• در صنعت الکترونیک می توان به تولید انواع حافظه ها, ترانزیستورهای انتشار میدانی, ترانزیستورهای تک الکترونی جدید, سلول های خورشیدی با بهره بالا, آنتن و مدارات مخابراتی, سیم ها و اتصالات درون مداری و خازن هایی با توانایی ذخیره انرژی بالا اشاره کرد.

 

نانو لوله های کربنی گزینه جذابی برای سنسورهای شیمیایی خصوصا سنسور گاز در مقیاس نانو می باشند. توسعه سنسورهای گاز بر این مبنا به دلیل پاسخ بالا, توان مصرفی کم, اندازه کوچک و دمای کار پایین توجه بسیار زیادی را در چندین سال گذشته به خود جلب کرده است.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

اغلب سنسور های نانو لوله کربنی در ساختار شبکه ای و یا ادواتFET ^[۲۱] هستند. نانو لوله ها به عنوان ماده حساس بوده و در آنها رسانایی نانو لوله زمانی که در معرض گاز قرار میگیرد مورد بررسی است.
۳-۲ روش ساخت سنسور مورد مطالعه در این پایان نامه
برای ساخت سنسور در این پایان نامه از روش کاملا جدیدی که تا کنون هیچ مشابه داخلی یا خارجی نداشته است استفاده شده است. جهت قرار دادن نانو لوله کربنی در ساختار پایه سنسور در اینجا از روش CVD و خالص سازی درون خطی استفاده شده است. پایه اولیه سنسور, لوله ای به قطر تقریبی یک سانتیمتر از جنس شیشه می باشد. جهت نشاندن بخار نانو لوله کربنی بر روی جداره داخلی این لوله از سیستمی با ساختار شماتیکی نشان داده شده در شکل (۳-۸) استفاده شده است.
خطوط تولید و خالص سازی, شامل یک لوله کوارتز به قطر یک سانتیمتر و در مجموع طول چهار متر می باشد.
شکل(۳-۸) نمای سیستم CVD استفاده شده در این پایان نامه
لوله کوارتز از سه کوره, یک تابش دهنده فرابنفش و یک اجاق مایکروویو عبور میکند. لرزش دهدنده های متعدد و مگنت هایی نیز همانطور که در شکل (۳-۸) نشان داده شده است به خط متصل شده اند. توده های نانو لوله کربنی سنتز شده در حین جریان به طرف قسمت انتهایی خط تولید CVD و آرگون به طور منظم روی دیواره داخلی لوله شیشه ای پوشیده می شوند.
دستورالعمل سنتز و خالص سازی درون خطی نانو ساختارهای کربن به این ترتیب است که استیلن به عنوان منبع کربن, در محلول فروسن و تیوفن در بنزن ترکیب شده با هیدروژن و آرگون, حباب می شود و به خط فرستاده می شود. جریان تمام گازها به طور اتوماتیک با شیرهای برقی کنترل شده است. تمام سیستم نیز توسط نرم افزار کامپیوتری ویژوال بیسیک تحت نظارت و کنترل است. پارامترهایی مثل دمای کوره ها, وضعیت شیرهای برقی, میزان تابش اشعه فرابنفش و اجاق مایکروویو توسط نرم افزار قابل تغییر هستند.
پس از اتمام مرحله رونشانی قطعاتی از سنسور با طول های متفاوت توسط سنگ برش شیشه به صورت خشک جدا گردید . شکل (۳-۹)
پس از آماده شدن اصلی ترین قسمت سنسور, جهت اندازه گیری تغییرات اهمی نانو لوله های کربنی, دو انتهای لوله از سمت داخل به اندازه تقریبی پنج میلیمتر به چسب نقره آغشته گردید.
شکل (۳-۹) تصویر سنسور ساخته شده به روش CVD
بعد از خشک شدن کامل چسب, صفحاتی از جنس مس که به صورت استوانه های هم قطر با لوله شیشه ای در آمده بودند به صورت مماس به روی چسب نقره قرار داده شد و دو سیم به انتهای لوله های مسی لحیم گردید. در نهایت برای ثابت شدن کامل الکترود ها از چسب دوقلوی شفاف استفاده شد.
با بهره گرفتن از روش گفته شده, نمونه های مختلف ساختارهای کربنی شاملSWCNT , MWCNT, CNF^[22], Activated carbon, و ترکیب هریک با نمک کلرید لیتیوم به عنوان ماده جاذب رطوبت به شکل SWCNT/LiCl, MWCNT/ LiCl و CNF/ LiCl تحت شرایط کنترل شده برای سنسور رطوبت ساخته شد.
نانو لوله کربنی سنتز شده با بهره گرفتن از تکنیک های میکروسکوپ الکترونی مثل میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM, XL-30 FEG SEM, Philips, 20Kv) , میکروسکوپ انتقال الکترونی (AFM , DME-SPM , version 2.0.0.9) ترسیم شده است.
ساختار توده های SWCNT پوشش داده شده بر دیواره داخلی لوله شیشه ای بر اساس SEM, AFM و تصویر ولتاژی در شکل (۳-۱۰) نشان داده شده است.
شکل(۳-۱۰) (a) تصویر SEM (b) تصویر AFM © نمودار ولتاژ
۳-۳ شماتیک مداری سیستم های اندازه گیری
جهت اندازه گیری تغییرات اهمی سنسور و کالیبره آن و همچنین برای بدست آوردن مشخصات کامل سنسور مانند محدوده خطی, زمان پاسخ و برگشت, پایداری و حساسیت سنسور و رفتار دمایی آن احتیاج به سیستمی با قابلیت تنظیم دما و رطوبت می باشد که به این منظور در مراحل مختلف پروژه از دستگاه های مختلفی استفاده شد. اجزای تشکیل دهنده هر یک و نحوه عملکرد آنها در این بخش آورده شده است. در مرحله ابتدایی کار از دستگاه اندازه گیری شماره یک: دستگاه دست سازی برای ایجاد محیط متعادل و رطوبت های مختلف جهت تست عکس العمل اولیه نمونه ها استفاده شد. پس از اطمینان به سالم بودن نمونه ها از دستگاه اندازه گیری شماره دو: سیستم تست سنسور گاز در پژوهشکده فن آوری نانو دانشگاه شیراز که امکان تنظیم دما و رطوبت به طور همزمان را میدهد جهت تست عکس العمل رطوبتی و رفتار دمایی سنسور استفاده گردید. در بخش سوم جهت اندازه گیری تغییرات سنسور در معرض مزاحمت های گازی و همچنین محاسبه حد تشخیص سنسور از دستگاه اندازه گیری شماره سه: سیستم دست ساز دیگری که جزییات آن آورده خواهد شد استفاده نمودیم. در نهایت برای کالیبره نهایی و قابل استناد سنسور در رطوبت های مختلف با دستگاه اندازه گیری شماره چهار دستگاه تولید کننده رطوبت مرجع, تست های نهایی انجام شد.
۳-۳-۱ دستگاه اندازه گیری شماره یک
سیستم اولیه که با ساده ترین امکانات موجود ساخته شده در شکل (۳-۱۱) آورده شده است.
با توجه به نمای دستگاه در شکل (۳-۱۲) می بینیم که ابتدا هوای خشک با رطوبت نسبی کمتر از ۱ % به یک عدد فلومتر وارد می شود. هدف از قرار دادن فلومتر در مسیر هوای خشک ورودی کنترل میزان هوای وارد شده به حباب ساز می باشد چرا که با قرار دادن حباب ساز در مسیر ورودی, هوای عبور داده شده از حباب ساز مرطوب شده و میزان رطوبت آن وابسته به ارتفاع آب موجود در حباب ساز و سرعت عبور هوا از این مسیر است. با توجه به ثابت بودن ارتفاع آب در این سیستم تنها فاکتور تعیین کننده در میزان رطوبت هوای خروجی, فلوی هوا در آب می باشد که توسط فلومتر در ورودی کنترل می شود.
شکل (۳-۱۱) سیستم دست ساز شماره ۱
قابل ذکر است که سیستم حباب ساز از یک ارلن مایر دو ورودی تشکیل شده است که تا ارتفاع مشخصی از آن از آب پر شده است. هوای ورودی توسط یک رگولاتور فشار در فشار ثابتی تنظیم شده است و این فشار باعث ایجاد جریان در هوا و پیدایش حباب می شود.
اهم متر دیجیتال
نمایشگر رطوبت
خروج
سنسور مرجع
سنسور CNT
محفظه
حباب ساز
SCF
فلومتر
منبع هوای خشک
شیر هوایی
شکل (۳-۱۲) نمای دستگاه اندازه گیری شماره یک
هوای مرطوب ایجاد شده قبل از ورود به محفظه از یک شیر کنترل نیوماتیکی با قدرت درزگیری بالا عبور می کند و به محفظه وارد می شود. علت قرار دادن این شیر, کنترل میزان هوای وارد شده به محفظه می باشد و همچنین با بستن این شیر و شیر همتای آن در مسیر خروجی محفظه می توان محفظه را در یک رطوبت ثابت ساعت ها در حالت تعادل ثابت نمود.
در جداره محفظه, که یک قوطی پلاستیکی معمولی می باشد, حفره هایی برای جاسازی سنسور مورد مطالعه و سنسور مرجع ایجاد شده است. حفره ها کنار هم تعبیه شده اند که از هم رطوبت بودن محل اندازه گیری دو سنسور اطمینان حاصل شود. پس از قرار دادن دو سنسور در محفظه از ماده ای به نام صنعتی کامپوند درزگیری^[۲۳] برای درزگیری کردن کامل درون و بیرون محفظه استفاده شده است. کامپوند در واقع ماده ای خمیری شکل که مزیت آن حفظ شکل خمیری در دماهای مختلف و با گذشت زمان است. به این شکل که به راحتی می توان کامپوند را از دور سنسور باز کرد و سنسور دیگری را جایگزین و مجددا آن را به شکل ثابت تعبیه نمود.
مرجع اندازه گیری رطوبت در این قسمت دستگاه GCH-2018 از شرکت لوترون الکترونیک^[۲۴] می باشد دقت اندازه گیری دستگاه برابر۱/۰% رطوبت نسبی و رنج خطی آن ۱۰% تا ۹۵% رطوبت نسبی معرفی شده است.
جهت اندازه گیری تغییرات مقاومت سنسور مورد مطالعه از اهم متری با دقت ۰۱/۰ کیلو اهم استفاده شده است.
با بهره گرفتن از این همبندی تغییرات سنسور در برابر تغییرات رطوبت و همچنین ثبات سنسور در یک رطوبت خاص به مدت طولانی بررسی گردید, که در فصل مربوط به نتایج آزمایشات آورده شده است. قابل ذکر است که در این سیستم, فرایند کنترل کاملا به صورت حلقه باز انجام گردیده و با وجود دقت بسیار زیاد در زمان اجرای آزمایشات با سیستم های کنترل بسته که در ادامه آورده می شود قابل مقایسه نمی باشد.
۳-۳-۲ دستگاه اندازه گیری شماره دو
سیستم دومی که استفاده شد نسبت به سیستم دست ساز اول دارای مزیت های بیشتری می باشد. تصویر واقعی و نمایی آن در شکل (۳-۱۳) و (۳-۱۴) قابل مشاهده می باشد.
در این سیستم ابتدا گاز خشک ازت از قسمت حباب ساز که مشابه با سیستم قبل از یک ارلن مایر دو ورودی تشکیل شده است که تا ارتفاع مشخصی از آن از آب پر شده عبور می کند. پس از عبور از حباب ساز و مرطوب شدن گاز, از یک شیر کنترل که توسط کنترل کننده دستگاه باز و بسته می شود عبور کرده و وارد محفظه می شود.
درون محفظه سنسورهای مرجع دما و رطوبت وجود دارد. سنسور دمایی از جنس RTD (PT-100) می باشد و با سنسور رطوبت در یک بسته بندی قرار گرفته اند. محدوده تشخیص سنسور رطوبت طبق کاتالوگ آن ۵ تا ۹۰ درصد رطوبت نسبی می باشد. و سیگنال خروجی آن جریان ۴ تا ۲۰ میلی آمپر می باشد که مستقیما به دستگاه کنترلر th500 متصل می شود.
شکل (۳-۱۳) تصویر اصلی از دستگاه اندازه گیری شماره ۲
متناسب با رطوبت موجود در محفظه و مقداری که به عنوان setpoint در کنترلر ثبت شده, فرمان قطع یا وصل به روی شیر کنترلی که در مسیر ورودی هوای مرطوب قرار دارد میرود.

• در صنعت الکترونیک می توان به تولید انواع حافظه ها, ترانزیستورهای انتشار میدانی, ترانزیستورهای تک الکترونی جدید, سلول های خورشیدی با بهره بالا, آنتن و مدارات مخابراتی, سیم ها و اتصالات درون مداری و خازن هایی با توانایی ذخیره انرژی بالا اشاره کرد.

 

نانو لوله های کربنی گزینه جذابی برای سنسورهای شیمیایی خصوصا سنسور گاز در مقیاس نانو می باشند. توسعه سنسورهای گاز بر این مبنا به دلیل پاسخ بالا, توان مصرفی کم, اندازه کوچک و دمای کار پایین توجه بسیار زیادی را در چندین سال گذشته به خود جلب کرده است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

اغلب سنسور های نانو لوله کربنی در ساختار شبکه ای و یا ادواتFET ^[۲۱] هستند. نانو لوله ها به عنوان ماده حساس بوده و در آنها رسانایی نانو لوله زمانی که در معرض گاز قرار میگیرد مورد بررسی است.
۳-۲ روش ساخت سنسور مورد مطالعه در این پایان نامه
برای ساخت سنسور در این پایان نامه از روش کاملا جدیدی که تا کنون هیچ مشابه داخلی یا خارجی نداشته است استفاده شده است. جهت قرار دادن نانو لوله کربنی در ساختار پایه سنسور در اینجا از روش CVD و خالص سازی درون خطی استفاده شده است. پایه اولیه سنسور, لوله ای به قطر تقریبی یک سانتیمتر از جنس شیشه می باشد. جهت نشاندن بخار نانو لوله کربنی بر روی جداره داخلی این لوله از سیستمی با ساختار شماتیکی نشان داده شده در شکل (۳-۸) استفاده شده است.
خطوط تولید و خالص سازی, شامل یک لوله کوارتز به قطر یک سانتیمتر و در مجموع طول چهار متر می باشد.
شکل(۳-۸) نمای سیستم CVD استفاده شده در این پایان نامه
لوله کوارتز از سه کوره, یک تابش دهنده فرابنفش و یک اجاق مایکروویو عبور میکند. لرزش دهدنده های متعدد و مگنت هایی نیز همانطور که در شکل (۳-۸) نشان داده شده است به خط متصل شده اند. توده های نانو لوله کربنی سنتز شده در حین جریان به طرف قسمت انتهایی خط تولید CVD و آرگون به طور منظم روی دیواره داخلی لوله شیشه ای پوشیده می شوند.
دستورالعمل سنتز و خالص سازی درون خطی نانو ساختارهای کربن به این ترتیب است که استیلن به عنوان منبع کربن, در محلول فروسن و تیوفن در بنزن ترکیب شده با هیدروژن و آرگون, حباب می شود و به خط فرستاده می شود. جریان تمام گازها به طور اتوماتیک با شیرهای برقی کنترل شده است. تمام سیستم نیز توسط نرم افزار کامپیوتری ویژوال بیسیک تحت نظارت و کنترل است. پارامترهایی مثل دمای کوره ها, وضعیت شیرهای برقی, میزان تابش اشعه فرابنفش و اجاق مایکروویو توسط نرم افزار قابل تغییر هستند.
پس از اتمام مرحله رونشانی قطعاتی از سنسور با طول های متفاوت توسط سنگ برش شیشه به صورت خشک جدا گردید . شکل (۳-۹)
پس از آماده شدن اصلی ترین قسمت سنسور, جهت اندازه گیری تغییرات اهمی نانو لوله های کربنی, دو انتهای لوله از سمت داخل به اندازه تقریبی پنج میلیمتر به چسب نقره آغشته گردید.
شکل (۳-۹) تصویر سنسور ساخته شده به روش CVD
بعد از خشک شدن کامل چسب, صفحاتی از جنس مس که به صورت استوانه های هم قطر با لوله شیشه ای در آمده بودند به صورت مماس به روی چسب نقره قرار داده شد و دو سیم به انتهای لوله های مسی لحیم گردید. در نهایت برای ثابت شدن کامل الکترود ها از چسب دوقلوی شفاف استفاده شد.
با بهره گرفتن از روش گفته شده, نمونه های مختلف ساختارهای کربنی شاملSWCNT , MWCNT, CNF^[22], Activated carbon, و ترکیب هریک با نمک کلرید لیتیوم به عنوان ماده جاذب رطوبت به شکل SWCNT/LiCl, MWCNT/ LiCl و CNF/ LiCl تحت شرایط کنترل شده برای سنسور رطوبت ساخته شد.
نانو لوله کربنی سنتز شده با بهره گرفتن از تکنیک های میکروسکوپ الکترونی مثل میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM, XL-30 FEG SEM, Philips, 20Kv) , میکروسکوپ انتقال الکترونی (AFM , DME-SPM , version 2.0.0.9) ترسیم شده است.
ساختار توده های SWCNT پوشش داده شده بر دیواره داخلی لوله شیشه ای بر اساس SEM, AFM و تصویر ولتاژی در شکل (۳-۱۰) نشان داده شده است.
شکل(۳-۱۰) (a) تصویر SEM (b) تصویر AFM © نمودار ولتاژ
۳-۳ شماتیک مداری سیستم های اندازه گیری
جهت اندازه گیری تغییرات اهمی سنسور و کالیبره آن و همچنین برای بدست آوردن مشخصات کامل سنسور مانند محدوده خطی, زمان پاسخ و برگشت, پایداری و حساسیت سنسور و رفتار دمایی آن احتیاج به سیستمی با قابلیت تنظیم دما و رطوبت می باشد که به این منظور در مراحل مختلف پروژه از دستگاه های مختلفی استفاده شد. اجزای تشکیل دهنده هر یک و نحوه عملکرد آنها در این بخش آورده شده است. در مرحله ابتدایی کار از دستگاه اندازه گیری شماره یک: دستگاه دست سازی برای ایجاد محیط متعادل و رطوبت های مختلف جهت تست عکس العمل اولیه نمونه ها استفاده شد. پس از اطمینان به سالم بودن نمونه ها از دستگاه اندازه گیری شماره دو: سیستم تست سنسور گاز در پژوهشکده فن آوری نانو دانشگاه شیراز که امکان تنظیم دما و رطوبت به طور همزمان را میدهد جهت تست عکس العمل رطوبتی و رفتار دمایی سنسور استفاده گردید. در بخش سوم جهت اندازه گیری تغییرات سنسور در معرض مزاحمت های گازی و همچنین محاسبه حد تشخیص سنسور از دستگاه اندازه گیری شماره سه: سیستم دست ساز دیگری که جزییات آن آورده خواهد شد استفاده نمودیم. در نهایت برای کالیبره نهایی و قابل استناد سنسور در رطوبت های مختلف با دستگاه اندازه گیری شماره چهار دستگاه تولید کننده رطوبت مرجع, تست های نهایی انجام شد.
۳-۳-۱ دستگاه اندازه گیری شماره یک
سیستم اولیه که با ساده ترین امکانات موجود ساخته شده در شکل (۳-۱۱) آورده شده است.
با توجه به نمای دستگاه در شکل (۳-۱۲) می بینیم که ابتدا هوای خشک با رطوبت نسبی کمتر از ۱ % به یک عدد فلومتر وارد می شود. هدف از قرار دادن فلومتر در مسیر هوای خشک ورودی کنترل میزان هوای وارد شده به حباب ساز می باشد چرا که با قرار دادن حباب ساز در مسیر ورودی, هوای عبور داده شده از حباب ساز مرطوب شده و میزان رطوبت آن وابسته به ارتفاع آب موجود در حباب ساز و سرعت عبور هوا از این مسیر است. با توجه به ثابت بودن ارتفاع آب در این سیستم تنها فاکتور تعیین کننده در میزان رطوبت هوای خروجی, فلوی هوا در آب می باشد که توسط فلومتر در ورودی کنترل می شود.
شکل (۳-۱۱) سیستم دست ساز شماره ۱
قابل ذکر است که سیستم حباب ساز از یک ارلن مایر دو ورودی تشکیل شده است که تا ارتفاع مشخصی از آن از آب پر شده است. هوای ورودی توسط یک رگولاتور فشار در فشار ثابتی تنظیم شده است و این فشار باعث ایجاد جریان در هوا و پیدایش حباب می شود.
اهم متر دیجیتال
نمایشگر رطوبت
خروج
سنسور مرجع
سنسور CNT
محفظه
حباب ساز
SCF
فلومتر
منبع هوای خشک
شیر هوایی
شکل (۳-۱۲) نمای دستگاه اندازه گیری شماره یک
هوای مرطوب ایجاد شده قبل از ورود به محفظه از یک شیر کنترل نیوماتیکی با قدرت درزگیری بالا عبور می کند و به محفظه وارد می شود. علت قرار دادن این شیر, کنترل میزان هوای وارد شده به محفظه می باشد و همچنین با بستن این شیر و شیر همتای آن در مسیر خروجی محفظه می توان محفظه را در یک رطوبت ثابت ساعت ها در حالت تعادل ثابت نمود.
در جداره محفظه, که یک قوطی پلاستیکی معمولی می باشد, حفره هایی برای جاسازی سنسور مورد مطالعه و سنسور مرجع ایجاد شده است. حفره ها کنار هم تعبیه شده اند که از هم رطوبت بودن محل اندازه گیری دو سنسور اطمینان حاصل شود. پس از قرار دادن دو سنسور در محفظه از ماده ای به نام صنعتی کامپوند درزگیری^[۲۳] برای درزگیری کردن کامل درون و بیرون محفظه استفاده شده است. کامپوند در واقع ماده ای خمیری شکل که مزیت آن حفظ شکل خمیری در دماهای مختلف و با گذشت زمان است. به این شکل که به راحتی می توان کامپوند را از دور سنسور باز کرد و سنسور دیگری را جایگزین و مجددا آن را به شکل ثابت تعبیه نمود.
مرجع اندازه گیری رطوبت در این قسمت دستگاه GCH-2018 از شرکت لوترون الکترونیک^[۲۴] می باشد دقت اندازه گیری دستگاه برابر۱/۰% رطوبت نسبی و رنج خطی آن ۱۰% تا ۹۵% رطوبت نسبی معرفی شده است.
جهت اندازه گیری تغییرات مقاومت سنسور مورد مطالعه از اهم متری با دقت ۰۱/۰ کیلو اهم استفاده شده است.
با بهره گرفتن از این همبندی تغییرات سنسور در برابر تغییرات رطوبت و همچنین ثبات سنسور در یک رطوبت خاص به مدت طولانی بررسی گردید, که در فصل مربوط به نتایج آزمایشات آورده شده است. قابل ذکر است که در این سیستم, فرایند کنترل کاملا به صورت حلقه باز انجام گردیده و با وجود دقت بسیار زیاد در زمان اجرای آزمایشات با سیستم های کنترل بسته که در ادامه آورده می شود قابل مقایسه نمی باشد.
۳-۳-۲ دستگاه اندازه گیری شماره دو
سیستم دومی که استفاده شد نسبت به سیستم دست ساز اول دارای مزیت های بیشتری می باشد. تصویر واقعی و نمایی آن در شکل (۳-۱۳) و (۳-۱۴) قابل مشاهده می باشد.
در این سیستم ابتدا گاز خشک ازت از قسمت حباب ساز که مشابه با سیستم قبل از یک ارلن مایر دو ورودی تشکیل شده است که تا ارتفاع مشخصی از آن از آب پر شده عبور می کند. پس از عبور از حباب ساز و مرطوب شدن گاز, از یک شیر کنترل که توسط کنترل کننده دستگاه باز و بسته می شود عبور کرده و وارد محفظه می شود.
درون محفظه سنسورهای مرجع دما و رطوبت وجود دارد. سنسور دمایی از جنس RTD (PT-100) می باشد و با سنسور رطوبت در یک بسته بندی قرار گرفته اند. محدوده تشخیص سنسور رطوبت طبق کاتالوگ آن ۵ تا ۹۰ درصد رطوبت نسبی می باشد. و سیگنال خروجی آن جریان ۴ تا ۲۰ میلی آمپر می باشد که مستقیما به دستگاه کنترلر th500 متصل می شود.
شکل (۳-۱۳) تصویر اصلی از دستگاه اندازه گیری شماره ۲
متناسب با رطوبت موجود در محفظه و مقداری که به عنوان setpoint در کنترلر ثبت شده, فرمان قطع یا وصل به روی شیر کنترلی که در مسیر ورودی هوای مرطوب قرار دارد میرود.

( Et al,2007,399-404& Sun).
واسپین: به عنوان یک ادیپوکاین جدید درارتباط با چاقی و حساسیت به انسولین شناخته شده است.در رت هایOLETF، بیان mRNA واسپین دربافت چربی احشایی با افزایش چربی بدن و سطح انسولین افزایش یافت. درمان با انسولین یا عامل حساس به انسولین، پیوگلیتازون ، در رت های OLETF میتواند سطح واسپین سرم را طبیعی کند. در انسان ها ،گزارش شده است که غلظت mRNAواسپین سرم با غلظت گلوکز خون ، حساسیت به انسولین ، و شاخص توده بدنی(BMI) یا درصد چربی بدن همراه است
(Et al ,2008 ,59-63& Vaez Mahdavi).
۲– ۱ مقدمه
با توجه به عنوان پژوهش حاضر که تاثیر یک دوره تمرین استقامتی و مکمل سازی عصاره آبی دانه شنبلیله بر سطوح ویسفاتین و واسپین در رت های نر دیابتی شده با STZ است در این فصل بحث هایی در مورد بیماری دیابت، تمرین استقامتی، شنبلیله، ویسفاتین و واسپین ارائه شده و به نتایج بعضی از پژوهش هایی که در این زمینه در داخل و خارج از کشور انجام شده است ، اشاره می شود.
۲ – ۲ مبانی نظری پژوهش
شنبلیله با نام علمی Trigonella foenum-graceum یکی از قدیمی ترین گیاهان دارویی است. منشا آن در هند و آفریقای شمالی است. شنبلیله گیاهی یکساله است که ارتفاع آن تا ۶۱ سانتی متر می رسد. برگ ها و دانه های آن که در غلاف های دراز بالغ می شوند ، برای تهیه عصاره ها یا پودرها برای مصرف دارویی استفاده می شوند . مکتوبات به جا مانده نشان می دهد در مصر باستان شنبلیله برای خوشبو کردن و مومیایی کردن استفاده می شده است. در مصر امروزی ، شنبلیله هنوز به عنوان مکملی در آرد گندم و ذرت برای درست کردن نان استفاده می شود. در رم باستان ، شنبلیله جهت تسهیل زایمان استفاده می شده است. در طب سنتی چین ، دانه های شنبلیله به عنوان نیروزا و نیز درمان برای ضعف و ورم پاها ، استفاده می شود ,۲۰-۲۷) & Et al ,2003 Basch). طبق مطالعات انجام شده اثرات آنتی اکسیدانی ، ضد سرطانی ، ضد زخم ،ضد میکروبی ، ضد چاقی ، کاهندگی کلسترول و همچنین اثر حفاظتی شنبلیله در مقابل افزایش شدید قند خون در بیماران دیابتی گزارش شده است (Et al,2009,134-138 & A.Bawadi). فعالیت جسمانی برای کنترل دیابت نوع ۲ اهمیت دارد. تمرین هوازی سبک ( راه رفتن ، جاگینگ یا دوچرخه سواری) یا تمرین مقاومتی (وزنه برداری) ، مقدار هموگلوبین گلیکوزیله A_1C را حدود ۰.۶٪ کاهش می دهند. مقدار هموگلوبین A_1C میانگین غلظت گلوکز پلاسما را بعد از ۲ تا ۳ ماه بیان می کند . ۱درصد کاهش در مقدار هموگلوبین A_1C با ۱۵ تا ۲۰ درصد کاهش در پیشامدهای قلبی عروقی بزرگ و با ۳۷ درصد کاهش در عوارض عروقی کوچک همراه است(Et al,2007,357-369 & Sigal). در بیشتر مطالعات منفعتی از تمرین برای دیابت نوع ۱ حاصل نشد بدلیل اینکه امکان دارد فرد مبتلا به دیابت نوع ۱ در یک تلاش برای جلوگیری از هیپوگلیسمی کربوهیدرات اضافی مصرف کند . همچنین در دیابت نوع یک ،هیپوگلیسمی اغلب در حین تمرین سبک تا متوسط اتفاق می افتد به غیر از اینکه دوز انسولین کم می شود یا کربوهیدرات اضافی مصرف می شود. با این وجود افراد دیابتی نوع یک که به طور منظم ورزش می کنند مرگ و میر کمتری در مقایسه با همتایان بی تحرک خود داشته اند. به دلایل روانشناختی و اجتماعی ، فعالیت جسمانی به دلیل اینکه بیشتر بیماران دیابتی نوع ۱ جوان تر از همتایان نوع ۲ خود هستند، مطلوب وخوشایند است (Bastaki,2005,111-134).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

ویسفاتین ادیپوکاین شناخته شده جدیدی است که از چربی احشایی انسان و موش ترشح می شود(Et al,2011,4-7& Naz).
ویسفاتین توسط چربی احشایی تولید می شود و بلوغ سلول B را ارتقا می بخشد و مانع از مرگ برنامه ریزی شده سلولی (آپوپتوزیس) نوتروفیل می شود. مطالعات اخیر اشاره می کند که شرکت ویسفاتین در بیماری زایی نفروپاتی دیابتی (DN) در مطالعات تجربی درون بافتی(In vivo) و آزمایشگاهی(In vitro) نشان داده است که ویسفاتین توسط سلولهای کلیوی (پودوسیت ها ، سلول های مزانژیال و سلول های توبولار پروگزیمال) تولید می شود و حیوانات دیابتی سطوح بالاتری از این ادیپوسایتوکاین تولید می کنند(Et al ,2012,7-18& Luis-Rodríguez). ویسفاتین که در گذشته به فاکتور افزایش دهنده کلونی پیش سلول B (PBEF) معروف بود ، عملکردی نیز در سیستم ایمنی دارد که به عنوان فاکتور رشد برای سلول های B اولیه توصیف می شود(Et al , 2012,24-31& Alinejad) و همچنین عمل نیکوتین آمید فسفوریبوزیل ترانسفراز را نشان می دهد(Et al,2010,169-173 & Kamińska).
ویسفاتین از فعالیت انسولین از طریق محل اتصال مشخص روی گیرنده انسولین تقلید می کند (Etal,2006,548-549& Dominik). در واقع رسپتور انسولین را توسط اتصال به محل متفاوتی از انسولین فعال می کند .فعالیت های شبه انسولینی ویسفاتین شامل کاهش برداشت گلوکز توسط سلولهای حساس به انسولین(ادیپوسیت ها و میوسیت ها)و مهار آزاد سازی گلوکز توسط سلولهای کبدی است. ویسفاتین توسط سلولهای مغز استخوان، لنفوسیت های فعال شده ، سلولهای کبدی و سلولهای عضله اسکلتی سنتز می شود البته فوکوهارا وهمکاران کشف کردند که بزرگترین منبع ویسفاتین بافت چربی احشایی است (Et al,2010,169-173 & Kamińska).
ویسفاتین مانند انسولین ، انتقال گلوکز و لیپوژنز را توسط ادیپوسیت و میوسیت افزایش می دهد و تولید گلوکز توسط سلول کبدی را کاهش می دهد (Et al,2011,4-7& Naz). بیان ویسفاتین در مدل های حیوانی چاق افزایش می یابد (Guzik, Mangalat& Korbut,2006,55-528).مدل حیوانی سندرم متابولیک از این فرضیه حمایت نکرده است که بیان ژن ویسفاتین در چاقی تنظیم رو به افزایش می شود (Et al,2006,548-549& Dominik).
در مقایسه ، نتایج اخیر افزایش غلظت های ویسفاتین پلاسما در افراد چاق یا بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ را نشان می دهد (Guzik, Mangalat& Korbut,2006,55-528).
مهار کننده سرین پروتئاز مشتق شده از بافت چربی احشایی (واسپین) ادیپوسایتوکاین جدیدی با اثرات حساسیت به انسولین است. واسپین به خانواده سرپین تعلق دارد. ارتباط بین چاقی و واسپین نامعلوم است. واسپین در بافت چربی احشایی رت های OLETF، مدل حیوانی چاقی به همراه دیابت نوع ۲ که توسط چربی شکمی ، مقاومت به انسولین ، افزایش چربی خون و نقص چربی توصیف می شود، تولید می گردد. به عبارت دیگر بیان mRNA واسپین در رت های OLETF در اوج چاقی ، وزن بدن و مقاومت به انسولین ، برای مثال در ۳۰ هفته به طور زیادی بیان می شود و با وخیم تر شدن دیابت برای مثال در ۵۰ هفته کاهش می یابد(Et al,2008 , 625-629&Q ). سطوح واسپین سرم با نشانه های حساسیت به انسولین و متابولیسم گلوکز شامل گلوکز ناشتا ، انسولین ناشتا، ^[۲]HOMA- IR و ادیپونکتین همبستگی ندارد ((Seeger & Et al,2008,247-251. در مطالعات انسانی ، همبستگی بین سطوح واسپین سرم و نشانه های حساسیت به انسولین و متابولیسم گلوکز نامعلوم است ( Chang & Et al, 2010,2105-211).
۲ – ۳ پیشینه پژوهش
پژوهش های زیادی اثرات دارویی و درمانی گیاه شنبلیله را بررسی کرده اند که بعضی از این پژوهش ها به اختصار بیان می شود . گوپتا و همکاران (۱۹۹۹) کاهش وابسته به دوز در سطوح گلوکز خون از طریق مصرف خوراکی عصاره دانه شنبلیله در رت های سالم و نیز در رت های دیابتی را گزارش کردند. راوی کومار و انورادها(۱۹۹۹) افزایش متابولیسم گلوکز ، طبیعی شدن فعالیت کراتین کیناز در قلب ،عضله اسکلتی و کبد رت های دیابتی و همچنین کاهش فعالیت گلوکز ۶ فسفاتاز کلیوی و کبدی و فروکتوز۱ و ۶ بی فسفاتاز را به دنبال مصرف دانه های شنبلیله گزارش کردند. استنلی و همکاران (۲۰۰۳) و دیکسیت و همکاران(۲۰۰۵) فعالیت آنتی اکسیدانی این گیاه را گزارش کردند (Baby&-D.Jini,2011,352-376 ).
تو و همکاران (۲۰۰۷)گزارش کردند که مصرف خوراکی عصاره شنبلیله برای دیابت ایجاد شده توسط استرپتوزوتوسین منجر به کاهش گلوکز خون و هموگلوبین گلیکوزیله می شود . این اثر شنبلیله همچنین زمانیکه موش های طبیعی بکار گرفته شدند ، مشاهده شد (,۴۲۲-۴۲۶۲۰۰۷Et al, & Wan-Li) .
چن و همکاران (۲۰۰۶) گزارش کردند که ویسفاتین با چاقی شکمی و دیابت ملیتوس نوع ۲ در جمعیت تایوانی همراه است. از سوی دیگر همارستد و همکاران (۲۰۰۶) بالاتر بودن سطوح ویسفاتین در گردش و نیز بیان mRNA ویسفاتین بافت چربی را در دیابت نوع ۲ در مقایسه با شاخص توده بدنی گروه های کنترل نشان دادند (Et al,2012,1670-1676& Li).
فوکوهارا (۲۰۰۶) از طریق توموگرافی کامپوتری نشان داد سطوح ویسفاتین پلاسما شدیداٌ با مقدار بافت چربی احشایی همبستگی دارد و همبستگی ضعیفی با مقدار بافت چربی زیر پوستی دارد. در مقایسه با فوکوهارا ، برنت و همکاران (۲۰۰۵) هیچ ارتباطی بین سطوح ویسفاتین و توده بافت چربی احشایی که توسط توموگرافی کامپیوتری تعیین شده بود نشان ندادند. البته سطوح ویسفاتین پلاسما هیچ همبستگی با بیان ویسفاتین در بافت چربی زیرجلدی نداشت . پاگانو و همکاران(۲۰۰۶) گزارش کردند که سطوح ویسفاتین و بیان mRNA ویسفاتین در بافت چربی زیرجلدی افراد چاق در مقایسه با افراد لاغر پایین تر بود و در بافت چربی احشایی آنها در مقایسه با افراد لاغر بالاتر بود (Et al,2010,169-173& Kamińska).
همچنین فوکوهارا و همکاران(۲۰۰۵)گزارش کردند که تیمار کردن با ویسفاتین مقاومت به انسولن را بهبود نبخشید اما اثر شبه انسولینی نشان داد. درمان با انسولین در موش های دیابتی باعث بهبود حساسیت به انسولین درون بافتی شد و منجر به کاهش سطوح گلوکز و انسولین شد(Et al ,2012,37-43 & Gligor).
فریدلاند و همکاران(۲۰۰۶) گزارش کردند که ورزش سطوح mRNA ویسفاتین را در بافت چربی زیرپوستی شکمی افزایش می دهد. این یافته نشان می دهد بافت چربی زیرپوستی شکمی ممکن است در دوره ریکاوری پس از ورزش نقش متابولیکی بازی کند . افزایش بیان mRNA ویسفاتین بافت چربی با افزایش سطوح ویسفاتین پلاسما همراه نیست و نشان می دهد که ویسفاتین بافت چربی زیرپوستی ممکن است به روش پاراکرین نسبت به روش اندوکرین بیشتر عمل کند( Et al,2007,24-31& Frydelund-Larsen).
بو و همکاران (۲۰۱۰) نشان دادند که ویسفاتین پلاسما در پاسخ به تمرین ورزشی تحت تاثیر قرار نگرفت و هایدر و همکاران (۲۰۰۶) و هوس و همکاران (۲۰۰۹) نشان دادند که ویسفاتین پلاسما در پاسخ به تمرین ورزشی کاهش نیافت (۲۰۱۲,۳۷-۴۳ Gligor& Et al,).
برون و همکاران (۲۰۱۰) گزارش کردند که ویسفاتین می تواند به طور معناداری ترشح انسولین ، فسفریلاسیون گیرنده انسولین ، و علامت دهی درون سلولی و بیان تعدادی از ژن های همراه با عملکرد سلول های بتای موش ها را تنظیم کند ( Et al ,2012,132-8& Akhbarzadeh).
علیرضا استقامتی و همکاران(۲۰۱۰) گزارش کردندافزایش ویسفاتین در دیابت شیرین نوع ۲ مستقل از چاقی و مقاومت به انسولین است و بطور اساسی توسط گلوکز ناشتا و تری گلیسیریدها تعیین می شود
Et al ,2010,154-158)& Esteghamati).
هیدا و همکاران(۲۰۰۵) واسپین را به عنوان آدیپوکاین جدید همراه با اثرات حساسیت به انسولین در موش ها توصیف کردندR. Moschen,2008,275-288) - &. (Tilg همچنین مطالعات آنها نشان داد از آنجایی که واسپین تولید TNF-α، لپتین و رزیستین را سرکوب می کند ممکن است اثرات ضد التهابی داشته باشد ( Et al,2009,983-985& Zhuang). البته، یون و همکاران (۲۰۰۸) و سیگر و همکاران (۲۰۰۸) گزارش کردند که در انسان ها اثر حساسیت به انسولین واسپین نامعلوم است و همبستگی بین واسپین و شاخص توده بدنی نیز نا مشخص است (۸-۱Auguet & Et al,2011,).
گالسلیک و همکاران (۲۰۰۹) گزارش کردند که بین واسپین در گردش و HOMA-IR همبستگی منفی وجود دارد، درصورتیکه تن و همکاران (۲۰۰۸) و هندیسوریا و همکاران (۲۰۰۹) گزارش کردند که تغییر درHOMA- IR پس از کاهش وزن همبستگی مثبت با سطوح متغیر واسپین سرم دارد(۲۳-۱Et al,2010,& Von Loeffelholz).
همچنین تن و همکاران(۲۰۰۸) گزارش کردند درمان با متفورمین سطوح واسپین سرم را در زنان چاق دارای سندرم تخمدان پلی سیستیک کاهش می دهد و باعث بهبود حساسیت به انسولین می شود Abdel-lateif Doaa &- S. El-Shaer,2012,606-611)).
لین لی و همکاران (۲۰۱۱) گزارش کردند که سطح واسپین پلاسما با مقاومت به انسولین همراه است و به دنبال درمان از طریق تزریق زیرپوستی پیوسته و کوتاه مدت انسولین کاهش میابد (Et al,2011,905-910& Li).
علیرضا صفرزاده و همکاران(۲۰۱۱) گزارش کردند ۴هفته تمرین مقاومتی در موش های صحرایی غیر دیابتی سطح واسپین را در سرم کاهش داد، درحالی که در گروه تمرین دیابتی سطح واسپین در مقایسه با گروه کنترل دیابتی افزایش نشان داد (Et al,2012,68-74 & Safarzade).
زد لی و همکاران (۲۰۱۲) گزارش کردند که ارتباط معنی داری بین غلظت واسپین سرم و حضور پلاک کاروتید در بیماران دیابتی نوع ۲ وجود دارد(Et al,2012,1670-1676& Li).
رودنیک و همکاران(۱۹۹۲) افزایش پروتئین GLUT4به عنوان جزئی از پاسخ سازگاری عضله به تمرین استقامتی به همراه افزایش ظرفیت برای انتقال گلوکز به درون عضله اسکلتی را گزارش کردند (Et al,2005,472-481& Ergen).
۳- ۱ مقدمه
در این فصل اطلاعاتی در زمینه روش پژوهش ، جامعه آماری ، نمونه های آماری ، متغیرهای پژوهش ، ابزار اندازه گیری متغیرهای پژوهش ، نحوه اجرا و روش اندازه گیری و روش آماری ارائه شده است.
۳-۲ روش پژوهش
روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش از نوع تجربی می باشد.
۳-۳جامعه آماری پژوهش
جامعه آماری پژوهش حاضر شامل رت های نر بالغ (از نژاد ویستار) بودند که ۹۶ رت با میانگین وزن ۲۵۰-۲۰۰گرم و سن۱۲ هفته به عنوان نمونه آماری از پرورش حیوانات آزمایشگاهی اهواز تهیه شد .
۳-۴ نمونه آماری پژوهش
۹۶ راس رت نر نژاد ویستار با میانگین وزن ۲۵۰-۲۰۰ گرم و سن ۱۲ هفته که شرایط شرکت در این پژوهش را داشتند، (سطوح گلوکز خون بالای mg/dl300) به طور تصادفی در گروه های ۱ - گروه استقامتی- شنبلیله با دوز میزان ۷۴/۱ گرم در کیلوگرم (۱.۷۴ g/kg) (E-F1) 2- گروه فعالیت استقامتی (E) 3- گروه استقامتی-شنبلیله با دوز میزان ۸۷/۰ گرم در کیلوگرم (۰.۸۷ g/kg) (E-F2) 4-گروه استقامتی-گلی بنکلامید (E-G) 5- گروه کنترل دیابتی© 6-گروه شنبلیله با دوز میزان ۸۷/۰ گرم در کیلوگرم (۰.۸۷ g/kg) (1F) 7- گروه شنبلیله با دوز میزان ۷۴/۱ گرم در کیلوگرم (۱.۷۴ g/kg) (F2) 8- گروه گلی بنکلامید (G) قرار گرفتند. با درجه حرارت ۲۳-۲۰ درجه سانتیگراد و چرخه روشنایی – تاریکی ۱۲ ساعت (شروع روشنائی ساعت ۹ و شروع تاریکی ساعت ۲۱ ) به تعداد شش راس آزمودنی در هر قفس پرورشی با آب و غذای استاندارد نگهداری شدند.هر دو قفس یک گروه در نظر گرفته شدند.همه آزمایش های رفتاری از ساعت ۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر انجام شد.
۳-۵ متغیرهای پژوهش :
الف- متغیرهای مستقل:
تمرین استقامتی، شنبلیله، گلی بنکلامید
ب - متغیرهای وابسته :
سطوح ویسفاتین پلاسما
سطوح واسپین پلاسما
۳-۶ ابزار جمع آوری اطلاعات :
تانک فلزی جهت انجام تمرین شنا کردن، عصاره آبی دانه شنبلیله، گلی بنکلامید، استرپتوزوسین و کیت های آزمایشگاهی ویژه سنجش هر یک از متغیرها
۳-۷ روش انجام پژوهش :

محیط تخصصی: صاحبان، تأمین کنندگان ، آژانسهای دولتی و رقبایی که سازمان باید با آنها تعامل داشته باشد تا رشد کند و به بقای خود ادامه دهد.
هرسی و همکاران(۲۰۰۲) نیز محیط خارجی سازمان (محلی و جهانی) را به ۳ دسته تقسیم می‌کنند: محیط دور ، محیط صنعتی و محیط عملیاتی.
در زیرانواع محیط مربوط به آموزش عالی را مشاهده می‌کنید.
جدول۲-۱۱ . محیط آموزش عالی

 

انواع محیط	برخی ابعاد و عوامل
محیط عمومی بین المللی	پویایی‌های قدرت و سیاست، مفروضات، علایق و اولویت‌های سیاسی، منافع جهانی و دولت/ ملت‌ها، اهداف، فرصت‌ها و تهدیدها، پیشرفت علم و فناوری، رقابت‌ها و..
محیط عمومی منطقه ای	زمینه‌های، علمی، صنعتی، کشاورزی و خدماتی منطقه، نیازها و امکانات توسعه‌ای منطقه؛ اوضاع سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فناوری منطقه‌ای؛ فرهنگ؛ بازیگران و عوامل کلیدی و گلوگاه‌های راهبردی منطقه‌ای؛ مجاورت‌ها؛ اولویت‌های منطقه‌ای و …
محیط عمومی ملی	اوضاع سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فناوری، آرمان‌ها و چشم‌اندازها؛ وفرصت‌ها تهدیدها قوت‌ها و ضعف‌ها اهداف راهبردها و خط مشی‌های ملی؛ فرهنگ‌ها و جوامع ملی و محلی؛ نیازها و تقاضاهای ملی و محلی و…
محیط فنی (علمی و آکادمیک) آموزش عالی در خارج	پیشرفت‌های علم و فناوری؛ پارادایم‌های علمی، الگوهای دانشگاهی رایج؛ همکاری‌ها و ائتلاف‌ها؛ رقابت‌ها و کیفیت‌ها؛ فرصت‌ها و تهدیدها؛ جذابیت‌ها و مهاجرت مغزها و…
محیط فنی (علمی و آکادمیک) آموزش عالی در داخل	مفروضات و سنت‌ها؛ جهت‌گیری‌ها، اهداف و مطلوبیت‌های سیاسی و اجتماعی درباره آموزش عالی؛ پارادایم‌ها و الگوهای داخلی؛ نیازها و پتانسیل‌های توسعه‌ای داخلی؛ وضعیت عرضه و تقاضای آموزش عالی؛ رقابت‌ها و همکاری‌ها؛ فرصت‌ها، تهدیدها، قوت‌ها و ضعف‌ها؛ قابلیت‌ها و شایستگی‌های سیستم آموزش عالی؛ کارایی نهادی، درونی و بیرونی سیستم آموزش عالی و موسسات آن؛ فرهنگ‌ها و خرده فرهنگ‌های سازمانی؛ جو سازمانی؛ سلامت سازمانی سیستم و موسسات آموزش عالی؛ بودجه و پشتیبانی

منبع: (ترک زاده، ۱۳۸۷؛ ص۱۴۴)

۲-۵-۷-۳- ویژگی‌های محیط سازمانی

آنچه بررسی و مطالعه محیط سازمانها را مهم می‌سازد ویژگیهای محیط سازمانی است. به همین منظور افرادی نظیر ویس(۲۰۰۱) به ویژگیهای محیط سازمانی توجه خاصی دارند. از نظر وی سه ویژگی سازمانی پیچیدگی، پویایی و غنی بودن محیط بسیار حائز اهمیت هستند که در زیر توضیح داده می‌شوند.
پیچیدگی محیطی: محیطهای سازمانی از ساده تا پیچیده در نوسانند.شامل نیروهای سازمانی هستند که سازمان باید آنها را مدیریت کند. این نیروها شامل افرادی هستند که مهیا کننده ورودیهای سازمان، محصولات، اطلاعات و افراد شاغل در سازمان هستند
پویایی های محیطی: شامل ثبات و عدم ثبات محیطی است و شامل میزان یا درجه ایست که نیروها در سازمان تغییر می‌کنند.
غنی بودن محیط: از سازمان فقیر تا غنی متفاوت است و شامل منابع در دست سازمان هستند که سازمان برای رسیدن به اهداف خویش از آنها استفاده می‌کند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

