراف به کفر و سپس توبه کند.

معذلک امیرالمومنین آنها را رها کرد و رو به صفین راند، چیزی دور نشده بود که اخبار هولناکی از جنایات خوارج پیاپی رسید و به خواهش یارانش که نگران خانواده های بی سرپرست خود بودند، برای یکسره کردن کار خوارج به طرف نهروان برگشت.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

«به حدّی دل علی (ع) از کینه و بغض پاک و از حس انتقام به دور بود که پس از غلبه بر خوارج اجازه داد صدها تن از آنها که از جنگ فرار کرده بودند، وارد کوفه و بصره شوند و به راحتی و رفاه زندگی کنند و سهم خود را از بیت المال بستانند، امیرالمؤمنین (ع) می دید که این جماعت در کار او خدعه می کنند و یاران اورا علیه او می فریبند و چه بسا که خطبه ی او را می برند و کلام او را قطع می‌کنند مع الوصف برآن بود تا شرّی آغاز نکنند، آزارشان نکند و این معنی آشکار به ایشان و دیگران گفته بود، به همین جهت دادگری و بزرگواری و پاکدلی علی (ع) آنها را از خشم او ایمن و به گذشت و عطوفتش امید وار کرده بود.» ( روح بخش، ۱۳۸۶: ج ۱،۶۶ )«علی (ع) بهتر از هرکس سبب و میزان جسارت این جماعت را درک می فرمود، تاآنجا که یقین داشت به دست این گروه کشته خواهد شد. بارها اشاره به ریش و پیشانی خود می کرد و می گفت این از آن گروه خضاب خواهد شد. چه پیغمبر(ص) او را خبر داده بود که بدست شقی ترین فرد این امت کشته خواهی شد و از این رو، گاه دلتنگی از یاران و نا فرمانی ایشان می فرمود پس این مرد شقی چه شد؟» ( صدر، ۱۳۹۶: ۳۶ ) علی با همهی دشمنانش با جوانمردی ومروّت رفتار می کرد، چه کسانی که شخصیّت و اهمیّت داشتند و چه آنها که شخصّیتی نداشتند و این درجه از جوانمردی از یک پهلوان و جنگ جوی شجاع، آنهم در میدان جنگ دیده نشده است نمونه ای دیگر از جوانمردی علی (ع) را در خلال جنگ صفین می بینیم که امیرالمؤمنین می رفت تا شکار خویش (عمروعاص)را در میان هزاران بانک های موافق و مخالف در یابد و نامش را از صفحه گیتی محو سازد که عمر و عاص همچنان که بر پشت فتاده بود، هر دو پای خود را بلند کرد و چون ازار در پای نداشت عورت خویش را وقایه جان کرده وآشکار نمود.

چون بن عاص دون زی علی بنگرید
ززین اندر آمد لعین سرنگون
لعین بر هوا کرد دو پای خویش
چو حیدر برهنه تنش را بدیذ

بتیغش درون جان شیرین بدیذ
تو گفتی روانش زتن شد برون
بحیدر نمود عو رت وجای خویش
عنان فرس رو بیکسو کشید
( ربیع، ۱۳۸۸: ۱۹۳پ )

او از کمال حلم و حیا و شرف علی اطلاّعی به کمال داشت و می دانست هرچند وی بزرگترین دشمن آن حضرت به شمار رود و هر چند وجود او در استحکام مبانی کار معاویه بسی مؤثر به شمار رود. علی را حیا و حجب از آن زیادتر است که در چنان حالی چشم بر عورت دشمن خود انداخته و شمشیر خویش به قلب او فرو کند. دیگر از خصائص نظیر جوانمردی امام، خوش قلبی او است که هرگز در قلب کینه و عداوت ولو نسبت به سخت ترین دشمنان خود نداشت. خانواده و اصحاب خود را از مثله کردن قاتل خود ابن ملجم منع کرد و فرمود: مبادا با این سبب که مرا کشته اند غیر از ابن ملجم، به اتهام همدستی او کسی را بکشید.
