پرسشنامه رفتار رانندگی منچستر (MDBQ)
پرسشنامه رفتار رانندگی منچستر، توسط ریزن و همکاران (۱۹۹۰) تنظیم و تدوین شد. این مقیاس سه نوع رفتار رانندگی لغزش ها، خطاها و تخلفات را مورد اندازه گیری قرار می دهد و در کشورهای مختلفی مانند انگلستان (پارکر، مک دونالد، رابیت و ساتکلیف^[۲۳۷]، ۲۰۰۰)، استرالیا (نیونام، واتسون و مورای^[۲۳۸]، ۲۰۰۲)، چین (باینچی^[۲۳۹] و سومالا، ۲۰۰۴) و فنلاند (دیوی، ویکشارت، فریمن و واتسون^[۲۴۰]، ۲۰۰۷) اجرا و اعتباریابی شده است. فرم ۲۷ سوالی این پرسشنامه توسط استرادلینگ و میدوز^[۲۴۱] (۲۰۰۰) ساخته و بکار گرفته شد (به نقل از شاکری نیا، ۱۳۸۸) و به وسیله لاجونن و همکاران (۲۰۰۴) در سه کشور انگلیس، فنلاند و هلند اعتباریابی گردید. نتایج پایایی مطلوبی را برای این پرسشنامه در سه کشور نشان می دهد. در ایران فرم ۵۰ سوالی این پرسشنامه توسط عریضی و حقایق (۱۳۸۸) اعتباریابی گردیده است و نتایج مطلوبی را بدست آورده اند. اعتبار فرم ۲۷ سوالی این پرسشنامه نیز در مطالعه گودرزی و شیرازی (۱۳۸۴) به روش همسانی درونی بدست آمده است و با ضریب آلفای کرونباخ ۸۷% مورد تایید قرار گرفته است.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

پرسشنامه، فرم ۲۷ سوالی لاجونن و همکاران (۲۰۰۴) بود که چهار نوع رفتار پرخطر رانندگی شامل: لغزش ها، خطاها، تخلفات پرخاشگرانه و تخلفات معمولی را مورد اندازه‌گیری قرار می‌داد. این پرسشنامه در یک مقیاس ۶ درجه ای (هرگز، خیلی کم، کم، برخی اوقات، زیاد و تقریبا همیشه) رفتارهای پرخطر رانندگی را مورد آزمون قرار می‌دهد. به پاسخ هرگز نمره ۱، خیلی کم نمره ۲، کم نمره ۳، برخی اوقات نمره ۴، زیاد نمره ۵ و تقریباً همیشه نمره ۶ تعلق می‌گیرد. هیچ کدام از این سوالات بصورت معکوس نمره گذاری نمی‌شود. سه مولفه لغزش‌ها، خطاها و تخلفات معمولی هرکدام از طریق ۸ سوال و تخلفات پرخاشگرانه با بهره گرفتن از ۳ سوال مورد سنجش قرار می گیرد. حداقل و حداکثر نمره برای سه مولفه لغزش‌ها، خطاها و تخلفات معمولی، به ترتیب ۸ و ۴۸ و برای مولفه تخلفات پرخاشگرانه، به ترتیب ۳ و ۱۸ می‌باشد. نمره حداقل به معنای میزان لغزش‌ها، خطاها، تخلفات پرخاشگرانه و معمولی رانندگی کمتر و نمره حداکثر به معنای ارتکاب بیشتر به این رفتارها می باشد.
پرسشنامه نگرش نسبت به رعایت/ عدم رعایت سرعت و سبقت در رانندگی
به منظور سنجش نگرش نسبت به تخلفات رانندگی، پرسشنامه ای شامل دو بخش سرعت و سبقت با بهره گرفتن از راهنمای تهیه پرسشنامه بر اساس نظریه رفتار برنامه دار طراحی شد (فرانسیس^[۲۴۲] و همکاران، ۲۰۰۴؛ آیزن، ۲۰۰۶). این پرسشنامه محقق ساخته متشکل از دو قسمت ۱۴ سوالی است که در یک مقیاس ۹ درجه ای (از ۰ تا ۸)، ۴ مولفه نظریه رفتار برنامه دار یعنی نگرش نسبت به پیامد رفتار، هنجارهای ذهنی، توصیفی و اخلاقی، کنترل رفتاری ادراک شده و قصد برای رعایت/عدم رعایت سرعت و سبقت در رفتار رانندگی را به شرح زیر می سنجد.
نگرش: ارزیابی فرد نسبت به پیامد رعایت/عدم رعایت سرعت (سبقت) در رفتار رانندگی، با ۴ سوال ارزیابی شد. حداقل و حداکثر نمره ۰ و ۳۲ است. حداکثر نمره در مولفه نگرش نسبت به پیامد رفتار گویای یک نگرش منفی تر نسبت به پیامد رعایت سرعت (سبقت) در رانندگی و حداقل نمره نشان دهنده یک نگرش مطلوب و مثبت برای پیامد رعایت سرعت (سبقت) در رانندگی می باشد.
هنجار ذهنی: ذهنیت فرد نسبت به هنجار بودن رعایت/عدم رعایت سرعت(سبقت) در رفتار رانندگی، با ۴ سوال ارزیابی شد. حداقل و حداکثر نمره ۰ و ۳۲ است. حداکثر نمره، اطاعت کمتر از رعایت سرعت(سبقت) را مطابق هنجارها و انتظارات دیگران و حداقل نمره نیز انگیزه بیشتر افراد را برای اطاعت از قوانین مطابق با انتظارات دیگران نشان می دهد.
هنجار توصیفی: ذهنیت فرد نسبت به اینکه تا چه حد دیگران مهم سرعت (سبقت) را رعایت/عدم رعایت می‌کنند، با ۴ سوال ارزیابی شد. حداقل و حداکثر نمره ۰ و ۳۲ است. حداکثر نمره، اطاعت کمتر از رعایت سرعت(سبقت) را مطابق هنجارها و عملکرد دیگران و حداقل نمره نیز انگیزه بیشتر افراد را برای اطاعت از قوانین مطابق با عملکرد دیگران نشان می دهد.
هنجار اخلاقی: ذهنیت فرد نسبت به اینکه تا چه حد رعایت/عدم رعایت سرعت (سبقت) امری درست/نادرست است، با ۴ سوال ارزیابی شد. حداقل و حداکثر نمره ۰ و ۳۲ است. حداکثر نمره، اطاعت کمتر از رعایت سرعت (سبقت) از این لحاظ که امری نادرست محسوب نمی شود و حداقل نمره نیز انگیزه بیشتر افراد را برای اطاعت از قوانین مطابق با موازین اخلاقی فرد نشان می دهد.
کنترل رفتاری ادراک شده: تصور فرد از کنترل خود در رعایت/عدم رعایت سرعت (سبقت) رفتار رانندگی، با ۴ سوال ارزیابی شد. حداقل و حداکثر نمره ۰ و ۳۲ است. نمره حداکثر در مولفه کنترل رفتاری ادراک شده فرد، کنترل درونی کمتر او را برای اطاعت از قوانین و نمره حداقل گویای احساس کنترل بیشتر برای رعایت قوانین می باشد.
قصد: قصد فرد در رعایت/عدم رعایت سرعت (سبقت) در رفتار رانندگی، در ۲ سوال ارزیابی شد. حداقل و حداکثر نمره ۰ و ۱۶ است. نمره حداکثر، قصد پایین تر را برای رعایت سرعت (سبقت) در رانندگی و نمره حداقل نیز قصد بالاتر افراد را برای رعایت سرعت (سبقت) نشان می دهد.
در مطالعه طبیبی و هاشمیان (۱۳۹۲) شواهد مطلوبی مبنی بر مستقل بودن هر یک از سازه­ها برای اندازه ­گیری متغیرهای تئوری رفتار برنامه­ ریزی شده بدست آمد. همچنین در مطالعه هاشمی (۱۳۹۰) از روش آزمون-بازآزمون برای سنجش اعتبار پرسشنامه استفاده شد. نتایج ضرایب همبستگی برای سازه­ها از ۷۵/۰ تا ۹۷/۰ گزارش شده بود. در پژوهش حاضر، آلفای کرونباخ برای قصد ۷۳/۰، هنجار ذهنی ۶۵/۰، هنجار توصیفی ۴۹/۰، هنجار اخلاقی ۵۸/۰ و ادراک کنترل رفتاری ۶۹/۰ و پیامد رفتاری ۷۳/۰ بود.
پرسشنامه درک خطرات ترافیکی
پرسشنامه درک خطرات ترافیکی راندوم (راندوم و ایورسن،۲۰۰۴؛ نورفرن و راندوم،۲۰۰۹) که به منظور سنجش درک خطرات ترافیکی برای اولین بار در ایران ترجمه شده است، حاوی ۳۹ سوال با سه خرده مقیاس می باشد.
پرسشنامه بکار گرفته شده در پژوهش حاضر شامل سه بخش بود. بخش اول، ارزیابی خطر با ۱۳ سوال میزان احساس خطری که هر فرد ممکن است در موقعیت‌های مختلف ترافیکی تجربه کند طرح شده بود. بخش دوم شدت عواقب جسمانی با ۱۳ سوال شدت عواقب پزشکی ناشی از حادثه در هر موقعیت بود، و در نهایت بخش سوم که همان سوالات را در خصوص عواقب روانی ناشی از حوادث ترافیکی بود، مورد اندازه گیری قرار می داد. این پرسشنامه در یک مقیاس ۵ درجه ای (به هیچ وجه احتمال ندارد، احتمال خیلی کم دارد، احتمال کمی دارد، احتمال زیادی دارد و احتمال خیلی زیادی دارد) میزان درک و شدت خطرات در موقعیت‌های مختلف ترافیک را مورد آزمون قرار می دهد. به پاسخ به هیچ وجه احتمال ندارد نمره ۱، احتمال خیلی کم دارد نمره ۲، احتمال کمی دارد نمره ۳، احتمال زیادی دارد نمره ۴ و احتمال خیلی زیادی دارد نمره ۵ تعلق می گیرد. تمامی سوالات به طور مستقیم نمره گذاری شدند. نمره حداقل به معنای درک خطر کمتر و نمره حداکثر به معنای درک خطر بیشتر به رفتارهای ترافیکی می باشد. روایی پرسشنامه از طریق ترجمه و ترجمه برگردان و تایید مولف اصلی بدست آمد. اعتبار پرسشنامه بوسیله آزمون آلفای کرونباخ برای کل ۹۰/۰ و برای هر یک از خرده مقیاس­ها به ترتیب ۸۸/۰، ۷۳/۰ و ۷۹/۰ بدست آمد.
روش اجرای پژوهش
پس از گرفتن مجوز از سازمان حراست و حفاظت فیزیکی دانشگاه فردوسی مشهد، به دانشکده‌های مختلف مراجعه شد. سپس با کسب رضایت از مسئولین محترم امور اداری دانشکده ها برای شرکت دانشجویان در این پژوهش و اطمینان به آنها در حفظ و محرمانه بودن اطلاعات دانشجویان و کارمندان، درصورت رضایت دانشجویان و کارمندان برای شرکت در پژوهش اطلاعات جمعیت شناسی مربوط به سن، جنسیت، میزان تحصیلات و… خود را تکمیل کردند. پرسشنامه ها در کلاس های دانشکده ها و به صورت انفرادی یا گروهی اجرا شد. همه شرکت کنندگان سه پرسشنامه مربوط به درک خطرات ترافیکی، نگرش نسبت به رعایت/ عدم رعایت سرعت و سبقت در رفتار رانندگی و پرسشنامه رفتارهای پرخطر رانندگی منچستر را کامل کردند. در مجموع ۳۰ تا ۴۰ دقیقه صرف تکمیل سه پرسشنامه برای هر شرکت کننده شد. تمامی پرسشنامه‌ها در یک جلسه ارائه شد. شیوه ارائه برای همه آزمودنی‌ها به ترتیب پرسشنامه درک خطرات ترافیکی، نگرش نسبت به رعایت/ عدم رعایت سرعت و سبقت در رفتار رانندگی و پرسشنامه رفتار رانندگی منچستر بود. سپس تعداد ۱۱نفر از رانندگان مبتدی که نمرات نسبتا کمتری از دو پرسشنامه درک خطر و نگرش و نمره رفتارهای پرخطر رانندگی بیشتری کسب کرده بودند در گروه آزمایش (که به مدت ۵ جلسه تحت آموزش ایجاد درک خطرات ترافیکی، نگرش نسبت به پیامد رفتار، هنجارهای ذهنی، کنترل رفتاری ادراک شده و قصد برای رعایت/ عدم رعایت سرعت و سبقت در رفتار رانندگی و نیز تشریح رفتارهای پرخطر رانندگی قرار گرفتند) و ۱۰ راننده مبتدی دیگر در گروه کنترل قرار گرفتند.
رانندگان هر دو گروه پرسشنامه ها را پاسخ داده بودند، سپس به رانندگان در گروه آزمایش آموزش ایجاد درک خطرات ترافیکی، نگرش نسبت به پیامد رفتار، هنجارهای ذهنی، کنترل رفتاری ادراک شده و قصد برای رعایت/ عدم رعایت سرعت و سبقت در رفتار رانندگی و نیز تشریح رفتارهای پرخطر رانندگی در ۵ جلسه ۶۰ دقیقه‌ای داده شد. در آخر بلافاصله پس از اتمام جلسات آموزش، ارزیابی های پس آزمون از هر دو گروه به عمل آمد.
نحوه اجرای هریک از پرسشنامه ها و خلاصه‌ای از برنامه آموزشی به شرح زیر بود.

• • دستورالعمل پرسشنامه رفتار رانندگی منچستر:

دستورالعمل زیر به آزمودنی گفته شد:
“این پرسشنامه رفتارهای مربوط به رانندگی شما را مورد اندازه گیری قرار می دهد. سعی کنید سوالات را با دقت بخوانید و با زدن (×) مشخص نمایید که هریک از موارد تا چه اندازه برای شما اتفاق افتاده است. قضاوت خود را بر پایه آنچه که در مورد رانندگی خود به خاطر می آورید، بگذارید و با صداقت به همه سوالات پاسخ دهید.”
بعد از ارائه پرسشنامه آزمودنی در مکان اجرا تنها گذاشته می شد. اجرا به طور متوسط برای هر آزمودنی ۵-۷ دقیقه بطول می انجامید.

• • دستورالعمل پرسشنامه نگرش نسبت به رعایت/ عدم رعایت سرعت و سبقت در رانندگی

در این پرسشنامه از دو سناریو استفاده شد و دستورالعمل اجرای آزمون بدین گونه شرح داده شد:
“خواهشمندیم سناریوی زیر را با دقت بخوانید. خود را در موقعیت سناریو قرار دهید و سوالات را پاسخ دهید. لطفا شماره ای را که فکر می کنید با ایده شما در این موقعیت مطابقت دارد، انتخاب کنید.”
“سناریو۱: شما در حال رانندگی در خیابان های داخل شهر هستید. ساعت ۱۱:۳۰ در یک روز خوب و از نظر آب و هوایی خشک است. محدودیت سرعت در خیابان ۴۵ کیلومتر در ساعت است. اما شما با سرعت ۶۵ کیلومتر در ساعت در حال حرکت هستید.”
“سناریو۲: شما در حال رانندگی در یک جاده دو طرفه هستید که محدودیت سرعت در آن ۹۰ کیلومتر در ساعت است. ساعت ۱۱:۳۰ در یک روز خوب و از نظر آب و هوایی خشک است. در این قسمت از جاده که شما در حال رانندگی هستید، چندین گردنه پشت سر هم وجود دارد و همچنین دید شما کم است. در جلوی شما یک کامیون قرار دارد که با سرعت ۶۵ کیلومتر در ساعت در حال حرکت است. حدود ۲ کیلومتر است که شما در پشت این کامیون گیر افتاده‌اید و ۵ دقیقه است که هیچ راننده دیگری را ندیده اید. وقت شما هرچه بیشتر گرفته می شود. با وجود محدودیت دید، شما از کامیون سبقت می گیرید.”
پاسخ به پرسشنامه برای هر آزمودنی به طور متوسط ۲۰ دقیقه بطول می انجامد.

• • دستورالعمل پرسشنامه درک خطرات ترافیکی

دستورالعمل زیر به آزمودنی گفته می شود:
“این پرسشنامه شامل جملاتی درباره میزان احساس خطری است که شما ممکن است در موقعیت های مختلف ترافیکی تجربه کنید. هرجمله را به دقت بخوانید. سپس میزان خطری را که شما در آن موقعیت احساس می کنید و احتمال می دهید که مصدوم شوید را با علامت زدن گزینه مناسب مشخص کنید”
پاسخ به این پرسشنامه برای هر آزمودنی بطور متوسط ۱۵ دقیقه بطول می انجامید.
برنامه آموزش:
محتوای جلسات در این پژوهش براساس تئوری رفتار برنامه دار، آیزن (۱۹۸۵، ۱۹۹۱)، کنش های اجرایی بر طبق مدل میکون از رانندگی و باورهای کارآمد و ناکارآمد طراحی گردید. ساختار جلسات در ۵ جلسه تنطیم شد.
جلسه اول: ابتدا به ایجاد رابطه بین اعضا گروه و آموزش دهنده از طریق پرداختن به مباحث آزاد در حوزه ترافیک شهری. که شامل ارائه آمار حوادث ترافیکی در جهان و ایران و عوامل موثر در بروز تصادفات ترافیکی و نقش عامل انسانی به عنوان مهم ترین عامل تصادفات جاده ای و شهری و نیز بیان برخی تحقیقات و پژوهش های متعدد انجام شده در حوزه ترافیک.
جلسه دوم: ارائه عناوین کلی آموزش که شامل کنش های اجرایی و رفتار رانندگی، نگرش و الگوی نظریه رفتار برنامه دار در رانندگی، طرح باورهای کارآمد و ناکارآمد در رفتار رانندگی و عوامل شخصیتی مربوط به رفتارهای پرخطر ترافیکی.
جلسه سوم: با توجه به اهمیت نگرش و رفتار رانندگی ابتدا الگوی نظریه رفتار برنامه دار به آزمودنی ها آموزش داده شد که شامل تعریف نگرش، الگوی نظریه رفتار برنامه دار که ۴ مولفه قصد انجام رفتار، نگرش نسبت به پیامد رفتار، هنجارهای ذهنی و کنترل رفتاری ادراک شده را در بر می گیرد، و اینکه قصدها در بر گیرنده عوامل انگیزشی که رفتار را تحت تاثیر قرار می دهد (آیزن،۱۹۹۱). نگرش نسبت به پیامد رفتار: به درجه ای که یک فرد پیامد رفتاری را خوشایند یا ناخوشایند ارزیابی می کند اشاره دارد، نگرش یه پیش بینی کننده پایا از قصدها و رفتار است (بک و آیزن، ۱۹۹۱؛ به نقل از سوسان لین و چن، ۲۰۱۱). هنجارهای ذهنی: فشارهای اجتماعی ادراک شده از سوی افراد مهم برای انجام یا عدم انجام رفتار اشاره دارد، هنجارهای ذهنی از طریق باور درباره انتظارات دیگران به وجود می آید و میزان آن از طریق انگیزش افراد برای انجام رفتار مطابق با انتظارات دیگران، مورد سنجش قرار می گیرد (اوانس و نورمن^[۲۴۳]، ۲۰۰۳). کنترل رفتاری ادراک شده: باور درباره حضور عواملی که ممکن است رفتاری را بازداری یا تسهیل کند و میزان قدرت درک شده از این عوامل (باورهای کنترل) منجر به وجود آمدن کنترل رفتاری ادراک شده می شود، کنترل رفتاری ادراک شده در واقع تصور فرد از آسانی یا سختی انجام یک رفتار را منعکس می‌کند (آیزن، ۱۹۹۱).
جلسه چهارم: بررسی کنش‌های اجرایی و رفتار رانندگی در رفتار ترافیکی. در بررسی کنش های اجرایی به آزمودنی گفته شد که به منظور داشتن یک رانندگی ایمن باید بر دامنه ای از رفتارهایی که توانایی های شناختی را می طلبند مسلط باشد. که بر طبق مدل میکون از رانندگی (به نقل از استولیک، کارلتون، تریگس، لنسک و برادشاو، ۲۰۰۶) و اینکه سه سطح از رفتار رانندگی وجود دارد. سطح راهبردی شامل طراحی و برنامه‌ریزی رانندگی که اعمالی همچون انتخاب مسیر و زمان حرکت را در بر می‌گیرد. سطح تاکتیکی یا ماهرانه: شامل مهارت‌های رانندگی برای تنظیم و سازگاری رفتارهای رانندگی گوناگون در حین رانندگی رانندگی است. آن ها شامل مهارت هایی همچون، نظارت بر فاصله وسایل نقلیه و تنظیم سرعت است. سطح عملیاتی: شامل رفتارهای رانندگی ثانیه به ثانیه ، همچون حفظ موقعیت مسیر و واکنش به موانع می باشد این رفتارها لحظه‌ای و تحت فشار زمانی هستند و تحت تاثیر توانایی و سرعت پردازش اطلاعات و مهارت‌های ادراکی-دیداری^[۲۴۴] قرار می گیرند.
جلسه چهارم: بررسی باورهای آزمودنی ها در مورد رفتار های رانندگی و ترافیکی شخصی آنها و دیگران. در این زمینه بیشتر باورهایی در مورد سرعت بررسی شد و اینکه باورها در مورد سرعت به سه دسته تقسیم می شوند: باورهای معطوف به پیامدهای سرعت رانندگی، باورهای معطوف به عرف جامعه و باورهای معطوف به توانایی خود. باورهایی که اشخاص در هریک از این حیطه ها دارند ممکن است ناسالم باشد و منجر به رانندگی با سرعت غیرمجاز شود و یا اینکه باورها می توانند سالم باشند و منجر به رانندگی با سرعت مجاز شوند. و در نهایت به یادگیری باورهای سالم با ارائه جدولی از باورها به آزمودنی ها، جلسه خاتمه یافت.
جلسه پنجم: جمع جلسات گذشته و ختم آموزش. ارائه پرسشنامه ها به آزمودنی ها.
روش تجزیه و تحلیل دادها
اطلاعات حاصل از پرسشنامه های درک خطر، نگرش و رفتارهای پرخطر رانندگی در دو بخش توصیفی و استنباطی با بهره گرفتن از نرم افزار Spss مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته شد. در بخش توصیفی محاسبه میانگین و انحراف استاندارد هریک از متغیرها (نمره کلی درک خطر، نگرش و رفتارهای پرخطر) برای هر دو گروه مبتدی و باتجربه (برای هدف اول پژوهش حاضر) و دو گروه آزمایش و کنترل در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون (برای هدف دوم پژوهش حاضر) محاسبه شد. در بخش استنباطی برای هدف اول پژوهش که مقایسه دو گروه مبتدی و باتجربه بود از تحلیل واریانس استفاده شد. برای هدف دوم که بررسی اثربخشی آموزش درک خطرات ترافیکی، نگرش و رفتارهای پرخطر رانندگی بود، از آزمون تحلیل کواریانس (آنکوا) استفاده شد.
فصل چهارم: یافته‌های پژوهش
مقدمه
اهداف پژوهش حاضر الف- بررسی درک خطر، نگرش و رفتارهای پرخطر ترافیکی در رانندگان مبتدی و باتجربه و ب- بررسی اثربخشی آموزش بر درک خطر و نگرش و رفتارهای پرخطر رانندگی مبتدیان بود. برای دستیابی به این هدف نمونه ای ۱۰۰ نفری از دانشجویان و کارکنان دانشگاه فردوسی مشهد انتخاب شد و از میان نمونه‌های مبتدی ۲۰ نفر در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. در پژوهش حاضر جمع آوری اطلاعات از طریق گزارش‌های شخصی و پاسخ دادن آزمودنی‌ها به پرسشنامه ها صورت گرفت. برای آزمون فرضیه‌ها از آزمون تحلیل کواریانس استفاده شد. آموزش اثربخشی درک خطر، نگرش و رفتار رانندگی بر اساس تئوری رفتار برنامه دار در ۵ جلسه ۶۰ دقیقه ای برگزار شد.
در این فصل یافته های پژوهشی در دو بخش ابتدا یافته­های مطالعه اول، سپس یافته­های مطالعه دوم ارائه خواهد شد. در بخش اول اطلاعات توصیفی مطالعه اول از جمله خصوصیات جامعه شناختی آزمودنی ها و میانگین و انحراف معیار نمرات مبتدیان و باتجربه ها و تحلیل­های استنباطی گزارش خواهد شد. در بخش دوم نمرات پیش آزمون و پس آزمون گروه ها در متغیرهای پژوهش، سپس بررسی پیش فرض های تحلیل کواریانس و یافته های حاصل از تحلیل استنباطی داده ها برای آزمون فرضیه های پژوهش مطرح می شود. جهت تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده از نرم افزار آماری «SPSS» نسخه ۱۹ استفاده شده است. ضمناً برای کلیه فرضیه ها سطح معنی داری ۰۵/۰=α در نظر گرفته شده است.
بررسی توصیفی مطالعه اول