یک مسأله اساسی و مهم که باید در تحلیل محیط سازمان و نقش آن در رفتار سازمانی مد نظر قرار بگیرد پیچیدگی آنست. یک محیط پیچیده تر سازمان را با فرصتهای بیشتر و به نوبه خود با مشکلات بیشتری نیز روبرو می‌کند. پیچیدگی محیطی به میزان بزرگ بودن مشکلات و فرصتهای محیط سازمانی اطلاق می‌شود که توسط سه عامل اصلی قابل تشخیص است: درجه غنی بودن، درجه استقلال، و درجه عدم اطمینان که ریشه در محیط عمومی و تخصصی سازمان دارد. ویژگی های محیطی و انواع محیطی که سازمان در آن فعالیت دارد در تعیین ساختار سازمانی و نحوه رفتار کارکنان در سازمان مؤثر است (ویس، ۲۰۰۱). این محیطها متشکل از نهادها یا نیروهایی هستند که به صورت بالقوه بر عملکرد سازمان تأثیر می‌گذارند و به نوبه خود عنصر کلیدی در شکل گیری ساختار سازمانی هستند. ساختار سازمان به دلیل عدم اطمینان محیطی تحت تأثیر محیط قرار دارد. برخی از سازمانها با محیطهای نسبتا ایستا مواجه هستند؛ نه رقیب جدید، نه امکانات تکنولوژیکی جدید ونه فعالیتهای گروه های فشار برای نفوذ در سازمان. در عوض سازمان‌هایی نیز با محیطهای بسیار پویا روبرو هستند ؛ مقررات دولتی متغیر، رقبای جدید، مشکلات در بدست آوردن ورودیها، ترجیحات ذینفعان که دائماً در حال تغییر هستند و غیره. محیطهای ایستا نسبت به محیطهای پویا عدم اطمینان کمتری را برای افراد در سازمان بوجود میآورند. و از آنجایی که عدم اطمینان یک تهدید برای سازمان محسوب می‌شود مدیران سعی در کاهش آن دارند. یک راه برای کاهش عدم اطمینان محیطی از طریق سازگاریهایی در ساختار سازمان است. از طرفی درجه اطمینان محیطی به پیچیدگی‌های ساختاری متفاوت وابسته است. اساساً هر چه سازمان پویاتر و نامطمئن تر باشد نیاز به انعطاف بیشتری است و در این حالت ساختار پویا به اثربخشی سازمانی بیشتر منجر می‌شود. برعکس در محیطهای ایستا و قابل پیش بینی شکل مکانیکی ساختار ، ساختار انتخابی سازمان خواهد بود (رابینز و جاج، ۲۰۰۸).

۲-۵-۷-۴- نقش اقتضائات محیطی در رفتار

محیط رفتار سازمان و گروه ها را (کوچکی و همکاران، ۲۰۱۲) از طرق مختلفی مثل توسعه علمی، فعالیتهای اقتصادی، سیاسی، تأثیرات اجتماعی و فرهنگی و فعالیتهای دولتی تحت تأثیر قرار می‌دهد (چانتا،۲۰۱۰). به علاوه محیط سازمانی را می‌توان از جهت اطمینان، اطلاعات، رقابت، صنعت، تکنولوژی، بازارهای کاری وفرهنگ اجتماعی و متن سیاسی که سازمان درآن قرار دارد و تأثیری که هر یک از این عوامل بر رفتار افراد درون سازمان خواهند داشت مورد بررسی قرار داد. نرخ بالای تغییرات در عوامل محیطی، مطالعه تمامی سازمان و فرایندهایی که سازمان از طریق آن تلاش می‌کند تا با نیازهای خارجی خود را وفق دهد و رفتار افراد سازمان در این راستا را ضروری می کند.

 

 

 

 

۸۷-۸۶

 

۳۹۶۰۷

 

۲۹۳۱

 

۴۲۵۳۸

 

۹۳٫۱۱

 

۶٫۸۹

 

 

 

 

 

۸۸-۸۷

 

۳۷۴۰۳

 

۳۲۳۹

 

۴۰۶۴۲

 

۹۲٫۰۴

 

۷٫۹۶

 

 

 

 

 

۸۹-۸۸

 

۳۶۶۴۶

 

۳۲۲۱

 

۳۹۸۶۷

 

۹۱٫۹۳

 

۸٫۰۷

 

 

 

 

 

میانگین

 

-

 

-

 

۴۳۶۲۹٫۴

 

۹۳٫۱۱

 

۶٫۹۳

 

۶٫۶۷

 

 

 

نمودار شماره(۴-۱۲) تعداد و سهم دانش آموزان دولتی و غیر انتفاعی مقطع ابتدایی استان ایلام طی سال های ۸۴ تا۸۹
بررسی جدول و نمودار(۴-۱۲) تعداد و سهم دانش آموزان دولتی و غیر انتفاعی مقطع ابتدایی استان ایلام طی سال‌های ۸۴ تا۸۹ نشان می دهد که تعداد دانش آموزان دولتی در ابتدای دوره برابر با ۴۷۰۷۳ نفر و در سال انتهایی برابر با ۳۶۶۴۶ نفر می باشد که در نتیجه رقمی برابر با۱۰۴۲۷ نفر کاهش جمعیت دانش آموز دولتی در سال پایانی دیده می شود و تعداد دانش آموزان غیر انتفاعی در سال ۸۵- ۸۴، ۲۶۹۴ نفر و در سال(۸۹-۸۸)، ۳۲۲۱ نفر می باشد که باز رقمی معادل ۵۲۷ نفر افزایش جمعیت دانش آموزی داشته است. در کل، جمعیت دانش آموز دولتی در طی دوره روند نزولی داشته و هرساله از جمعیت دانش آموزی کاسته شده است ولی درغیر انتفاعی از ابتدای دوره تا سال(۸۸-۸۷) سیر صعودی داشته اما در سال(۸۹-۸۸) جمعیت آن کاهش یافته است. ولی با وجود این افت و خیزها در مجموع تعداد دانش آموزان غیر انتفاعی در کل دوره افزایش داشته اند. در بین دانش آموزان دولتی بیشترین تعداد مربوط به سال تحصیلی( ۸۵-۸۴) با جمعیت ۴۷۰۷۳ نفر و کمترین آن در سال(۸۹-۸۸) به تعداد ۳۶۶۴۶ نفر می باشد. در غیر انتفاعی بیشترین جمعیت دانش آموزی مربوط به سال(۸۸-۸۷ ) با ۳۲۳۹ نفرو کمترین آن مربوط به سال(۸۵-۸۴) ۲۶۹۴ نفرمی باشد. تعداد کل دانش آموزان دولتی برابر با ۲۰۳۱۸۸ نفر و تعداد کل دانش آموزان غیر انتفاعی برابر با ۱۴۹۵۹ نفر می باشد. در نتیجه تعداد کل دانش آموزان دولتی، به میزان ۱۸۸۲۲۹ نفر از تعداد دانش آموزان غیر انتفاعی بیشترند.
سیر سهم دانش آموزان غیر انتفاعی طی دوره ی مورد بررسی افزایشی است به طوری که در سال ابتدا رقمی برابر ۵٫۴۱ درصد و در سال پایانی به رقمی برابر ۸٫۰۷ درصد افزایش یافته است. که به همین ترتیب بیشترین و کمترین سهم دانش آموز غیر انتفاعی در سال های مذکور نیز محسوب می شوند. سیر سهم دانش آموزان دولتی نیز در طول دوره کاهشی بوده است به طوری که در سال آغازین برنامه سهم دانش آموزان دولتی ۹۴٫۵۹ درصد و در سال پایانی با ۲٫۶۶ درصد کاهش به ۹۱٫۹۳ درصد رسیده است.و به همین ترتیب بالاترین نرخ و پایین ترین نرخ در طول دوره نیز محسوب می شوند.
میانگین سهم دانش آموزان غیر انتفاعی ۶٫۹۳درصد و میانگین سهم دانش آموزان دولتی۹۳٫۱۱ درصد است. در پایان دوره میانگین سهم دانش آموزان غیر انتفاعی نسبت به وضعیت مطلوب(۶٫۶۷) به میزان ۰٫۲۶ درصد بیشتراست. که قابل چشم پوشی است تقریبا برابر با هدف برنامه است.
پرسش پژوهشی شماره ۴: