۱-۲) فرضیه‌های تحقیق :
۱- محوی در سطح زبانی و ادبی از حافظ متأثّر است و این اثر پذیری قابل اعتنا است .
۲- هر دو شاعر نوعی مشرب عرفانی دارند امّا این دیدگاه ها متفاوتند .
۱-۳) اهداف تحقیق :
الف- هدف اصلی :
مقایسه سبک شناسانه اشعار حافظ و اشعار محوی
ب) هدف فرعی :
معرفی میزان بهره‌وری‌ادبیّات‌کردی ازادبیّات فارسی
۱-۴) پیشینۀ تحقیق :
با توجّه به تحقیقات انجام شده تا کنون پژوهشی در زمینه مقایسه سبک شناسانه اشعار حافظ و محوی در سطوح سه گانه زبانی، ادبی و فکری صورت نگرفته است. فقط آقای دکتر ابراهیم شوان در کتاب “سوفیگه ری” در بخش شاعران تاثیر گذار بر محوی ابیات مشابه هر دو شاعر را ذکر کرده است با توجّه به اهمّیّت این کتاب در شناخت فکر و اندیشۀ محوی مشخصات کامل آن به شرح زیر جهت اطلاع علاقه مندان اعلام می‌شود :
کتیب: سوفیگه ری، نوسینی: د.ئیبراهیم شوان،چاپی یه که م: هه ولیر-۲۰۰۱،چاپخانه ی وه زاره تی په رورده/
هه ولیر،ده زگای چاپ و بلَاو کردنه و ه ی موکریانی، ضمناً در کتاب مربوط به فستیوال محوی به قلم جمعی از نویسندگان(ئاراس،۲۰۰۱)به مقاله ای با عنوان"چه ند سه رنجی له باره ی مه حوی و حافزه وه” اشاره شده است، با وجود تلاش فراوان در هیچ منبعی یافت نشد.
بخش دوم
تجزیه و تحلیل
مقدمه :
“سبک شناسی اشعار حافظ و محوی“
سبک و سبک شناسی از مباحث مهمّ ادبیّات جهان است؛ و پیشینه ای دیرین دارد امّا در کشور ایران تا قبل از “محمّد تقی بهار ” (ملک الشّعرا) اسمی از سبک شناسی در میان نبود؛ ایشان برای اوّلین بار این فن را در ایران پایه گذاری کرد و سبک را جایگزین واژه‌های “طرز"، “طریق” و” شیوه ” نمود .او دراین مورد چنین می‌سراید :

“زعلم سبک شناسی کسی نبود آگاه شد این علوم زمن شهره در جهان ادب”
(دیوان ص ۱۸)
سبک وسبک شناسی در دو قرن اخیر “توجّه ادبا و منتقدان و محققان ادبی و زبان شناسان را به خود جلب نموده است^[۲۰]” و محصول این جلب توجّه،آراء ونظریاتی است که در این زمینه ظهور یافته‌اند :
” سبک ویژگی یا ویژگیهایی است که اثری یا آثار کسی یا دوره ای را از اثری دیگر یا آثار شخص دیگر یا آثار دوره دیگر متمایز می‌کند^[۲۱]“.
” سبک ادبی، ویژگی آثار یک نویسنده یا گروهی از نویسندگان است که بر مبنای جهان بینی مشترکی قرار دارد و به صورت ویژگیهای مشخص،شکل و محتوا،خود را پدیدار می‌سازد^[۲۲]“.
“درسبک شناسی بسامد و تواترنقش اول دارد^[۲۳]“.
با عنایت به این نظریات در بررسی سبکی باید :‌
ویژگی‌های متمایز کننده و بسامدها مشخص شود و این ویژگی‌ها در زبان،شکل و محتوا تبیین و تفسیر گردد.
زیرا “تأثیر گذاری یک اثر ممکن است ریشه در سه عامل زیر داشته باشد:
الف :سطح زبانی ب: سطح ادبی ج: سطح فکری
هر اثر ادبی که در این سه سطح به نقطه اوج برسد،تبدیل به شاهکار می‌شود و هر شاهکار بدون تردید در این سه سطح،درخشش دارد و هر چه از قوّت و قدرت یکی از این سه کاسته شود.از جنبه شاهکاری اثر هم کاسته می‌شود^[۲۴]“.
جهت وصول به این هدف (بررسی سبکی) ارائه طریق دکتر سیروس شمیسا به عنوان روشی علمی وعملی گزینش شد؛ تا با تأسی به روش ایشان و الگو پذیری از آن اشعار حافظ و محوی تجزیه وتحلیل شود.
نمودار -۱
۱-۱-۱)موسیقی بیرونی
۱-۱)سطح آوایی ۱-۱-۲) // کناری
۱-۱-۳) // درونی
۱)سطح زبانی ۱-۲)سطح لغوی
۱-۳)سطح نحوی
تجزیه وتحلیل در ۲)سطح ادبی
سه سطح
۳)سطح فکری
فصل اوّل
سطح زبانی
۲-۱) سطح زبانی :
کاربرد زبان به عنوان بیانگر فکر و نمایی از شخصیت شاعر در سبک شناسی اهمّیّت ویژه ای دارد؛گستردگی ونقش آفرینی آن توجّه محققان و پژوهشگران را به خود معطوف داشته است ؛احمد سمیعی(گیلانی)در این زمینه می نویسد :
“در حقیقت سبک شناسی به نوع کاربرد زبان علاقه نشان می دهد و از این طریق نحوه بیان معانی را در مرکز توجّه قرار می دهد^[۲۵] ” سپس می افزاید :
۱
“آنچه اثر شاعر یا هنرمندی را از اثر هر شاعر یا هنرمند دیگر متمایز می سازد همان نحوۀ بیان معانی است نه صرفاً خود معانی^[۲۶]“
پس زبان،ظرفی است که به معانی شکل می بخشد، شیوه بیان را تنظیم می کند و در سه سطح “آوایی،لغوی و نحوی"قابل بررسی است.
۲ -۱-۱)سطح آوایی یا موسیقایی :
دکتر شفیعی کدکنی ماندگاری هر شعری را منوط “به میزان بهره مندی آن از موسیقی^[۲۷]” می داند؛
غیاثی بر این باور است که:"در رویۀ آوایی ارزش موسیقی وزن و واژه ها را باید گفت؛ارتباط موسیقی و معنا را باید باز نمود،ارزش قافیه وردیف و رابطۀ آن را با معنا باید نشان داد^[۲۸] ". پس سطح آوایی را می توان در سه سطح “موسیقی بیرونی،موسیقی کناری،و موسیقی درونی^[۲۹]” مورد بررسی قرارداد.
۲-۱-۱-۱) موسیقی بیرونی
“موسیقی بیرونی همان وزن عروضی است بر اساس کشش هجاها و تکیه ها^[۳۰]” و منظور از آن ،"جانب عروضی وزن شعر است که بر همه شعرهایی که در یک وزن سروده شده اند ،قابل تطبیق است … و در این قلمرو هیچ شاعری بر شاعری دیگر برتری ندارد مگر به تنوّع اوزان یا به هماهنگی اوزان با تجارب روحی و دیگر جوانب موسیقایی شعرش^[۳۱] ".
۷
هر زبانی وزنی متناسب باساختار خویش خویش را جهت سرایش اشعارتعیین می کند، تا از هر جهت مناسب با بافت کلامی و شیوه بیان آن زبان باشد. پنچ نوع وزن را برای زبان ها ی اصیل به رسمیّت شناخته‌اند: