• و کنترل رفتارهای تکانشی موقع ناراحتی است (سالترز – پدنولت^[۲۰۵]، ۲۰۰۹).

تنظیم هیجان مفهومی بسیار فراگیر و گسترده و دربردارنده طیف وسیعی از فرایندهای هشیار و ناهشیار فیزیولوژیک، رفتاری و روان‌شناختی است؛ رابردهای تنظیم هیجان ریشه در تحول هیجانی، شناختی و اجتماعی دارند (گراس و جان، ۲۰۰۳). تنظیم هیجان فرایندی است که در آن افراد می‌توانند بر این که چه هیجاناتی داشته باشند، چه زمانی آنها را داشته باشند و چطور آنها را تجربه کنند یا چگونه آنها را بیان کنند، موثر باشند (هافمن، ۲۰۰۷).
از دیدگاه گراتز و رومر (۲۰۰۴) تنظیم هیجان چند فرایند را در برمی‌گیرد :

• آگاهی از هیجان‌ها

• درک هیجان‌ها

• پذیرش هیجان‌ها

• توانایی کنترل رفتارهای تکانشی

• توانایی دنبال کردن اهداف فردی هنگام مواجهه با هیجان‌های چالش‌برانگیز

• • • توانایی استفاده از راهبردهای سازگارانه برای تنظیم پاسخ‌های هیجانی

  ( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

افراد به طرق مختلفی هیجانات خود را تنظیم می‌کنند. راهبردهای تنظیم هیجان ممکن است متمرکز بر تغییر رفتار (مانند فرونشانی)، توجه (مانند کنترل توجه، حواسپرتی)، شناخت (مانند ارزیابی مجدد شناختی، پذیرش) و واکنش‌های فیزیولوژیکی (مانند تکنیک‌های تنفس عمیق) باشد (مائوس^[۲۰۶] و تروی^[۲۰۷]، ۲۰۱۲). تنظیم هیجان می‌تواند آگاهانه یا ناآگاهانه، زودگذر یا دائمی، و رفتاری یا شناختی باشد. تنظیم هیجان رفتاری نوعی از تنظیم هیجان است که در رفتار آشکار فرد دیده می‌شود، در حالی که تنظیم هیجان شناختی قابلیت مشاهده ندارد و زودگذر است (گراس، ۱۹۹۹).
فرایندهای تنظیم هیجان ممکن است به صورت اتوماتیک و ناخودآگاه یا کنترل شده باشند، ممکن است آگاهانه یا غیرآگاهانه باشند؛ از آن جایی که هیجان‌ها فرایندهایی چند بخشی هستند که در طول زمان آشکار می‌شوند، تنظیم هیجان شامل تغییر در پویایی‌های هیجان، یا نهفتگی، زمان بروز، اندازه و طول مدت پاسخ‌ها در حوزه رفتاری، تجربی یا فیزیولوژیکی می‌شود (فاسنر و همکاران، ۲۰۱۴). تنظیم هیجان بسته به اهداف فرد ممکن است باعث تعدیل، تشدید یا بقای هیجان وی شود (گراس و تامپسون، ۲۰۱۴).
ویژگی‌های بنیادین تنظیم هیجان عبارتند از :

• افراد ممکن است هیجان‌های منفی یا مثبت خود را با افزایش یا کاهش آنها تنظیم کنند.

• اگرچه به نظر می‌رسد نمونه‌های اولیه تنظیم هیجان آگاهانه باشد، مانند زمانی که در صف صندوق در یک فروشگاه بزرگ هستیم، اما می‌توانیم تنظیم هیجان را فعالیتی تصور کنیم که در ابتدا به صورت عمدی شروع شده اما بعدتر بدون آگاهی هوشیارانه صورت می‌پذیرد. مانند زمانی که خشم خود را از پذیرفته نشدن توسط یک همسال پنهان می‌کنیم یا زمانی که توجه خود را از موضوعات ناراحت کننده برمی گردانیم.

• هیچ فرض اولیه‌ای وجود ندارد که شکل بخصوصی از تنظیم هیجان فی نفسه خوب یا بد است (گراس،‌ ۲۰۱۴).

تعریف نظم‌جویی شناختی هیجان
هیجان‌ها، به ویژه هیجان‌های منفی می‌توانند موجب افزایش تعارضات بین فردی، تصمیم‌گیری نادرست و مشکلات سلامت روان گردند (گراس و تامپسون، ۲۰۱۴). بنابراین مردم عموما می‌کوشند هیجانات خود را با تغییر ارزش، شدت و مدت آنها تنظیم کنند (روثبارت و شیس، ۲۰۱۴).
پروتکل درمان شناختی مبتنی بر نظم‌جویی هیجان بر ارزیابی مجدد شناختی از نظم‌جویی هیجان متمرکز است؛ وقتی از واژه نظم‌جویی هیجان استفاده می‌کنیم، به فرایندهای شناختی و رفتاری اشاره داریم که بر وقوع، شدت، مدت و ابراز هیجان اثر گذارند (کمپبل-سیلز و بارلو، ۲۰۱۴). نظم‌جویی هیجان فرایندی است که در آن افراد می‌توانند بر این که چه هیجاناتی داشته باشند، چه زمانی آنها را داشته باشند و چطور آنها را تجربه کنند یا چگونه آنها را بیان کنند، مؤثر باشند (هافمن، ۲۰۱۲).
الگوهای نظم‌جویی هیجان و فعالیت هیجانی می‌تواند پیش‌بینی کننده مشکلات درونی شده و عملکرد اجتماعی کودکان حتی در سال‌های اولیه رشد باشد و کودکانی با الگوهای ناسازگار نظم‌جویی هیجان در معرض خطر مشکلات درونی شده قرار دارند (مورگان^[۲۰۸] و همکاران، ۲۰۱۴). نقص در نظم‌جویی هیجان می‌تواند با بروز و تداوم بسیاری از اختلالات روانی مرتبط باشد و البته هدف امیدبخش درمان این اختلالات باشد (گومز- سیمون و همکاران، ۲۰۱۴). بدتنظیمی هیجان بعد مشترک برخی علائم آسیب شناسی روانی مانند ملال طولانی مدت، خلق ناپایدار، خشم زیاد، ترس مداوم و نگرانی شدید است (گومز- سیمون^[۲۰۹] و همکاران، ۲۰۱۴). بدتنظیمی هیجان در هم‌بستگی میان پیامدهای اجتماعی منفی و قربانی خشونت شدن در کودکان و نوجوانان نقش دارد (شوارتز^[۲۱۰] و پروکتر^[۲۱۱]، ۲۰۰۰).
تا کنون پژوهش‌ها در خصوص تنظیم هیجان بیشتر بر روی مطالعه ارزیابی‌های مجدد شناختی، و نظم بخشیدن به واکنش‌های هیجانی معطوف بوده‌اند اما اخیرا پژوهش‌ها در حال بررسی این موضوع هستند که چگونه روش‌های پردازش اولیه محرک برانگیزاننده هیجان، می‌توانند منجر به واکنش‌های روانشناختی گوناگون گردند (وارن بروان و همکاران، ۲۰۱۳).
راهبردهای نظم‌جویی شناختی هیجان
راهبرد نظم‌جویی شناختی هیجان بر مدل هیجانی گراس استوار است که بر ارزیابی سرنخ‌های درونی و بیرونی هیجانی تاکید می‌کند (گراس و جان، ۲۰۰۳). مدل نظم‌جویی هیجانی گراس بر نظم بخشیدن هیجانات در پنج بخش انتخاب موقعیت، تغییر موقعیت، گسترش توجه، تغییر شناختی و تعدیل پاسخ تمرکز می‌کند (گراس و تامپسون، ۲۰۱۴).
شکل ۲-۲ : مدل نظم‌جویی هیجان گراس
گراس و تامپسون (۲۰۱۴) اشاره می‌کنند این پنج نقطه، پنج فرایند تنظیم هیجان را ارائه می‌کنند :

• انتخاب موقعیت : مهمترین رویکرد رو به جلوی تنظیم هیجان، انتخاب موقعیت است. این نوع تنظیم هیجان شامل اقداماتی می‌شود که فرد موقعیتی را انتخاب کند (یا نکند) که انتظار دارد باعث برانگیخته شدن هیجانات خوشاید یا ناخوشایند شود. انتخاب موقعیت نیازمند درک ویژگی‌های احتمالی موقعیتی دور از دسترس، و پاسخ‌های هیجانی مورد انتظار به این ویژگی‌هاست. رسیدن به چنین درکی بسیار دشوار است. با نگاهی رو به جلو، افراد عموما در تخمین پاسخ‌هایشان نسبت به وقایع احتمالی آینده، مرتکب اشتباه می‌شوند. ضمنا عموما مدت پایداری پاسخ‌های منفی‌شان به پیامدهای مختلف را بیش از حد برآورد می‌کنند. همین امر انتخاب موقعیت به منظور تنظیم پاسخ‌های هیجانی را بسیار دشوار می‌سازد. مانع دیگر برای انتخاب موقعیت موثر، قیاس صحیح سود کوتاه مدت تنظیم هیجان در برابر هزینه‌های آن در بلند مدت است.

• تغییر موقعیت : تغییر موقعیت کمک می‌کند موقعیت‌های بالقوه هیجان‌زا لزوما منجر به پاسخ‌های هیجانی نشوند. در مورد افراد بزرگسال، تغییر موقعیت ممکن است مجموعه‌ای از تلاش‌های کلامی برای یاری رساندن در حل مساله و تایید حقانیت پاسخ هیجانی را در بر بگیرد. گاهی ممکن است تمایز قائل شدن میان انتخاب موقعیت و تغییر موقعیت دشوار به نظر برسد. این امر به این دلیل است که شاید تلاش برای تغییر یک موقعیت منجر به خلق موقعیت جدیدی شود. برای تمایز موثر این دو باید در نظر داشت که موقعیت‌ها ممکن است بیرونی یا درونی باشند، اما تغییر موقعیت به تغییر شرایط فیزیکی خارجی اطلاق می‌شود، در حالیکه تغییر محیط‌های درونی (مانند شناخت‌ها) را در بخش تغییر شناختی تحت پوشش قرار می‌دهیم.

• گسترش توجه : گسترش توجه یکی از نخستین فرایندهای تنظیم هیجان است که در طول دوران رشد پدیدار می‌شود و به نظر می‌رسد از دوران نوزادی تا سراسر بزرگسالی مورد استفاده قرار می‌گیرد، به ویژه زمانی که تغییر یا اصلاح موقعیت امکان‌پذیر نیست. گسترش توجه به این امر اشاره دارد که چگونه افراد با هدایت کردن توجه‌شان در یک موقعیت می‌توانند بر هیجاناتشان تاثیر بگذارند. گسترش توجه می‌تواند نسخه درونی انتخاب موقعیت قلمداد شود. دو راهبرد مهم گسترش توجه، پرت کردن حواس و تمرکز کردن هستند. تمرکز، توجه را به سمت مولفه‌های هیجانی یک موقعیت جلب می‌کند. وگنر و راگ (۱۹۹۸) این را «شروع کنترل شده» هیجان نام گذاشته‌اند. زمانی که توجه مرتبا به احساسات ما و پیامدهای آنها معطوف می‌شود، در واقع نوعی نشخوار اتفاق می‌افتد. نشخوار پیرامون رویدادهای غم‌انگیز به تشدید و تمدید علائم افسردگی می‌ انجامد (جاست و الوی، ۱۹۹۷؛ نولن – هوکسما، ۱۹۹۳). اما بورکووک^[۲۱۲]، رومر^[۲۱۳] و کینیون^[۲۱۴] (۱۹۹۵) اظهار کرده‌اند که متمرکز کردن توجه روی تهدیدهای احتمالی آتی اگرچه ممکن است باعث افزایش اضطراب خفیف شود، اما باعث کاهش قدرت و شدت پاسخ‌های هیجانی منفی نیز خواهد شد. در مجموع گسترش توجه ممکن است اشکال گوناگونی داشته باشد، از جمله : سلب فیزیکی توجه، هدایت مجدد درونی توجه، یا پاسخ دادن فرد به تلاش دیگران برای تغییر جهت توجه.

• تغییر شناختی : تغییر شناختی به این موضوع اشاره دارد که فرد ارزیابی‌اش از موقعیتی که در آن قرار دارد را تغییر دهد تا اهمیت و بار هیجانی آن را دگرگون کند. یکی از اشکال تغییر شناختی که بسیار مورد توجه قرار گرفته، ارزیابی مجدد است (گراس، ۲۰۰۲؛ جان و گراس، ۲۰۰۳؛ اوشنر و گراس، ۲۰۰۷). این نوع تغییر شناختی شامل تغییر معنای موقعیت به نحوی می‌شود که که تاثیر هیجانی آن را تغییر دهد. ارزیابی مجدد موضوعات فیلم‌هایی که بار منفی دارند، منجر به کاهش تجربه هیجان منفی ناشی از تماشای آنها شده است.

ارزیابی شناختی مرتبط با هیجان در کودکان تاثیر قابل ملاحظه‌ای از ابراز هیجان آنها در طول دوران رشد می‌گیرد که شامل دلایل و پیامدهای این هیجان‌ها می‌شود.

• تغییر پاسخ : برخلاف سایر راهبردهای تنظیم هیجان، تغییر پاسخ در انتهای فرایند تولید هیجان اتفاق می‌افتد، پس از آن که فرایند تولید پاسخ آغاز می‌شود. تعدیل پاسخ به تاثیر مستقیم (تا حد امکان) بر پاسخ رفتاری، فیزیولوژیکی یا تجربی اشاره دارد. در واقع تغییر پاسخ، تلاش برای تغییر تظاهرات ذهنی، فیزیولوژیکی و رفتاری هیجان به مستقیم‌ترین شکل ممکن است. شکل شایع دیگر تغییر پاسخ، تنظیم رفتار ابراز کننده هیجان است (گراس و همکاران، ۲۰۰۶).