پس از شنیدن خبر قتل طلحه که به امام خیانت کرده، نقض بیعت او نموده، مردم را بر علیه او بر انگیخته و وادار به جنگ با او ساخته بود. متأثر شده و مانند آن که یکی از دوستانش کشته شده باشند، اظهار اندوه و اسف می فرمود و هم چنین به لشگرش امر می فرمود که در جنگ با خوارج پیش دستی نکنند. با اینکه آنها موجبات زحمت امام و دردسر مسلمین را فراهم نموده بودند، زیرا در وقتی که با معاویه مشغول جنگ بود و بایستی همۀ قوای خود را صرف سرکوبی او کند، تمّرد و دشمنی گروه زیادی از لشگرش کاملاً بر خلاف مصالح او بود. با این حال چون می دید از روی جهالت چنین اقدامی نموده اند و عمل آنها اگر چه خطا ست ولی به استناد عقیده ای است که بر آن اصرار دارند، و به این جهت عدالت خواهی و جوانمردی و خوش قلبی او سبب شد که لشگریانش خود را از پیش دستی در جنگ با آنان منع فرماید.

۴-اگر بعضی از اولیای دم به طور رایگان جانی را عفو کنند اولیای دم خواهان قصاص می‌توانند بعد از پرداخت سهم عفو کنندگان به قاتل او را قصاص کنند.
۵- با توجه به قسمت اخیر ماده ۲۶۴ قانون مجازات اسلامی ۱۳۷۰ مبنی بر لزوم پرداخت دیه سهم اولیای سهم خواهان دیه از سوی اولیای دم خواهان قصاص به نظر می‌رسد که منظور قانون گذار پرداخت دیه بصورت نقدی است و تامین و تضمین سهم دیه اولیای دم خواهان دیه از سوی اولیای دم خواهان قصاص کافی نیست مگر این که توافق در این زمینه حاصل گردد.
۶- اگر چه قانون گذار در ابتدای ماده موافقت همه اولیای دم را برای استیفا و اجرای قصاص لازم شمرده است ولی حکم موردی که احد از اولیای دم بدون اذن بقیه مبادرت به استیفای حق قصاص کند مشخص نشده است.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

ماده ۴۲۲ قانو ن جدید مجازات جدید در این زمینه کاملتر به نظر میرسد و نقص شماره شش را نیز مرتفع نموده است مقرر می دارد:« در هر حق قصاصی هر یک از صاحبان آن به طور مستقل حق قصاص دارند،لیکن هیچ کدام از آنان در مفام استیفا نباید حق دیگران را از بین ببرد و در صورتی که بدون اذن و موافقت دیگر افراد خواهان قصاص، مبادرت به استیفای قصاص کند، ضامن سهم دیه دیگران است.»
بند دوم – بعضی اولیای دم دارای اهلیت
اگر اولیای دم مقتول متعدد و در میان آن‌ها علاوه بر اشخاص کبیر و رشید، افرادی باشند که به لحاظ صغر سن یا جنون و… قادر به استیفای قصاص و یا عفو جانی نباشند در این که اولیای دم کبیر و صغیر بتوانند نسبت به استیفای قصاص اقدام کنند بین فقیهان اعم از عامه و امامیه به شرح زیر اختلاف نظر وجود دارد:
الف- اولیای دم کبیر و حاضر حق استیفای قصاص را دارند و منتظر بلوغ صغیر یا افاقه مجنون یا حضور ولی دم غائب نمی‌شوند.^[۹۳] زیرا اولا حق قصاص ابتدائا برای اولیای دم است و هر کدام از آن‌ها به نحو کمال و استقلال حق قصاص دارند^[۹۴] ثانیا : حق قصاص حقی بسیط و غیرقابل تجزیه است^[۹۵] ثالثا وصیت حضرت علی (ع) به امام حسن (ع) و قصاص ابن ملجم توسط وی علی رغم وجود ورثه صغیر دلالت بر تایید این نظر دارد. ^[۹۶]
البته بعضی از طرفداران این نظریه استیفای قصاص از طرف اولیای دم خواهان قصاص را موکول به تضمین سهم دیه صغار یا غایب کرده‌اند^[۹۷]
ب- اولیای دم کبیر و حاضر حق استیفای قصاص را ندارند مگر با اذن و توافق بقیه اولیای دم بنابراین اگر اولیای دم کبیر ورثه صغیر یا مجنون و یا غائب باشد اولیای دم کبیر باید تا بلوغ صغیر و افاقه مجنون و یا حاضر شدن ولی دم غائب صبر کنند؛ زیرا قصاص مشترک بین اولیای دم است و احد از آن‌ها اختیار ابطال حق غیر را ندارد. ^[۹۸]
ماده ۵۰ قانون حدود و قصاص مصوب سال ۶۱ کیفیت استیفای قصاص اولیای دم متعدد را به طور کلی معین کرده بود این ماده مقرر می‌داشت که در صورتی که ولی دم متعدد باشد موافقت همه آن‌ها در قصاص لازم است چنانچه همگی خواهان قصاص قاتل باشند قاتل قصاص می‌شود و اگر بعضی از آن‌ها خواهان قصاص و دیگران خواهان دیه، خواهان قصاص می‌توانند قاتل را قصاص کنند لکن باید سهم دیه سایر اولیای دم را که خواهان دیه هستند بپردازند و اگر بعضی از اولیای دم به طور رایگان عفو کنند دیگران می‌توانند بعد از پرداخت سهم عفو کنندگان به قاتل او قصاص کنند.
پس از تصویب این ماده بین دادگاه‌ها در رابطه با این که اگر اولیای دم بعضا صغیر و غیر بالغ باشند آیا اولیای دم کبیر حق قصاص دارند یا خیر، اختلاف نظر وجود داشت^[۹۹] و آرا متفاوتی در این خصوص از سوی محاکم صادر گردیده است.
برخی دادگاهها مفاد ماده ۵۰ قانون حدود و قصاص را منصرف از موردی دانسته‌اند که اولیای دم متعدد و مرکب ازا فراد کبیر و صغیر باشند؛ بنابراین به لحاظ سکوت قانون این دسته از دادگاه‌ها در این فرض فتاوی معتبر را ملاک قرار داده و اعمال حق قصاص از سوی اولیای دم کبیر را جایز ندانسته و هرگونه تصمیم‌گیری در رابطه با حق قصاص را در این فرض موکول به بالغ شدن صغیر کرد‌ه‌اند^[۱۰۰]
برعکس تعداد دیگران از محاکم با توجه به وحدت ملاک مقرر در ماده ۵۰ قانون حدود و قصاص در این فرض برای اولیای دم کبیر در صورت تضمین و تامین سهم صغار از دیه شرعی، اختیار استیفای قصاص قائل گردیده‌اند^[۱۰۱]
با حدوث اختلاف بین شعب دیوان عالی کشور و صدور آرا متهافت در این زمینه موضوع درهیات عمومی دیوان عالی کشور مطرح و نماینده دادستان کل کشور با توجه به فتوای آیت الله منتظری به شرح بین الهلالین (… چنانچه در مورد صغار باید مدت طولانی صبر کنند تا صغار به حد بلوغ برسند و تاخیر موجب فساد و یا تضییع حق کبار باشد به تشخیص ولی صغار، گرفتن دیه به مصلحت صغار باشد با تامین حق صغار اقوی جواز از طرف کبار است…)، نظریه شعبه ۲۱ دیوان عالی کشور مبنی بر اعطای اختیار استیفای قصاص به اولیا دم کبیر در صورت تضمین سهم دیه صغار را موجه و صحیح تشخیص داده است.
بالاخره هیات عمومی دیوان عالی کشور بموجب رای شماره ۳۱-۲۰/۸/۶۵ به این اختلافات پایان داده و مقرر داشته است که در مورد قتل عمدی اگر بعضی از اولیای دم کبیر و بعضی دیگر صغیر باشند و اولیای دم کبیر تقاضای قصاص نمایند با تامین سهم صغار از دیه شرعی می‌توانند جانی را قصاص کنند.
قسمت اخیر رای وحدت رویه تامین سهم صغار از دیه شرعی را برای استیفای قصاص از سوی اولیای دم کبیر کافی دانسته است بنابراین پرداخت نقدی دیه سهم صغار قبل از استیفای قصاص از سوی اولیای دم کبیر از مفاد رای وحدت رویه در مجموع استنباط نمی‌گردد. اگرچه این قسمت از رای وحدت رویه مغایرتی با موازین شرعی نداشت ولی با توجه به مفاد ماده ۵۰ قانون حدود و قصاص و همچنین ماده ۲۶۴ قانون مجازات اسلامی این سوال برای بعضی از محاکم مطرح شد که آیا تضمین دیه سهم صغار برای استیفای قصاص کافی است یا این که دیه شرعی با توجه به مواد فوق الذکر باید قبل از استیفای قصاص توسط اولیای دم کبیر نقدا پرداخت گردد؟
اداره حقوقی دادگستری طی نظریه شماره ۱۰۵۱۲/۷-۲۵/۹/۷۱ مقرر داشته است که با توجه به ماده ۲۶۴ قانون مجازات اسلامی مبنی بر این که اگر بعضی از آنها خواهان قصاص و بعضی دیگر خواهان دیه، خواهان قصاص می‌توانند قاتل را قصاص کنند لکن باید سهم دیه سایر اولیای دم را که خواهان دیه هستند بپردازند لذا از کلمه پرداخت مندرج در ماده چنین به ذهن متبادر می‌گردد که دیه سهم صغار باید بصورت نقدی داده شود تا خواهان قصاص بتوانند قصاص کنند… بنابراین با توجه به ملاک‌های مقرر در ماده ۲۶۴ و ۲۱۳ قانون مجازات اسلامی اولیای دم کبیر باید با پرداخت نقدی سهم دیه صغار استیفا قصاص کنند. ^[۱۰۲]
اگرچه تکلیف اولیای دم کبیر به پرداخت نقدی سهم دیه صغار به نفع صغار است و کافی دانستن تامین دیه در این فرض از نظر کیفیت اخذ تامین و نوع آن بروز مشکلاتی از نظر اجرا را بدنبال دارد ولی از طرف دیگر لزوم پرداخت نقدی سهم دیه صغار از سوی اولیای دم کبیر قبل از استیفای قصاص موجب بلاتکلیفی جانی و صرف هزینه زیاد برای دولت است زیرا در موارد زیادی عدم توان پرداخت نقدی دیه سهم صغار از سوی اولیای دم خواهان قصاص موجب گردیده است که جانی سال‌ها در زندان بلاتکلیف بماند و از آنجایی که مهلتی برای این پرداخت در نظر گرفته نشده است دستگاه قضایی و مسئولین زندان و از همه مهمتر خود جانی و خانواده وی را با مشکلات زیادی روبرو ساخته است تا جاییکه ازدیاد زندانیان محکوم به قتل که صرفا به خاطر عدم توان اولیای دم کبیر نسبت به پرداخت نقدی دیه سهم صغار در زندان بلاتکلیف بوده‌اند موجب شد که قوه قضائیه بخشنامه مورخ ۱۰/۱۲/۷۳ را در جهت رفع مشکل این دسته از زندانیان صادر کند.
در بند ۷ بخشنامه فوق‌الذکر آمده است که در مواردی که اجرا حکم قصاص موکول به تادیه سهم صغار و یا فاضل دیه می‌باشد و در اثر عدم قبول یا مسامحه اولیای دم محکوم در زندان مانده است باید در مدت معین اعلامی برای تعیین تکالیف اقدام شود که محکوم به زندان نیستند.»
صرف نظر از ابهام این بند از بخشنامه به نظر می‌رسد که مفاد بخشنامه با قانون حاکم بر موضوع مغایرت داشته باشد زیرا مواد ۲۱۳ . ۲۶۱ قانون مجازات اسلامی ۱۳۷۰ تادیه سهم صغار را قبل از قصاص از سوی اولیای دم خواهان قصاص لازم دانسته است و برای این امر مدتی در قانون پیش‌بینی نشده است تا آن‌ها مکلف باشند در مهلت تعیین شده در خصوص پرداخت فاضل دیه اتخاذ تصمیم نمایند. ماده ۳۵۴ مقرر داشته: «اگر مجنی علیه یا همه اولیای دم یا برخی از آنان ، صغیر یا مجنون باشند، ولی آنان با رعایت مصلحتشان حق قصاص، مصالحه و گذشت دارد و همچنین می تواند تا زمان بلوغ یا افاقه آنان منتظر بماند. اگر برخی از اولیای دم، کبیر و عاقل خواهان قصاص باشند، می توانند مرتکب را قصاص کنند، لکن در صورتی که ولی صغیر یا مجنون خواهان اداء یا تامین سهم دیه مولی علیه خود از سوی آنها باشد باید مطابق خواست او عمل کنند. مفاد این ماده در مواردی که حق قصاص به علت مرگ مجنی علیه یا ولی دم به ورثه آنان منقل می شود نیز جاری است. این حکم در مورد جنایاتی که پیش از لازم لاجرا شدن این قانون واقع شده است نیز جاری است.» و ماده ۴۲۹قانون مجازات اسلامی نیز تکلیف موردی که محکوم به قصاص در زندان است و صحب حق قصاص باید فاضل دیه را بپردازد را معین کرده است و خلا قانون سال ۱۳۷۰ را پر کرده است این ماده مقرر می دارد:«در مواردی که محکوم به قصاص در زندان است و صاحب حق قصاص، بدون بدون عذر موجه یا به علت ناتوانی در پرداخت فاضل دیه یا به جهت انتظار برای بلوغ یا افاقه ولی دم یا مجنی علیه، مرتکب را در وضعیت نامعین رها نماید، ا شکایت محکوم علیه از این امر، دادگاه صادر کنننده حکم، مدت مناسبی را مشخص و به صاحب خق قصاص اعلام می کند تا ظرف مهلت مقرر نسبت به گذشت، مصالحه یا اجرای قصاص اقدام کند. در صورت عدم اقدام اودر این مدت،دادگاه می تواند پس از تعزیر بر اساس کتاب پنجم«تعزیرات» و گذشتن مدت زمان آن با اخذ وثیقه مناسب و تأیید رئیس حوزه قضایی و رئیس کل دادگستری استان تا تعیین تکلیف از سوی صاحب حق قصاص ، مرتکب را آزاد کند»
گفتار سوم- شرایط طرفین صلح
چون صلح ازجمله عقود است، علاوه بر صاحب حق قصاص جانی هم بایداهلیت لازم را برای انعقاد صلح داشته باشد. یعنی بالغ ، عاقل، مختار و قاصد باشند یعنی اگر احد طرفین در صلح بر قصاص مکره باشند صلح صحیح نخواهد بود. همچنین اشتباه و تدلیس هم تحت شرایطی می توانند صلح بر قصاص را از اعتبار بیندازند که این امر در حقوق مدنی مورد بحث قرار گرفته است .
برای صحت صلح صاحب حق قصاص اعم از مجنی علیه یا اولیای دم داشتن احتیار و آزادی اراده ضرورت دارد به بیان دیگر، انجام صلح باید بدون هیچ گونه اجبار یا اکراه صورت گیرد بنابراین اگر کسی دیگری را عمدا مجروح نماید و سپس برای رهایی از قصاص عضو او را تحت اجبار شدید قرار دهد و در نتیجه این اجبار مجنی علیه نسبت به حق قصاص صلح نماید به لحاظ عدم سلامت رضا و اراده باطل و فاقد هر گونه اعتبار است.^[۱۰۳]
همچنین صلح در حالت اکراه نیز صحیح نیست بنابراین اگر شخصی عمدا دیگری را مورد ضرب و جرح قرار دهد و جانی یا تهدید مجنی علیه به افشای اسرار شخصی و محرمانه وی را وادار به اعطای صلح کند به لحاظ معیوب بودن رضا صحیح نیست^[۱۰۴] البته در این چنین صلحی به طور کلی غیرنافذ است
همچنین صلح در اثر تدلیس از آنجایی که بر اساس رضا و طیب نفس صاحب حق قصاص صادر نگردیده است بلکه همراه با خدعه و تغریز است صحیح تلقی نمی‌گردد^[۱۰۵] البته هر نوع کذبی تدلیس نیست تدلیس در صلح در صورتی صادق است که اولا: جانی طرق حیله آمیزی را برای گرفتن صلح استعمال کند ثانیا شان و موقعیت شیوه‌های اسعمالی به حدی باشد که صاحب حق قصاص را به سوی مصالحه بکشاند^[۱۰۶]
اشتباه هم تحت شرایطی مبطل صلح است^[۱۰۷] زیرا احکام مربوط به اشتباه در قراردادها مواد ۱۹۹ تا ۲۰۱ قانون مدنی در ایقا نیز مجری است بنابراین اگر پندار نادرستی که یکی از دو طرف درباره موضوع و شخص طرف معامله دارد بتواند رابطه حقوقی او را با طر ف دیگر برهم زند این امر در عقود یعنی اراده خود او نیز به طریق اولی موثر است. ^[۱۰۸]
با توجه به مراتب فوق الاشعار، اشتباه اعم از اشتباه حکمی یا موضوعی تحت شرایطی می‌تواند در صلح موثر گردد
همچنین اگر اشتباه صاحب حق قصاص در رکنی از ارکان صلح باشد در این صورت صلح صادره از ناحیه او باطل است^[۱۰۹]
خلاصه این که اشتباه در صلح کاملا موثر است لکن تشخیص آن به عهده قاضی و از جمله امور موضوعی است^[۱۱۰]
صلح بر قصاص برخلاف عفو از جمله اعمال حقوقی است که برای تحقق آن توافق دو اراده شرط و لازم است.^[۱۱۱] به عبارت دیگر تراضی طرفین از جمله شرایط اساسی برای وقوع صلح است. بنابراین صلح در قصاص در صورتی مؤثر و مسقط حق قصاص است که صاحب حق قصاص و جانی در تحقق آن تراضی داشته باشند.
گفتار چهارم- صلح بر قصاص به صورت فضولی
سوال این است که آیا صلح بر قصاص از طرف غیر جانی قابل تحقق است یا خیر، بین صاحبنظران اختلاف نظر وجود دارد. عده ای معتقدند صلح بر قصاص از جانب اجنبی صحیح است ولو این که با اذن جانی نباشد.البته اگر صلح بر قصاص از سوی غیرجانی و به نام جانی باشد،در این صورت اذن جانی شرط است و در صورت عدم اذن، نفوذ واعتبار صلح منوط به اذن جانی است. همچنین اگر انعقاد صلح توسط اجنبی به نام جانی نباشد در این صورت او حق رجوع به جانی را جهت دریافت بدل صلح ندارد.^[۱۱۲]
عده ای دیگر معتقدند صلح اجنبی در هر حال صحیح نیست. طرفداران این نظریه به در توجیه عقایدشان به آیه ۱۶۴ سوره انعام استناد کرده اند.^[۱۱۳] قانونگذار در رابطه با صلح فضولی حق قصاص سکوت کرده است ولی با توجه به عقد بودن صلح و عمومات مربوط به عقود و همچنین با عنایت به قول خداوند مبنی بر خیر بودن صلح و اینکه صلح بر قصاص در واقع تفضل و نوعی گذشت تلقی می گردد می توان گفت فضولی بودن در صلح حتی در جایی که به اسقاط دین یا حق تعلق یافته و نتیجه ابراء و اسقاط را بدهد فاقد اشکال فقهی و قانونی است. بنابراین صلح بر قصاص از جانب غیر جانی مانند اداء دین از سوی غیر مدیون ولو اینکه با اذن جانی نباشد تحت شرایطی صحیح تلقی می گردد و مسقط حق قصاص است. البته اگر انعقاد صلح از سوی اجنبی با اذن جانی نباشد تحت شرایطی صحیح تلقی می گردد و مسقط حق قصاص است. البته اگر انعقاد صلح از سوی اجنبی با اذن جانی نباشد او حق مراجعه به جانی جهت اخذ بدل صلح را ندارد و رجوع او به بدل صلح تنها در صورتی امکان پذیر استکه صلح بر قصاص از سوی اجنبی با اذن یا اجازه جانی باشد.
مبحث سوم- مصالحه قصاص توسط ولی امر
ولی امر در موارد زیر می‌تواند تحت شرایطی نسبت به استیفای قصاص و یا گذشت یا مصالحه با جانی اقدام کند:
گفتار اول- صغر یا جنون ولی دم
ولی قهری‌ اعم از پدر یا جد پدری و یا وصی منصوب از طرف آن‌ها برای صغیر یا مجنون وجود نداشته باشد در این صورت دراین که ولی امر میتواند با رعایت مصلحت ولی دم صغیر یا مجنون نسبت به استیفای قصاص اقدام کند یا خیر فقیهان دارای وحدت نظر نیستند^[۱۱۴] عده‌ای برای ولی امر حق استیفای قصاص را در این فرض قائل گردیده‌اند ^[۱۱۵] و عده‌ای دیگر نظر به تاخیر استیفای قصاص یا مصالحه، تا زمان بلوغ صغار و یا افاقه مجنون دارند ^[۱۱۶]
علی رغم مراتب فوق صاحب نظران اسلامی در رابطه با گذشت ولی امر از جانی در مقابل پرداخت دیه یا کمتر و یا بیشتر از آن وحدت نظر دارند^[۱۱۷]
ماده ۵۲ قانون حدود و قصاص مصوب سال ۱۳۶۱ اختیار استیفای قصاص و یا گذشت از جانی را در مقابل دیه کمتر و یا بیشتر از آن برای ولی امر پیش‌بینی کرده بود که این ماده همانطور که قبلا گفتیم در سال ۷۰ حذف گردیده است. ماده ۳۵۶ جدید مقرر می دارد« اگر مقتول یا مجنی علیه یا ولی دمی که صغیر یا مجنون است ولی نداشته باشد، و یا ولی او شناخته نشود و یا به او دسترسی نباشد،ولی او مقام رهبری است و رئیس قوه قضائیه با استیذان از مقام رهبری و در صورت موافقت ایشان، اختیار آن را به دادستان های مربوط تفویض می کند.»
گفتار دوم- شناخته نشدن ولی مجنی علیه یا مقتول
اگر ولی مجنی علیه یا مقتول نشاخته نشود ولی دم او ولی امر است و تحت شرایط می‌تواند نسبت به استیفای قصاص و یا تبدیل آن به دیه اقدام کند.
در این قسمت دایره محدوده ولایت امر را در رابطه با لقیط مورد بررسی قرار میدهیم
لقیط طفل رها شده در معابرو اماکن عمومی است تا دیگران او را بردارند^[۱۱۸] اگر لقیط به قتل برسد چون ولی لقیط شناخته شده نیست بدیهی است که ولی دم او ولی امر مسلمین است در این که ولی امر اختیار استیفای قصاص و یا مصالحه با دیه کمتر یا بیشتر از آن در این فرض داراست یا خبر فقیهان دارای وحدت نظر نیستند نظریه ‌های زیر را از مجموع مطالب آن‌ها می‌توان استخراج کرد:
ولی امر مخبر بین قصاص یا دیه است زیرا استیفا کنندگان قصاص ولی دم مقتول هستند و از آنجایی که اولیای دم لقیط شناخته شده نیستند بنابراین ولی لقیط مقتول به استناد السلطان ولی من لا ولی له ولی امر است و او دارای اختیاراتی است که برای اولیای دم شناخته شده است از جمله این اختیارات می‌تواند استیفای قصاص و یا مصالحه در مقابل دیه کمتر یا بیشتر نماید^[۱۱۹]
ولی امر مخیر بین قصاص یا دیه است به شرطی که اولا لقیط مقتول مسلمان باشد ثانیا جنایت قبل از بلوغ به او وارد شده باشد بنابراین اگر مسلمان بودن لقیط مشخص نگردد در این صورت به لحاظ حدوث شبهه ولی امر فقط اختیار اخذ دیه را دارد نه استیفای قصاص ^[۱۲۰]
ولی امر فقط می‌تواند در این فرض از مال منقول دیه بگیرد زیرا لقیط در دارالاسلام دارای ولی است لکن ولی او مجهول المکان و ناشناخته است بدین لحاظ ولایت در این خصوص به ولی امر منتقل میگردد وجود ولی ناشناخته شبهه‌ای است که مانع امام برای استیفای قصاص می‌گردد بنابراین با تعذر استیفای قصاص به لحاظ وجود شبهه دیه واجب میگردد^[۱۲۱]
ولی امر در جنایات عمدی علیه لقیط فقط می‌تواند جانی را قصاص کند و در جنایات غیر عمدی هم می‌تواند دیه بگیرد^[۱۲۲]
البته در رابطه با قصاص عضو چنانچه لقیط عاقل و بالغ باشد سایر افراد می‌تواند جانی را قصاص و یا او را عفو کند لکن اگر لقیط صغیر یا محنون باشد ولی او در این فرض نیز ولی امر است و در رابطه با این امر که آیا ولی امر می‌تواند نسبت به استیفای قصاص و یا مصالحه در مقابل دیه یا کمتر و یا بیشتر از آن اقدام کند باید اجرای قصاص تا بلوغ صغیر و افاقه مجنون به تاخیر بیفتد بین فقیهان مانند موردی که مجنی علیه صغیر یا مجنون و فاقد ولی قهری است اختلاف نظر وجود دارد که به منظور جلوگیری از تطویل کلام از بحث درباره آن خودداری می‌گردد.