کارکردهای نظم‌جویی شناختی هیجان
فاسنر و همکاران (۲۰۱۴) با بررسی هم‌بستگی میان نقص در نظم‌جویی هیجانات و علائم افسردگی دریافتند کاهش تجربه و ابراز عواطف مثبت همراه با درک عواطف منفی با علائم افسردگی مرتبط است. بدتنظیمی هیجان و مشکل در نظم‌جویی هیجانات با اضافه وزن در مادران (دی کامپورا^[۲۱۵]و همکاران، ۲۰۱۴)، ناسازگاری و رفتار پرخاشگرانه در نوجوانان تحت کنترل والدین (کوی^[۲۱۶] و همکاران، ۲۰۱۴)، فعالیت نامنظم قلب و سیستم عصبی خودکار (برنا^[۲۱۷] و همکاران، ۲۰۱۴) و افزایش علائم وحشت‌زدگی (گالانگ^[۲۱۸] و همکاران، ۲۰۱۴) هم‌بستگی دارد. دسترسی محدود به راهبردهای نظم‌جویی هیجان نقش واسطه‌ای در سلامت کمتر افراد مضطرب ایفا می‌کند (کارتر^[۲۱۹] و واکر^[۲۲۰]، ۲۰۱۴).
فردی که دست به ارزیابی مجدد هیجانی می‌زند هیجانات مثبت بیشتری را تجربه و ابراز می‌کند تا هیجانات منفی، در حالی که سرکوب کننده هیجانی هیجانات منفی بیشتری و هیجانات مثبت کمتری را تجربه و ابراز می‌کند (گراس و تامپسون، ۲۰۱۴). استفاده از ارزیابی مجدد با عملکرد میان فردی بهتر هم‌بستگی دارد، حال آن که سرکوب هیجانات با عملکرد میان فردی ضعیف‌تر و بدتر هم‌بستگی دارد؛ در نهایت به کار بستن ارزیابی مجدد هیجانی رابطه معنادار مثبتی با بهزیستی دارد، در حالی که رابطه سرکوب هیجانی با بهزیستی منفی است (گراس و جان، ۲۰۰۳).
مطالعات اخیر نشان داده‌اند که ممکن است نظم‌جویی هیجان با ذهن‌آگاهی غیر موقعیتی مرتبط باشد (مودینوس و همکاران، ۲۰۱۰) و با MBSR تقویت شود (گولدین و گراس، ۲۰۱۰). درعین حال یکی از مکانیسم‌های عمل احتمالی زیربنای MBSR، نظم‌جویی هیجان است که ویژگی کلیدی اختلالات خلقی و اضطرابی و موضوع هدف بسیاری از مداخله‌های بالینی روانی اجتماعی است (کمپبل-سیلز و بارلو، ۲۰۱۴). تمرین ذهن‌آگاهی می‌تواند بر آن دسته از نواحی مغز که تنظیم کننده توجه، آگاهی و هیجانات هستند نیز تاثیر بگذارد (گریسون، ۲۰۰۹) و توانایی اجرای راهبردهای نظم‌جویی هیجان را تقویت کند (گولدین و همکاران، ۲۰۱۳). بررسی تصاویر fMRI هم نشان داد MBSR کاهش هیجان منفی به هنگام نظم‌جویی هیجان و افزایش فعالیت در نواحی کورتیکال لب آهیانه‌ای که به توجه مربوط می‌شوند را به دنبال دارد (گولدین و همکاران، ۲۰۱۳).
نظم‌جویی هیجانات منفی از طریق ارزیابی مجدد باعث افزایش فعالیت منطقه پیشین لب پیشانی^[۲۲۱] و کاهش فعالیت آمیگدال^[۲۲۲] می‌شود (مودینوس^[۲۲۳] و همکاران، ۲۰۱۰). نتایج پژوهش گوپتا^[۲۲۴] و همکاران (۲۰۰۸) نشان داد نظم‌جویی هیجان ماهرانه می‌تواند نقش شرم مزمن در اختلال خوردن را بهبود ببخشد. گاتمن و همکاران (۱۹۹۶) دریافتند آموزش راهبردهای نظم‌جویی هیجان به والدین و هدایت آنها در کمک به کودکان برای افزایش هیجان آگاهی و آزادی در ابراز هیجان تعدیل شده هم‌بستگی مثبتی با نظم‌جویی هیجانی کودکان ۵ تا ۸ ساله دارد. هافمن (۲۰۱۲) نظم‌جویی هیجان را راهگشای بسیاری از نظریه‌پردازان CBT می‌داند، زیرا یک چارچوب بیولوژیکی برای توضیح دلایل مؤثر بودن راهبردهای CBT در نظم‌جویی هیجانات ارائه می‌کند و برای چگونگی بهبود و ارتقاء آنها هم راهکار ارائه می‌کند. امروزه نظم‌جویی هیجان علاوه بر حوزه CBT، در حوزه روان پویشی نیز وارد شده است و رویکردی درمانی به نام روان درمانی پویای مبتنی بر تنظیم^[۲۲۵] توسط نظریه‌پردازان روان پویشی معرفی شده است (رایس^[۲۲۶] و هافمن، ۲۰۱۴).
بدتنظیمی هیجان بعد مشترک برخی علائم آسیب شناسی روانی مانند ملال طولانی مدت، خلق ناپایدار، خشم زیاد، ترس مداوم و نگرانی شدید، و عامل بروز و تداوم بسیاری از اختلالات روانی است (گومز- سیمون و همکاران، ۲۰۱۴). بدتنظیمی هیجان با کاهش تجربه و ابراز عواطف مثبت و درک عواطف منفی در افسردگی (فاسنر و همکاران، ۲۰۱۴)، افزایش علائم وحشت‌زدگی (گالانگ و همکاران، ۲۰۱۴)، اضافه وزن در مادران (دی کامپورا و همکاران، ۲۰۱۴)، فعالیت نامنظم قلب و سیستم عصبی خودکار (برنا و همکاران، ۲۰۱۴)، سلامت کمتر افراد مضطرب (کارتر و واکر، ۲۰۱۴)، ناسازگاری و رفتار پرخاشگرانه در نوجوانان (کوی و همکاران، ۲۰۱۴) و افزایش احتمال پیامدهای اجتماعی منفی و قربانی خشونت شدن در کودکان و نوجوانان (شوارتز و پروکتر، ۲۰۰۰) هم‌بستگی دارد.
الگوهای نظم‌جویی هیجان و فعالیت هیجانی می‌تواند پیش‌بینی کننده مشکلات درونی شده و عمکلرد اجتماعی کودکان حتی در سال‌های اولیه رشد باشد و کودکانی با الگوهای ناسازگار نظم‌جویی هیجان در معرض خطر مشکلات درونی شده قرار دارند (مورگان و همکاران، ۲۰۱۴). ارزیابی مجدد هیجان با عملکرد میان فردی بهتر و سرکوب هیجانات با عملکرد میان فردی ضعیف‌تر و بدتر هم‌بستگی دارد؛ در واقع ارزیابی مجدد هیجانی رابطه معنادار مثبتی با بهزیستی دارد، در حالی که که رابطه سرکوب هیجانی با بهزیستی منفی است (گراس و جان، ۲۰۰۳).
فصل سوم
روش‌شناسی پژوهش
در این فصل به بررسی طرح پژوهش، جامعه آماری، حجم نمونه و روش نمونه‌گیری، روش اجرای پژوهش، مشخصات بیماران، ابزارهای پژوهش، ساختار درمان و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات می‌پردازیم.
طرح پژوهش
پژوهش حاضر از نوع کاربردی و مطالعه نیمه تجربی با طرح تک آزمودنی^[۲۲۷] چند خط پایه­ای است که به منظور ارزیابی اثربخشی درمان‌های استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی و نظم‌جویی شناختی هیجان در استرس، ذهن‌آگاهی و طرحواره‌های هیجانی زوجین متعارض انجام گرفت. روش تک آزمودنی که در روان­شناسی سابقه طولانی دارد (سیف، ۱۳۸۲)، در اصل به عنوان جایگزینی برای روش مطالعه موردی به وجود آمده است. اگرچه مطالعه موردی در روان‌شناسی بالینی از اهمیت زیادی برخوردار است، با مشکلات زیادی از جمله وجود تبیین‌های فراوان برای نتایج موجود روبرو است. به علاوه تعمیم نتایج را می‌توان مهم‌ترین مشکل مطالعه موردی دانست.

۳-تورم-افزایش شاخص قیمت های داخلی باعث نوسان در بازار بورس می‌شود .تورم باعث کاهش بازده واقعی سهام شده و نرخ سود آوری واحد های تولیدی و تجاری را کاهش می دهد.
۴-اوضاع و احوال اقتصادی – بازار بورس همچنین تحت تاثیر اوضاع و احوال اقتصادی قرار می گیرد . زمانی که اقتصاد در حالت رونق و شکوفایی است بازار بورس هم از رونق و گرمی بر خوردار است و بر عکس در حالت رکود و کسادی اقتصاد فعالیت های بازاربورس هم دچار رکود می گردد(باوندپور،۱۳۸۹).
۵-نرخ بهره-از آنجا که نرخ بهره یک هزینه سرمایه گذازی است بالا بودن آن باعث کاهش سود آوری واحد های تولیدی و تجاری می گرددو در نتیجه ارزش سهام آن ها سقوط می کند . از طرف دیگر بالا بودن نرخ بهره باعث هدایت سرمایه ها بطرف سیستم بانکی شده که باز بازار بورس را دچار مشکل می سازد .
۶-ثبات سیاسی-بی ثباتی سیاسی و عدم امنیت در جامعه علاوه برسقوط بازار بورس اقتصاد را هم نابود می‌کند .در زمانی که نا امنی و بی ثباتی بر جامعه حاکم است نه تنها کسی تمایل به سرمایه گذاری و خرید سهام نداشته بلکه سرمایه خویش را هم از کشور خارج می کند .
۷- تحریم های اقتصادی –تحریم و بایکوت های اقتصادی که گاهی برای کشوری رخ می دهدباعث سقوط ارزش سهام در بازا ر بورس و ایجاد رکود در آن می‌شود .

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۸- قوانین و مقررات دولتی –قوانین و مقررات اقتصادی و سیاست هایی که گاهی دولت ها در پیش می‌گیرند باعث رکود بازار بورس و ایجاد نوسان در آن می‌شود .
با توجه به آنچه که در خصوص بازار بورس اوراق بهادار و چگونگی کارایی و حرکت آن گفته شد این سؤال مطرح می گردد. آیا روند حرکت بورس اوراق بهادار تهران نامانا بوده و از گام تصادفی پیروی می‌کند یا مانا است و از میل باز گشت به میانگین تبعیت دارد. این سؤال و پرسشی است که بایستی به آن پاسخ داده شود. و هدف این تحقیق هم پاسخ دادن به این پرسش است.

۱-۳ اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

بررسی پدیده‌ها و موضوعات اقتصاد ی اجتماعی و سیاسی زمانی احساس می شوند و ضرورت پیدا می‌کنند که انسان به درجه ای از آگاهی و کنجکاوی می رسد و این سؤال برای او مطرح می گردد که پدیده یا موضوع مورد نظر چه تأثیری بر زندگی اجتماعی او داشته یا حل مسئله چه کمکی به رفع مشکل جامعه می‌کند(باوند پور ۱۳۸۹). یکی از موضوعاتی که همواره توجه اقتصاددانان و صاحبنظران امور مالی را به خود جلب نموده و از نظر جامعه هم از اهمیت و ضرورت بالایی بر خوردار است بورس اوراق بهادار می‌باشد بازار بورس اوراق بهادار در رشد اقتصاد و حل بسیاری از مسائل و مشکلات اجتماعی و فرهنگی می تواند نقشی حیاتی ایفا کند. این بازار باعث مشارکت هرچه بیشتر مردم در تأمین سرمایه مالی واحدهای صنعتی و سهیم شدن آنها در مالکیت شرکت ها، کنترل تورم، رشد تولید ناخالص ملی، افزایش تعهد مدیریت نسبت به سهامداران و در نهایت ارتقا کارایی اقتصادی می گردد.در مورد عملکرد بورس و روند حرکت آن اختلاف نظر بین محققین و پژوهشگران وجود داشته است عده ای با بررسی حرکت بورس در کشوری و در یک مقطع زمانی خاص مانایی حرکت بورس را ثابت کرده اند و برخی هم در کشوری دیگر به نتیجه ای عکس یعنی حرکت نامانایی دست یافته اند.حرکت مانایی به فقدان کارایی و حرکت نامانایی به کارایی بازار بورس اوراق بهادار اشاره دارد.
با توجه به پژو هش ها و مطالعاتی که صاحب نظران در خصوص کارایی بورس اوراق بهادار در کشور ها از جمله ایران انجام داده اند این احساس بوجود آمد عملکرد بورس اوراق بهادار تهران را در یک دوره طولانی و در سطح جامع تری بر رسی گردد واین ضرورت برای محقق پیش آمد که روند حرکت بورس اوراق بهادار تهران را از نظر کارایی بار دیگر بر رسی نماید .در خصوص روند حرکت بورس تهران بطور جامع و در یک دوره زمانی طولانی می توان گفت خلاء تحقیقاتی وجود داشته و کمتر افرادی به این امر پرداخته اند. این تحقیق در صدد آن است تصویری دقیق و جامع از روند حرکت بورس در دهه گذشته ارائه دهد. اهمیت و فایده این بررسی از چند نظر مورد توجه است. ۱) روشن شدن نوع حرکت بورس اوراق بهادار تهران که آیا حرکت مانا است وبا ناهنجاری هایی مواجه است یا حرکت ناماناست یعنی روندی عقلانی دنبال می کند و از کارایی برخودار است . ۲) اثر بخش بودن این تحقیق برای مطالعات بعدی و شناخت بیشتراز بورس اوراق بهادارتهران . ۳) شناسایی روند حرکت بورس اطلاعات مفیدی در اختیار سرمایه گذاران قرار داده تا بر اساس آن تصمیم گیریهای درست انجام داده ونسبت به آینده سرمایه خود اطمینان حاصل نمایند.

۱-۴ اهداف تحقیق

۱-هدف اصلی: ارزیابی فرضیه بازار کارا در بورس اوراق بهادار تهران .
۲- اهداف فرعی شامل
الف- تعیین وجود یا عدم وجود فرضیه بازار کارادر شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران .
ب- تعیین وجود یا عدم وجود فرضیه بازارکارادرشاخص بازده – قیمت بورس اوراق بهادار تهران .
۳-هدف کاربردی:
دادن آگاهی و اطلاعات بیشتربه محققین و سرمایه گذاران در خصوص چگونگی روند حرکت بورس اوراق بهادار تهران.
کاربران این تحقیق کارگزاران، سرمایه گذاران، بانک‌ها، اعتباردهندگان و دستگاه‌های قانون گذاری می‌باشد که به نحوی با بورس اوراق بهادار مرتبط هستند.

۱-۵ فرضیات تحقیق

پس از انتخاب و تعریف مسئله محقق بایستی تصویری از ذهن خود در بارۀ چگونگی متغیرها و روند حرکت و رابطه بین آنها ارائه دهد تا از صحت و سقم آنها اطمینا
ن حاصل کند از این نظر به مطرح کردن سؤالات یا فرضیات می پردازد.فرضیه سازی مرحلۀ ای حساس استچرا که نقش راهنما را دارد. فرضیه حدس یا گمان عالمانۀ محقق در بارۀ ماهیت، چگونگی، رابطه پدیده ها یا متغیرهای مورد نظر است. در واقع فرضیه حدس و گمانی است موقتی که درست بودن یا نبودن آن باید مورد آزمایش قرار گیرد. در کار تحقیق هیچ اصراری نیست که فرضیه ها حتماً پذیرفته شوند بلکه ما آنها را آزمون می کنیم و گاهی رد فرضیه کمکی علمی به کار تحقیق می کند زیرا راه دیگری برای کشف واقعیات نشان می دهد.
با توجه به اهداف تحقیق فرضیات زیر مطرح می‌شود .
۱- درشاخص کل بورس اوراق بهادار تهران فرضیه بازارکارا وجود ندارد.
۲-درشاخص قیمت- بازده بورس اوراق بهادار تهران فرضیه بازارکارا وجود ندارد.

۱-۶ متغیرهای تحقیق

متغیرهای مطرح شده درتحقیق دو دسته هستند .دسته اول متغیرهای اصلی که نقش کلیدی و مهم در بروز پدیده یا حادثه مورد نظر دارند. در فرضیه ها آمده‌اند، شامل شاخص کل بورس اوراق بهادار، شاخص قیمت بازده و فرضیه بازار کارا یا گام تصادفی می باشند.
دسته دوم متغیر های جانبی که موضوع اصلی تحقیق را تشکیل نمی دهند بلکه در صحنه تحقیق به شکل‌های مختلف حضور دارند که گاهی آن ها را متغیرهای زمینه ساز گویند متغیرهایی هستند که بر روند حرکت بورس اوراق بهادار تاثیر گذارده شامل عوامل اقتصادی ،اجتماعی و سیاسی می باشند که در اینجا به تعریف مفهومی و عملیاتی آن‌ها می پردازیم. که به عنوان متغیرهای زمینه ساز نام برده می‌شود.

تعریف مفهومی و عملیاتی واژه ها و متغیر ها

۷-۱-۱- شاخص کل^[۳۰]

تعریف مفهومی:
شاخص کل اوراق بهادار که در لاتین بهtepixمعروف است روند عمومی قیمت کل شرکت های پذیرفته شده در بورس را نشان می دهد.یاتغییرات قیمت های بورس اوراق بهادار از سال پایه تا سال جاری را نشان می دهد(سازمان بورس اوراق بهادار ایران).
این شاخص در سال ۱۹۹۰، به طور کلی سهم شاخص قیمتtepix به عنوان شاخص اصلی حرکت قیمت سهم به بازار معرفی شده استtepix. ارزش بازار وزن شده از قیمت تمام سهمی است که در هیئت مدیره بورس اوراق بهادار تهران ظاهر شده است و هر دو دقیقه یک بار اندازه می‌شود(مهربانپورودیگران،۲۰۱۱،ص۷۸۵).

۷- ۱- ۲- شاخص بازده نقدی – قیمت^[۳۱]

شاخص بازده نقدی –قیمت یا^[۳۲]این شاخص که به شاخص درآمدی هم معروف است نشانگر چگونگی تغییرات بازده سهام در بورس در یک دوره زمانی است. یا نشان دهنده بازده بدست آمده از سرمایه گذاری‌ها در بازار بورس می باشد(ساز مان بورس اوراق بهادار ایران).
این شاخص در سال ۱۹۹۸، یک شاخص برای اندازه گیری نرخ بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران معرفی شد.

۷-۱-۳- فرضیه بازارکارا یانامانایی^[۳۳]

نامانایی یا نا ایستایی زمانی است که حرکت یک متغیر تابع عوامل پیش بینی نشده است . یا متغیر حرکتی بر اساس اصول اقتصادی و ساز و کار بازار در طی زمان دارد.نامانایی در بورس زمانی است که قیمت های سهام بر اساس اطلاعات و شرایط رقابتی تعیین می‌شود در حالت نامانایی قیمت های سهام تابعی از ریسک و بازده اوراق بهادار است(تهرانی ،۱۳۸۷).

۱-۸ مدل تحقیق

با توجه به سوالات و فرضیات مطرح شده و متغیر های اقتصادی،اجتماعی و سیاسی تاثیر گذار بر روند بورس اوراق بهادار که به آن ها اشاره شد . می توان مدلی به صورت زیر تنظیم می گردد. مدل در واقع پلی است بین ذهنیت محقق و واقعیات موجود .

(باوندپور، ۱۳۸۹)

عوامل اقتصادی

عواملی هستند که مکانیزم و ریشه اقتصادی داشته و از ساز و کار بازار یا قانون عرضه و تقاضا پیروی می‌کنند. و باعث تغییر در روند حرکت بورس اواراق بهادار می‌شوند مهم‌ترین آنها تغییرات نرخ ارز، وضعیت تراز خارجی، نرخ تورم، نرخ بهره، درجه پویایی اقتصاد، قوانین و مقررات و سیاست‌های مالی است.

نرخ ارز^[۳۴]

ارز در لغت به معنای بهاء و پول خارجی است(فرهنگ عمید ).
نرخ ارز عبارت است از نسبت بهای پول خارجی به پول داخلی. اگر پول خارجی را دلار فرض کنیم نرخ ارز عبارت است از نسبت دلار به ریال یعنی در مقابل یک دلار چند ریال پرداخت می‌شود(منوچهر فرهنگ ،۱۳۶۹ ).افزایش نرخ ارز از یک طرف باعث افزایش هزینه واردات مواد اولیه ،کالاهای واسطه ای و سرمایه‌ای می‌گردد که سودآوری واحدهای تولیدی و صنعتی را کاهش می‌دهد و از جانب دیگر بالارفتن نرخ ارز باعث تورم و کاهش تقاضا برای کالاهای تولیدی شده که باز تاثیر منفی بر فعالیت اقتصادی دارد.

تراز خارجی^[۳۵]

نظرات مصاحبه­شوندگان

نتایج حاصله

جایگاه در طبقه

این نهاد باعث تنوع در بازار سرمایه می­ شود.
درآمد سرمایه­گذار از دو محل حاصل می­ شود: حق بیمه دریافتی، سرمایه ­گذاری در اوراق با درآمد ثابت.
بازاریابی واحدهای این صندوق بسیار مهم است. چون هنوز در بازار ایران ناشناخته است.
این نهاد باعث تنوع سرمایه ­گذاری در بازار سرمایه می­ شود.
اصلی­ترین رکن حاضر در این صندوق بازارگردان است.
هرچه حادثه موضوع خسارت کمتر رخ دهد، بر ارزش واحدهای صندوق افزوده می­ شود.
منافع این صندوق به نوعی است که هر سه بازار سرمایه، بیمه و پول از ایجاد آن کسب منفعت می­ کنند.
استفاده از این ظرفیت­ها باید به گونه ­ای باشد که باعث تقویت بقیه بخش­ها گردد.
بازدهی واحدهای این صندوق باید به گونه ­ای باشد که هم بازده بیش­تر داشته باشد و هم اصل اوراق تضمین شده باشد.
در همین سیستم بانکی می­توان اقداماتی را انجام داد که اصل پول تضمین شده و بازدهی بالاتری نسبت به اوراق با درآمد ثابت و سپرده بانکی کسب نمود.
این مساله موجب درآمد بیش­تر سرمایه­گذار و در نتیجه جذابیت برای او شود.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

این اقدام باعث جذب سرمایه برای سیستم بانکی شده و به نوعی به آن کمک می­ کند.
باعث تزریق نقدینگی بیش­تر در بازار پول و سرمایه می­ شود.
زمانی که مبلغ سپرده­ها کلان باشد، بانک­ها پیشنهادهایی را برای جذب سرمایه می­ دهند که هیچ­گاه این پیشنهاد به افراد عادی با سرمایه کم داده نمی­ شود.
شناخت خوبی از این نهاد در بازار بیمه­ای کشور وجود ندارد.
هزینه استفاده از بیمه اتکایی برای شرکت بیمه بسیار زیاد است. در نتیجه برای شرکت­های بیمه استفاده از این صندوق به جای شرکت بیمه اتکایی جذاب­تر خواهد بود.
تحریم­های بین ­المللی در نتیجه استفاده از راهکار صندوق می ­تواند راهکار مناسبی باشد.
این نهاد به دو دلیل در بازار ایران جذاب است: تنوع در سرمایه ­گذاری و انتقال ریسک شرکت­های بیمه و افزایش ظرفیت آن­ها در پذیرش ریسک­های بزرگ­تر.
با توجه به این­که این نهاد منجر به افزایش ظرفیت بازار بیمه در کشور می­ شود، برای شرکت­های بیمه جذاب خواهد بود.
مشکل دیگر در ارتباط با تحریم­ها مشکل نقل و انتقال پول است.
از دیگر مشکلات گریبان­گیر در این مورد، تامین ارز خدمات بیمه اتکایی خارجی است که فعالیت­های اتکایی را با مشکلات فراوانی روبرو نموده است.
بیمه­های اتکایی را برای شرکت­های بیمه داخلی با چالش­های فراوان روبرو کرده است.

در صورت تضمین بازدهی بالاتر نسبت به دارایی­ های با درآمد ثابت جذابیت این سرمایه ­گذاری افزایش می­یابد.
بازاریابی مناسب و تعریف درست این سرمایه ­گذاری برای بازار هدف به سرمایه ­گذاری در این اوراق کمک می­ کند.
با توجه به این­که بازدهی این اوراق هیچ­گونه وابستگی به بازار سرمایه ندارد خود باعث جذابیت سرمایه ­گذاری در آن می­ شود.
تحریم­های بین ­المللی شرکت­های بیمه اتکایی خارجی و نیز تهیه ارز لازم برای این عمل در شرایط فعلی هزینه استفاده از بیمه اتکایی را برای شرکت­های بیمه افزایش داده در نتیجه باعث جذابیت برای شرکت­های بیمه داخلی می­ شود.
این نهاد منجر به افزایش ظرفیت بازار بیمه در کشور می­ شود، برای شرکت­های بیمه جذاب خواهد بود.

جذابیت

نظرات مصاحبه­شوندگان

نتایج حاصله

جایگاه در طبقه

اصلی­ترین رکن حاضر در این صندوق، بازارگردان است.
با توجه به عدم اوراق بهادارسازی دارایی­ ها در ایران، راهکار صندوق بسیار قابل دسترس بوده و قابلیت اجرا دارد.
سازوکار اجرایی این نهاد به گونه ­ای باید باشد که به طور کامل مسایل شرعی آن حل شده باشد تا قابلیت اجرا داشت باشد.
قراردادهای فی­مابین ارکان و صندوق با بیمه­گر واگذارنده به طور روشن و دقیق و با در نظرگرفتن جزییات کامل باشد.
عقد مورد نظر می ­تواند وکالت باشد.
رابطه بین سرمایه ­گذاران نباید شرکت باشد. زیرا در آن صورت خود صندوق باید آورده آورد.
تضمین سود در این صندوق نباید باشد. ولی تضمین اصل می ­تواند باشد.
به جای رکن ضامن سودآوری باید از بازارگردان استفاده نمود.
برای اصل می­توان ضامن درنظر گرفت و برای سود باید بازارگردان باشد.

این فضاها شامل راه های ارتباطی بین سایر فضاها و سطوح غیرقابل استفاده در محوطه می باشد و حدود ۱۰ درصد فضاهای محوطه را دربر می گیرد.
۲-۱۱-۶- فضاهای ارتباطی
کوتاهترین و کم مانع ترین مسیر برای حرکت دانش آموزان، اولیاء و مربیان درنظر گرفته شود. حتی المقدور از ایجاد فضاهای پرت و غیرمفید جلوگیری شود. (سازمان و نوسازی و توسعه و تجهیز مدارس کشور، و دفتر فنی، ۸۰)

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۲-۱۲- مساحت زمین موردنیاز برای ساختمان های آموزش یک طبقه
فضای سرایداری خانه معلم + مساحت فضای باز + مسحت فضاهای بسته = سطح زمین
۲-۱۳- مساحت زمین موردنیاز برای ساختمان های آموزشی بالای یک طبقه
مساحت سرویس های بهداشتی و آبخوری – مساحت فضاهای بسته
تعداد طبقات
= سطح زمین
فضای سرایداری یا خانه معلم + مساحت سرویس های بهداشتی و آبخوری + مساحت فضاهای باز +
۲-۱۴- نگاهی به ویژگی های اقلیمی منطقه مورد مطالعه و رابطه آن با موضوع تحقیق
۲-۱۴-۱- نحوه تأثیر عوامل اقلیمی در رابطه با ساختار فضاهای آموزشی
قبل از بررسی اجمالی مشخصات اقلیمی منطقه موردمطالعه، به بررسی وضعیت ۵ عامل و عنصر مهم اقلیمی (درجه حرارت – رطوبت- باد – تابش – بارش) که در احداث ساختمان و میزان آسایش در ساختمان های نقش مهمی دارند پرداخته می شود. تا شاید بتوان بین اقلیم و آسایش دانش آموزان در این منطقه رابطه ای منطقی برقرار نمود و از اسراف و تبذیر بودجه، انرژی، نیروی انسانی گام موثری برداشته شود با این طرح‎ها بررسی و تحلیل مشخصات اقلیمی منطقه در رابطه با ساختارهای فیزیکی آن صورت گرفته است.
قبل از بیان مشخصات و مختصات هر یک از عناصر اقلیمی ناگزیر به بیان کلیاتی در این رابطه بوده تا نحوه تاثیر عوامل اقلیمی در تعیین جهت فرم و مصالح و سایر موارد یک ساختمان، ویژگی های معماری بومی مناطق معتدله مرطوب به صورتی مختصر بیان می شود.
۲-۱۴-۲- نحوه تأثیر عوامل اقلیمی در تعیین جهت ساختمان
برای تعیین جهت یک ساختمان در رابطه با عوامل اقلیمی باید دو نکته توجه داشت :
۱- امکان استفاده از خاصیت خنک کنندگی با دو پرهیز از تابش مستقیم آفتاب در مواقع گرم سال.
۲- امکان استفاده از تابش آفتاب و مصون بودن از وزش باد در ایام سرد سال از آنجا که سرعت، تواتر و جریان های باد در اثر برخورد با عوارض محلی موجود روی سطح زمین از قبیل کوه، دره، ساختمان و پوشش گیاهی تغییرات محسوس پیدا می کند. نمی توان اطلاعات هواشناسی مربوط به منطقه را که منحصراً به محل نصب بادسنج در آن منطقه می باشد برای همه قسمت های مختلف آن منطقه تعمیم داد.
در نتیجه برای شناخت دقیق جریان های باد در هر محل همزمان با جمع آوری و تحلیل اطلاعات ضبط شده در ایستگاه های هواشناسی منطقه موردنیاز به تحقیقات محل نیز احساس می گردد. در این پژوهش به منظور پوشش دادن به این هدف با توزیع پرسشنامه بین کلیه مدارس در مقاطع پیش دبستان، ابتدایی و راهنمایی و دبیرستان و هنرستان و پیش دانشگاهی و کار و دانش تا حدودی به تکمیل اطلاعات کمک شد.
۲-۱۴-۳- ویژگی های معماری بومی مناطق معتدل مرطوب
معماری بومی اینگونه مناطق که بیشتر کرانه های دریای خزر و دامنه های شمالی کوه های البرز را شامل می‎شود بطور کلی از ویژگی های زیر برخوردار می باشند :
برای محافظت ساختمان از رطوبت زیاد نسبتاً دائمی، ساختمان ها بر روی پایه های چوبی ساخته شده اند. اما در دامنه کوه ها که رطوبت کمتر است معمولاً خانه ها بر روی پایه هایی از سنگ و گل و در پاره ای موارد به روی چوب بنا گردیده اند. به منظور حفاظت اتاق ها از باران، بالکن های عریض و سرپوشیده ای در اطراف اتاق ها ایجاد گردیده است. این فضاها در روستاها در بسیاری از ماه های سال برای استراحت، کار و در پاره ای موارد برای نگهداری محصولات کشاورزی مورداستفاده قرار می گیرند.
- اکثر ساختمان ها با مصالح دارای حداقل ظرفیت حرارتی بنا گردیده اند و در صورت استفاده از مصالح ساختمانی سنگین ضخامت دیوارهای آن در حداقل ممکن نگاهداشته شده است. استفاده از مصالح ساختمانی سبک در این مناطق بسیار منطقی است.
هنگامی که نوسان دمای روزانه کم است ذخیره حرارت هیچگونه استفاده ای نداشته و علاوه بر این مصالح ساختمانی سنگین تا حدود زیادی از سودمندی تهویه و کوران که یکی از ضروریات در این منطقه است می کاهد. بطور کلی ساختمان های دارای پلان های گسترده و باز بودن فضای اطراف و بیشتر اشکال هندسی، طویل و باریک هستند، به منظور بهره گیری حداکثر در ایجاد تهویه طبیعی در داخل اتاق ها با بهره گرفتن از وزش باد، جهت استقرار ساختمان ها عموماً با توجه به جهت وزش نسیم باد دریا انتخاب شده‎اند. در مناطقی که وزش باد شدید و طولانی است معمولاً قسمت های رو به باد ساختمان ها کاملاً بسته هستند.
- از نظر سازمان یابی بناها بطور کلی به منظور استفاده هر چه بیشتر از جریان هوا و همچنین به دلیل فراوانی آب ارزان بودن قیمت زمین در روستاها ساختمان ها عمدتاً غیرمتمرکز و پراکنده می باشند.
- به دلیل وجود بارندگی زیاد در این منطقه بام ها شیب دار بوده و اکثراً شیب شان تند است.
جدول ۲-۵ اصول رعایت شده در معماری بومی مناطق معتدل مرطوب

۵٫ تنها بیرون از خانه بودن
ب) افراد از این موقعیت ها می ترسند یا اجتناب می کنند به این دلیل که فکر می کنند در صورت بروز علایم شبه وحشت زدگی یا علایم ناتوان کننده یا ناتوان کننده، فرار کردن یا درخواست کمک ممکن است مشکل یا غیرممکن باشد.
ج) موقعیت های گذرهراسی اغلب ترس و اضطراب بسیاری را برمی انگیزد.
د) موقعیت های گذرهراسی به طور فعالانه اجتناب می شود، به همراه نیاز دارد، و یا با ترس و اضطراب بسیاری تحمل می شود.
ه) ترس یا اضطراب بدون تناسب با خطر واقعی است که موقعیت گذرهراسی دارد و یا در بافت فرهنگی اجتماعی درنظر گرفته می شود.
و) ترس، اضطراب، یا اجتناب مداوم است و برای مدت ۶ ماه یا بیشتر ادامه دارد.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

ز)ترس، اضطراب، اجتناب، از نظر بالینی منجر به اختلال یا آشفتگی معنادار در حوزه های شغلی، اجتماعی، یا دیگر حوزه های مهم عملکردی می شود.
ز) اگر سایر شرایط پزشکی( از جمله بیماری های معده ای، بیماری پارکینسون) وجود داشته باشد، ترس، اضطراب، یا اجتناب به طور واضح بیشت از حد می باشد.
ح) علایم سایر اختلال های روانی توضیح بهتری برای ترس، اضطراب یا اجتناب نباشد. برای مثال علایم به هراس خاص نوع موقعیتی محدود نشده باشد؛ فقط شامل موقعیت های اجتماعی نشود( همانگونه که در اختلال اضطراب اجتماعی است)؛ و مرتبط با وسواس های فکری شدید ( همانند اختلال وسواسی- اجبار)، دریافت نقص هایی در ظاهر جسمانی( همانند اختلال بدشکلی بدنی)، یادآوری کننده حوادث آسیب آور( همانند اختلال فشارروانی پس از سانحه)، ترس از جدایی( همانند اختلال اضطراب جدایی) نباشد.
توجه: گذرهراسی، صرفنظر از وجود اختلال وحشت زدگی مورد تشخیص قرار می گیرد. اگر تظاهرات افراد ملاک های لازم برای اختلال وحشت زدگی و گذرهراسی را داشته باشد، هر دو تشخیص داده می شود.

۲-۴-۳-۲ همه گیری اختلال گذر هراسی
شیوع شناسی گذرهراسی کمتر شناخته شده است، به این دلیل که مطالعات در ایالات متحده این اختلال را فقط در زیر مجموعه اختلال وحشت زدگی مورد ارزیابی قرار داده است( کرینگ و همکاران،۲۰۱۲).NCS–Rهمه گیری ۱۲ ماهه اختلال های اضطرابی را%۲٫۷ و همه گیری تمام عمر این اختلال ها را %۴٫۷ برآورد کرده است. نتایح حاصل از مطالعات شیوع شناسی نشان داده است که همه گیری ۱۲ ماهه گذرهراسی بدون اختلال وحشت زدگی %۰٫۸ و همه گیری تمام عمر آن %۱٫۴ بوده است( بارلو، ۲۰۰۸).هر سال تقریبا ۱٫۷% از نوجوانان و بزرگسالان تشخیص گذرهراسی می گیرند. زنان دو برابر مردان گذرهراسی را تجربه می کنند. گذرهراسی ممکن است در کودکی اتفاق بیقتد، ما بروز نقطه اوج آن در نوجوانی و اوایل بزرگسالی است. همه گیری ۱۲ ماهه در سالمندان بالای ۶۵ سال ۰٫۴% است. به نظر می رسد میزان همه گیری در گروه های فرهنگی و نژادی مختلف، تفاوتی ندارد(DSM-5,2013).
۳-۴-۳-۲ پیامد های عملکردی اختلال گذر هراسی
در DSM-4-TRگذرهراسی به عنوان یکی از زیرمجموعه های اختلال وحشت زدگی کدگذاری می شود، درحالی که در DSM-5 این اختلال یه عنوان یک تشخیص جداگانه کدگذاری می شود. این تغییر DSMرا در خط سیستم تشخیصی ICD که گذرهراسی را به عنوان یک تشخیص جداگانه در نظر داشت، قرار داده است. در یک مطالعه که بالای ۳۰۰۰ نفر شرکت کننده داشته است، بیشتر از نیمی از افراد که علایمی از گذرهراسی را داشته اند، هیچ گونه علامتی از حمله وحشت زدگی یا اختلال وحشت زدگی نداشته اند. به علاوه، پنج مطالعه گسترده شیوع شناسی پیشنهاد کرده است که حداقل نیمی از افراد با گذرهراسی، تجربه حمله وحشت زدگی را نداشته اند. افرادی که حمله های وحشت زدگی را تجربه نکرده اند، در موقعیت های گذر هراسی نگران این هستند که چه اتفاقی خواهد افتاد اگر دیگر علایم اضطراب ظهور پیدا کند( کرینگ و همکاران،۲۰۱۲). گذر هراسی مرتبط با اختلال و آشفتگی قابل ملاحظه در نقش های عملکردی، نیروی تولیدی کار و روزهای ناتوانی همراه است. شدت گذرهراسی تعیین کننده اصلی میزان ناتوانی، صرف نظر از حضور اختلال وحشت زدگی، حمله های وحشت زدگی، و سایر شرایط همبود، می باشد. بیشتر از یک سوم افراد با گذر هراسی به طور کامل خانه نشین هستند و توانایی کار ندارند(DSM-5,2013).
۵-۳-۲اختلال اضطراب منتشر
۱-۵-۳-۲ ویژگی های تشخیصی اختلال اضطراب منتشر برمبنای ملاک های تشخیصی DSM-5
ویژگی ضروری اختلال اضطراب فراگیر اضطراب و نگرانی شدید( انتظار نگرانی) درباره تعدادی از حوادث و فعالیت ها، می باشد. شدت، مدت، و فراوانی اضطراب و نگرانی بدون تناسب با اثر محتمل حادثه مورد انتظار می باشد. افراد کنترل نگرانی یا متوقف کردن افکار مزاحم را برای انجام امور، دشوار می یابند. افراد با اختلال اضطراب فراگیر اغلب درباره فعالیت های روزمره زندگی خود از قبیل مسئولیت های احتمالی شغلی، سلامت و مسایل مالی، سلامت سایر اعضای خانواده، بدشانسی های فرزندانشان، و سایر مسایل جزیی، نگران هستند. کودکان با اختلال اضطراب فراگیر اغلب درباره شایستگی ها یا کیفیت عملکردی خود به شدت نگران هستند. در طول دوره اختلال ممکن است تمرکز نگرانی از یک مساله به دیگری منتقل شود.
چندین ویژگی اختلال اضطراب فراگیر را از اضطراب غیر آسیب شناختی متمایز می کند. اول، نگرانی های مرتبط با اختلال اضطراب فراگیر معمولا به شدت برای عملکرد اجتماعی روانی مزاحمت ایجاد می کند در حالی که نگرانی های زندگی روزمره شدید نیست و قابل مدیریت می باشد. دوم، نگرانی ها مرتبط با اختلال اضطراب فراگیر، نافذتر، مشخص تر و آشفته کننده تر می باشد، و دوره طولانی تری دارد. نگرانی فرد درباره گستره وسیعی از جریانات زندگی( از جمله مسایل مالی، امنیت فرزندان، عملکرد شغلی)، او را بیشتر برای کسب علایم اختلال اضطراب فراگیر مستعد می سازد. سوم، نگرانی های روزمره کمتر با علایم جسمانی همراه می شود( از جمله بی قراری، احساس برانگیختگی). افراد با اختلال اضطراب فراگیر یک پریشانی ذهنی را گزارش می کنند که معلول نگرانی مداوم آنها است و با اختلال در عملکرد اجتماعی، شغلی، یا دیگر حوزه های مهم مرتبط می باشد.
اضطراب و نگرانی حداقل با سه علامت از علایم ذیل همراه است: بی قراری، احساس برانگیختگی، زود خسته شدن، تمرکز مشکل یا احساس خالی بودن ذهن، کج خلقی، تنش عضلانی، اختلال در خواب، همچنین تنها یکی از این علایم برای تشخیص اختلال در کودکان نیاز است.

جدول ۵-۲: ملاک های تشخیصی DSM-5 برای اختلال اضطراب منتشر

الف) اضطراب و نگرانی شدید( انتظار نگرانی)، که اغلب روزها طی حداقل ۶ ماه، درباره حوادث یا فعالیت ها(از جمله کار، مدرسه یا عملکرد) اتفاق بیفتد.
ب) کنترل نگرانی برای افراد سخت و دشوار است.
ج) اضطراب و نگرانی مرتبط با سه( یا بیشتر) از ۶ علامت ذیل باشد(حداقل برخی از علایم، نه در ۶ ماه گذشته، بلکه بیشتر روزها وجود داشته باشند):
توجه: در کودکان فقط یک مورد در کودکان مورد نیاز می باشد.

• بی قراری یا احساس برانگیخته بودن

• زود خسته شدن

• به سختی تمرکز کردن یا احساس خالی شدن ذهن

• کج خلقی و تحریک پذیری

• تنش عضلانی

• اختلال در خواب (مشکلات در شروع یا ادامه خواب، یا بی قراری، خواب غیر تسکین دهنده)

د) اضطراب، نگرانی، و یا علایم جسمانی از نظر بالینی به طور معنادار موجب آشفتگی و اختلال در عملکرد اجتماعی، شغلی، یا دیگر حوزه های مهم، می شود.
ه) اختلال مرتبط با اثرات فیزیولوژیکی مواد(از جمله سوء مصرف دارو و مواد مخدر) یا دیگر شرایط پزشکی(از جمله پرکاری تیرویید) نباشد.
و) سایر اختلال های روانی(از جمله اضطراب و نگرانی درباره داشتن حمله های وحشت زدگی در اختلال وحشت زدگی، ارزیابی منفی در اختلال اضطراب اجتماعی، آلودگی یا دیگر وسواس ها در اختلال وسواسی-جبری، جدایی از تصویر دلبستگی در اختلال اضطراب جدایی، یادآوری حوادث آسیب زا در اختلال علایم جسمانی^[۹۱]، دریافت نقص در بدن در اختلال بدشکلی بدن، داشتن بیماری جدی در اختلال اضطراب بیماری^[۹۲]، عقاید با محتوای هذیانی در اسکیزوفرنیا^[۹۳] یا اختلال هذیانی^[۹۴]) توضیح بهتری برای این اختلال نباشد.

۲-۵-۳-۲ همه گیری اختلال اضطراب منتشر
اطلاعات اخیر از این زمینه یابی ملی همبودی، نشان داده است که همه گیری طول عمر اختلال اضطراب منتشر بر مبنای معیارهای DSM-4، ۵٫۷% و همه گیری ۱۲ ماهه این اختلال ۳٫۱% بوده است. میزان این همه گیری تمام عمر نشان داد که ۸٫۳% از جمعیت ایالات متحده می توان انتظار داشت که اختلال اضطراب منتشر را قبل از ۷۵ سالگی تجربه کنند( کریستوف^[۹۵] و همکاران،۲۰۱۱). همه گیری ۱۲ ماهه اختلال اضطراب فراگیر در میان جمعیت عمومی ایالات متحده ۰٫۹% در بین نوجوانان و ۲٫۹% در بین بزرگسالان بوده است. همه گیری ۱۲ ماهه این اختلال در سایر کشورها بین ۰٫۴% تا ۳٫۶% بوده است. زنان دو برابر مردان احتمال دارد که اختلال اضطراب فراگیر را تجربه کنند. همه گیری اوج تشخیص در سالهای میانه زندگی می باشد و در سالهای بعدی زندگی کاهش پیدا می کند(DSM-5,2013). اختلال اضطراب منتشر یکی از شایع ترین اختلال های اضطرابی در خدمات سرپایی پزشکی، با میزان همه گیری حدود۸% بین مراجعان خدمات سرپایی؛ می باشد. افراد با اختلال اضطراب منتشر در عملکرد و کیفیت زندگی خود اختلال های چشمگیر دارند(رومرا^[۹۶] و همکاران، ۲۰۱۰). افراد از نژاد اروپایی نسبت به نژادهای غیر اروپایی(از جمله آسیایی ها، آفریقایی ها، بومی های آمریکا، و اقیانوسیه) تمایل بیشتری به تجربه اختلال اضطراب فراگیر را دارند. به علاوه، افراد از کشورهای توسعه یافته نسبت به کشورهای توسعه نیافته در طول زندگی شان بیشتر علایمی را تجربه می کنند که مربوط به ملاک های اختلال اضطراب فراگیر می باشد(DSM-5,2013).
۳-۵-۳-۲ مسایل تشخیصی مربوط به فرهنگ
تنوع فرهنگی قابل توجهی در بروز اختلال اضطراب فراگیر وجود دارد. برای مثال، در برخی فرهنگ ها، علایم جسمانی شکل غالب بیان اختلال می باشد، در حالی که در برخی دیگر از فرهنگ ها علایم شناختی غالب می باشد. این تفاوت معمولا بیشتر در بروز اولیه اختلال مشهود می باشد و در طول زمان سایر علایم ظاهر می شود.هیچ گونه شواهدی مبنی بر اینکه کدام گرایش از نگرانی شدید مربوط به فرهنگ می باشد، با این وجود، موضوع های نگرانی ممکن است ویژه فرهنگ باشد. بسیار مهم است که هنگام ارزیابی نگرانی ها، بافت اجتماعی فرهنگی در نظر گرفته شود(DSM-5,2013).